IPPB2/436-114/11-2/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 28 marca 2011 r. (data wpływu 1 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie podziału majątku małżeńskiego - jest prawidłowe.

W dniu 1 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie podziału majątku małżeńskiego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Małżonkowie przed rokiem 2000 nabyli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Prawo to zostało nabyte do majątku wspólnego małżonków. W styczniu 2010 r. Sąd orzekł rozwód małżonków. Po rozwodzie nie dokonano podziału majątku wspólnego małżonków, ustała jedynie wspólność majątkowa małżeńska. Jeszcze przed rozwodem małżonkowie złożyli do spółdzielni mieszkaniowej wniosek o przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębne prawo własności. Po orzeczeniu rozwodu byli małżonkowie podpisali akt notarialny ze spółdzielnią mieszkaniową na podstawie którego doszło do przekształcenia prawa spółdzielczego w odrębne prawo własności. Na skutek rozwodu ustała majątkowa współwłasność małżeńska, natomiast byli małżonkowie stali się współwłaścicielami nieruchomości mieszkalnej stanowiącej odrębną własność w częściach ułamkowych o wartości 450.000 zł każde z nich. Zatem co do wyodrębnionego prawa własności nieruchomości nie powstała wspólność majątkowa małżeńska. W chwili obecnej istnieje konieczność dokonania podziału majątku byłych małżonków, na podstawie sądowego podziału majątku. Lokal mieszkalny stanowiący współwłasność w częściach ułamkowych na skutek podziału przypadnie byłemu małżonkowi, który tytułem spłaty nabywanej części o wartości 450.000 zł dokona zapłaty kwoty 150.000 zł na rzecz Wnioskodawczyni. Będzie to całość świadczenia pieniężnego jaka zostanie zapłacona drugiej stronie. Z niniejszym wnioskiem Wnioskodawczyni wystąpiła w imieniu własnym.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w związku z przedstawionym stanem faktycznym:

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy

Ad. 3

Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, co oznacza, iż czynności nie wymienione w powyższym przepisie wolą ustawodawcy nie zostały objęte podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ww. ustawy, podatkowi temu podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat. Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w Kodeksie Cywilnym. Zgodnie z art. 195 Kodeksu Cywilnego, własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. W myśl art. 169 § 1 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest albo własnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Podkreślić należy, iż zniesienie współwłasności oraz podział majątku są odmiennymi czynnościami, które podlegają odmiennym regulacjom prawa cywilnego. W omawianym stanie faktycznym nie dochodzi do zniesienia współwłasności ponieważ współwłasność małżeńska z dniem rozwodu ustała, natomiast prawo do wyodrębnionej własności nieruchomości przysługuje stronom jako współwłasność w częściach ułamkowych. Zatem, zdaniem Wnioskodawczyni, nie można tutaj mówić o zniesieniu współwłasności, a jedynie o podziale majątku.

Mając na uwadze powyższe przepis art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie wymienia wprost czynności podziału majątku. Jedynie wskazuje na umowę zniesienia współwłasności, do której w omawianym przypadku nie dochodzi. Tym samym do omawianego stanu faktycznego nie ma zastosowania opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ad. 4

Ustalenie wartości podatku od czynności cywilnoprawnych oraz wezwanie podatnika do uaktualnienia podstawy opodatkowania.

W omawianym stanie faktycznym nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z tym nie powstanie obowiązek ustalenia wartości przedmiotu podziału majątku celem ustalenia wysokości opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnej.

Organy podatkowe mają prawne instrumenty pozwalające na rynkowe ustalenie wartości czynności cywilnoprawnej, jednakże do omawianego stanu faktycznego nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z tym nie istnieją również przesłanki do wezwania przez organ podatkowy stron czynności cywilnoprawnych do ustalenia wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2 (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Małżonkowie przed rokiem 2000 nabyli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Prawo to zostało nabyte do majątku wspólnego małżonków. W styczniu 2010 r. Sąd orzekł rozwód małżonków. Po rozwodzie nie dokonano podziału majątku wspólnego małżonków, ustała jedynie wspólność majątkowa małżeńska. Jeszcze przed rozwodem małżonkowie złożyli do spółdzielni mieszkaniowej wniosek o przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębne prawo własności. Po orzeczeniu rozwodu byli małżonkowie podpisali akt notarialny ze spółdzielnią mieszkaniową na podstawie którego doszło do przekształcenia prawa spółdzielczego w odrębne prawo własności. Na skutek rozwodu ustała majątkowa współwłasność małżeńska, natomiast byli małżonkowie stali się współwłaścicielami nieruchomości mieszkalnej stanowiącej odrębną własność w częściach ułamkowych o wartości 450.000 zł każde z nich. Zatem co do wyodrębnionego prawa własności nieruchomości nie powstała wspólność majątkowa małżeńska. W chwili obecnej istnieje konieczność dokonania podziału majątku byłych małżonków, na podstawie sądowego podziału majątku. Lokal mieszkalny stanowiący współwłasność w częściach ułamkowych na skutek podziału przypadnie byłemu małżonkowi, który tytułem spłaty nabywanej części o wartości 450.000 zł dokona zapłaty kwoty 150.000 zł na rzecz Wnioskodawczyni. Będzie to całość świadczenia pieniężnego jaka zostanie zapłacona drugiej stronie.

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wspólność ustawową charakteryzują dwie podstawowe cechy: jest to wspólność dorobku i wspólność o charakterze łącznym. Z powyższego przepisu wynika również, że wspólność majątkowa małżeńska oparta jest na małżeństwie, jako stosunku prawnym osobistym. Powyższe oznacza, że ustanie małżeństwa, w wyniku np. orzeczenia sądu rozwiązującego małżeństwo, powoduje ustanie z mocy prawa tej wspólności. Wspólność majątkowa małżeńska ustaje ponadto w przypadku zawarcia przez małżonków umowy ją znoszącej i wprowadzającej rozdzielność majątkową, orzeczenia sądu ustanawiającego w miejsce wspólności majątkowej pełną rozdzielność na żądanie jednego z małżonków, orzeczenia separacji małżonków, ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków oraz w przypadku ogłoszenia upadłości jednego z nich.

Ponadto wskazać należy, że podział majątku wspólnego małżonków jest instytucją typową dla prawa rodzinnego i opiekuńczego. Należy podkreślić, że podział majątku wspólnego małżonków, wykazuje cechy odrębne od zniesienia współwłasności, unormowanego w Kodeksie cywilnym, i w związku z tym nie może być traktowany jako zniesienie współwłasności wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Ponieważ podział majątku między małżonkami nie został wymieniony jako czynność podlegająca opodatkowaniu, nie będzie miał znaczenia fakt, że przy podziale majątku wystąpi spłata pieniężna.

Reasumując należy stwierdzić, iż podział majątku wspólnego nie został wymieniony w art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy jako podlegający podatkowi od czynności cywilnoprawnych i tym samym czynność ta nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie wniosku pod kątem wartości rynkowej udziału w nieruchomości.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.