IPPB2/415-810/10-6/MG

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 28 grudnia 2010 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/415-810/10-6/MG

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 24 września 2010 r. (data wpływu 29 września 2010 r.) oraz w uzupełnieniu wniosku z dnia 9 listopada 2010 r. (data nadania 9 listopada 2010 r., data wpływu 12 listopada 2010 r.) stanowiącego odpowiedź na wezwanie organu z dnia 28 października 2010 r. (data nadania 28 października 2010 r., data odbioru 5 listopada 2010 r.) i w uzupełnieniu wniosku z dnia 13 grudnia 2010 r. (data nadania 13 grudnia 2010 r., data wpływu 15 grudnia 2010 r.) stanowiącego odpowiedź na wezwanie organu z dnia 1 grudnia 2010 r. (data nadania 1 grudnia 2010 r., data odbioru 6 grudnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi na mocy zawartej ugody sądowej - jest:

* nieprawidłowe - w części dotyczącej zastosowania zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* prawidłowe - w pozostałej części.

UZASADNIENIE

W dniu 29 września 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi na mocy zawartej ugody sądowej.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne wniosku, tut. organ podatkowy pismem z dnia 28 października 2010 r. (data nadania 28 października 2010 r., data odbioru 5 listopada 2010 r.) wezwał Spółkę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

* dostarczenie dokumentu (odpowiednio odpis z KRS lub urzędowo poświadczona za zgodność z oryginałem kopia odpisu z KRS), z którego wynika sposób reprezentacji Spółki w zakresie oświadczeń woli i podpisywania dokumentów, tj. stosowne umocowanie dla Pani E. M. - Członka Zarządu i Prokurenta Pana G. D., którzy podpisali wniosek o udzielenie interpretacji indywidualnej w imieniu Spółki.

Spółka uzupełniła braki formalne wniosku w ustawowym terminie, pismem z dnia 9 listopada 2010 r. (data nadania 9 listopada 2010 r., data wpływu 12 listopada 2010 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W wyniku ugody zawartej przed Sądem Rejonowym pozwany pracodawca (dalej: Pracodawca) zobowiązał się do wypłaty byłemu pracownikowi - powódce (dalej: Pracownik) odszkodowania "w związku z rozwiązaniem z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia". Uzgodniona kwota odszkodowania przekracza trzykrotność wynagrodzenia miesięcznego Pracownika, któremu w przypadku rozwiązania umowy za wypowiedzeniem przysługiwałby trzymiesięczny okres wypowiedzenia, lecz jest mniejsza od odszkodowania, jakie przysługiwałoby pracownikowi, gdyby Sąd uznał za zasadne przywrócenie Pracownika do pracy i wypłatę na jego rzecz odszkodowania równego wynagrodzeniu za okres pomiędzy rozwiązaniem umowy, a przywróceniem do pracy. Zgodnie z treścią ugody sądowej odszkodowanie powinno być wypłacone wyłącznie w związku z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia. W ugodzie strony uzgodniły ponadto m.in., iż Pracodawca cofa swoje oświadczenia z dnia 15 lipca 2009 r. i 9 września 2009 r. o rozwiązaniu umowy o pracę, stosunek pracy łączący Pracodawcę i Pracownika ustał na mocy porozumienia z dniem 22 września 2009 r., Pracodawca zobowiązuje się do poufności, Pracodawca zobowiązuje się wydać Pracownikowi nowe świadectwo pracy, Pracownik zobowiązuje się zwrócić dotychczasowe świadectwo pracy, ugoda wyczerpuje w pełni roszczenia stron wynikające z łączącego ich stosunku pracy i Pracownik zobowiązuje się wycofać pozew, zaś Pracodawca zobowiązuje się zrezygnować z kosztów zastępstwa procesowego. Ugoda zawarta przed Sądem dotyczyła tylko odszkodowania. Pracownikowi wcześniej już wypłacono odrębnie wynagrodzenia za ubiegłe okresy oraz ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i postępowanie sądowe nie dotyczyło tych świadczeń i nie jest przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji podatkowej.

W celu doprecyzowania przedstawionego we wniosku stanu faktycznego organ podatkowy pismem z dnia 1 grudnia 2010 r. (data nadania 1 grudnia 2010 r.) ponownie wezwał Spółkę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

1.

wyjaśnienie z jakim dniem Spółka wypłaciła byłemu pracownikowi przedmiotowe odszkodowanie.

2.

wskazanie jak był sformułowany pozew byłego pracownika - o co występował do Sądu były pracownik przeciwko Spółce (treść pozwu).

3.

czy z dniem zawarcia porozumienia, tj. 22 września 2009 r. doszło do zmiany sposobu rozwiązania umowy o pracę, tj. w efekcie rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło za porozumieniem stron (na podstawie art. 30 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.),

4.

jaki charakter miało wypłacone odszkodowanie (zgodnie z treścią zawartej ugody), tj.:

* czy było to odszkodowanie z tytułu uznania wypowiedzenia za bezskuteczne.

* czy było to odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę.

* czy było to świadczenie stanowiące rekompensatę / zadośćuczynienie za utracone korzyści.

* czy odszkodowanie stanowiło dodatkowe wynagrodzenie związane z rozwiązaniem stosunku pracy.

* jeżeli charakter wypłaconego odszkodowanie był inny, organ podatkowy prosi o jego wskazanie.

Spółka doprecyzowała przedstawiony we wniosku stan faktyczny w ustawowym terminie, pismem z dnia 13 grudnia 2010 r. (data nadania 13 grudnia 2010 r., data wpływu 15 grudnia 2010 r.), w którym:

1.

wyjaśniła, że przedmiotowe odszkodowanie zostało wypłacone w dwóch ratach: część pierwsza w dniu 8 września 2010 r. oraz część druga w dniu 24 września 2010 r.. Wypłata w dwóch częściach wynika z faktu, że zgodnie z otrzymanym przez Spółkę pismem od byłego pracownika - kwota odszkodowania nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym - i wyrażonym w związku z tym żądaniem byłego pracownika wypłaty całej kwoty odszkodowania i istniejącym zagrożeniem skierowania egzekucji do komornika, sporną kwotę zatrzymanego podatku Spółka postanowiła wypłacić - z zastrzeżeniem jej zwrotu w przypadku uznania przez Izbę Skarbową obowiązku jej opodatkowania.

2.

wskazała, że były pracownik wystąpił do Sądu z dwoma pozwami przeciwko Spółce. W pierwszym z nich, z dnia 20 lipca 2009 r., zarejestrowanym w Sądzie Rejonowym wnosił m.in. o:

* uznanie na zasadzie art. 45 Kodeksu pracy za bezskuteczne oświadczenia pozwanej z dnia 15 lipca 2009 r. o wypowiedzeniu umowy o pracę z dnia 1 sierpnia 1997 r., ze względu na naruszenie art. 186 (7) k.p., oraz art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników; oraz

* zasądzenia od Pozwanej na rzecz Powódki odszkodowania z tego tytułu w wysokości 39.000 złotych;

* uznanie, iż w stosunku do Powódki stosowano dyskryminacje;

* zasądzenie od Pozwanej na rzecz Powódki odszkodowania z tego tytułu w kwocie 36.000 złotych.

W drugim pozwie, z dnia 28 września 2009 r., zarejestrowanym w tym samym Sądzie za sygnaturą 982/09, wnosiła o zasądzenie na jej rzecz, zgodnie z art. 60 k.p. kwoty 16.750 złotych (wynagrodzenie za czas upływu okresu wypowiedzenia wraz z wartością świadczenia medycznego), wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Z kolei na rozprawie w dniu 9 grudnia 2009 r. pracownik zmodyfikował swoje pierwsze powództwo w ten sposób, że domagał się przywrócenia do pracy i wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy.

3.

Należy zauważyć, iż zgodnie z przedstawionym przez Spółkę stanem faktycznym, do zawarcia ugody sądowej doszło w dniu 25 sierpnia 2010 r., a nie w dniu 22 września 2009 r. (jak pisze w pytaniu organ podatkowy). Na mocy tej ugody, Strony uzgodniły m.in., iż: "Strony zgodnie ustalają, że łączący ich stosunek pracy ustał na mocy porozumienia stron z dniem 22 września 2009 r.".

4.

Ugoda zawarta przez sądem dotyczyła tylko odszkodowania. Zgodnie z treścią ugody sądowej odszkodowanie powinno być wypłacone wyłącznie w związku z rozwiązaniem umowy o pracę bez wynagrodzenia. W ugodzie zostało to określone w następujący sposób:"Pozwany L. z o.o. w W. zobowiązuje się zapłacić powódce A. S. kwotę 80.000 złotych (osiemdziesiąt tysięcy) tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia w terminie 14 dni od dnia zawarcia ugody na rachunek bankowy powódki, na który dotychczas było wypłacane jej wynagrodzenie przez pozwaną spółkę z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi zapłaty".

Pracownikowi wcześniej wypłacono już odrębnie wszystkie wynagrodzenia za ubiegłe okresy oraz ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i postępowanie sądowe nie dotyczyło tych świadczeń i nie jest przedmiotem wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej.

Ponadto Spółka szczegółowo odniosła się do punktów z pytania Nr 4:

a.

Zgodnie z treścią ugody nie było to odszkodowanie z tytułu uznania wypowiedzenia za bezskuteczne.

b.

Zgodnie z treścią ugody było to odszkodowanie za rozwiązanie bez wypowiedzenia umowy o pracę, które były pracownik uznał za niezgodne z prawem i złożył wobec tego wobec Spółki powództwo w Sądzie. Spółka biorąc pod uwagę możliwość uznania przez Sąd rozwiązania umowy o pracę za niezgodne z prawem i związanej z tym dalej idącej odpowiedzialności, zdecydowała się zawrzeć ugodę, którą Sąd Pracy zaakceptował wciągając ją w dniu 25 sierpnia 2010 r. do protokołu.

c.

Zgodnie z treścią ugody nie było to świadczenie stanowiące rekompensatę, ani zadośćuczynienie za utracone korzyści.

d.

Zgodnie z treścią ugody odszkodowanie nie stanowiło dodatkowego wynagrodzenie związanego z rozwiązaniem stosunku pracy.

e.

Zgodnie z treścią ugody charakter wypłaconego odszkodowania nie był inny, lecz taki jak wskazano powyżej w pkt b).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1.

Czy odszkodowanie, o którym mowa powyżej jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

2.

Czy Pracodawca jest uprawniony i zobowiązany do obliczenia i pobrania od kwoty wypłaconego odszkodowania zaliczki na podatek dochodowy Pracownika.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Zdaniem Pracodawcy, powyższe odszkodowanie jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do tego przepisu, wolne od podatku dochodowego są "otrzymane odszkodowania (...) jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw (...)". Stosownie do artykułu 56 § 1 Kodeksu pracy, pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. Artykuł 58 Kodeksu pracy w zdaniu pierwszym stanowi, że odszkodowanie, o którym mowa w art. 56, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Alternatywnie, co miało miejsce w niniejszej sprawie, pracownik może wystąpić wobec pracodawcy z żądaniem przywrócenia go do pracy. Jeżeli jednocześnie jest to pracownik korzystający ze szczególnej ochrony stosunku pracy może on, na podstawie art. 47 zd. 2 in fine k.p. domagać się wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy. W tym przypadku Pracownik powoływał się na szczególną ochronę, jaką zapewnić miał art. 186.8 § 1 zd. 1 k.p. Natomiast w opinii Pracodawcy żądania pracownika nie były uzasadnione.

Niezależnie od tego, które z dwóch powyższych roszczeń pracownik wybierze, wysokość odszkodowania wynika wprost z przepisów Kodeksu pracy. A zatem przedmiotowe odszkodowanie należy zakwalifikować jako odszkodowanie wynikające wprost z przepisów odrębnych ustaw, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie Spółki zwrócić należy przy tej okazji uwagę na wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 listopada 2006 r. sygnatura akt SK 51/06 (opublikowanym w Dz. U. z 2006 r. Nr 226, poz. 1657), który uznał, iż art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań uzyskanych na podstawie ugody sądowej, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W uzasadnieniu powyższego wyroku Trybunał Konstytucyjny podniósł, że co do zasady otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Natomiast kwestionowany przepis wyłącza zwolnienie odszkodowania ustalonego na mocy umowy lub ugody. Prowadzi to do sytuacji, w której odszkodowania ustalone na mocy ugody są opodatkowane, a przyznane wyrokiem sądu korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Konsekwencją takiego uregulowania jest naruszenie zasady równości wobec prawa, poprzez zróżnicowanie sytuacji osób, które uzyskały odszkodowanie na podstawie wyroku albo ugody. Ponadto wyłączenie zwolnienia odszkodowania ustalonego ugodą sądową stoi w sprzeczności z zasadą demokratycznego państwa prawnego i prowadzi do rażącej niespójności rozwiązań prawnych.

Powyższe orzeczenie weszło w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, tj. 11 grudnia 2006 r. i ma zastosowanie do odszkodowań otrzymanych od tego dnia.

Ponadto Spółka zaznaczyła, że dopuszczalność ustalenia odszkodowania wykraczającego poza wysokość określoną w artykule 58 Kodeksu pracy, wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 listopada 2007 r., SK 18/05, w którym orzekł, że art. 58 w związku z art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1975 r. - Kodeks pracy, rozumiany w ten sposób, że wyłącza dochodzenie innych, niż określone w art. 58 Kodeksu pracy, roszczeń odszkodowawczych związanych z bezprawnym rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W sytuacji, gdyby z jakichkolwiek powodów ww. zwolnienie nie miało być zastosowane, alternatywną podstawą zwolnienia mógłby być art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który przewiduje zwolnienie dla "innych odszkodowań (...) otrzymanych na podstawie (...) ugody sądowej". Jednakże Pracodawca jest zdania, iż odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia wypłacone Pracownikowi na podstawie ugody sądowej mieści się w ramach przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym, iż wyłączenie od zwolnienia podatkowego w stosunku do odszkodowań, o których mowa w pkt 3 lit. g) powyższego przepisu zostało uznane za niezgodne z Konstytucją, to w świetle powyższego przedmiotowe odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W ocenie Spółki należy zauważyć, iż taka ocena stanu prawnego odpowiada orzecznictwu Ministra Finansów wyrażonemu np. w interpretacji indywidualnej z dnia 23 grudnia 2009 r., sygn. IPPB4/415-661/09-6/JK wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

Ad. 2

Zgodnie z art. 31 w związku z art. 32 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych "osoby prawne (...) zwane dalej "zakładami pracy" są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy".

Jednakże w przypadku, gdy dochód podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 tej samej ustawy Pracodawca nie jest zobowiązany do obliczania ani pobierania zaliczek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe w części dotyczącej zastosowania zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast w pozostałej części uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast w myśl z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustaw, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Za przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, uważa się w myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z przedstawionego we wniosku o interpretację stanu faktycznego i jego uzupełnienia wynika, iż w dniu 25 sierpnia 2010 r. przed Sądem Rejonowym pomiędzy Spółką a byłym pracownikiem zawarta została ugoda sądowa, w wyniku której Spółka zobowiązała się do wypłaty byłemu pracownikowi odszkodowania "w związku z rozwiązaniem z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia". Przedmiotowe odszkodowanie w wysokości 80.000 zł wypłacone zostało w dwóch ratach, tj. w dniu 8 września 2010 r. i w dniu 24 września 2010 r. W ugodzie strony uzgodniły, iż Spółka cofa swoje oświadczenia z dnia 15 lipca 2009 r. i 9 września 2009 r. o rozwiązaniu umowy o pracę, oraz że stosunek pracy ustał na mocy porozumienia stron z dniem 22 września 2009 r. Pracodawca zobowiązał się do poufności i wydania pracownikowi nowego świadectwa pracy, natomiast pracownik zobowiązał się zwrócić dotychczasowe świadectwo pracy. Zawarta ugoda wyczerpała w pełni roszczenia stron wynikające z łączącego ich stosunku pracy i pracownik zobowiązał się wycofać pozew. Ugoda dotyczyła tylko odszkodowania, bowiem pracownikowi wcześniej wypłacono odrębnie wynagrodzenia za ubiegłe okresy oraz ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Były pracownik dwukrotnie występował z pozwem przeciwko Spółce. Pozwem z dnia 20 lipca 2009 r. wnosił o uznanie za bezskuteczne oświadczenia Spółki z dnia 15 lipca 2009 r. o wypowiedzeniu umowy o pracę w oparciu o art. 45 Kodeksu pracy, ze względu na naruszenie art. 1867 Kodeksu pracy oraz art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników i zasądzenia od Spółki odszkodowania z tego tytułu, a ponadto uznanie, iż w stosunku do powódki stosowano dyskryminacje i zasądzenie na jej rzecz odszkodowania z tego tytułu. Natomiast pozwem z dnia 28 września 2009 r. były pracownik wniósł o zasądzenie, zgodnie z art. 60 Kodeksu pracy kwoty stanowiącej wynagrodzenie za czas upływu okresu wypowiedzenia wraz z wartością świadczenia medycznego oraz ustawowymi odsetkami, tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia. Na rozprawie w dniu 9 grudnia 2009 r. pracownik zmodyfikował swoje pierwsze powództwo, tj. domagał się przywrócenia do pracy i wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy.

Kwestie zasad i podstawy wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę regulują przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Stosownie do postanowień art. 45 § 1 i 2 ww. ustawy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia - art. 471 Kodeksu pracy.

Stosownie natomiast do postanowień art. 56 § 1 Kodeksu pracy, pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Jak stanowi art. 58 ww. ustawy, odszkodowanie, o którym mowa w art. 56, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeżeli rozwiązano umowę o pracę, zawartą na czas określony albo na czas wykonania określonej pracy, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące.

W myśl art. 1867 § 1 Kodeksu pracy, pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.

Natomiast zgodnie z art. 1868 § 1 ww. ustawy, pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Treść art. 60 Kodeksu pracy wskazuje, że jeżeli pracodawca rozwiązał umowę o pracę w okresie wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas do upływu okresu wypowiedzenia.

Stosownie do regulacji art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu, tj. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów.

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowania takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b omawianej ustawy.

W myśl bowiem art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a.

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b.

dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z wyżej przytoczonego przepisu wynika, iż odszkodowania otrzymywane przez podatników na podstawie ugód sądowych są, co do zasady, zwolnione od podatku dochodowego.

Organ podatkowy zauważa, że w przedstawionym stanie faktycznym w wyniku zawartej w dniu 25 sierpnia 2010 r. ugody sądowej doszło do zmiany sposobu rozwiązania umowy o pracę, tj. w efekcie rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło za porozumieniem stron z dniem 22 września 2009 r. Jednocześnie strony ugody uzgodniły, że Spółka zobowiązuje się zapłacić powódce określoną kwotę tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Przepisy ustawy - Kodeks pracy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji rozwiązania umowy za porozumieniem stron, co powoduje, że zmienił się charakter świadczenia.

Konsekwencją powyższego jest brak możliwości sprecyzowania na gruncie powołanego powyżej Kodeksu pracy podstawy prawnej ustalenia wysokości odszkodowania. Wobec tego zawarta między Spółką a byłym pracownikiem ugoda stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 917 powołanej powyżej ustawy - Kodeks cywilny, przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Kwota odszkodowania wypłacona byłemu pracownikowi wynika zatem z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody i ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Kwota ta, jak wskazała Spółka przekroczyła trzykrotność wynagrodzenia miesięcznego pracownika, któremu w przypadku rozwiązania umowy za wypowiedzeniem przysługiwałby trzymiesięczny okres wypowiedzenia, lecz była mniejsza od odszkodowania, jakie przysługiwałoby pracownikowi, gdyby Sąd uznał za zasadne przywrócenie pracownika do pracy i wypłatę na jego rzecz odszkodowania równego wynagrodzeniu za okres pomiędzy rozwiązaniem umowy, a przywróceniem do pracy. Ponadto z treści uzupełnienia wniosku na wezwanie tut. organu wynika, że zgodnie z treścią ugody nie było to odszkodowanie z tytułu uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, ani nie było to świadczenie stanowiące rekompensatę, czy zadośćuczynienie za utracone korzyści. Odszkodowanie nie stanowiło również dodatkowego wynagrodzenie związanego z rozwiązaniem stosunku pracy.

W związku z tym, że przepisy ustawy - Kodeks pracy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji rozwiązania umowy za porozumieniem stron należy uznać, iż określone w ugodzie świadczenie przyznane byłemu pracownikowi nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy podatkowej, a tym samym do jego zwolnienia nie można zastosować przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwolnienie określone tym przepisem odnosi się bowiem do tych odszkodowań, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Nie mniej, skoro z treści ugody sądowej wynika, że ustalone świadczenie ma charakter odszkodowania, to jako wypłacone na podstawie ugody sądowej korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy powołanego powyżej art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, bowiem w przedmiotowej sprawie nie wystąpiły warunki wyłączające ze zwolnienia, tj. zgodnie z treścią ugody nie było to świadczenie stanowiące rekompensatę, ani zadośćuczynienie za utracone korzyści oraz nie było otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Reasumując, przedmiotowe odszkodowanie wolne jest od podatku dochodowego w oparciu o przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych, a nie jak wskazała Spółka na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy podatkowej. Natomiast należy zgodzić się ze stanowiskiem Spółki, iż zgodnie z art. 31 w związku z art. 32 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Spółka nie jest zobowiązana w przypadku, gdy dochód podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do obliczania ani pobierania zaliczek od wypłacanego odszkodowania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl