IPPB2/415-682/08-2/MK - Ustalenie miejsca zamieszkania dla celów podatkowych.
Pismo z dnia 23 lipca 2008 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/415-682/08-2/MK Ustalenie miejsca zamieszkania dla celów podatkowych.
"(...) Wnioskodawca od 1990 r. mieszka i pracuje w Austrii, jest tam na stałe zameldowany oraz posiada austriacki certyfikat rezydencji podatkowej. Jednakże nadal posiada obywatelstwo polskie. Wnioskodawca ma także adres zameldowania w Polsce (...), ale nie posiada tam własnego mieszkania i jest wyrejestrowany z tamtejszego urzędu skarbowego. Rodzina Wnioskodawcy (matka, brat) mieszkają w Polsce. Wnioskodawca nie jest żonaty i nie ma dzieci, nie ma też żadnych zobowiązań finansowych.
Wnioskodawca podaje, że z całą pewnością centrum jego interesów życiowych znajduje się w Austrii a nie w Polsce.
W 2007 r. Wnioskodawca nie osiągnął w Polsce żadnych dochodów poza dochodem z obrotu papierami wartościowymi (...). Pozostałe dochody (z pracy najemnej) osiągnął wyłącznie w Austrii.
(...) Czy w przedstawionej sytuacji Wnioskodawca musi w ogóle rozliczać się w Polsce z całości dochodów, czy tylko z tej części dochodu którą osiągnął w Polsce (dochód z obrotu papierami wartościowymi)?
(...) Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Na podstawie art. 3 ust. 2a ww. ustawy, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy). Zgodnie z art. 3 ust. 2b ww. ustawy, za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności dochody (przychody) z:
pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,
działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,
działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.
W myśl art. 4a ww. ustawy, przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.
Obecnie obowiązuje umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Austrii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisana w Wiedniu w dniu 13 stycznia 2004 r. (Dz. U. z 2005 r. nr 224, poz. 1921).
Na podstawie art. 4 ust. 1 ww. umowy, określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze, i obejmuje również to Państwo, jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Określenie to jednak nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie w zakresie dochodu osiąganego tylko ze źródeł w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie.
W myśl art. 4 ust. 2 tej umowy, jeżeli, stosownie do postanowień ustępu 1, osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status określa się według następujących zasad:
osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym Państwie, z którym ma ona ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych),
jeżeli nie można ustalić, w którym Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych, albo jeżeli nie ma ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Państw, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym zwykle przebywa,
jeżeli przebywa ona zazwyczaj w obu Państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, którego jest obywatelem,
jeżeli osoba jest obywatelem obydwu Państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe organy Umawiających się Państw rozstrzygną sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.
Z powyższego wynika, iż zawarta w ww. umowie definicja "miejsca zamieszkania" odnosi się bezpośrednio do określenia "miejsca zamieszkania" przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw będących Stronami umowy i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.
W przepisach polskiego prawa podatkowego, w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2006 r. pojęcie "miejsca zamieszkania" nie było zdefiniowane. W tym celu posługiwano się definicją miejsca zamieszkania znajdującą się w art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Zgodnie z regulacją zawartą w art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 roku, osoby fizyczne, jeżeli nie mają miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, podlegają ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, tj. obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski.
Natomiast za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce, zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się osobę fizyczną, która:
posiada na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Warunek przebywania w danym miejscu ma charakter obiektywny i nie ma problemów dowodowych w wykazaniu, że dana osoba przebywa lub nie w danej miejscowości. Zamiar stałego pobytu w danej miejscowości ma natomiast charakter subiektywny, ponieważ odnosi się do zamiaru osoby. Należy jednak zauważyć, iż istnieją kryteria obiektywizujące zamiar stałego pobytu. Uznaje się na przykład, że podatnik wykazuje zamiar stałego pobytu w danej miejscowości, jeżeli miejscowość ta stanowi dla niego centrum jego życiowej działalności, ocenianej w aspekcie jego powiązań osobistych i gospodarczych.
(...) W przedstawionej sytuacji należy zatem uznać, iż Wnioskodawca przeniósł swoje miejsce zamieszkania dla celów podatkowych do Austrii, gdyż z państwem tym wiążą go ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze. Zatem jest on objęty w Polsce, w myśl art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ograniczonym obowiązkiem podatkowym. (...)"