IPPB2/415-812/08-3/AZ - Czy wypłata odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego i niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa przedstawione we wniosku z dnia 9 maja 2008 r. (data wpływu 16 maja 2008 r.) uzupełnionym o dokonaną wpłatę w dniu 12 sierpnia 2008 r. stanowiącą odpowiedź na wezwanie z dnia 6 sierpnia 2008 r. Nr IPPB2/415-812/08-2/AZ o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonego wyrokiem sądu odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego i niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 maja 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania zasądzonego wyrokiem sądu odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego i niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawione następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu z dnia 28 czerwca 2007 r. zostało zasądzone odszkodowanie na rzecz byłego pracownika w wysokości 7.200 zł brutto wraz z należnymi odsetkami do dnia zapłaty.

Zasądzoną kwotę wypłacono pracownikowi po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Pracownik został zwolniony z zakładu w wyniku przeprowadzonej reorganizacji. Wszystkie należności wynikające z rozwiązania umowy zostały pracownikowi uregulowane w pełnej wysokości zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Pracownik wystąpił do Sądu z pozwem o uznanie, że przyczyna podana w uzasadnieniu zwolnienia była pozorna i wypłacenie mu odszkodowania za podanie nieprawidłowego powodu rozwiązania z nim stosunku pracy. Sąd po rozpatrzeniu sprawy nie podzielił stanowiska powoda uznając, że reorganizacja w wyniku której doszło do zwolnienia faktycznie miała miejsce, uznał jednak, że do zwolnienia powinna być wytypowana inna osoba niż powód (która posiada niższe kwalifikacje i krótszy staż pracy) i w związku z tym zasądził odszkodowanie dla powoda w wysokości trzymiesięcznych poborów 1.200,00 zł wraz z należnymi odsetkami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wypłata odszkodowania z wyżej wymienionego tytułu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem wnioskodawcy:

Kwota powyższego odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w katalogu zwolnień wymienionym w art. 21 ww. ustawy nie wyszczególniono takiego rodzaju zwolnienia. Zdaniem Wnioskodawcy nie jest to odszkodowanie wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3, którego wysokość i zasady ustalenia wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, a wyszczególnione w lit. g odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód zostały wyłączone z tego rodzaju zwolnienia.

Wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy zwolnienie w tym przypadku nie ma zastosowania ponieważ według Wnioskodawcy odszkodowanie ujęte zostało w lit. b tj. dotyczy korzyści; które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym r. podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c, art. 30e oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

W przepisie tym mowa jest o odszkodowaniach, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów prawa. Samo wskazanie w przepisie prawa, że przysługuje odszkodowanie nie oznacza, że została określona wysokość lub zasady ustalania odszkodowania.

W myśl cytowanego wyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) zwolnienie z podatku dochodowego kwoty otrzymanego odszkodowania uwarunkowane jest dwoma przesłankami. Pierwszym z wymaganych warunków jest określenie w przepisach odrębnych ustaw lub przepisach wykonawczych wysokości lub zasad ustalania odszkodowania, drugim zaś warunkiem jest nie wymienienie przez ustawodawcę określonego odszkodowania w treści unormowanej lit. a) - g) ww. przepisu.

Równocześnie zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania (inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa) otrzymane na podstawie wyr. lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyr. lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych, w tym w dobrach osobistych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy jak i niemajątkowy. Naprawienie szkody obejmuje, zarówno straty, jakie poszkodowany poniósł, jak i korzyści, które mógł osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że odszkodowanie zostało zasądzone wyrokiem sądu, który uznał, że reorganizacja w wyniku której doszło do zwolnienia faktycznie miała miejsce, jednak do zwolnienia powinna być wytypowana inna osoba niż powód (która posiada niższe kwalifikacje i krótszy staż pracy). W związku z tym Sąd zasądził odszkodowanie dla powoda w wysokości trzymiesięcznych poborów.

W przedmiotowej sprawie przede wszystkim należy ustalić charakter świadczenia uzyskanego przez pracownika, a w szczególności czy jest ono odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.

Kwestie dotyczące stosunku pracy, w tym wypłaty odszkodowań z tytułu, niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę zawarte zostały w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

W myśl art. 45 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 2 ww. ustawy). Przepisu § 2 nie stosuje się do pracowników, o których mowa w art. 39 i 177, oraz w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, chyba że uwzględnienie żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych w art. 411; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 3 ww. ustawy)

Zgodnie z art. 47¹ ustawy - Kodeks pracy odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Z ww. przepisów wynika, że podstawą prawną odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nie określony lub naruszenia przepisów o wypowiadaniu umów o pracę, jest art. 45 ustawy Kodeks pracy. Zaś z art. 47¹ tej ustawy wynika wprost wysokość przedmiotowego odszkodowania. Odszkodowanie takie, aczkolwiek przewidziane przepisami Kodeksu pracy, przyznane musi być ugodą albo wyrokiem sądu, które określałyby kwotę odszkodowania. W konsekwencji wypłacone na podstawie wyr. sądowego odszkodowanie należy do kategorii odszkodowań, do których zastosowanie będzie miał art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z zasadami wykładni wewnętrznej systemowej wymienionego art. 21 ust. 1, skoro przyjęto, iż w sprawie ma zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 3, to tym samym nie może mieć zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 3b. Przepis ten bowiem odnosi się do "innych odszkodowań", czyli nie wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując wypłata przedmiotowego odszkodowania korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.),

Odszkodowanie z powyższego tytułu nie jest wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a)-g) ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowiących wyjątki od zasady określonej tym przepisem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1-ego Maja 10, 09-402 Płock.