IPPB2/415-908/11-4/MK1 - Skutki podatkowe związane z nieodpłatnym przyznaniem pracownikom darmowych akcji w związku z planowanym wprowadzeniem programu akcji pracowniczych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 3 listopada 2011 r. (data wpływu 7 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z zakupem przez pracowników jednostek uczestnictwa w funduszu zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe skutkujących otrzymaniem w przyszłości Darmowych Akcji i skutków podatkowych związanych z nieodpłatnym przyznaniem pracownikom Darmowych akcji w związku z planowanym wprowadzeniem przez Spółkę programu akcji pracowniczych oraz wynikających z tego tytułu obowiązków płatnika uznaje się:

* w części dotyczącej braku powstania przychodu w momencie nieodpłatnego otrzymania Darmowych Akcji - za nieprawidłowe,

* w pozostałej części - za prawidłowe.

W dniu 7 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z zakupem jednostek uczestnictwa w funduszu zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe przez uczestników w związku z planowanym wprowadzeniem przez Spółkę programu akcji pracowniczych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. (dalej "Spółka") jest firmą działającą na rynku w zakresie instalacji przemysłowych oraz utrzymania ruchu od roku 2002. Spółka jest częścią grupy kapitałowej, na której czele stoi spółka kapitałowa z siedzibą we Francji (dalej "Akcjonariusz"). Spółka planuje wprowadzenie nowego programu akcji pracowniczych (dalej "Program"). Program będzie polegał na możliwości zakupu przez wszystkich pracowników spółek zależnych Akcjonariusza jednostek w funduszu zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe (Fonds commun de placement d'entreprise; dalej "fundusz FCPE"), instytucji powszechnie stosowanej we Francji do realizacji programów akcjonariatu pracowniczego, odpowiadających akcjom Akcjonariusza na następujących warunkach:

* prawo udziału w programie będą mieli wszyscy pracownicy spółek zależnych Akcjonariusza, których staż pracy jest nie krótszy niż ustalone minimum (w tym pracownicy Spółki spełniający ten warunek stażu),

* akcje Akcjonariusza nie będą nabywane przez pracowników Spółki bezpośrednio - pracownicy będą nabywali jednostki funduszu FCPE, który będzie przechowywał akcje Akcjonariusza; fundusz FCPE będzie utrzymywał wyłącznie akcje Akcjonariusza oraz niewielkie zasoby gotówki; w konsekwencji, wartość jednostek tego funduszu będzie odzwierciedlała wartość akcji Akcjonariusza.

Nabycie jednostek funduszu FCPE przez pracownika Spółki będzie następowało według następującego schematu:

* pracownik wpłaci środki finansowe przeznaczone na zakup akcji Akcjonariusza do tymczasowego funduszu FCPE utworzonego wyłącznie w celu objęcia akcji Akcjonariusza w 2012 r.,

* tymczasowy fundusz FCPE dokona zapisu na nowoemitowane akcje Akcjonariusza oraz obejmie te akcje w zamian za gotówkę zgromadzoną od pracowników spółek zależnych Akcjonariusza (w tym pracowników Spółki),

* tymczasowy fundusz FCPE zostanie skonsolidowany z podstawowym funduszem FCPE, który służy przechowywaniu akcji Akcjonariusza pochodzących ze wszystkich wcześniejszych emisji związanych z Programem,

* fundusz FCPE wyemituje jednostki, które zostaną objęte przez uczestników programu (w tym pracowników Spółki w części odpowiadającej liczbie akcji objętych przez fundusz FCPE w zamian za środki tych pracowników).

Cena emisyjna akcji Akcjonariusza obejmowanych przez fundusz FCPE zostanie ustalona jako średnia z cen otwarcia notowań akcji Akcjonariusza na giełdzie z 20 sesji poprzedzających określony dzień ustalenia ceny emisyjnej. Po tym dniu, przez ustalony okres, pracownicy będą wpłacali swoje środki pieniężne do tymczasowego funduszu FCPE na zakup akcji Akcjonariusza. Po zrealizowaniu zakupów akcji Akcjonariusza oraz skonsolidowaniu tymczasowego funduszu FCPE z funduszem FCPE, pracownikom Spółki zostaną przydzielone jednostki uczestnictwa w funduszu FCPE odpowiadające ilorazowi kwoty wpłaconej do tymczasowego funduszu FCPE oraz ustalonej we wspomniany powyżej sposób ceny emisyjnej. Pracownicy Spółki nie uzyskają zatem jakiegokolwiek dyskonta i zapłacą pełną cenę określoną zgodnie z powyższym mechanizmem.

Jak wspomniano, pracownicy Spółki nie otrzymają bezpośrednio akcji Akcjonariusza, lecz otrzymają jednostki w funduszu FCPE. Fundusz FCPE jest utworzony zgodnie z prawem Francji i stanowi instytucję zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe. Fundusz FCPE nie ma, zgodnie z prawem francuskim, osobowości prawnej i akcje posiadane przez fundusz FCPE stanowią wspólną własność pracowników spółek grupy Akcjonariusza - pracownicy posiadający jednostki funduszu FCPE posiadają określony łączny udział we własności wszystkich akcji przechowywanych w funduszu FCPE.

Fundusz FCPE nie jest też funduszem w rozumieniu Dyrektywy 2009/65/EC z 13 lipca 2009 r., ani funduszem zagranicznym w rozumieniu polskiej ustawy o funduszach inwestycyjnych. Zgodnie z prawem Francji, uczestnicy Programu posiadający jednostki funduszu FCPE są współwłaścicielami akcji Akcjonariusza. Ponadto, zgodnie z prawem francuskim, fundusz FCPE nie jest - z formalnego punktu widzenia - stroną jakichkolwiek czynności prawnych. Stroną wszelkich umów zawieranych przez fundusz FCPE są pracownicy spółek grupy Akcjonariusza posiadający jednostki funduszu FCPE.

Jednostki w funduszu FCPE mogą być umarzane za wynagrodzeniem. Uczestnik Programu nie ma jednak prawa umorzenia tych jednostek przed upływem 3 lat od dnia ich nabycia, z wyjątkiem ściśle określonych sytuacji takich jak np. rozwód, narodziny trzeciego dziecka, i inne. Prawa głosu akcji będą wykonywane przez Radę Nadzorczą funduszu FCPE. Fundusze typu FCPE należą do grupy funduszy nazywanych FCP. Jednostki uczestnictwa funduszy FCP są tradycyjnie uważane za papiery wartościowe.

Według francuskiego prawa, instrumenty finansowe (instruments financiers) dzielą się na tytuły finansowe oraz kontrakty finansowe. Pojęcie tytułów finansowych jest porównywalne do pojęcia papierów wartościowych. Tytuły finansowe można podzielić na (i)"valeurs mobili#232;res" (zbywalne papiery wartościowe), które są emitowane przez spółki oraz (ii) pozostałe tytuły finansowe, które mogą być emitowane przez fundusze - do tej ostatniej kategorii należą m.in. jednostki funduszu FCPE.

Zgodnie z podatkowym prawem Francji, dochód z umorzenia jednostek uczestnictwa w funduszu FCPE jest zwolniony z podatku na podstawie zwolnienia przewidzianego dla pracowniczych planów oszczędnościowych. W razie jednak braku tego zwolnienia, dochód z umorzenia jednostek w FCPE byłby opodatkowany na identycznych zasadach co dochód ze sprzedaży np. akcji notowanych na giełdzie.

Zbywalność jednostek FCPE jest ograniczona (takie jednostki nie mogą być przedmiotem obrotu na rynku regulowanym i w praktyce są umarzane przez fundusz FCPE). Jednak, brak zbywalności nie wynika z przepisów prawa, lecz jedynie z interpretacji prawa, które nie zawiera regulacji dotyczących praktycznych aspektów zbycia jednostek w funduszu FCPE.

Umorzenie jednostek, jak wspomniano, może nastąpić po upływie 3 lat od ich nabycia, wcześniejsze umorzenie może nastąpić jedynie w ściśle określonych przypadkach. Wynagrodzenie pracownika Spółki z umorzenia jednostek funduszu FCPE zostanie wypłacone na rachunek bankowy pracownika, który ten pracownik wskaże.

Może również zdarzyć się, że zgodnie z dyspozycją, którą złoży pracownik Spółki, umorzenie jednostek w funduszu FCPE będzie skutkowało przekazaniem na rzecz pracownika Spółki akcji Akcjonariusza będących dotychczas w posiadaniu funduszu FCPE.

Akcjonariusz może wypłacać dywidendy. Dywidendy w kwocie przypadającej na akcje posiadane przez pracowników Spółki za pośrednictwem funduszu FCPE będą wpływały do funduszu FCPE i za otrzymane kwoty zostaną nabyte akcje Akcjonariusza na giełdzie, a fundusz FCPE wyemituje dodatkowe jednostki odpowiadające nabytym akcjom Akcjonariusza. Takie dodatkowe jednostki zostaną przydzielone pracownikom Spółki. Ani pracownicy Spółki, ani Spółka - w związku z takim przydziałem nowych jednostek w funduszu FCPE pracownikom Spółki - nie poniosą jakichkolwiek kosztów. Przydział ten będzie bowiem finansowany dywidendą wypłacaną przez Akcjonariusza.

Pracownicy Spółki, którzy utrzymają jednostki w funduszu FCPE przez 3 lata otrzymają akcje Akcjonariusza (dalej "Darmowe Akcje"). Darmowe Akcje, w przeciwieństwie do jednostek w funduszu FCPE, nabywanych przez pracowników Spółki odpłatnie, stanowią zwykłe akcje Akcjonariusza, będące przedmiotem obrotu na giełdzie. Darmowe Akcje zostaną skupione przez Akcjonariusza, a następnie przydzielone pracownikom Spółki.

Liczba Darmowych Akcji przyznanych pracownikowi Spółki jest uzależniona od liczby jednostek uczestnictwa objętych odpłatnie przez pracownika za pośrednictwem funduszu FCPE. Dokumenty Programu dokładnie wskazują algorytm opisujący liczbę przydzielanych Darmowych Akcji w zależności od liczby akcji Akcjonariusza objętych odpłatnie za pośrednictwem funduszu FCPE (na zasadach opisanych powyżej).

Przekazanie pracownikom Spółki Darmowych Akcji jest uzależnione od spełnienia przez nich określonych warunków. Wśród nich można wymienić utrzymywanie nabytych odpłatnie jednostek w funduszu FCPE przez 3 lata i pozostawanie w tym okresie pracownikiem Spółki. Darmowe Akcje nie zostaną przydzielone również w przypadku, kiedy zostanie stwierdzone opisane w dokumentach Programu naruszenie przez pracownika Spółki jego obowiązków pracowniczych.

Darmowe Akcje zostaną przekazane na własność pracownikom Spółki na podstawie uchwały akcjonariuszy Akcjonariusza. Uchwała taka, która zostanie podjęta przez akcjonariuszy Akcjonariusza, będzie uprawniała zarząd Akcjonariusza do nabycia akcji na rynku giełdowym oraz przekazania akcji bez wynagrodzenia pracownikom spółek zależnych Akcjonariusza (w tym pracownikom Spółki) zgodnie z ustaleniami programów akcyjnych (m.in. Programu opisanego w niniejszym wniosku). Uchwała nie będzie wymieniała z nazwiska pracowników Spółki uprawnionych do Darmowych Akcji, ani nie będzie wskazywała Programu z nazwy. W uchwale znajdzie się jednak odniesienie do programów akcyjnych, a więc pośrednio również Programu opisywanego w niniejszym wniosku.

W związku z otrzymaniem tych Darmowych Akcji na własność, pracownikowi będzie przysługiwało prawo wyboru co do dalszego postępowania z tymi Darmowymi Akcjami. Darmowe Akcje zostaną, zgodnie z dyspozycją pracownika:

* sprzedane w jego imieniu; w takim wypadku Darmowe Akcje będące własnością pracownika Spółki zostaną sprzedane na rynku giełdowym, a środki z tej sprzedaży zostaną przelane na rachunek bankowy wskazany przez pracownika Spółki.

* przeniesione do biura maklerskiego wskazanego przez pracownika,

* wniesione do funduszu FCPE, a pracownik w zamian otrzyma nowe jednostki uczestnictwa w funduszu FCPE; wniesienie do funduszu FCPE nastąpi również wówczas, gdy pracownik nie złoży żadnej dyspozycji.

Dyspozycja w tym zakresie zostanie złożona przez pracownika Spółki bezpośrednio po przydzieleniu Darmowych Akcji.

Akcjonariusz obciąży Spółkę kosztami programu przypadającymi na pracowników Spółki. Na koszty te będzie składała się wartość akcji Akcjonariusza przydzielonych pracownikom Spółki nieodpłatnie oraz odpowiednia część innych kosztów poniesionych przez Akcjonariusza w związku z Programem (np. koszty związane z administrowaniem Programem). Koszty będę przedstawiane w stałej kwocie na pracownika Spółki.

Należy podkreślić, że Akcjonariusz obciąży Spółkę kosztami Darmowych Akcji, które zostały faktycznie przydzielone pracownikom i obciążenie to nastąpi dopiero w związku z przekazaniem Darmowych Akcji.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedz na pytanie Nr 1 i 2. W zakresie pozostałych pytań zostaną wydane odrębne interpretacje indywidualne.

Zdaniem Wnioskodawcy, ustawa o p.d.o.f. stanowi, że przychodami do opodatkowania są w szczególności; wartość otrzymanych świadczeń w naturze oraz innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 ustawy o p.d.o.f.).

Dodatkowo, ustawa o p.d.o.f. wyróżnia i definiuje określone źródła przychodów. Przychody ze stosunku pracy są zdefiniowane jako "wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności; wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych" (art. 12 ust. 1 ustawy o p.d.o.f.).

Ustawa o p.d.o.f. definiuje również szereg innych źródeł przychodów, np.: przychody z kapitałów pieniężnych (art. 17 ustawy o p.d.o.f.), przychody z działalności gospodarczej (art. 14 ustawy o p.d.o.f.), czy przychody z innych źródeł (art. 20 ustawy o p.d.o.f.). Zgodnie natomiast z art. 31 ustawy o p.d.o.f., zakład pracy ma, jako płatnik, obowiązek obliczenia i pobierania zaliczek na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody m.in. ze stosunku pracy.

Zgodnie z art. 24 ust. 11 ustawy o p.d.o.f., dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia, a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Tę zasadę stosuje się odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji, a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła (nabyła) te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji. Powyższą zasadę stosuje się do dochodu uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia (nabycia) akcji spółek, których siedziba znajduje się na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego (art. 24 ust. 12a ustawy o p.d.o.f.).

Ad. 1.

Zdaniem Spółki, nabycie przez pracowników Spółki jednostek w funduszu FCPE będzie miało miejsce na warunkach odpowiadających warunkom rynkowym. Należy wskazać, że przedstawiony mechanizm ustalania ceny emisyjnej (średnia cen otwarć z 20 kolejnych sesji), po której fundusz FCPE obejmie nowoemitowane akcje Akcjonariusza oraz po której pracownicy Spółki będą nabywali jednostki w funduszu FCPE został ustanowiony, by ustalić tę cenę jak najbliżej aktualnej wartości rynkowej akcji Akcjonariusza.

Z natury procesu obejmowania nowoemitowanych akcji wynika, że cena emisyjna zawsze jest ustalana przed dniem przydziału akcji i tym samym może różnić się od kursu tych akcji z dnia ich faktycznego przydziału. Należy podkreślić, że ustalona w opisany sposób cena emisyjna może być zarówno wyższa, jak i niższa od kursu akcji z dnia przydziału akcji. Oznacza to, że ryzyko wystąpienia takiej różnicy obciąża w równym stopniu pracowników Spółki oraz Akcjonariusza.

Dodatkowo, ustalanie ceny emisyjnej przed dniem przydziału akcji i w wartości innej niż aktualny kurs akcji jest przyjętą praktyką rynkową i jest powszechnie stosowana również, gdy akcje są obejmowane przez podmioty niepowiązane.

Nabycie jednostek funduszu FCPE nie prowadzi do powstania po stronie pracownika jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego (majątek pracownika w postaci środków pieniężnych ulega zamianie na majątek w postaci akcji Akcjonariusza reprezentowanych przez jednostki funduszu FCPE) i transakcja dokonywana jest na warunkach rynkowych.W konsekwencji, operacja taka nie powoduje powstania po stronie pracownika przychodu podatkowego.

Uzyskanie, w związku z odpłatnym nabyciem jednostek funduszu FCPE, prawa do nieodpłatnego uzyskania w przyszłości (po spełnieniu określonych warunków) Darmowych Akcji, również nie spowoduje powstania przychodu oraz nie będzie wiązało się z jakimikolwiek obowiązkami podatkowymi. Opisane prawo do otrzymania w przyszłości Darmowych Akcji nie jest bowiem zbywalne i nie ma określonej wartości. Zatem, w związku z uzyskaniem takiego prawa, którego realizacja może nastąpić jedynie pod pewnymi warunkami i w chwili uzyskania tego prawa nie jest pewna, nie może powstawać przychód do opodatkowania. W konsekwencji, Spółka jako płatnik nie ma obowiązku pobrania i wpłaty podatku w związku z nabyciem przez pracownika Spółki jednostek funduszu FCPE, które powoduje uzyskanie przez tego pracownika prawa do nieodpłatnego otrzymania w przyszłości, po spełnieniu określonych warunków, Darmowych Akcji.

Ad.2.

Zdaniem Spółki, dochód do opodatkowania nie powstanie również z chwilą nieodpłatnego uzyskania Darmowych Akcji przez pracowników Spółki. Od 1 stycznia 2011 r. z przepisu art. 24 ust. 11 ustawy o p.d.o.f. wprost wynika, że nabycie (objęcie) akcji spółki z siedzibą w Unii Europejskiej za cenę niższą od rynkowej nie podlega opodatkowaniu. Zgodnie bowiem z art. 24 ust. 11 ustawy o p.d.o.f., dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji.

Zdaniem Spółki, przytoczony przepis może znaleźć zastosowanie w przedstawionym w niniejszym wniosku zdarzeniu przyszłym. Zastosowanie tego przepisu oraz zwolnienie na jego podstawie z opodatkowania dochodu powstającego z chwilą otrzymania przez pracowników Spółki Darmowych Akcji jest bowiem uzależnione od spełnienia następujących warunków:

* osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia obejmują akcje nowej emisji lub nabywają akcje - ten warunek jest spełniony, gdyż w analizowanym zdarzeniu przyszłym pracownicy Spółki będą nieodpłatnie nabywali akcje Akcjonariusza nabyte uprzednio przez Akcjonariusza na cele Programu i nabycie akcji przez pracowników Spółki nastąpi na podstawie uchwały zgromadzenia akcjonariuszy Akcjonariusza, która upoważnia zarząd Akcjonariusza do nabycia akcji Akcjonariusza (akcje te są nabywane na rynku giełdowym) oraz ich przydziału m.in. pracownikom Spółki,

* emitent akcji, które są obejmowane, ma siedzibę w jednym z państw Unii Europejskiej - ten warunek, wynikający bezpośrednio z art. 24 ust. 12a ustawy o p.d.o.f. jest również spełniony, gdyż Akcjonariusz ma siedzibę we Francji.

Podsumowując, nawet jeśli w związku z nieodpłatnym nabyciem przez pracowników Spółki akcji Akcjonariusza (Darmowych Akcji) powstanie przychód w rozumieniu ustawy o p.d.o.f., będzie korzystał on ze zwolnienia na podstawia art. 24 ust. 11 ustawy o p.d.o.f.

Dodatkowo i niezależnie od art. 24 ust. 11 ustawy o p.d.o.f. należy stwierdzić, że z chwilą uzyskania Darmowych Akcji, wartość przysporzenia majątkowego, którą osiąga pracownik nie jest pewna, gdyż zależy ona od wartości akcji Akcjonariusza w przyszłości oraz od momentu zbycia Darmowych Akcji przez pracownika. Cechą akcji jest, że generują one dochód nie w momencie ich otrzymania, lecz w przyszłości. Pracownik uzyska bowiem dochód z akcji w przyszłości, w postaci dywidendy lub z chwilą zbycia akcji.

Opodatkowanie nieodpłatnego nabycia Darmowych Akcji oznaczałoby, że opodatkowaniu podlega nie uzyskany faktycznie dochód. Co więcej, opodatkowaniu podlegałby dochód którego faktyczne uzyskanie nie jest pewne. Takie podejście jest natomiast sprzeczne z zasadami ustawy o p.d.o.f.

Podsumowując, zdaniem Spółki (w przedstawionym zdarzeniu przyszłym), w wyniku nieodpłatnego nabycia przez pracowników Spółki Darmowych Akcji po stronie pracowników Spółki nie powstaje przychód do opodatkowania. W konsekwencji, na Spółce jako płatniku nie spoczywają jakiekolwiek obowiązki wynikające z ustawy o p.d.o.f.

Powyższe stanowisko Spółki jest zgodne z tezami wyroków sądów administracyjnych, np. z wyroku WSA w Warszawie z 15 kwietnia 2010 r. (III SA/Wa 568/09) oraz WSA w Poznaniu z 28 kwietnia 2011 r. (I SA/Po 124/11).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się:

* za nieprawidłowe w części dotyczącej braku powstania przychodu w momencie nieodpłatnego otrzymania Darmowych Akcji

* za prawidłowe w pozostałej części.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnikom w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 11 ust. 2a omawianej ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ust. 1 cytowanej ustawy zawiera katalog źródeł przychodów, wśród których w pkt 1 tego artykułu wymienione są przychody m.in. przychody ze stosunku pracy.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione w art. 12 ust. 1 ww. ustawy kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia, a więc każda forma przysporzenia majątkowego (tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna) mająca swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy, a zatem, wszystko co pracownik otrzymuje od swojego pracodawcy - o ile nie stanowi wymienionego w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodu zwolnionego od podatku lub dochodu, od którego został zaniechany pobór podatku na podstawie przepisów Ordynacja podatkowa - podlega opodatkowaniu ze źródła przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie natomiast do treści art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacji podatkowej (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Z uwagi na powyższe na płatniku ciążą trzy podstawowe obowiązki podatkowe, tj.:

Przechodząc na grunt przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w myśl przepisów art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Stosownie do art. 38 ust. 1 ww. ustawy płatnicy, o których mowa w art. 31 i 33-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.

Zgodnie z art. 39 ust. 1 ww. ustawy w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35, w przypadku gdy nie dokonują rocznego obliczenia podatku, są obowiązani przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych - imienne informacje o dochodach sporządzone według ustalonego wzoru.

Na podstawie treści powyższych przepisów należy stwierdzić, iż warunkiem istnienia obowiązków płatnika dla określonego podmiotu jest fakt dokonywania świadczeń przez ten podmiot na rzecz osób będących pracownikami tego podmiotu.

Z przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka jest częścią grupy kapitałowej, na której czele stoi spółka kapitałowa z siedzibą we Francji. Spółka planuje wprowadzenie nowego programu akcji pracowniczych polegającego na możliwości zakupu przez wszystkich pracowników spółek zależnych Spółki kapitałowej mającej siedzibę we Francji jednostek w funduszu zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, instytucji powszechnie stosowanej we Francji do realizacji programów akcjonariatu pracowniczego, odpowiadających akcjom francuskiej spółki kapitałowej na następujących warunkach:

* prawo udziału w programie będą mieli wszyscy pracownicy spółek zależnych Akcjonariusza, których staż pracy jest nie - krótszy niż ustalone minimum

* akcje francuskiej spółki kapitałowej nie będą nabywane przez pracowników Spółki bezpośrednio - pracownicy będą nabywali jednostki funduszu FCPE, który będzie przechowywał akcje Akcjonariusza, wartość jednostek tego funduszu będzie odzwierciedlała wartość ceny emisyjnej akcji francuskiej spółki kapitałowej.

Aby dokonać nabycia jednostek funduszu FCPE pracownik wpłaci środki finansowe przeznaczone na zakup akcji francuskiej spółki kapitałowej do tymczasowego funduszu FCPE, który dokonana zapisu na nowoemitowane akcje francuskiej spółki kapitałowej oraz obejmie te akcje w zamian za zgromadzoną od pracowników spółek zależnych gotówkę. Następnie tymczasowy fundusz FCPE zostanie skonsolidowany z podstawowym funduszem FCPE, który służy przechowywaniu akcji francuskiej spółki kapitałowej. Po dokonaniu powyższych czynności pracownikom Spółki zostaną przydzielone jednostki uczestnictwa w funduszu FCPE odpowiadające ilorazowi kwoty wpłaconej do tymczasowego funduszu FCPE oraz ustalonej ceny emisyjnej.

Zgodnie z prawem Francji, uczestnicy Programu posiadający jednostki funduszu FCPE są współwłaścicielami akcji francuskiej spółki kapitałowej. Ponadto, zgodnie z prawem francuskim, fundusz FCPE nie jest stroną jakichkolwiek czynności prawnych. Stroną wszelkich umów zawieranych przez fundusz FCPE są pracownicy spółek grupy posiadający jednostki funduszu FCPE.

Fundusze typu FCPE należą do grupy funduszy nazywanych FCP. Jednostki uczestnictwa funduszy FCP są według francuskiego prawa, uważane za papiery wartościowe (tytuły finansowe), które można podzielić na zbywalne papiery wartościowe oraz pozostałe tytuły finansowe, które mogą być emitowane przez fundusze, np. jednostki funduszu FCPE.

Pracownicy Spółki, którzy utrzymają jednostki w funduszu FCPE przez 3 lata i pozostaną w tym okresie pracownikami Spółki otrzymają "Darmowe Akcje" francuskiej spółki kapitałowej. Darmowe Akcje, stanowią zwykłe akcje francuskiej spółki kapitałowej, będące przedmiotem obrotu na giełdzie. Darmowe Akcje zostaną skupione przez francuską spółkę kapitałową, a następnie zostaną przydzielone pracownikom Spółki.

Liczba Darmowych Akcji przyznanych pracownikowi Spółki jest uzależniona od liczby jednostek uczestnictwa objętych odpłatnie przez pracownika za pośrednictwem funduszu FCPE. Akcje nie zostaną przydzielone w przypadku, kiedy zostanie stwierdzone opisane w dokumentach Programu naruszenie przez pracownika Spółki jego obowiązków pracowniczych. Przekazanie na własność pracownikom Spółki Darmowych Akcji nastąpi na podstawie uchwały akcjonariuszy francuskiej spółki kapitałowej.

Spółka kapitałowa z siedziba we Francji obciąży Spółkę kosztami programu przypadającymi na pracowników Spółki. Na koszty te będzie składała się wartość Darmowych Akcji francuskiej spółki kapitałowej, które zostały faktycznie przydzielone pracownikom i koszty związane z funkcjonowaniem programu. Obciążenie to, nastąpi dopiero w związku z przekazaniem Darmowych Akcji.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia dotycząca skutków podatkowych związanych z odpłatnym nabyciem jednostek uczestnictwa funduszu FCPE i skutków podatkowych związanych z otrzymaniem darmowych akcji oraz ewentualnie ciążących na Spółce obowiązków płatnika.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że pracownicy Spółki przystępujący do programu odpłatnie nabędą jednostki uczestnictwa funduszu FCPE, na podstawie których po spełnieniu określonych programem warunków uzyskają prawo do otrzymania w przyszłości Darmowych akcji. Cenę nabycia przedmiotowych jednostek będzie stanowić cena emisyjna akcji francuskiej spółki kapitałowej obejmowanych przez fundusz FCPE ustalona jako średnia z cen otwarcia notowań akcji Akcjonariusza na giełdzie z 20 sesji poprzedzających określony dzień ustalenia ceny emisyjnej.

Fakt, że pracownicy Spółki ze swoich środków dokonają zakupu przedmiotowych jednostek uczestnictwa na warunkach rynkowych skutkuje tym, że zakup jednostek uczestnictwa powodujących uzyskanie prawa do otrzymania po spełnieniu określonych w programie warunków Darmowych akcji uniemożliwia traktowanie ich w kategorii przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast samo posiadanie warunkowego prawa do nabycia Darmowych akcji spółki francuskiej również skutkuje tym, że po stronie uczestnika programu nie dochodzi do powstania korzyści majątkowej i nie wystąpi przychód z nieodpłatnych świadczeń, jest to jedynie etap wstępny, który może potencjalnie spowodować otrzymanie takiej korzyści w przyszłości po spełnieniu warunków zasad uczestnictwa w Programie. Prawo to nie gwarantuje bowiem otrzymania akcji skoro przekazanie akcji uzależnione jest od dodatkowych czynników m.in. istnienia stosunku prawnego z podmiotem z Grupy, czy też utrzymania jednostek uczestnictwa przez okres 3 lat.

Tym samym odpłatne nabycie jednostek uczestnictwa funduszu, które powoduje uzyskanie prawa do otrzymania w przyszłości nieodpłatnie, po spełnieniu określonych warunków, Darmowych Akcji, skutkuje brakiem powstania przychodu do opodatkowania po stronie pracownika Spółki, a Spółka jako płatnik nie ma obowiązku zapłaty podatku od tego przychodu.

Jednakże co do zasady przysporzenie majątkowe skutkujące powstaniem przychodu w związku z przyznaniem pracownikom Spółki Darmowych akcji francuskiej spółki kapitałowej nastąpi w momencie realizacji prawa do nieodpłatnego przyznania Darmowych akcji w wyniku spełnienia warunków przewidzianych w programie.

Zwrócić bowiem należy uwagę na fakt, że większość podatników aby czerpać korzyści z akcji sama musi nabyć akcje za określoną cenę. A zatem inne osoby chcąc nabyć akcje muszą zdecydować się na uszczuplenie swojego majątku, czyli muszą ponieść określony koszt, którego pracownik Spółki ponosić nie musi, bo akcje otrzyma nieodpłatnie. Trudno zatem dowodzić, że pracownik otrzymujący akcje nieodpłatnie jest w takiej samej sytuacji jak osoba, która akcje kupić musiała sama.

Operacja ta wywołuje skutek podatkowy w postaci uzyskania przez uczestnika Programu przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten będzie odpowiadać wartości rynkowej otrzymanych nieodpłatnie akcji francuskiej spółki kapitałowej. Zauważyć należy, iż w sytuacji gdy polska spółka pokrywa koszty związane z partycypacją własnych pracowników w planie motywacyjnym, na podstawie którego pracownicy ci nabywają akcje, wówczas należy uznać, iż powstał u nich przychód z nieodpłatnych świadczeń.

Organ nie może więc zgodzić się z Wnioskodawcą, że co do zasady przychód powstanie u pracowników dopiero w momencie zbycia akcji. Nie można bowiem pominąć całkowicie momentu nabycia akcji. Każda inna osoba, która chciałaby nabyć akcje musiałaby uszczuplić swój majątek przeznaczając z niego środki na zakup tychże akcji. Pracownicy wnioskodawcy takiego uszczuplenia nie muszą dokonywać, gdyż akcje otrzymają od spółki nieodpłatnie. Nie jest też słuszne argumentowanie, że niezasadne byłoby rozpoznanie przychodu w momencie nabycia Darmowych akcji ponieważ ich odpłatne zbycie mogłoby powodować stratę w przyszłości. Przed taką perspektywą stoi każdy uczestnik obrotu akcjami, gdyż nikt nie ma gwarancji, że przychód jaki otrzyma przewyższy poniesiony wydatek. Nie ma powodu aby z uwagi na taki argument uprzywilejowywać pracowników Spółki. Pracownicy poniosą wszak takie samo ryzyko jak osoby, które za swoje akcje zapłacą same. Każdy podatnik musi brać pod uwagę możliwość straty oraz musi mieć świadomość, że straty tej nie odliczy sobie z innego źródła. Żaden podatnik nabywając akcje nie ma gwarancji, że z ich sprzedaży uzyska dochód. Tymczasem zaakceptowanie stanowiska Spółki prowadziłoby właśnie do takiego skutku, że pracownicy Spółki otrzymując nieodpłatnie Darmowe Akcje otrzymują też pewność osiągnięcia dochodu z ich sprzedaży.

Należy jednak zauważyć, iż ustawodawca odroczył moment powstania obowiązku podatkowego dotyczącego dochodu uzyskanego z tytułu nabycia przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia, akcji spółek, których siedziba mieści się na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, o czym stanowi przepis art. 24 ust. 11 w zw. z art. 24 ust. 12a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu ustawy obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r.

Bowiem na mocy art. 1 pkt 16 lit. f) ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1478), nadano nowe brzmienie art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązujące od dnia 1 stycznia 2011 r., zgodnie, z którym, dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Zasadę określoną w zdaniu pierwszym stosuje się odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła (nabyła) te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji.

Zasada, o której mowa w ust. 11, nie ma zastosowania do dochodu osiągniętego ze zbycia akcji, przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji (art. 24 ust. 12 ww. ustawy).

Natomiast ustawodawca na mocy art. 1 pkt 16 lit. g) ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1478) dodał do przepisu art. 24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nowy ustęp 12a, który stanowi, że przepisy ust. 11 i 12 mają zastosowanie do dochodu uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia (nabycia) akcji spółek, których siedziba znajduje się na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Zgodnie z przepisem art. 13 ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1478), przepisy ustaw zmienianych w art. 1-3, w brzmieniu nadanym znowelizowaną ustawą, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionych strat) od dnia 1 stycznia 2011 r., z wyjątkiem:

Skoro zatem pracownicy Spółki nabędą akcje na podstawie uchwały akcjonariuszy spółki, której siedziba znajduje się na terytorium Francji, a Francja jest członkiem Unii Europejskiej, wobec tego przepis art. 24 ust. 11 znajduje w przedmiotowej sprawie zastosowanie.

Zatem realizacja prawa do nieodpłatnego przyznania Darmowych Akcji francuskiej spółki kapitałowej skutkuje tym, iż dochód ten w momencie objęcia (nabycia) akcji rzeczywistych na mocy art. 24 ust. 12a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie podlega opodatkowaniu (moment opodatkowania zostaje odroczony). Zatem na Wnioskodawcy nie będą ciążyć obowiązki płatnika, ani żadne inne obowiązki informacyjne.

Reasumując:

* odpłatne nabycie jednostek uczestnictwa funduszu, które powoduje uzyskanie prawa do otrzymania w przyszłości nieodpłatnie, po spełnieniu określonych warunków, Darmowych Akcji, skutkuje brakiem powstania przychodu do opodatkowania po stronie pracownika Spółki, a Spółka jako płatnik nie ma obowiązku zapłaty podatku od tego przychodu.

* realizacja warunkowego prawa do nieodpłatnego otrzymania Darmowych Akcji spółki kapitałowej z siedzibą we Francji w ramach planowanego wprowadzenia programu akcji pracowniczych skutkuje tym, iż w momencie objęcia (nabycia) akcji rzeczywistych nie wystąpi dochód do opodatkowania w postaci wartości rynkowej nabytych nieodpłatnie akcji z dyspozycją przepisu art. 24 ust. 11 w związku z art. 24 ust. 12a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (moment opodatkowania zostaje odroczony).

W konsekwencji Spółka nie będzie zobowiązana jako płatnik do poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, ani żadnych innych obowiązków informacyjnych.

Końcowo - odnosząc się do przywołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń Wojewódzkich Sądów Administracyjnych należy stwierdzić, iż w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wyroki nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację, nawet jeżeli kształtuje określoną linię orzeczniczą. Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Dlatego tut. organ nie może w oparciu o powołane wyroki sądów potwierdzić stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.