IPPB2/436-129/07-4/AA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2007 r. (data wpływu 14 listopada 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania utworzenia współwłasności gruntowej - jest prawidłowe.

W dniu 14 listopada 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania utworzenia współwłasności gruntowej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca i Państwo F. są właścicielami działek ze sobą sąsiadujących o Nr X i Y. Nie są ze sobą spokrewnieni ani spowinowaceni. Działki te położone są we wsi M. gm. S. Łączna powierzchnia tych działek wynosi 2,47 ha i są one przeznaczone pod zabudowę jednorodzinną, zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego gminy. Działka Nr X ma powierzchnię 1,17 ha i szerokość od 17,15 m do 18,40 m., a działka Nr Y ma powierzchnię 1,30 ha i szerokość od 21,15 m do 21,80 m.

Wnioskodawczyni podnosi, iż biorąc pod uwagę powyższe nie jest możliwa zabudowa żadnej działki z osobna, ponieważ działka Nr X jest działką za wąską (linia zabudowy to 20 m od krawędzi jezdni), a działka Nr Y w obecnym stanie pozbawiona jest dojazdu.

Aby działki mogły spełniać warunki zabudowy należy je tymczasowo złączyć poprzez utworzenie współwłasności gruntowej na mocy aktu notarialnego - z ułamkowym udziałem odpowiadającym wielkości wkładu z obydwu stron.

Utworzenie opisanej współwłasności będzie miało charakter tymczasowy do chwili wydzielenie nowych działek budowlanych, które docelowo podlegałyby zbyciu.

Pismem z dnia 24 stycznia 2008 r. Nr IPPP2/436-129/07-2/AA wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku poprzez sprecyzowanie: w wyniku jakiej konkretnie umowy, w myśl kodeksu cywilnego, ma być dokonana opisana we wniosku czynność polegająca na utworzeniu współwłasności gruntowej.

Wniosek został uzupełniony w terminie.

W uzupełnieniu Wnioskodawczyni informuje, iż wniosek dotyczy umowy, na mocy której ma powstać współwłasność w części ułamkowej, o której mowa w art. 195 k.c. i następne.

Czynność prawna, na mocy której ww. współwłasność miałaby powstać nie jest określona konkretnie w Kodeksie Cywilnym.

Podstawą do jej zawarcia jest natomiast art. 3531 k.c. wyrażający zasadę swobody umów i stanowiący, iż strony zawierające umowę mogą utworzyć stosunek prawny wg swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie przeciwstawiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Ponadto Wnioskodawczyni podnosi, iż obydwie strony zawierają przedmiotową umowę nieodpłatnie.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni informuje także, iż użyte sformułowanie "współwłasność tymczasowa" mogło spowodować pewne wątpliwości i nieporozumienie, a więc doprecyzowując swój wniosek, wskazuje, iż dotyczy on zinterpretowania przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do opisywanej wyżej umowy, na mocy której powstanie współwłasność. Docelowo utworzona w ten sposób działka ma zostać podzielona i sprzedana, jednak pozostaje to na chwilę obecną w sferze planów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opisana we wniosku umowa, na mocy której powstanie współwłasność, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawcy opisywana czynność prawna nie stanowi czynności podlegającej podatkowi. Nie została bowiem wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450).

Nadto żadna ze stron tej czynności nie zbywa posiadanych udziałów i nie nabywa nowych udziałów w gruncie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawione zdarzenie przyszłe uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Najistotniejszą cechą charakterystyczną współwłasności jest to, iż prawo własności przysługuje niepodzielnie kilku osobom i bez znaczenia czy przedmiotem współwłasności jest rzecz podzielna, czy też nie, to może mieć znaczenie przy zniesieniu współwłasności. Powyższe oznacza, że żadnemu ze współwłaścicieli nie przysługuje prawo do fizycznie wydzielonej części rzeczy. Przeciwnie każdy ze współwłaścicieli ma prawo do całej rzeczy ograniczone jedynie takim samym prawem pozostałych współwłaścicieli.

Zgodnie z art. 196 Kodeksu cywilnego współwłasność jest współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Ustawodawca regulując problematykę współwłasności w częściach ułamkowych nie określił, w sposób syntetyczny, przyczyn (przypadków) jej powstania. Wśród najczęstszych przyczyn powodujących powstanie współwłasności wskazać należy czynności prawne, zwłaszcza:

* umowy, np. kupno przez kilka osób jednej rzeczy, ale także czynności prawne jednostronne np. testament,

* orzeczenia sądowe, w sytuacji kiedy sąd znosząc współwłasność, przyznaje rzecz wspólną kilku współwłaścicielom lub przesądzają własność nieruchomości w toku postępowania egzekucyjnego, czyni to na rzecz kilku osób, które występowały łącznie w licytacji,

* przepisy ustawy, na skutek połączenia, pomieszania rzeczy ruchomej, także na skutek zasiedzenia,

* oraz ze spadkobrania, gdy jest kilku spadkobierców.

Wnioskodawczyni w uzupełnieniu wniosku wskazuje, iż czynność na mocy której współwłasność nieruchomości miałaby powstać nie jest określona konkretnie w Kodeksie cywilnym, a podstawą jej zawarcia jest art. 3531.

W myśl powołanego przez Wnioskodawczynię przepisu strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Praktyczny stosunek istnienia swobody umów zobowiązaniowych polega na możliwości tworzenia konkretnych stosunków zobowiązaniowych odpowiadających wyznaczonym w ustawie typom, ale o treści odbiegającej od określonej przez ustawę normami dyspozytywnymi, a także na możliwości tworzenia stosunków zobowiązaniowych nie odpowiadających żadnemu wyróżnionemu w ustawie typowi. Ponadto w odniesieniu do stosunków zobowiązaniowych powstających z innych zdarzeń niż umowa, dopuszczalne jest modyfikowanie ich treści w drodze umowy zawartej pomiędzy stronami istniejącego zobowiązania.

Zakres kompetencji stron do kształtowania treści stosunków zobowiązaniowych ustawodawca wyznaczył na dwa sposoby:

W tym drugim przypadku chodzi o zakaz kształtowania stosunku zobowiązaniowego w sposób sprzeczny z właściwością (naturą) stosunku, ustawą i zasadami współżycia społecznego.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

Biorąc pod uwagę przytoczone powyżej przepisy prawa oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, iż art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Oznacza to, że podatkiem obciążone są wyłącznie te czynności lub umowy, które zostały wyraźnie wymienione w tym artykule.

Jeżeli treść umowy lub cel na mocy której miałaby w niniejszej sprawie powstać współwłasność nie będą sprzeciwiać się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego to jako czynność nie wymieniona w katalogu czynności cywilnoprawnych nie będzie podlegała opodatkowaniu.

Jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od zdarzenia przyszłego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, 09-402 Płock, ul. 1 Maja 10.