IPPB2/415-966/10-2/MK - Skutki podatkowe związane z wykupieniem polisy odpowiedzialności cywilnej dla osób objętych ubezpieczeniem.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 18 listopada 2010 r. (data wpływu 22 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z wykupieniem przez Wnioskodawcę polisy odpowiedzialności cywilnej dla osób objętych ubezpieczeniem - jest prawidłowe.

W dniu 22 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie skutków podatkowych związanych z wykupieniem przez Wnioskodawcę polisy odpowiedzialności cywilnej dla osób objętych ubezpieczeniem.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka S.A. (dalej Spółka) rozważa możliwość wykupienia ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej członków władz spółki (dalej: umowa OC). Umowa zostanie zawarta na rok, a ubezpieczyciel przyzna ochronę ubezpieczeniową z mocą ochronną wsteczną w stosunku do wszelkich nieprawidłowych zachowań popełnionych po 1 września 2009 r. przez ubezpieczonych pod warunkiem, że zgłoszenie związanych z nim roszczeń lub wszczęcie postępowań urzędowych nastąpi w okresie ubezpieczenia lub przedłużonym okresie zgłaszania roszczeń. Jeżeli umowa ubezpieczeniowa nie będzie przedłużona i nie zostanie zawarta inna umowa ubezpieczenia odpowiedzialności członków władz spółki ubezpieczyciel przedłuży okres składania roszczeń powstałych w okresie - trwania ubezpieczenia do 72 miesięcy.

W stosunku do osób ubezpieczonych, które zakończyły pracę lub współpracę z naszą Spółką przedłużony okres zgłaszania roszczeń wyniesie 36 miesięcy. Składkę ubezpieczeniową określono kwotowo i opłacana będzie z góry za cały okres ubezpieczenia.

Ochrona ubezpieczeniowa OC zostanie udzielona wszystkim byłym, obecnym i przyszłym:

Objęci ubezpieczeniem, będą także współmałżonkowie, konkubenci/partnerzy, spadkobiercy, wykonawcy testamentu, reprezentanci prawni osób wymienionych powyżej w związku z popełnionym przez osoby ww. nieprawidłowym zachowaniem objętym ochroną ubezpieczeniową.

Identyfikacja indywidualnych Osób Ubezpieczonych dokonywana będzie przez Ubezpieczyciela w przypadku wniesienia Roszczenia lub wszczęcie Postępowania Urzędowego lub zgłoszenie okoliczności, dokonanego zgodnie z zakresem ubezpieczenia lub wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego.

Zakres ubezpieczenia będzie dotyczyć Roszczeń lub Postępowań Urzędowych, które wystąpią w Okresie Ubezpieczenia lub Przedłużonym Okresie Zgłaszania Roszczeń

A. Ubezpieczyciel udziela ochrony ubezpieczeniowej, w przypadku gdy przeciwko Osobie Ubezpieczonej zostanie wniesione Roszczenie o odszkodowanie z tytułu Szkody Majątkowej powstałej w wyniku Nieprawidłowego Zachowania Osoby Ubezpieczonej.

B. Ubezpieczyciel zwróci Ubezpieczonej Spółce wypłacone przez nią odszkodowanie w granicach, w których było ono zasadne i mogło być dochodzone na drodze sądowej, po zaspokojeniu przez Ubezpieczoną Spółkę należnego Roszczenia zgłoszonego przeciwko Osobie Ubezpieczonej, wynikającego z Nieprawidłowego Zachowania Osoby Ubezpieczonej.

C. Ubezpieczyciel udziela ochrony ubezpieczeniowej Ubezpieczonym Spółkom, w przypadku gdy przeciwko Ubezpieczonym Spółkom zostało wniesione Roszczenie o odszkodowanie z tytułu Szkody Majątkowej powstałej w wyniku ich Nieprawidłowego Zachowania w związku z Obrotem Papierami Wartościowymi Ubezpieczonych Spółek.

D. Ubezpieczyciel udziela ochrony ubezpieczeniowej Ubezpieczonym Spółkom, w przypadku gdy przeciwko Ubezpieczonym Spółkom zostało wniesione Roszczenie o odszkodowanie z tytułu Szkody Majątkowej powstałej w wyniku Nieprawidłowego Zachowania Osób Ubezpieczonych ale jedynie w sytuacji gdy Ubezpieczona Spółka jest pozwana wspólnie z Osobami Ubezpieczonymi jako współpozwany (w oparciu o solidarną odpowiedzialność). Koszty Obrony Ubezpieczonej Spółki pokrywane są oddzielnie, niezależnie od Kosztów Obrony Osób Ubezpieczonych, jeżeli i w takim zakresie w jakim oddzielna obrona jest niezbędna w celu uniknięcia konfliktu interesów.

Ochrona obejmuje sądowe jak i pozasądowe Koszty Obrony w związku z Roszczeniem, Koszty Obrony w Postępowaniu Urzędowym, koszty zaspokojenia uzasadnionych Roszczeń oraz dodatkowe świadczenia ubezpieczeniowe.

Polisa wykazuje grupy osób objętych ubezpieczeniem, przy czym wysokość składki nie będzie uzależniona od liczy osób objętych ubezpieczeniem, nie jest wymagana ewidencja osób ubezpieczonych, czy zgłaszanie roszad kadrowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym koszt związany z wykupieniem polisy odpowiedzialności cywilnej przez P. S.A. będzie stanowić dla osób objętych ubezpieczeniem przychód, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy

Koszt związany z wykupieniem polisy OC nie stanowi dla osób objętych ubezpieczeniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Na postawie art. 11 ust. 1 i ust. 2a. pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym wartości pieniężne, jak również inne nieodpłatne świadczenia. Jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi to wartość pieniężną ustala się według cen zakupu.

Dotyczy to zarówno podatników osiągających przychody ze stosunku pracy, jak i podatników uzyskujących przychody z działalności wykonywanej osobiście. Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy p.d.o.f. za przychody ze stosunku pracy wymienia się między innymi świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przychód ten musi być zidentyfikowany danymi określonej osoby, stosownie do art. 1 ustawy p.d.o.f., która reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochody osób fizycznych.

Z powołanych przepisów wynika, iż pracodawca obowiązany jest doliczyć do przychodu pracownika wartości faktycznie otrzymanych przez pracownika świadczeń, a przychód ten musi być przypisany konkretnej osobie. Polisa wykupiona przez Spółkę nie będzie wykazywać imiennie osób objętych ubezpieczeniem, będzie wykazywać jedynie ogólnie grupy objęte ubezpieczeniem przedstawione w stanie faktycznym. Ubezpieczeniem będą objęte wszystkie osoby które były, są lub będą sprawowały funkcje objęte ubezpieczeniem oraz małżonkowie, spadkobiercy i następcy prawni tych osób.

Umowa OC ma na celu zabezpieczenie interesu Spółki i zminimalizowanie potencjalnych negatywnych konsekwencji finansowych dla Spółki mających wynikać z zaniechań lub błędnych decyzji podejmowanych przez osoby pełniące funkcje decyzyjne. Wysokość składki została określona kwotowo, ubezpieczyciel nie uzyskuje imiennego wykazu osób ubezpieczonych, zaś fakt objęcia, czy też wyłączenia konkretnej osoby z ubezpieczenia pozostaje bez wypływu na wysokość należnej składki.

Ubezpieczenie OC ma charakter pakietowy, a zatem nie jest wykupione dla konkretnej osoby.

Na wykupienie ubezpieczenia osobie trzeciej zezwalają przepisy kodeksu cywilnego art. 808 i 822. Artykuł 808 pozwala na zawarcie umowy ubezpieczania na cudzy rachunek, a zgodnie z art. 822 § 1 przez umowę ubezpieczenia OC ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Odnosząc się do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w sytuacji gdy nie ma możliwości wyodrębnić osób objętych ubezpieczeniem OC nie ma możliwości przypisać przychodu. Przy zarządach i radach wieloosobowych składka ubezpieczeniowa OC nie może stanowić przychodu dla jego członków ponieważ składki nie da się przypisać konkretnej osobie z imienia i nazwiska.

Wnioskodawca wskazuje, że prezentowane stanowisko potwierdza orzecznictwo sądowe Wyrok WSA w Warszawie sygn. akt. III SA/Wa 2019/08, Wyrok WSA w Warszawie sygn. akt III SA/Wa 1302/07 oraz Interpretacje indywidualne w tym zakresie wydane przez organy podatkowe: Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Nr IPPB4/415-796/09-2/JS, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Nr IPPB4/415-743/09-2/SP.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy.

Zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14 - 15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 13 ust. 7 ww. ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca zawarł umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Osobami ubezpieczonymi będą objęci byli, obecni i przyszli Członkowie Zarządu Rady Nadzorczej, Komisji Rewizyjnej, Rady Konsultacyjnej, Rady Dyrektorów, Dyrektorzy Zarządzający i wszyscy członkowie innych porównywalnych organów wykonawczych, doradczych lub nadzorczych określonych w statucie zgodnie z prawem właściwym dla ubezpieczającego. Ochrona będzie także obejmowała ich działalność operacyjną w tym oświadczenie ustne i pisemne bezpośrednio związane z danym stanowiskiem. Pełnomocnicy o ogólnym zakresie umocowania, prokurenci, osoby pełniące funkcje nadzorcze. Zastępcy osób wymienionych powyżej lecz wyłącznie, kiedy działają w charakterze i zakresie działań wynikających z zastępstwa tych osób. Pracownicy - jeżeli i w takim zakresie jak są odpowiedzialni jak zarządzający przedsiębiorstwem, jego funkcją lub jednostką organizacyjną (menedżerowie) lub osoba powołana odpowiedzialna za zarządzanie ryzykiem zgodności Ubezpieczającego, lub dyrektorzy powołani na mocy postanowień prawa lub standardów biznesowych w celu zapewnienia przestrzegania przepisów i zasad np. ochrony danych, przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy - o tyle i w takim zakresie, w jakim wniesione zostaną przeciwko nim Roszczenia lub wszczęte zostaną przeciwko nim postępowania urzędowe obok innych osób ubezpieczonych.

Objęci ubezpieczeniem, będą także współmałżonkowie, konkubenci/partnerzy, spadkobiercy, wykonawcy testamentu, reprezentanci prawni osób wymienionych powyżej w związku z popełnionym przez osoby ww. nieprawidłowym zachowaniem objętym ochroną ubezpieczeniową. Polisa wykupiona przez Spółkę nie będzie wykazywać imiennie osób objętych ubezpieczeniem, będzie wykazywać jedynie ogólnie ww. grupy objęte ubezpieczeniem, przy czym wysokość składki nie będzie uzależniona od liczy osób objętych ubezpieczeniem, nie jest wymagana ewidencja osób ubezpieczonych, czy zgłaszanie roszad kadrowych.

Wysokość składki została określona kwotowo, zaś fakt objęcia, czy też wyłączenia konkretnej osoby z ubezpieczenia pozostaje bez wypływu na wysokość należnej składki.

W świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem koniecznym do uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód, jest jego otrzymanie lub postawienie do dyspozycji podatnika.

Dla celów podatkowych natomiast nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (uchwała NSA z dnia 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02).

W przedmiotowej sprawie krąg osób ubezpieczonych jest bez wątpienia otwarty - podlegać może zmianom osobowym oraz ilościowym w trakcie trwania ubezpieczenia bez wpływu na wysokość składki finansowanej przez Spółkę. Ubezpieczyciel nie uzyskuje imiennego wykazu osób ubezpieczonych, zaś fakt objęcia, czy też wyłączenia konkretnej osoby z ubezpieczenia pozostaje bez wpływu na wysokość należnej składki.

Polisa ubezpieczeniowa wskazuje, że identyfikacja indywidualnych Ubezpieczonych będących osobami fizycznymi dokonywana jest przez ubezpieczyciela w przypadku wniesienia roszczenia lub zgłoszenia, zgodnie z umową ubezpieczenia okoliczności lub w chwili wypłaty świadczeń ubezpieczeniowych.

Przedmiotowa Umowa OC ma na celu zabezpieczenie interesu Spółki i zminimalizowanie potencjalnych negatywnych konsekwencji finansowych dla Spółki mających wynikać z zaniechań lub błędnych decyzji podejmowanych przez osoby pełniące funkcje decyzyjne.

Z powyższego wynika, że w przypadku, gdy osoby ubezpieczone nie zostały z góry określone w umowie (załączniku do umowy, aneksie lub innym dokumencie) w sposób pozwalający na ich jednoznaczną identyfikację, jako osób ubezpieczonych od odpowiedzialności cywilnej, lecz są identyfikowane dopiero w chwili zajścia wypadku ubezpieczeniowego lub w chwili spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela, nie jest możliwe ustalenie przychodu w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń przez poszczególnych ubezpieczonych, ponieważ brak jest podstaw do przyporządkowania im składek w dacie zawarcia umowy i opłacenia ich przez Spółkę.

Tylko w takiej sytuacji, należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że wartość zryczałtowanej składki ubezpieczeniowej płaconej przez Spółkę nie będzie stanowić dla osób ubezpieczonych przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo - odnosząc się do powołanych przez Spółkę interpretacji organów podatkowych oraz przywołanych tez wyroków Wojewódzkich Sądów Administracyjnych - wskazać należy, iż orzeczenia te dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, jak również powołane wyroki dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast Organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.