IPPB2/415-892/10-4/AS - Możliwość opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych dochodu uzyskanego z tytułu wypłaty środków z funduszu inwestycyjnego, otrzymanych w drodze spadku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 29 września 2010 r. (data wpływu 26 października 2010 r.) uzupełnione pismem z dnia 9 listopada 2010 r. na druku ORD-IN (data wpływu 15 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodu z tytułu wypłaty środków z funduszu inwestycyjnego otrzymanych w drodze spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodu z tytułu wypłaty środków z funduszu inwestycyjnego otrzymanych w drodze spadku.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 5 listopada 2010 r. na podstawie art. 169 § 1 i § 2 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia tego wniosku w zakresie:

* dokonania stosownej opłaty od wniosku na rachunek bankowy Izby Skarbowej w Warszawie i doręczenie dowodu uiszczenia opłaty do tut. organu; wskazanie, czy interpretacja indywidualna ma być udzielona w podatku dochodowym od osób fizycznych, czy w zakresie przepisów innych ustaw; uzupełnienie przedstawionego stanu faktycznego poprzez wskazanie, czy środki pochodzące z Funduszu Inwestycyjnego wchodziły w skład masy spadkowej; przedstawienie własnego stanowiska w sprawie, adekwatnego do zadanego/zadanych pytań; złożenie oświadczenia że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz, że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej; w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wniosek uzupełniono w terminie, tj. pismem z dnia 9 listopada 2010 r. (data wpływu 15 listopada 2010 r., data nadania w placówce pocztowej 10 listopada 2010 r.) na druku ORD-IN oraz w dniu 9 listopada 2010 r. uiszczono należną od wniosku opłatę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest spadkobiercą po swojej mamie, która zmarła 30 marca 2010 r. Pozostawiła między innymi środki na Funduszu Inwestycyjnym. Po zakończeniu i uprawomocnieniu orzeczenia sądu w sprawie nabycia spadku Wnioskodawczyni zwróciła się do banku o wydanie zaświadczenia o stanie środków na rejestrze Funduszu Inwestycyjnego oraz stanu konta bankowego stanowiących własność mamy Wnioskodawczyni na dzień jej śmierci. Oba zaświadczenia były potrzebne Wnioskodawczyni do zakończenia postępowania spadkowego w Urzędzie Skarbowym. Bank dokonał wypłaty równowartości środków na Funduszu Inwestycyjnym na konto Wnioskodawczyni, odejmując przy tym 19% ich wartości przesyłając je do Urzędu Skarbowego jako zaliczkę podatku dochodowego.

Po wydaniu przez bank żądanych zaświadczeń Wnioskodawczyni złożyła w Urzędzie Skarbowym druk SD-Z2 zgłoszenie o nabyciu spadku. W masie spadkowej znalazł się stan konta i wartość jednostek uczestnictwa w Funduszu Inwestycyjnym.

Z uwagi na to, że zgłosiła się Wnioskodawczyni do Urzędu Skarbowego 26 października 2010 r. przed upływem pół roku od uprawomocnienia się postanowienia sądu o nabyciu spadku (14.07.2010), Wnioskodawczyni skorzystała z możliwości niepłacenia podatku spadkowego. W tej sytuacji część spadku, którą stanowiły jednostki Funduszu Inwestycyjnego została potraktowana inaczej niż pozostała masa spadkowa, FI został opodatkowany jako dochód a nie spadek.

Wnioskodawczyni nadmienia, że był to tzw. Fundusz Inwestycyjny Zrównoważony. Od banku uzyskała informację, że przy tego rodzaju FI spadkobierca nie ma możliwości absolutnie żadnego dysponowania środkami, może wyłącznie przyjąć to co bank wypłaci. Jednocześnie bank z tzw. "automatu" jest zobowiązany do odliczenia i przesłania do US 19% zaliczki na podatek dochodowy. Przy innego typu FI spadkobierca może przepisać rejestr spadkodawcy na swoje nazwisko i stać się uczestnikiem FI na miejsce osoby zmarłej. Wnioskodawczyni takiej możliwości nie miała, otrzymując wypłatę równowartości jednostek FI nie była dla banku stroną a jedynie osobą dziedziczącą.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni należy się zwrot zaliczki pobranej na podatek dochodowy przy wypłacie, jako spadkobiercy otrzymanych w wyniku dziedziczenia po śmierci jej mamy jednostek FI.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Z uwagi na powyższe fakty Wnioskodawczyni uważa, że nie powinna być opodatkowana podatkiem dochodowym z racji dziedziczenia jednostek FI, a jedynie podatkiem spadkowym. Jak wyjaśniła powyżej, przy FI Zrównoważonym jako spadkobierca nie miała żadnych praw ani możliwości dysponowania odziedziczonymi środkami poza przyjęciem wypłaty ich równowartości. Jednostki FI nie były więc dochodem Wnioskodawczyni, bo nie była uczestnikiem FI, a jedynie częścią masy spadkowej. Uważa, że 19%-owa zaliczka na podatek dochodowy powinna zostać Wnioskodawczyni zwrócona.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ogólna zasada ustalania dochodu wyrażona w art. 9 ust. 2 powołanej ustawy stanowi, że dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

W świetle z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Stosownie zaś do zapisu art. 5a pkt 14 powołanej ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Zasady i terminy umarzania jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, umarzania albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych w tych funduszach lub w inny sposób unicestwiania tytułów udziału w funduszach kapitałowych określone są w statutach funduszy kapitałowych.

To właśnie statut Funduszu przewiduje, czy w razie śmierci uczestnika funduszu posiadane przez niego jednostki uczestnictwa mogą zostać przeniesione na spadkobiercę. Jeżeli statut tak przewiduje dla spadkobiercy może zostać otwarty oddzielny rejestr uczestnika, na który zostaną przeniesione jednostki uczestnictwa posiadane przez zmarłego uczestnika (transfer spadkowy). Spadkobierca może złożyć zlecenie odkupienia odziedziczonych jednostek uczestnictwa.

W rozpatrywanej sprawie sytuacja taka nie miała miejsca.

Jak z przedstawionego stanu faktycznego wynika, Wnioskodawczyni po zakończeniu i uprawomocnieniu orzeczenia w postępowaniu sądu w sprawie nabycia spadku zwróciła się do banku o wydanie zaświadczenia o stanie środków na rejestrze Funduszu Inwestycyjnego oraz stanu konta bankowego stanowiących własność spadkodawcy na dzień jej śmierci.

Bank dokonał wypłaty równowartości środków na Funduszu Inwestycyjnym na konto Wnioskodawczyni, odejmując przy tym 19% ich wartości tytułem podatku dochodowego.

Wnioskodawczyni nadmienia, że był to tzw. Fundusz Inwestycyjny Zrównoważony. Od banku uzyskała informację, że przy tego rodzaju FI spadkobierca nie ma możliwości absolutnie żadnego dysponowania środkami, może wyłącznie przyjąć to co bank wypłaci. Jednocześnie bank jest zobowiązany do odliczenia i przesłania do US 19% zaliczki na podatek dochodowy. Przy innego typu FI spadkobierca może przepisać rejestr spadkodawcy na swoje nazwisko i stać się uczestnikiem FI na miejsce osoby zmarłej, Wnioskodawczyni takiej możliwości nie miała.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 926 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia przez spadkobiercę jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym otrzymanych w drodze spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19% uzyskanego dochodu.

W ust. 6 tego artykułu ustawodawca zastrzega jednak, iż ww. zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszania o koszty uzyskania przychodu, to jednak nie dotyczy dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.

Przy ustalaniu podstawy opodatkowania należy uwzględnić, że w wypadku nabycia jednostek uczestnictwa w drodze dziedziczenia spadkobierca nie poniósł wydatków na ich nabycie, które zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są kosztami uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych w tym także z tytułu odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, jak też powołane wyżej uregulowania nie dopuszczają możliwości pomniejszenia przychodu o wartość jednostek z dnia ich nabycia w drodze dziedziczenia. Zauważyć również należy, iż spadkobierca, który otrzymał jednostki uczestnictwa tytułem dziedziczenia nie poniósł wydatków na nabycie tych jednostek (nie doszło do uszczuplenia jego majątku o kwotę stanowiącą równowartość jednostek uczestnictwa w funduszu). Co za tym idzie, wartość odkupienia jednostek przez Fundusz będąca przychodem z tytułu udziału w funduszu kapitałowym jest równocześnie dochodem do opodatkowania.

W tym miejscu należy wyjaśnić, iż stosownie do treści art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Niemniej jednak, co wymaga podkreślenia, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia.

Oznacza to, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlegają jedynie przychody uzyskane w związku z nabyciem w drodze spadku jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego.

Tym samym, art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie może być traktowany jako unormowanie wyłączające zastosowanie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do dochodów spadkobiercy z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego.

Nie należy bowiem utożsamiać przychodu z tytułu nabycia spadku, z przychodem uzyskiwanym przez spadkobiercę z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa, nabytych w drodze dziedziczenia.

Podkreślić należy, iż zdarzeniem, którego zaistnienie konstytuuje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych, w omawianym stanie faktycznym jest uzyskanie przez spadkobiercę przychodu z umorzenia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego nabytych w drodze dziedziczenia.

Należy zatem uznać, że dochód spadkobiercy z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego, jest dochodem z udziału w funduszach kapitałowych i tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, bank obsługujący uczestników funduszu inwestycyjnego, na podstawie art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest zobowiązany do poboru zryczałtowanego 19% podatku dochodowego od dokonywanych na rzecz spadkobiercy wypłat z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego.

Dlatego też Wnioskodawczyni nie służy prawo do zwrotu pobranego przez bank podatku dochodowego od osób fizycznych przy wypłacie, jako spadkobiercy z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa, nabytych w drodze dziedziczenia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.