IPPB2/415-809/08-6/IŚ - Jakie skutki podatkowe będzie miało bezpłatne nabycie akcji dodatkowych przez uczestników oraz odpłatne zbycie takich akcji dodatkowych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770), w związku z wydanym postanowieniem Nr IPPB2/415-831/08-5/IŚ z dnia 7 września 2008 r. uwzględniającym zażalenie z dnia 18 sierpnia 2008 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 14 maja 2008 r. (data wpływu 19 maja 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego nabycia bądź nabycia na preferencyjnych zasadach akcji "dodatkowych" od szwedzkiej "spółki-matki" w ramach motywacyjnych programów oraz skutków podatkowych odpłatnego zbycia tych akcji - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 maja 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego nabycia bądź nabycia na preferencyjnych zasadach akcji "dodatkowych" od szwedzkiej "spółki-matki" w ramach motywacyjnych programów oraz skutków podatkowych odpłatnego zbycia tych akcji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest pracownikiem spółki S S.A. z siedzibą w W ("Spółka" lub " S SA").

Wyłącznym akcjonariuszem Spółki jest S AB z siedzibą w S (" S AB").

Decyzją Rady Nadzorczej S AB, podjętą w wykonaniu Uchwały Walnego Zgromadzenia S AB w grupie S na świecie, w tym w S AB wprowadzany jest program zakupu akcji spółki-matki S AB (Szwecja) przez pracowników ("Uczestnicy").

W ramach programu ("Program Podstawowy") Uczestnicy mają możliwość przekazywania co miesiąc części swoich dochodów netto na wyodrębniony rachunek w biurze maklerskim poza granicami kraju za pośrednictwem banku (kwoty te za wszystkich Uczestników łącznie będą przekazywane do banku przez Spółkę).

Uczestnicy zawrą umowy z biurem maklerskim i aktywują osobiste konta maklerskie.

Za zgromadzone środki biuro maklerskie będzie nabywać na giełdzie w Sztokholmie lub w obrocie pozagiełdowym akcje S AB i umieszczać je na indywidualnych rachunkach Uczestników.

Konsekwencją przystąpienia do Programu Podstawowego jest uzyskanie prawa do żądania od S AB zbycia na rzecz Uczestnika po okresie kilku lat ("Okres Inwestycyjny") dodatkowego pakietu akcji S AB.

Prawo to nie jest w terminologii programu opisywane jako "opcja " ale w rzeczywistości ma treść taką samą jak "opcje" występujące w typowych motywacyjnych programach pracowniczych (do których odnosi się duża część interpretacji prawa podatkowego). Jest to bowiem zobowiązanie organizatora programu do wydania uczestnikom programu określonej liczby akcji pod warunkiem spełnienia wyznaczonych warunków - przede wszystkim przystąpienia do Programu Podstawowego, pozostawania przez Okres Inwestycyjny pracownikiem Spółki i nie sprzedawania akcji nabytych za oszczędności).

Liczba Akcji Dodatkowych nabytych przez danego Uczestnika będzie uzależniona przede wszystkim od dwóch czynników:

Akcje przyznawane po upływie Okresu Inwestycyjnego będą przekazywane na indywidualny rachunek Uczestnika w biurze maklerskim poza granicami kraju ("Akcje Dodatkowe").

W tym celu S AB będzie skupować swoje akcje, a następnie wydawać je nieodpłatnie Uczestnikom.

W celu realizacji swoich roszczeń wobec S AB i nabycia Akcji Dodatkowych - po spełnieniu określonych w Programie Podstawowym warunków - Uczestnicy nie będą ponosili żadnych opłat, za wyjątkiem kosztu ewentualnych prowizji i opłat maklerskich związanych z nabyciem i zbyciem akcji lub Dodatkowych Akcji.

Akcje Dodatkowe, podobnie jak akcje kupowane za oszczędności, będą mogły być zbywane na giełdzie w Sztokholmie, zaś dochody uzyskane z ich sprzedaży zagraniczne biuro maklerskie będzie wpłacało na osobiste rachunki bankowe Uczestników.

Spółka nie będzie dokonywała żadnych wypłat na rzecz Uczestników, ani nie będzie pośredniczyła w wydawaniu im akcji lub Dodatkowych Akcji.

Spółka nie będzie obciążana faktycznymi kosztami Programu Podstawowego (tj. kosztami Dodatkowych Akcji czy kosztami towarzyszącymi), tj. nie będą na Spółkę wystawiane faktury/rachunki/noty na takie koszty, a Spółka nie będzie dokonywała płatności takich kosztów w żadnej formie.

O wartości takich "kosztów" zostanie jedynie zmniejszony wynik finansowy Spółki w księgach rachunkowych S na skutek alokowania na Spółkę takich "kosztów" dla celów bilansowych w ramach grupy S.

Rozważane jest również wprowadzenie alternatywnego modelu programu motywacyjnego ("Program Alternatywny").

W ramach Programu Alternatywnego Uczestnicy również będą mieli możliwość przekazywania części swoich dochodów na wyodrębniony rachunek w biurze maklerskim poza granicami kraju i nabywania za pośrednictwem tego biura, na osobiste konta maklerskie, akcji S AB.

Jednocześnie Uczestnicy otrzymają od S AB opcje na akcje ("Opcje").

Opcje stanowią prawo nabycia akcji S AB po określonej cenie wykonania.

Innymi słowy, Opcje będą zobowiązaniem S AB do zbycia Uczestnikom akcji S AB za ustaloną uprzednio cenę wykonania ("Akcje Dodatkowe").

Cena wykonania (cena nabycia Akcji Dodatkowych) będzie istotnie niższa od wartości rynkowej akcji S AB z daty przyznania Opcji.

W celu sprzedaży Uczestnikom Akcji Dodatkowych S AB będzie skupować swoje akcje, a następnie zbywać je odpłatnie Uczestnikom.

Liczba Akcji Dodatkowych, do których nabycia w wykonaniu Opcji będzie uprawniony dany Uczestnik będzie uzależniona przede wszystkim od dwóch czynników:

W ramach Programu Alternatywnego Uczestnicy będą ponosili opłaty za nabycie Akcji Dodatkowych (cenę wykonania) oraz koszt ewentualnych prowizji i opłat związanych z nabyciem i zbyciem akcji lub Dodatkowych Akcji.

Akcje Dodatkowe, podobnie jak akcje kupowane za oszczędności, będą mogły być zbywane na giełdzie w Sztokholmie, zaś dochody uzyskane z ich sprzedaży zagraniczne biuro maklerskie będzie wpłacało na osobiste rachunki bankowe Uczestników.

Spółka nie będzie dokonywała żadnych wypłat na rzecz Uczestników, ani nie będzie pośredniczyła w wydawaniu im akcji lub Dodatkowych Akcji.

Spółka nie będzie obciążana faktycznymi kosztami Programu Alternatywnego (tj. kosztami Dodatkowych Akcji pomniejszonymi o cenę wykonania płaconą przez Uczestników, czy kosztami towarzyszącymi), nie będą na Spółkę wystawiane faktury/rachunki/noty na takie koszty, a Spółka nie będzie dokonywała płatności takich kosztów w żadnej formie.

O wartości takich "kosztów" zostanie jedynie zmniejszony wynik finansowy Spółki w księgach rachunkowych S na skutek alokowania na Spółkę takich "kosztów" dla celów bilansowych w ramach grupy S.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Ad. 1) Wartość rynkowa Akcji Dodatkowych w momencie ich nieodpłatnego nabycia przez Uczestników nie jest przychodem podlegającym opodatkowaniu. Dochód podlegający opodatkowaniu (podatkiem w wysokości 19% uzyskanego dochodu) Uczestnik uzyska dopiero w momencie późniejszego odpłatnego zbycia Akcji Dodatkowych lub akcji.

Uzasadnienie:

Zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w r. kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymywanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wnioskodawczyni uważa, że przy rozważaniu ewentualnego uznania wartości nieodpłatnie przyznanych Akcji Dodatkowych za przychody należy zwrócić uwagę na stanowisko organów podatkowych wyrażone w licznych interpretacjach prawa podatkowego, wydawanych w latach 2004-2007. W interpretacjach tych podkreślono specyfikę dochodów uzyskiwanych w związku z papierami wartościowymi.

Ze wspominanej linii wykładni wynika, że w momencie obejmowania akcji poniżej ich wartości rynkowej (w tym nieodpłatnie), po stronie uczestników nie powstaje przychód podatkowy. Zdaniem organów podatkowych, wydających te interpretacje, obowiązek podatkowy krystalizuje się dopiero w momencie późniejszego odpłatnego zbycia akcji.

Oczywistym jest dla Wnioskodawczyni, że interpretacje wydawane w indywidualnych sprawach innych podatników nie stanowią prawa materialnego, ani nie muszą być powielane w interpretacjach wydawanych w przyszłości na wniosek innych osób. Jednakże uważa, iż warto jest rozważyć argumentację i wnioski wyrażane w tamtych interpretacjach, ponieważ nadal prowadzą one do rozstrzygnięć prawidłowych i praktycznych w zastosowaniu. Jest to dobrze widoczne w obliczu problemów wynikających z traktowania nabycia akcji w wyniku realizacji opcji pracowniczych jako momentu uzyskania przychodów z tytułu realizacji praw wynikających z instrumentów pochodnych (pytanie Nr 2).

Stwierdzając powyższe, Wnioskodawczyni przywołuje:

Stan faktyczny w tamtej sprawie - podaje Wnioskodawczyni - jest bardzo zbliżony do podstaw faktycznych przedstawionych niniejszej sprawie w odniesieniu do Programu Podstawowego.

W kwestii nabycia akcji z rabatem organ podatkowy stwierdził: "nabycia akcji francuskiej spółki dominującej z 20-procentowym rabatem obliczonym w stosunku do ceny emisyjnej akcji nie można w tym przypadku traktować jako nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., skutkującego powstaniem przychodu. Akcje są papierami wartościowymi inkorporującymi zarówno prawa, jak i obowiązki akcjonariusza w stosunku do spółki będącej emitentem akcji. Moment uzyskania dochodu z akcji nie jest tożsamy z momentem ich otrzymania. Cechą papierów wartościowych, jakimi są akcje jest to, iż generują dochód w przyszłości: w postaci dywidendy, czy też - w przypadku ich odpłatnego zbycia - w postaci różnicy pomiędzy ceną nabycia, a ceną rynkową".

Natomiast w stosunku do akcji nabytych nieodpłatnie uznano, że "nieodpłatne nabycie akcji nie będzie stanowić zdarzenia powodującego powstanie obowiązku podatkowego w momencie ich otrzymania; obowiązek podatkowy powstanie dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia (art. 17 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.f)";

Również w opinii tego organu podatkowego "przekazanie akcji oraz opcji na akcje nie powoduje powstania przychodu w momencie ich otrzymania. Osiągnięcie przychodu jest przesunięte w czasie - przychód powstaje w momencie odpłatnego zbycia, wtedy bowiem jest realizowany. W opinii tut. organu, wartość otrzymanych akcji nie powinna być - jak Pan wskazuje - wykazana w zeznaniu PIT-38. Dopiero w sytuacji, gdy dokona Pan sprzedaży akcji opodatkowaniu będzie podlegać dochód z ich odpłatnego zbycia, stanowiący różnicę pomiędzy sumą przychodów a kosztami uzyskania przychodów";

Na tle przytoczonych wyżej cytatów Wnioskodawczyni wywodzi, iż w rezultacie dochód podlegający opodatkowaniu wystąpi dopiero w momencie odpłatnego zbycia Akcji Dodatkowych. Z uwagi na brak kosztów nabycia Akcji Dodatkowych podstawą opodatkowania będzie kwota przychodu należnego (bądź kwota przychodu należnego pomniejszona o prowizje i opłaty maklerskie, itp. - o ile zostaną one przez Uczestnika poniesione przy okazji nabycia lub zbycia akcji).

Zdaniem Wnioskodawczyni, prawidłową interpretacją tego stanu faktycznego byłaby wykładnia prowadząca do opodatkowania uzyskanych w związku z programem motywacyjnym realnych przysporzeń - na zasadach analogicznych do opodatkowania innego rodzaju nagród, uzyskiwanych w ramach programów motywacyjnych (np. akcji nabywanych na skutek realizacji opcji).

Wnioskodawczyni zauważa, że nie występują żadne istotne różnice ekonomiczne lub prawne pomiędzy sytuacją przyznawania pracownikom uczestniczącym w planach motywacyjnych tzw. akcji darmowych, a przyznawania akcji częściowo odpłatnych nabywanych w związku z posiadaniem tzw. "opcji".

W rzeczywistości "opcje" są jedynie obietnicą zbycia akcji na rzecz uczestnika programu motywacyjnego w określonym momencie i za ustaloną cenę, która często jest kwotą zupełnie symboliczną, a w większości przypadków nie musi być nawet fizycznie przekazywana zbywcy akcji, gdyż jest potrącana z wpływów z ich późniejszego zbycia.

Również w przypadku Programu Podstawowego - podaje - mamy do czynienia z obietnicą zbycia akcji na rzecz uczestnika programu w określonym momencie, przy czym tutaj nabycie akcji nie wymaga uiszczenia ceny, zaś zobowiązanie organizatora programu nie zostało nazwane "opcją".

Ad. 2) Różnica pomiędzy wartością rynkową Akcji Dodatkowych a ceną wykonania w momencie ich odpłatnego nabycia przez Uczestników nie jest przychodem podlegającym opodatkowaniu. Dochód podlegający opodatkowaniu, w wysokości dodatniej różnicy pomiędzy ceną należną z tytułu odpłatnego zbycia a ceną wykonania (ceną zapłaconą za nabycie Dodatkowych Akcji) Uczestnik uzyska dopiero w momencie późniejszego odpłatnego zbycia Akcji Dodatkowych lub akcji.

Gdyby uznać, że różnica pomiędzy wartością rynkową Akcji Dodatkowych a ceną wykonania (ich nabycia) w momencie ich odpłatnego nabycia przez Uczestników jest przychodem, to w świetle ostatniej praktyki organów podatkowych zostałby on najprawdopodobniej sklasyfikowany jako przychód z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych. Jednak z uwagi na fakt nieotrzymania i nie postawienia do dyspozycji Uczestników takiego przychodu (zgodnie z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f.) w momencie nabycia Akcji Dodatkowych nie może powstać obowiązek podatkowy.

Jest to podejście tym bardziej zasadne, że ewentualne opodatkowanie w momencie nabycia Akcji Dodatkowych różnicy pomiędzy ich wartością rynkową a ceną nabycia prowadziłoby do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu na skutek późniejszego ponownego naliczenia podatku od tego samego przysporzenia w momencie odpłatnego zbycia akcji.

Uzasadnienie:

Zdaniem Wnioskodawczyni, również w razie odpłatnego nabycia Akcji Dodatkowych na skutek wykonania opcji różnica pomiędzy wartością rynkową Akcji Dodatkowych a ceną wykonania w momencie ich odpłatnego nabycia przez Uczestników nie jest przychodem podlegającym opodatkowaniu.

Wnioskodawczyni wskazuje, iż podstawy dla takiego twierdzenia były szeroko prezentowane w licznych interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe.

Oprócz interpretacji cytowanych powyżej w odniesieniu do Akcji Dodatkowych nabywanych nieodpłatnie wskazuje przykładowo na następujące interpretacje:

Wnioskodawczyni uważa, iż gdyby nawet uznać, że różnica pomiędzy wartością rynkową Akcji Dodatkowych a ceną wykonania (ich nabycia) w momencie ich odpłatnego nabycia przez Uczestników jest przychodem, to w świetle najnowszych interpretacji opublikowanych na stronach BlP byłby on klasyfikowany jako przychód z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, np.:

Dyrektor Izby Skarbowej natomiast uznał, że w sytuacji przedstawionej we wniosku opcje kupna akcji należy zakwalifikować jako pochodne instrumenty finansowe zdefiniowane w art. 5a pkt 13 u.p.d.o.f. Z kolei realizacja praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych (opcji) powoduje powstanie przychodu, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f.

W myśl art. 30b ust. 1 u.p.d.o.f., od dochodów uzyskanych z min. z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu, zaś na podstawie art. 30b ust. 2 pkt 3 ww. ustawy, dochodem takim jest - osiągnięta w roku podatkowym - różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a.

Dyrektor dodał, że przychód z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych należy przy tym ustalić z uwzględnieniem art. 19 u.p.d.o.f.

Zgodnie z tym przepisem, przychodem z odpłatnego zbycia praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia, zaś cena ta nie powinna, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiegać od wartości rynkowej tych praw.

Wartość rynkową praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Uzyskany przychód z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych można pomniejszyć o koszty uzyskania tego przychodu w postaci wydatków na nabycie tych instrumentów, o ile jednak wydatki takie zostały przez podatnika faktycznie poniesione.

Organ podatkowy w cytowanej interpretacji z 12 marca 2008 r., pomimo wskazania przepisów dotyczących ustalania przychodu z realizacji praw wynikających z instrumentów pochodnych, nie skonkretyzował jednak co taki przychód stanowi w analizowanej tam sytuacji;

Również ten organ podatkowy uznał, że w chwili realizacji praw wynikających z opcji, czyli nabycia akcji spółek-matek powstaje przychód z realizacji praw wynikających z tych opcji, zgodnie z cytowanym powyżej art. 17 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f. Dyrektor stwierdził, że przychód będzie stanowiła wartość rynkowa akcji nabytych w wyniku realizacji praw wynikających z opcji, a ponieważ podatnik nie poniósł żadnych wydatków na nabycie opcji, to kwota dochodu równała się będzie kwocie przychodu osiągniętego z realizacji praw wynikających z opcji;

Podatnik mógł po nabyciu akcji przechowywać je na rachunku papierów wartościowych albo sprzedać je w tym samym dniu, w którym nabył akcje. W tej interpretacji organ podatkowy uznał, że z tytułu sprzedaży akcji podatnik uzyska przychód należny w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.f. Zdaniem Dyrektora, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegać będzie dochód stanowiący różnicę między przychodem uzyskanym z odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodu, które stanowić będzie Cena wykonania, za którą wnioskodawca nabędzie akcje, powiększona o koszty transakcji nabycia i sprzedaży akcji - o ile wnioskodawca poniesie te koszty.

Wnioskodawczyni podnosi, że zastosowanie się do interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach doprowadziłoby nie tylko do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu, ale niekiedy nawet do wymierzenia podatku wyższego od faktycznie uzyskanego dochodu, co uzasadnia przykładami liczbowymi.

Przykład 1

Podatnikowi przyznano za darmo opcję pozwalającą na zakup w przyszłości 10 akcji po cenie wykonania wynoszącej 75 zł. Po okresie przejściowym pracownik wykonał opcję i nabył 10 akcji po cenie 75 zł, tj. łącznie za 750 zł. Tego samego dnia sprzedał akcje i uzyskał przychód z tego tytułu w wysokości 1.000 zł. Faktyczny dochód (wpływ na konto) podatnika wynosi 250 zł (1.000 - 750).

Według stanowiska Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w takim przypadku opodatkowana byłaby kwota 1.000 zł jako przychód z realizacji praw wynikających z instrumentów pochodnych. W rezultacie już na etapie nabycia akcji wystąpiłoby opodatkowanie w wysokości 190 zł (1.000 x 19%).

Dodatkowo (zgodnie z interpretacją z 30 października 2007 r.), z tytułu sprzedaży akcji, zdaniem Dyrektora, podatnik osiągnąłby dochód w wysokości 250 zł (1.000 - 750), zaś podatek wyniósłby 47,5 zł (250 x 19%).

Łączne obciążenie podatkowe wyniosłoby 190 + 47,5 = 237,5 zł przy realnym przysporzeniu 250 zł (efektywna stawka podatkowa = ok. 95%).

Jak można łatwo policzyć, w przypadku, gdyby cena rynkowa była w takim przypadku nieco niższa, podatnik musiałby zapłacić podatek przewyższający przysporzenie majątkowe faktycznie uzyskane na skutek nabycia i zbycia akcji w ramach programu motywacyjnego.

Nawet gdyby zignorować stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w zakresie ustalania przychodu (dochodu) z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych i uznać, że przysporzeniem jest, np. różnica pomiędzy wartością rynkową akcji w momencie ich nabycia a ceną wykonania (nabycia tych akcji), to i tak prowadziłoby to do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu. Jedno i to samo przysporzenie majątkowe byłoby opodatkowane dwukrotnie 19% podatkiem - zarówno z uwagi na nabycie akcji w wykonaniu opcji, jak i zbycie akcji.

Przykład 2 (stan faktyczny jak wyżej)

Na etapie nabycia akcji wystąpiłoby opodatkowanie w wysokości 47,5 zł (250 x 19%). Dodatkowo, w momencie sprzedaży podatnik osiągnąłby dochód w wysokości 250 zł, a podatek wyniósłby również 47,5 zł.

Łączne obciążenie podatkowe wyniosłoby 47,5 + 47,5 = 95 zł przy realnym przysporzeniu 250 zł (efektywna stawka podatkowa = ok. 38%).

Wnioskodawczyni podnosi, iż podwójne opodatkowanie tego samego dochodu jest zjawiskiem niedopuszczalnym na gruncie podatku dochodowego.

Problem podwójnego opodatkowania w tej sytuacji powstaje z uwagi na poważne wątpliwości co do możliwości zastosowania przepisu art. 22 ust. 1d u.p.d.o.f., zgodnie z którym w przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych świadczeń, w związku z którymi, stosownie do art. 11 ust. 2-2b u.p.d.o.f. określony został przychód, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia jest wartość przychodu określonego w art. 11 ust. 2 i 2a u.p.d.o.f. albo wartość przychodu określonego w art. 11 ust. 2b u.p.d.o.f., powiększona o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw albo innych świadczeń. W tej sytuacji nie mamy bowiem do czynienia z ustalaniem dochodu z tytułu częściowo nieodpłatnego nabycia praw, lecz z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych. Do tego drugiego przypadku nie ma natomiast zastosowania art. 22 ust. 1d u.p.d.o.f., jeśliby ten przepis czytać dosłownie.

Na podstawie art. 30b ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.f. dochodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

Przepisy art. 22 ust. 1f i 1g u.p.d.o.f. nie mają tu zastosowania, gdyż dotyczą akcji nabytych w zamian za wkład niepieniężny albo akcji objętych w wyniku podziału spółki.

Jednocześnie zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f., w odniesieniu do akcji, w momencie ich odpłatnego zbycia, kosztami uzyskania przychodu są wydatki poniesione na ich nabycie Za wydatki na nabycie akcji uznaje się co do zasady cenę ich nabycia oraz wszelkie faktycznie poniesione wydatki, które są bezpośrednio związane z nabyciem (np. prowizje maklerskie itp.). Tymczasem aby uniknąć podwójnego opodatkowania tego samego dochodu (przy założeniu, że dochód jest osiągany już w momencie realizacji opcji), za wydatki na nabycie akcji w analizowanym przypadku należałoby uznać nie tylko cenę nabycia akcji (w podawanym przykładzie: 75 zł za akcję), ale również dochód opodatkowany z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych poprzez analogię do art. 22 ust. 1d u.p.d.o.f. Ewentualne uznanie kwoty podatku zapłaconego od rzekomego dochodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych za koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia akcji - co również nie wydaje się oczywiste w świetle art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f. - nie zniwelowałoby podwójnego opodatkowania, a jedynie nieznacznie zmniejszyłoby jego negatywne skutki (efektywna stawka podatku wynosiłaby ok. 34,5%).

Zwłaszcza w kontekście powyższych niepożądanych skutków, do jakich prowadzić może traktowanie zdarzenia polegającego na nabyciu akcji poniżej ich wartości rynkowej w wyniku wykonania opcji jako uzyskania przychodu z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, należy podkreślić poważne wątpliwości co do zasadności ustalania jakiegokolwiek przychodu podatkowego w tym momencie. Przy czym zaznaczyć należy, iż wątpliwości te nie wynikają jedynie ze względów "słusznościowych", tj. z postulatu uniknięcia podwójnego opodatkowania tego samego dochodu, lecz przede wszystkim z uwagi na charakter tego zdarzenia ekonomicznego oceniany w świetle definicji przychodów z art. 11 u.p.d.o.f.

W przypadku wykonania przedmiotowych opcji i kupna akcji dochodzi do tzw. rzeczywistego wykonania opcji, czyli do zawarcia faktycznej transakcji.

Przeciwieństwem rzeczywistego wykonania opcji jest nierzeczywiste wykonanie opcji, które polega na jej rozliczeniu poprzez wypłacenie posiadaczowi opcji przez wystawcę sumy pieniężnej. W analizowanej sytuacji nie jest możliwe nierzeczywiste wykonanie opcji, gdyż w razie wyrażenia chęci jej wykorzystania przez Uczestnika w każdym przypadku musi dojść do nabycia akcji (nawet, jeśli zostaną one sprzedane tego samego dnia). Uczestnik nie otrzymuje zatem na skutek wykonania opcji żadnej sumy pieniędzy lub wartości pieniężnych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zasadą, doznającą wyjątków wymienionych w art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., jest zatem opodatkowanie nie tych przysporzeń majątkowych, które są należne lub prawdopodobne, lecz jedynie tych, które zostały faktycznie przez podatnika uzyskane.

W momencie realizacji opcji i nabycia Akcji Dodatkowych Uczestnik nie uzyskuje faktycznie żadnego przysporzenia, a jedynie ma szansę na uzyskanie takiego przysporzenia na skutek sprzedaży Akcji Dodatkowych.

Realizacja opcji, czyli rzekome uzyskanie przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z instrumentów pochodnych, nie powoduje ani otrzymania, ani postawienia do dyspozycji Uczestnika pieniędzy (znaków pieniężnych - banknotów lub monet) ani wartości pieniężnych (czeków, weksli innych dokumentów zastępujących w obrocie gotówkę).

W przypadku rzeczywistego wykonania opcji nie sposób jest zatem mówić o uzyskaniu przez Uczestnika przychodu w rozumieniu u.p.d.o.f.

W piśmie z 27 marca 1997 r. (cytat za: Andrzej Paczuski. Opodatkowanie dochodów kapitałowych osób prawnych, s. 104) Ministerstwo Finansów rozważając skutki podatkowe realizacji opcji zauważyło:

"Przychodem u nabywcy będzie kwota otrzymana ze sprzedaży opcji lub transakcji terminowej, ewentualnie, jeśli uprawniony z opcji zażąda realizacji umowy określonej w opcji - kwota otrzymana przez niego ze sprzedaży papierów wartościowych, na które opiewała opcja. Natomiast w przypadku, gdy uprawniony zażąda wypłacenia różnicy pomiędzy ceną określoną w umowie a aktualną ceną, różnica ta będzie stanowiła przychód otrzymującego tę różnicę".

Jak zauważa Andrzej Paczuski ("Opodatkowanie dochodów kapitałowych osób prawnych", s. 100, 107), można wskazać na trzy daty, w których potencjalnie może powstać obowiązek podatkowy w odniesieniu do opcji:

Podkreśla on, że w przypadku wykonania kontraktu opcji i nabycia instrumentu bazowego (np. akcji) poniżej wartości rynkowej nie można mówić u nabywcy o powstaniu przychodu, gdyż realizacja dochodu może nastąpić dopiero w przypadku zbycia nabytego instrumentu bazowego.

W podsumowaniu Wnioskodawczyni stwierdza, iż w momencie nabycia Akcji Dodatkowych na skutek wykonania opcji Uczestnik nie będzie zobowiązany do rozliczenia podatku dochodowego, gdyż w tym momencie (tj. z tytułu samego nabycia Akcji Dodatkowych) nie osiąga przychodu podatkowego.

W momencie realizacji opcji Uczestnik nie rozpozna również żadnych kosztów uzyskania przychodów, gdyż opcje zostały mu przyznane nieodpłatnie (nie uiszczał premii opcyjnej). Natomiast w momencie odpłatnego zbycia Akcji Dodatkowych (co może nastąpić w dniu nabycia Akcji Dodatkowych lub później) Uczestnik osiągnie przychód w wysokości ceny należnej za Akcje Dodatkowe oraz koszty uzyskania przychodów w postaci ceny wykonania (nabycia Akcji Dodatkowych) oraz ewentualnie kosztów transakcyjnych (prowizji maklerskich itp.).

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Żaden z powołanych przepisów ustawy nie zwalnia z opodatkowania przychodów uzyskanych z tytułu uczestnictwa w programach polegających na otrzymaniu przez pracowników uprawnienia do nieodpłatnego nabycia bądź nabycia na preferencyjnych warunkach "dodatkowych" akcji szwedzkiej "spółki-matki" - po spełnieniu określonych wymagań.

Klasyfikację źródeł przychodów ustawodawca zawarł w art. 10 ust. 1 tej ustawy podatkowej.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Jednocześnie w ust. 1 pkt 9 tego przepisu jako źródło przychodu wskazano inne źródła.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z:

Natomiast w myśl art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 tejże ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w r. kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Jednocześnie stosownie do art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Na podstawie art. 11 ust. 2a wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Zgodnie z art. 11 ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Jak wynika z treści wniosku, Rada Nadzorcza szwedzkiej spółki S AB z międzynarodowej grupy S, do której należy spółka zatrudniająca Wnioskodawczynię (S S.A.) podjęła na podstawie Uchwały Walnego Zgromadzenia decyzję o wprowadzeniu programu zakupu akcji tej spółki-matki przez pracowników, przy czym rozważane są dwie wersje tego programu, tj.:

Wspólną cechą powyższych Programów jest to, że Wnioskodawczyni jako uczestnik otrzymuje niezbywalne warunkowe prawo do nabycia w przyszłości Dodatkowych Akcji szwedzkiej spółki S AB, przy czym w Programie Alternatywnym prawo to określono jako opcje na akcje. Prawo to może zostać zrealizowane po upływie oznaczonego w Programach okresu i po spełnieniu nałożonych warunków.

Dopiero po nabyciu Akcji Dodatkowych Wnioskodawczyni ma prawo do swobodnego dysponowania nimi.

Polski pracodawca nie ponosi żadnych kosztów związanych z uczestnictwem Wnioskodawczyni w powyższych Programach.

W sytuacji przedstawionej we wniosku nie można zakwalifikować niezbywalnego warunkowego prawa zakupu w przyszłości akcji szwedzkiej spółki (nazwanego opcjami na akcje) do pochodnych instrumentów finansowych, zdefiniowanych w art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści tego przepisu, ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych - oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.).

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są:

Zgodnie z przyjętą w doktrynie definicją, umowa opcji (opcji, które w przepisach prawa podatkowego kwalifikuje się do pochodnych instrumentów finansowych) - to kontrakt, którego przedmiotem jest prawo (opcja) jednej ze stron (nabywcy, posiadacza opcji) do kupna albo sprzedaży pewnego instrumentu bazowego po ustalonej przez strony cenie wykonania w określonym momencie albo do określonego momentu w przyszłości. W zamian za zobowiązanie się drugiej strony (wystawcy opcji) do wykonania świadczenia na każde żądanie nabywcy opcji, ten ostatni płaci wystawcy cenę opcji, zwaną premią.

Premia jest zapłatą za gotowość wystawcy do spełnienia świadczenia w przyszłości, nawet w sytuacji, gdy taka czynność będzie dla niego niekorzystna.

Umowa opcji daje nabywcy dwie możliwości, bądź do skorzystania z przysługującej jemu opcji, a tym samym zakupu określonego w umowie instrumentu bazowego po określonej z góry cenie wykonania, bądź też nieskorzystania z niej. W drugim przypadku opcja (prawo) wygaśnie wraz z momentem zakończenia okresu, na jaki umowa opcji została zawarta. W takiej sytuacji cena wykonania stanie się ceną wygaśnięcia. Nabywca opcji zawierając przedmiotową umowę uzyskuje prawo bądź do kupna określonego instrumentu bazowego, bądź do jego sprzedaży. Odpowiednio wystawca zobowiązuje się w tych kontraktach do sprzedaży instrumentu finansowego albo do jego kupna.

W opcji inkorporowane są wszystkie prawa nabywcy, na rzecz którego wystawca ma obowiązek świadczyć. Dlatego też posiada ona wartość samą w sobie i przyjmuje się, iż może ona być samoistnym przedmiotem obrotu.

A zatem, skoro nabycie przez Wnioskodawczynię w ramach Programu Alternatywnego przedmiotowych opcji następuje w sposób nieodpłatny (Wnioskodawczyni nie uiszcza premii za te opcje), opcje te nie mają ceny i nie są przedmiotem obrotu - wobec tego opcje te nie mieszczą się w kategorii pochodnych instrumentów finansowych, gdyż są opcjami tylko "z nazwy". Słusznie Wnioskodawczyni w uzasadnieniu własnego stanowiska zauważa, "że nie występują żadne istotne różnice ekonomiczne lub prawne pomiędzy sytuacją przyznawania pracownikom uczestniczącym w planach motywacyjnych tzw. akcji darmowych, a przyznawania akcji częściowo odpłatnych nabywanych w związku z posiadaniem tzw.. W rzeczywistości są jedynie obietnicą zbycia akcji na rzecz uczestnika programu motywacyjnego w określonym momencie i za ustaloną cenę (...)".

Tym samym w przedmiotowej sprawie nie będzie miał zastosowania cytowany przepis art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 24 ust. 11 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia, a wydatkami poniesionymi na ich objęcie, nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia tych akcji; zasadę określoną w zdaniu pierwszym stosuje się odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji.

Sens tego przepisu jest taki, iż przy spełnieniu określonych warunków nadwyżka w postaci różnicy pomiędzy wartością rynkową a wydatkami na objęcie akcji nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia akcji (moment opodatkowania tej nadwyżki następuje dopiero przy zbyciu akcji, o czym z kolei traktuje przepis ust. 12 tego artykułu).

Zasada określona w art. 24 ust. 11, tj. "przesunięcia momentu opodatkowania wspomnianej nadwyżki" nie obowiązuje jednak w przypadku, gdy objęcie akcji nie nastąpiło na podstawie uchwały walnego zgromadzenia wspólników, a objęte akcje nie są akcjami nowej emisji.

Należy jednak zauważyć, iż w przedmiotowej sprawie ww. przepis art. 24 ust. 11 nie będzie miał zastosowania chociażby dlatego, że Akcje szwedzkiej spółki będą w obrocie (nie ma miejsca emisja nowych akcji, S AB będzie skupować własne akcje i przekazywać je nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie uczestnikom Programów)..

Zatem w przypadku nabycia Akcji Dodatkowych w sposób nieodpłatny (Program Podstawowy), jak i po preferencyjnej cenie w stosunku do ich ceny rynkowej z dnia nabycia (Program Alternatywny) - operacje takie wywołają skutek podatkowy w postaci uzyskania przez Wnioskodawczynię przychodów w rozumieniu ww. art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przychody powstaną w momencie, w którym Wnioskodawczyni nabywając akcje dodatkowe uzyska prawo akcjonariusza (w tym prawo do dywidendy). Z tym bowiem momentem Wnioskodawczyni uzyska prawo do czerpania korzyści wynikających z akcji.

Oznacza to, iż w momencie nieodpłatnego nabycia Akcji Dodatkowych bądź nabycia tych akcji na preferencyjnych warunkach niewątpliwie ma miejsce przysporzenie majątkowe po stronie Wnioskodawczyni - Wnioskodawczyni na nabycie Akcji Dodatkowych nie poniesie wydatków lub poniesie wydatki tylko częściowe (nie licząc kosztów związanych z samą transakcją, jak np. prowizje i opłaty maklerskie).

Z uwagi na fakt, iż przedmiotem nabycia będą akcje spółki szwedzkiej, należy zastosować odpowiednie zapisy umowy o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu.

Stosownie do art. 21 ust. 1 Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Szwecji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Sztokholmie dnia 19 listopada 2004 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 26, poz. 193), dochody, do których nie mają zastosowania pozostałe przepisy umowy podlegają opodatkowaniu tylko w miejscu zamieszkania.

Zatem do opodatkowania dochodu z tytułu nabycia przez Wnioskodawczynię przedmiotowych akcji, należy zastosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na fakt, że polski pracodawca nie będzie ponosił żadnych kosztów związanych z uczestnictwem Wnioskodawczyni w motywacyjnych Programach Podstawowym i Alternatywnym, to stwierdzić należy, iż w tej sytuacji powstanie przychód zaliczany do "innych źródeł", o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią tego przepisu za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" oznacza, że jest to tylko wyliczenie przykładowe i przychodami z innych źródeł są jeszcze inne przychody nie wymienione wprost w tym przepisie.

W niniejszym przypadku będą to przychody wynikające z nabycia przez Wnioskodawczynię Akcji Dodatkowych szwedzkiej spółki S AB - zarówno w sposób nieodpłatny, jak i po preferencyjnej cenie w stosunku do ich ceny rynkowej z dnia nabycia.

Przychody z innych źródeł podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, według ustalonej skali podatkowej. Przychody te podatnik - a więc również i Wnioskodawczyni - sam musi wykazać w zeznaniu rocznym za rok, w którym zostały osiągnięte i je opodatkować.

Natomiast zbycie akcji, które mają być nabyte w ramach opisanych we wniosku Programów należy zakwalifikować, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako przychody z kapitałów pieniężnych.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. c), pkt 6, 7, 9 i 10, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19.

Artykuł 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia (art. 19 ust. 3 ww. ustawy).

W myśl art. 30b ust. 2 pkt 1 cytowanej ustawy, dochodem z tytułu odpłatnego zbycia akcji jest różnica pomiędzy przychodami uzyskanymi z ich zbycia a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 - osiągnięta w r. podatkowym.

Generalną zasadą wyrażoną w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Przepisem, który odnosi się do ustalania kosztów z odpłatnego zbycia akcji, w sytuacji gdy akcje nabyte zostały za środki pieniężne jest art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie tego przepisu nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie akcji w spółce mającej osobowość prawną. Wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego ich zbycia. Kosztem nabycia akcji jest kwota, za którą zostały one zakupione.

W konsekwencji przy zbyciu akcji nabytych po preferencyjnej cenie w stosunku do ich ceny rynkowej z dnia nabycia, bądź w sposób nieodpłatny - koszty uzyskania przychodu należy ustalić w oparciu o przepisy art. 23 ust. 1 pkt 38 w związku z art. 22 ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kosztami nabycia akcji będą również inne wydatki związane z transakcją nabycia i sprzedaży przedmiotowych akcji (prowizje, opłaty maklerskie itd.) - o ile Wnioskodawczyni poniesie te koszty.

Artykuł 22 ust. 1d stanowi, iż w przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych świadczeń, w związku z którymi, stosownie do art. 11 ust. 2-2b, określony został przychód, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia, z uwzględnieniem aktualizacji zgodnie z odrębnymi przepisami, jest:

Zatem do kosztów uzyskania przychodu ze zbycia przedmiotowych akcji zaliczymy przychód, który uprzednio został opodatkowany jako przychód z innych źródeł.

Oznacza to jednocześnie, że nie wystąpi podwójne opodatkowanie akcji nabytych przez Wnioskodawczynię, a więc wywód w tej materii przedstawiony przez Wnioskodawczynię staje się bezprzedmiotowy.

Dochód uzyskany z odpłatnego zbycia papierów wartościowych podlega opodatkowaniu zryczałtowaną stawką w wysokości 19% - art. 30b ust. 1 ww. ustawy i na podstawie ust. 5 tego artykułu nie może być łączony z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz podatkiem liniowym określonym w art. 30c ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić należy, iż przy obliczeniu należnego podatku, jak stanowi ust. 3 ww. artykułu, uwzględnia się uregulowania zawarte w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Ponieważ w niniejszej sprawie spółka, której akcje zostaną sprzedane ma siedzibę w Szwecji - zastosowanie znajdzie art. 13 ust. 1 ww. Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Szwecji, w myśl którego zyski z przeniesienia własności akcji podlegają opodatkowaniu w kraju miejsca zamieszkania:

"Zyski osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie z przeniesienia tytułu własności majątku nieruchomego, o którym mowa w artykule 6, i położonego w drugim Umawiającym się Państwie, albo z przeniesienia własności akcji lub innych praw w spółce, której majątek składa się głównie z majątku nieruchomego, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie".

Wyjaśnić przy tym należy, iż zawarte w tym artykule sformułowanie, że zyski "mogą" być opodatkowane w drugim państwie - nie oznacza możliwości wyboru, w którym państwie zyski te podlegają opodatkowaniu. Sformułowanie to oznacza, że drugie państwo ma prawo opodatkować takie zyski (dochód), jeżeli na podstawie przepisów tego państwa zyski te podlegają w tym państwie opodatkowaniu (umowy są bowiem zawierane pomiędzy państwami a nie z poszczególnymi podatnikami).

Na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (obecnie formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia r. następującego po r. podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 w związku z art. 30b ust. 6 ustawy).

W tym samym terminie dokonuje się też wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2).

Końcowo odnosząc się do kwestii przywoływanych licznie przez Wnioskodawczynię w uzasadnieniu wniosku indywidualnych interpretacji prawa podatkowego, wydawanych przez organy podatkowe i cytatów przytaczanych z tych interpretacji - podkreślić należy, iż ta argumentacja jest nie do przyjęcia w rozpatrywanej sprawie.

Interpretacje organów podatkowych - jak słusznie Wnioskodawczyni zauważyła - dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko w tej sprawie rozstrzygnięcie w każdej z nich zawarte jest wiążące.

W związku z tym, organy podatkowe mimo, iż w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami, nie tylko innych organów podatkowych - co również miało miejsce w toku wydawania niniejszej interpretacji - jednak nie stosują wprost tych rozstrzygnięć także i z tego zwykłego powodu, iż takie indywidualne rozstrzygnięcia nie stanowią materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Niezależnie od powyższego wskazać należy na zakaz analogii, jaki obowiązuje w dziedzinie prawa, w tym również podatkowego. Jest to wprawdzie pojęcie doktrynalne i nie jest wyrażone wprost w przepisach prawa podatkowego, ale funkcjonuje w doktrynie prawnej.

Reasumując: w oparciu o powyższe przepisy prawa należy stwierdzić, iż nabycie przez Wnioskodawczynię nieodpłatnie lub po preferencyjnej cenie Akcji Dodatkowych szwedzkiej spółki w ramach Programu Podstawowego i Programu Alternatywnego - w każdym z tych przypadków skutkuje powstaniem przychodów z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowanych na zasadach ogólnych według skali podatkowej.

Zbycie przedmiotowych akcji skutkuje natomiast powstaniem przychodów z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dochód z tego zbycia podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowaną stawką podatkową.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.