IPPB2/415-767/09-5/AK - Powstanie przychodu w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku wniesienia udziałów w spółce z o.o. do funduszu inwestycyjnego zamkniętego w zamian za certyfikaty inwestycyjne.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 15 grudnia 2009 r. (data wpływu 21 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych objęcia certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym w zamian za wniesione udziały - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych objęcia certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym w zamian za wniesione udziały.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca - osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i podlegająca w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku PIT (Wnioskodawca) jest właścicielem 50% udziałów ("Udziały Spółki") w spółce z o.o. z siedzibą oraz miejscem zarządu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (Spółka).

Właścicielem pozostałych 50% udziałów w Spółce jest brat Wnioskodawcy - osoba fizyczna mająca miejsce mieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i podlegająca w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku PIT (Wspólnik Wnioskodawcy").

Spółka jest obecnie jedynym udziałowcem innej spółki z o.o., z siedzibą i miejscem zarządu na terenie Polski, z którą Spółka planuje połączyć się przez przejęcie; Spółka będzie spółką przejmującą.

Wnioskodawca oraz Wspólnik Wnioskodawcy zamierzają dokonać zbycia Udziałów Spółki.

Wnioskodawca rozważa dokonanie darowizny w postaci udziałów spółki na rzecz funduszu inwestycyjnego zamkniętego z siedzibą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, działającego na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.), (Fundusz"), w którym Wnioskodawca, oraz Wspólnik Wnioskodawcy, są (i) uczestnikami, oraz (ii) posiadają certyfikaty inwestycyjne Funduszu (każdy z nich objął wcześniej za gotówkę taką samą ilość certyfikatów inwestycyjnych). Również Wspólnik Wnioskodawcy zamierza dokonać darowizny całości swoich udziałów Spółki do Funduszu.

Zgodnie z art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, 1546 z późn. zm.), (ustawa o funduszach inwestycyjnych") "statut funduszu inwestycyjnego zamkniętego może przewidywać dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi, udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością lub prawami, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a) i b) oraz pkt 2." W wyniku darowizny, Wnioskodawca, oraz Wspólnik Wnioskodawcy, nie otrzyma nowych certyfikatów inwestycyjnych Funduszu, natomiast ulegnie zwiększeniu wartość certyfikatów inwestycyjnych posiadanych przez Wnioskodawcę (a proporcjonalnie także Wspólnika Wnioskodawcy).

Wnioskodawca rozważa również dokonanie wpłaty Udziałami Spółki na certyfikaty inwestycyjne Funduszu. Możliwość taka jest przewidziana w statucie Funduszu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie Nr 3. W zakresie pozostałych pytań zostaną wydane odrębne interpretacje indywidualne.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 17 ust. 1 i art. 18 oraz art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ustawy o PIT, w przypadku objęcia przez Wnioskodawcę certyfikatów inwestycyjnych w Funduszu za wpłatę w postaci Udziałów Spółki, nie powstaję u Wnioskodawcy przychód (w tym przychód z odpłatnego zbycia praw majątkowych) w rozumieniu ustawy o PIT.

A. Zgodnie z art. 128 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych "statut funduszu inwestycyjnego zamkniętego może przewidywać dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi, udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością lub prawami o których mowa w art. 147 ust 1 pkt 1 lit. a) i b) oraz pkt 2."

Zgodnie z ww. przepisem możliwe jest wniesienie do funduszu inwestycyjnego zamkniętego wpłat w postaci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu publicznego lub udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością a więc Wnioskodawca może "opłacić" udziałami spółki certyfikaty inwestycyjne Funduszu. W momencie dokonania wpłat do Funduszu "za pomocą" udziałów spółki, dojdzie do przejścia własności udziałów spółki z Wnioskodawcy na Fundusz. Nowym właścicielem udziałów spółki stanie się zatem Fundusz, Wnioskodawca otrzyma natomiast certyfikaty inwestycyjne Funduszu. Transakcja ta jest ekwiwalentna, tj. wartość udziałów spółki jest równa wartości certyfikatów inwestycyjnych.

Dokonanie przez Wnioskodawcę wpłaty udziałami spółki na certyfikaty inwestycyjne Funduszu, przeprowadzone zgodnie z art. 128 ustawy o funduszach inwestycyjnych, jest transakcją przenoszącą własność udziałów spółki, której podstawą są przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych. Jest to specyficzna transakcja możliwa jedynie w przypadku funduszy inwestycyjnych zawierają w sobie dwa elementy będące częścią tej samej transakcji, tj. wpłatę do Funduszu i nabycie certyfikatów inwestycyjnych. Taka transakcja jest unikalna czynnością prawną przewidziana jedynie przez przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych i nieprzewidzianą w innych ustawach w tym w szczególności w (i) ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 18, poz. 93 z późn. zm.), ("Kodeks Cywilny") czy (ii) ustawie z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), (Kodeks Spółek Handlowych").

Zdaniem Wnioskodawcy, taka transakcja nie jest też rodzajem aportu. Instytucja "aportu" jest swoistą instytucją prawa handlowego, gdzie aport (wkład niepieniężny) wnoszony jest na pokrycie kapitału zakładowego spółki kapitałowej. Wniesienie aportu podlega ściśle określonej tam procedurze, a wnoszący aport nabywa szereg uprawnień regulowanych kodeksem spółek handlowych, z których tylko część ma charakter majątkowy, w tym nabywa prawo do udziału w zgromadzeniu wspólników, jak też prawo wyboru władz spółki.

Nabycie certyfikatów inwestycyjnych nie daje jednak uczestnikowi funduszu uprawnień podobnych do wyżej opisanych. Wniesienie to nie jest więc w szczególności aportem, jakby to miało miejsce w przypadku wniesienia udziałów spółki do spółek kapitałowych. Artykuł 17 ust. 1 ustawy o PIT, który zawiera enumeratywne wyliczenie źródeł przychodów z "kapitałów pieniężnych", nie przewiduje jednak powstania przychodu w podatku PIT - w przypadku nabycia certyfikatów inwestycyjnych w Funduszu, na które dokonano wpłaty udziałami spółki, zgodnie z art. 128 ustawy o funduszach inwestycyjnych. Zdaniem Wnioskodawcy, przychód w takiej sytuacji nie powstaje również ze źródła przychodów "prawa majątkowe" (art. 18 ustawy o PIT) oraz ze źródła "inne źródła" (art. 20 ustawy o PIT).

B. Artykuł 17 ust. 1 ustawy o PIT określa źródło przychodów "kapitały pieniężne". Zdaniem Wnioskodawcy, w razie objęcia przez Wnioskodawcę certyfikatów inwestycyjnych w Funduszu wniesienie wpłaty w postaci Udziałów nie powstaje u Wnioskodawcy przychód (w tym przychód z tytułu odpłatnego zbycia "praw majątkowych") rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 17 i art. 18 ustawy o PIT, oraz w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ustawy o PIT. Wynika to z faktu, iż z momentem dokonania transakcji, o której mowa w art. 128 ustawy o funduszach inwestycyjnych, ustawa o PIT nie wiąże powstania przychodu z praw majątkowych. Nie dochodzi bowiem w tej sytuacji do "odpłatnego zbyciʼ, a do specyficznej transakcji opartej na unikalnej konstrukcji "dokonania wpłaty" udziałami spółki znanej jedynie ustawie o funduszach inwestycyjnych. W tym zakresie mają zastosowanie wszystkie uwagi poczynione wyżej, odnośnie charakteru czynności dokonywanej na podstawie art. 128 ustawy o funduszach inwestycyjnych.

Dodatkowo należy wskazać, iż ustawodawca wprowadził wyjątek od zasady kasowej rozpoznawania przychodu dla celów podatku dochodowego (ustalonej w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT) w stosunku do przychodów wymienionych w art. 17 ust. 1 pkt 6 i ust. 9 ustawy o PIT; w tych przypadkach przychód jest bowiem rozpoznawany zgodnie z zasadą memoriałową. Artykuł 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT określa moment powstania przychodu z "odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych." i należy go czytać w powiązaniu z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Zatem tylko przychód z odpłatnego zbycia, należny (nie ma zatem znaczenia, czy został faktycznie otrzymany przez podatnika) podatnikowi, ale nadal wyrażony w formie określonej w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT (tj. (i) pieniądze i wartości pieniężne, (ii) wartość świadczeń w naturze oraz (iii) innych nieodpłatnych świadczeń), może być uznany za przychód należny z odpłatnego zbycia w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o PIT nie dokonano bowiem rozszerzenia katalogu "przychodów" w porównaniu di katalogu zawartego w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT); wprowadzono tylko zasadę, iż przychód powstaje zgodnie z zasadą memoriału, przy czym przychód, o którym mowa w tym przepisie, musi być zaliczany do przychodów, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Jak bowiem wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 19 grudnia 2008 r. (sygn. akt! SA/Po 1341/08) "za żadną z tych form (o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT) nie można natomiast uznać wniesienia akcji do zamkniętego funduszu inwestycyjnego w zamian za objęcie certyfikatów inwestycyjnych, a zatem nie można mówić o przychodzie należnym, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych." Podobnie orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 28 lipca 2008 r. (sygn. akt I SA/Po 583/08, I SA/Po 584/08).

Prawidłowość powyższego stanowiska w zakresie wniesienia przez osobą fizyczną akcji w spółce akcyjnej lub udziałów w spółce z o.o. do funduszu inwestycyjnego w zamian za wydanie certyfikatu inwestycyjnego zajął również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 31 marca 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 3471/08). W ustnych motywach uzasadnienia wyroku, WSA wskazał, że "transakcji wniesienia udziałów do funduszu inwestycyjnego w zamian za certyfikat nie można uznać za odpłatne zbycie. Przychód należny powstanie bowiem dopiero w momencie zbycia certyfikatów, sam certyfikat daje jedynie prawo do późniejszego otrzymania przychodu. Natomiast zastosowanie się do zaleceń Ministra Finansów doprowadzi do podwójnego opodatkowania przychodu raz w momencie wymiany i drugi raz w momencie zbycia/umorzenia certyfikatów.

Analogiczny sposób interpretacji przepisów został przedstawiony w (i) postanowieniu Urzędu Skarbowego Warszawa - Mokotów z dnia 26 września 2007 r. (sygn. 1433/GF/415-62/07/KB) oraz (ii) decyzji w sprawie interpretacji prawa podatkowego wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie z dnia 19 grudnia 2007 r., sygnatura PD-1/42180-52/07 - zmieniającej postanowienie Naczelnika Małopolskiego Urzędu Skarbowego w Krakowie z dnia 28 sierpnia 2007 r., Nr PO1/423-106/07/71239.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, wpłaty do funduszu inwestycyjnego dokonywane są w formie pieniężnej. Stosownie zaś do art. 7 ust. 2 ww. ustawy do funduszu inwestycyjnego mogą być wniesione:

Przy czym, ilekroć w ustawie jest mowa o wpłatach, rozumie się przez to również wniesienie do funduszu papierów wartościowych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, o których mowa w ust. 2 (art. 7 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych).

Zgodnie natomiast z art. 28 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w innych niż zdematerializowane papierach wartościowych lub w udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów lub udziałów na towarzystwo oraz składa u depozytariusza kopię tej umowy, a w przypadku papierów wartościowych, także te papiery lub, jeżeli papiery wartościowe nie mają formy dokumentu, dokument potwierdzający ich posiadanie wydany na podstawie właściwych przepisów.

Zatem wniesienie papierów wartościowych lub udziałów w spółkach kapitałowych do funduszu inwestycyjnego jest równoznaczne z wpłatą do funduszu.

Analiza powyższych regulacji uprawnia do wnioskowania, iż w zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym, w momencie dokonania wpłaty, w postaci udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, za certyfikaty inwestycyjne, następuje odpłatne przeniesienie tytułu własności tychże udziałów na rzecz funduszu.

Jak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Żaden z powoływanych wyżej przepisów ustawy nie zwalnia z opodatkowania przychodów uzyskanych z tytułu wniesienia udziałów, akcji w spółce kapitałowej oraz innych papierów wartościowych do funduszu inwestycyjnego.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do źródeł przychodów zalicza się kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Wniesienie przedmiotowych udziałów, papierów wartościowych do funduszu inwestycyjnego powoduje zmianę ich właściciela - właścicielem staje się bowiem fundusz inwestycyjny - stąd mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem wniesionych udziałów.

Przychód z odpłatnego zbycia powstaje w momencie przeniesienia tytułu własności udziałów na ich nabywcę niezależnie od daty faktycznej zapłaty.

Z przedstawionego w złożonym wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca rozważa dokonanie wpłaty udziałami spółki na certyfikaty inwestycyjne Funduszu. Możliwość taka jest przewidziana w statucie Funduszu.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż wniesienie przez Wnioskodawcę udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do funduszu inwestycyjnego zamkniętego będzie równoznaczne z ich odpłatnym zbyciem. Nastąpi bowiem przeniesienie własności wnoszonych udziałów, a Wnioskodawca otrzyma w zamian certyfikaty inwestycyjne określonej wartości.

Wartość wnoszonych przez Wnioskodawcę udziałów stanowić będzie dla celów podatkowych podlegający opodatkowaniu przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy.

Odnosząc się do przywołanych przez Wnioskodawcę przepisów:

Końcowo należy wskazać, że zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż wniesienie przez Wnioskodawcę udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do funduszu inwestycyjnego zamkniętego będzie równoznaczne z ich odpłatnym zbyciem. Nastąpi bowiem przeniesienie własności wnoszonych udziałów, a Wnioskodawca otrzyma w zamian certyfikaty inwestycyjne określonej wartości.

Wartość wnoszonych przez Wnioskodawcę udziałów stanowić będzie dla celów podatkowych podlegający opodatkowaniu przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego oraz wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego tut. organ informuje, że rozstrzygnięcia w nich zawarte zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.