IPPB2/415-845/10-3/MG - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych dochodu stanowiącego nadwyżkę wartości rynkowej akcji spółki z siedzibą we Francji ponad wydatki poniesione na ich objęcie w ramach realizacji programu akcjonariatu pracowniczego w momencie subskrypcji akcji.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 8 października 2010 r. (data wpływu 11 października 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania dochodu podlegającego opodatkowaniu, stanowiącego nadwyżkę wartości rynkowej akcji spółki zagranicznej z siedzibą we Francji ponad wydatki poniesione przez Wnioskodawczynię na ich objęcie w ramach realizacji programu akcjonariatu pracowniczego w momencie subskrypcji akcji - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania dochodu podlegającego opodatkowaniu, stanowiącego nadwyżkę wartości rynkowej akcji spółki zagranicznej z siedzibą we Francji ponad wydatki poniesione przez Wnioskodawczynię na ich objęcie w ramach realizacji programu akcjonariatu pracowniczego w momencie subskrypcji akcji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest pracownikiem spółki E. Sp. z o.o. z siedzibą w Polsce, stanowiącej podmiot z grupy kapitałowej I. Wnioskodawczyni jest uprawniona do uczestnictwa w programie akcjonariatu pracowniczego organizowanego przez I. S.A., z siedzibą we Francji. Celem programu jest subskrypcja przez pracowników akcji nowej emisji I. S.A. emitowanych w ramach podwyższenia kapitału zakładowego, przeznaczona dla pracowników spółek z grupy I., uprawnionych do objęcia tych akcji na podstawie stosownych uchwał walnego zgromadzenia akcjonariuszy I. S.A.

Na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia akcjonariuszy I. S.A. z siedzibą we Francji ("Spółka") Zarząd Spółki został umocowany do przyznania pracownikom i menedżerom grupy kapitałowej I. uprawnień (opcji) do nabycia na zasadach określonych we francuskim kodeksie handlowym akcji nowej emisji w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki. Opcje te są niezbywalne. O ilości przyznawanych poszczególnym pracownikom opcji decyduje Zarząd Spółki w ramach limitów ustalonych w drodze uchwały Walnego Zgromadzenia akcjonariuszy Spółki.

Treścią przyznanych wybranym pracownikom opcji jest uprawnienie do subskrypcji w przyszłości akcji w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki. Subskrypcja tych akcji następuje poprzez złożenie stosownej instrukcji oraz zapłatę ceny subskrypcyjnej za akcje. Cena subskrypcyjna wynosi 33,17 EURO za każdą akcję Spółki i ustalona została poprzez wyliczenie średniego kursu akcji z 20 dni poprzedzających dzień przyznania opcji uczestnikom programu.

Opcje uprawniają do subskrypcji akcji Spółki za ustalona cenę przez okres siedmiu lat od dnia przyznania opcji, nie wcześniej jednak niż po spełnieniu się następujących warunków łącznie: (i) upływu co najmniej 2 lat od dnia przyznania opcji oraz (ii) ustalona cena referencyjna (rynkowa) akcji Spółki będzie wyższa od ceny subskrypcyjnej. Cena referencyjna akcji Spółki ustalana będzie po raz pierwszy po upływie dwóch lat od otrzymania opcji. Jeżeli cena referencyjna (cena rynkowa) akcji Spółki będzie wówczas niższa od ceny subskrypcyjnej, wówczas kolejny pomiar ceny referencyjnej zostanie wykonany po upływie każdego kolejnego kwartalnego okresu do momentu, kiedy cena referencyjna przewyższy cenę subskrypcyjną akcji Spółki. Jeżeli cena referencyjna przekroczy cenę subskrypcyjną akcji Spółki po upływie 2 lat od daty przyznania opcji, wówczas uczestnicy będą uprawnieni do wykonania 50% opcji, tj. do subskrybowania akcji w liczbie odpowiadającej 50% posiadanych opcji. Pozostałe opcje będą mogły być wykonane (akcje subskrybowane) po upływie trzeciego roku od dnia uzyskania opcji przez uczestników. Jeżeli cena referencyjna nie przekroczy ceny subskrypcyjnej przez okres sześciu lat od dnia przyznania opcji wówczas opcje wygasną, a uczestnicy nie otrzymają żadnego świadczenia.

W wyniku realizacji opcji, która nastąpi nie wcześniej niż z momentem, gdy cena referencyjna akcji przekroczy cenę subskrypcyjną po upływie dwóch lat od przyznania opcji, uczestnicy dokonają subskrypcji akcji Spółki nowej emisji po cenie subskrypcyjnej (tekst jedn. co do zasady niższej od ceny rynkowej tych akcji w dniu subskrypcji).

Polska spółka - pracodawca uczestników programu nie będzie ponosiła kosztów uczestnictwa swoich pracowników w programie, w szczególności kosztów przyznania opcji oraz realizacji opcji w drodze subskrypcji akcji Spółki.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Przedmiotowa interpretacja indywidualna udzielona została w zakresie pytania Nr 2 wniosku. W odniesieniu do pytania Nr 1 wydana została odrębna interpretacja indywidualna.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Stanowisko Wnioskodawczyni do pytania Nr 2.

Ewentualna nadwyżka wartości rynkowej akcji I. S.A. ponad wydatki Wnioskodawczyni na ich objęcie (cena subskrypcyjna) w ramach programu akcjonariatu nie stanowi przychodu podatkowego Wnioskodawczyni w dacie subskrypcji akcji I. S.A. Dochód taki będzie opodatkowany w momencie odpłatnego zbycia akcji I. S.A.

Gdyby w kontekście art. 24 ust. 11 Ustawy p.d.o.f. intencją ustawodawcy było ograniczenie zakresu pojęcia "walne zgromadzenie" wyłącznie do walnych zgromadzeń, o których mowa w Kodeksie spółek handlowych, stosowna definicja walnego zgromadzenia znalazłaby się w słowniczku ustawowym umieszczonym w art. 5a Ustawy p.d.o.f. W tych bowiem przypadkach, gdy ustawodawca zamierzał zastosowanie określonych norm Ustawy p.d.o.f. ograniczyć do instytucji prawnych zdefiniowanych w krajowych przepisach pozapodatkowych, dokonał wyraźnego odwołania do tych przepisów i zawartych w nich definicji w słowniczku zawartym w art. 5a Ustawy p.d.o.f. (np. w odniesieniu do papierów wartościowych). Jednocześnie posługując się pojęciem walnego zgromadzenia w Ustawie p.d.o.f., a w szczególności w art. 5a tejże, nie wskazano, że chodzi tu o walne zgromadzenia w rozumieniu przepisów Kodeksu spółek handlowych. Skoro ustawodawca nie dokonał ustalenia pojęcia walne zgromadzenie poprzez wyraźne odwołanie do siatki pojęciowej polskiego Kodeksu spółek handlowych, stosowanie pojęcia walne zgromadzenie wyłącznie do pojęć zawartych w Kodeksie spółek handlowych bez wyraźnej podstawy językowej oraz wbrew systematyce Ustawy p.d.o.f. stanowiłaby naruszenie zasad wykładni przepisów podatkowych, a w szczególności zasady działania na podstawie przepisów prawa, tj. art. 120 Ordynacji podatkowej. Wykładnia językowa przepisu art. 24 ust. 11 Ustawy p.d.o.f. nie może prowadzić do rezultatów niezgodnych z systematyką Ustawy p.d.o.f., a systematyka Ustawy p.d.o.f. winna służyć pomocą przy odtworzeniu treści art. 24 ust. 11 Ustawy p.d.o.f. w przypadku, gdy sama wykładnia językowa nie prowadzi do jednoznacznego rezultatu.

Wnioskodawczyni podniosła, że z uwagi na to, że interpretacje te zostały opublikowane na stronach internetowych Ministerstwa Finansów i nie zostały zmienione ani wycofane, nie sposób je pominąć przy ocenie sytuacji podatkowej Wnioskodawczyni. Organy podatkowe powinny w sposób jednolity oceniać podobne zdarzenia podatkowe, w szczególności jeżeli podstawę prawną stanowi przepis budzący wątpliwości. Słusznie wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 20 stycznia 2006 r. sygn. I FSK 527/05, że "za godzące w art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej, należy uznać dokonywanie różnych ustaleń odnoszących się do tego samego elementu stanu faktycznego w odrębnych, co prawda, sprawach podatkowych, niemniej bazujących na tych samych faktach".

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnikom w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 11 ust. 2a omawianej ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest pracownikiem spółki E. Sp. z o.o. z siedzibą w Polsce, stanowiącej podmiot z grupy kapitałowej I. Wnioskodawczyni jest uprawniona do uczestnictwa w programie akcjonariatu pracowniczego organizowanego przez I. S.A. z siedzibą we Francji. Celem programu jest subskrypcja przez pracowników akcji nowej emisji I. S.A. emitowanych w ramach podwyższenia kapitału zakładowego, przeznaczona dla pracowników spółek z grupy I., uprawnionych do objęcia tych akcji na podstawie stosownych uchwał walnego zgromadzenia akcjonariuszy I. S.A. Opcje te są niezbywalne. Subskrypcja akcji następuje poprzez złożenie stosownej instrukcji oraz zapłatę ceny subskrypcyjnej za akcje. Cena subskrypcyjna wynosi 33,17 EURO za każdą akcję i ustalona została poprzez wyliczenie średniego kursu akcji z 20 dni poprzedzających dzień przyznania opcji uczestnikom programu. W wyniku realizacji opcji, która nastąpi nie wcześniej niż z momentem, gdy cena referencyjna akcji przekroczy cenę subskrypcyjną po upływie dwóch lat od przyznania opcji, uczestnicy dokonają subskrypcji akcji Spółki nowej emisji po cenie subskrypcyjnej. Pracodawca Wnioskodawczyni nie będzie ponosił kosztów uczestnictwa swoich pracowników w programie, w szczególności kosztów przyznania opcji oraz realizacji opcji w drodze subskrypcji akcji spółki z siedzibą we Francji.

Na mocy art. 1 pkt 16 lit. f) ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1478), nadano nowe brzmienie art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązujące od dnia 1 stycznia 2011 r., zgodnie, z którym dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Zasadę określoną w zdaniu pierwszym stosuje się odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła (nabyła) te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji.

Zasada, o której mowa w ust. 11, nie ma zastosowania do dochodu osiągniętego ze zbycia akcji, przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji (art. 24 ust. 12 ww. ustawy).

Natomiast ustawodawca na mocy art. 1 pkt 16 lit. g) ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1478) dodał do przepisu art. 24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nowy ustęp 12a, który stanowi, że przepisy ust. 11 i 12 mają zastosowanie do dochodu uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia (nabycia) akcji spółek, których siedziba znajduje się na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Zgodnie z przepisem art. 13 ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1478), przepisy ustaw zmienianych w art. 1-3, w brzmieniu nadanym znowelizowaną ustawą, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionych strat) od dnia 1 stycznia 2011 r., z wyjątkiem:

Mając na uwadze uregulowania prawne wynikające z treści zacytowanego art. 24 ust. 11 w zw. z art. 24 ust. 12a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., z uwagi na to, że w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym objęcie przez Wnioskodawczynię akcji w ramach programu akcjonariatu pracowniczego I. S.A. z siedzibą we Francji nastąpi na podstawie stosownych uchwał Walnego Zgromadzenia akcjonariuszy I. S.A. z siedzibą we Francji, należy stwierdzić, że w momencie realizacji opcji w drodze subskrypcji akcji spółki z siedzibą we Francji nie wystąpi po stronie Wnioskodawczyni dochód do opodatkowania, w postaci ewentualnej różnicy pomiędzy wartością rynkową akcji l. S.A., a ceną subskrypcyjną, jaką Wnioskodawczyni uiściła przy subskrypcji akcji.

Reasumując, w świetle stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji, należy uznać, iż ewentualna różnica pomiędzy wartością rynkową akcji spółki kapitałowej z siedzibą we Francji, a ceną subskrypcyjną uiszczoną przez Wnioskodawczynię przy subskrypcji akcji nie będzie stanowić dochodu Wnioskodawczyni podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w momencie subskrypcji akcji spółki kapitałowej z siedzibą we Francji.

Jednakże dokonując oceny stanowiska Wnioskodawczyni należało uznać je za nieprawidłowe, bowiem Wnioskodawczyni dokonując oceny prawnej przywołała przepis art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w dniu złożenia wniosku, tj. według stanu prawnego obowiązującego do dnia 31 grudnia 2010 r. i na tej podstawie uznała, że w przedmiotowej sprawie przepis ten będzie miał zastosowanie również do zagranicznych spółek kapitałowych.

W tym miejscu należy jednoznacznie stwierdzić, iż na podstawie art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r., dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia, a wydatkami poniesionymi na ich objęcie, nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia tych akcji; zasadę określoną w zdaniu pierwszym stosuje się odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji.

Sens tego przepisu był taki, iż przy spełnieniu określonych warunków nadwyżka w postaci różnicy pomiędzy wartością rynkową a wydatkami na objęcie akcji nie podlegała opodatkowaniu w momencie objęcia akcji (moment opodatkowania tej nadwyżki następował dopiero przy zbyciu akcji, o czym z kolei traktował przepis ust. 12 tego artykułu).

Przepis art. 24 ust. 11 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r. znajdował jednak zastosowanie tylko do objęcia akcji emitowanych przez polskie spółki kapitałowe. Z treści przepisu wynikało bowiem, że jego regulacje dotyczyły dochodu osób uprawnionych na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki. Przepis odwoływał się więc do pojęcia walnego zgromadzenia wspólników, czyli pojęcia występującego w polskim Kodeksie spółek handlowych. Trudno zatem porównywać pojęcie występujące w polskim systemie prawnym z pojęciami występującymi w systemach prawnych innych państw (w tym przypadku Francji). Z pewnością ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r. nie zawierała w swojej treści zapisów, które umożliwiałyby stosowanie przepisów tej ustawy do spółek utworzonych według prawa innych państw. Gdyby art. 24 ust. 11 ww. ustawy miał być stosowany również do spółek zagranicznych, to ustawa zawierałaby nakaz odpowiedniego porównywania użytych w tym przepisie pojęć, czego jednak nie czyniła. Skoro zatem wykładnia gramatyczna powołanego przepisu pozwalała na zastosowanie wyrażonej w nim normy prawnej, to niedopuszczalne było poprzez innego rodzaju wykładnię korygowanie jego treści.

Ponadto należy wskazać, że powszechnie przyjęty jest jednak w orzecznictwie sądowym pogląd zabraniający dokonywania rozszerzającej wykładni wbrew literalnemu brzmieniu przepisów.

Z tej przyczyny stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe, bowiem uzasadnienie prawne interpretacji wydanej w przedmiocie zdarzenia przyszłego w stanie prawnym obowiązującym w dniu wydania interpretacji w sposób zasadniczy odbiega od uzasadnienia prawnego przedstawionego przez Wnioskodawczynię.

Końcowo - odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawczynię interpretacji organów podatkowych oraz przywołanych tez wyroków Wojewódzkich Sądów Administracyjnych oraz Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego - wskazać należy, iż orzeczenia te dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw, jak również powołane wyroki dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.