IPPB2/415-668/09-4/AK - Możliwość zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych diet wypłacanych członkom związku zawodowego jako osobom wykonującym czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa przedstawione we wniosku z dnia 27 października 2009 r. (data wpływu 30 października 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Członkowie związku (nie pozostający w stosunku pracy ze Związkiem), z tytułu pełnionych funkcji poza miejscem zamieszkania, otrzymują dietę, nieopodatkowaną, na takich samych zasadach i w takiej samej wysokości jak pracownicy zatrudnieni w jednostkach sfery budżetowej oraz pracownicy samorządowi.

Ponadto Ogólnopolski Związek Zawodowy..., w drodze uchwały Zarządu Krajowego z dnia 29 czerwca 2005 r., wprowadził zryczałtowany zwrot kosztów i dodatkowych wydatków związanych z pełnieniem przez członków organów Związku; Zarządu Krajowego, Prezydium Zarządu Krajowego oraz Krajowej Komisji Rewizyjnej obowiązków związkowych, tj. ich udziałem w posiedzeniach tych organów.

Zwrot tan, zwany ryczałtem, w kwocie 50 zł za udział w każdym posiedzeniu, ma na celu rzeczywiste zrekompensowanie członkom organów poniesionych przez nich kosztów, związanych z uczestnictwem w posiedzeniach organów Związku w zakresie kosztów transportu oraz podwyższonych kosztów utrzymania członków organów w trakcie ich pobytu w miejscu posiedzeń organów - najczęściej w Warszawie oraz ewentualnych utraconych zarobków). Kwoty diet ustawowych niestety nie są w tym zakresie wystarczające.

Uczestnictwo w posiedzeniach wynika z pełnienia przez nich społecznych funkcji z wyboru w organach związku. W ramach swych czynności podejmują oni działania w obranie szeroko rozumianych interesów i praw pracowników, ze szczególnym uwzględnianiem grupy pielęgniarek i położnych oraz członków związku. Uczestnictwo w pracach związku ma charakter działalności społecznej, niejednokrotnie publicznej. W tym zakresie m.in. kierują działalnością organizacji związkowej, która niewątpliwie ma charakter szczególnej organizacji społecznej. Uczestniczą także w procesie prawodawczym, opiniując projekty aktów normatywnych, uczestniczą w przygotowaniu i pracach komisja sejmowych. Działalność ta jest podejmowane w interesie szeroko rozumianej grupy pracowników, ma na celu ochronę ich interesów oraz obejmuje także udział w trójstronnym dialogu partnerów społecznych. Nie jest to działalność partykularne, mająca na celu interesy jednostkowe.

Z powyższych powodów, zdaniem Zarządu Krajowego, działalność ta niewątpliwie ma charakter działalności społecznej. W związku z tym kwota dodatkowego ryczałtu, mające charakter diety uzupełniającej, powinna być zwolniona od podatku dochodowego od osób fizycznych w ramach limitu wskazanego art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie Nr 2. Odpowiedź na pytanie Nr 1 została rozpatrzona w interpretacji Nr IPPB2/415-668/09-3/AK z dnia 22 stycznia 2010 r.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Kwoty dodatkowych diet (ryczałtu) są zwolniona od podatku dochodowego od osób fizycznych w ramach limitu określonego we wskazanym przepisie prawnym, albowiem są osiągana przez osoby wykonujące czynności związana z pełnieniem obowiązków społecznych. Działalność związkowa, zgodnie z ustawą o związkach zawodowych ma charakter społeczny, zmierzający do poprawy sytuacji pracowników w ogólności, nie zaś partykularny czy indywidualny.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z ogólną zasadą sformułowaną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednym ze źródeł przychodów jest, stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, działalność wykonywana osobiście.

W myśl art. 13 pkt 5 ww. ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7, a także, zgodnie z art. 13 pkt 6, przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł.

Zgodnie z ukształtowanym przez doktrynę poglądem, za pełnienie obowiązków obywatelskich i społecznych uznaje się działalność posłów i senatorów, radnych i innych przedstawicieli samorządu terytorialnego, składów komisji wyborczych powołanych do przeprowadzenia wyborów do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, składów inspekcji Państwowej Komisji Wyborczej i inspekcji wojewódzkich komisarzy wyborczych powołanych do przeprowadzenia wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, Trybunału Stanu, ławników sądów powszechnych. Jak wynika z powyższego obowiązkami społecznymi i obywatelskimi w przypadku czynności i zadań związanych z pełnieniem funkcji publicznych i państwowych są obowiązki wynikające z funkcji np. radnego, posła czy senatora. Będą to przede wszystkim obowiązki związane z uczestniczeniem obywateli w sprawowaniu władzy publicznej (zarówno wykonawczej, sądowniczej, jak i ustawodawczej).

Natomiast faktu pełnienia funkcji w Związku oraz udziału członków Związku w posiedzeniach tych organów statutowych, nie należy utożsamiać z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich. Działacze Związku nie reprezentują całej społeczności, reprezentują natomiast określoną grupę zawodową i działają w jej interesie, nie sprawują również funkcji publicznych - nie zawiadują sprawami państwowymi i nie uczestniczą w działaniu instytucji publicznej.

Przede wszystkim należy podkreślić, że Związek jest związkiem zawodowym, a nie samorządem zawodowym.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.), związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji.

Przepis art. 2 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych mają pracownicy bez względu na podstawę stosunku pracy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, jeżeli nie są pracodawcami. W przeciwieństwie do związku zawodowego, samorząd zawodowy jest zgromadzeniem osób określonej profesji, a przynależność do samorządu jest niekiedy obowiązkowa - w wyraźnie określonych przez ustawę przypadkach.

Jak wynika z powyższego przepisu ustawy o związkach zawodowych, przynależność do związku zawodowego jakim jest Związek oraz sprawowanie funkcji w jego organach statutowych jest dobrowolna i nie wiąże się z realizacją obowiązków czy zadań publicznych lub państwowych.

Z przedstawionych we wniosku informacji wynika, iż Ogólnopolski Związek Zawodowy, w drodze uchwały Zarządu Krajowego z dnia 29 czerwca 2005 r., wprowadził zryczałtowany zwrot kosztów i dodatkowych wydatków związanych z pełnieniem przez członków organów Związku; Zarządu Krajowego, Prezydium Zarządu Krajowego oraz Krajowej Komisji Rewizyjnej obowiązków związkowych, tj. ich udziałem w posiedzeniach tych organów.

Zwrot tan, zwany ryczałtem, w kwocie 50 zł za udział w każdym posiedzeniu, ma na celu rzeczywiste zrekompensowanie członkom organów poniesionych przez nich kosztów, związanych z uczestnictwem w posiedzeniach organów Związku.

Jednakże dodatkowa dieta nie może być utożsamiana z wynagrodzeniem za czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich w rozumieniu art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pojęcie obowiązków społecznych lub obywatelskich odnosi się do zadań publicznych i państwowych, a nie do czynności związanych z działalnością Wnioskodawcy, choćby miały charakter "społeczny".

Ponadto, z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 13 pkt 5, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyklucza jego stosowanie w odniesieniu do przychodów określonych w art. 13 pkt 7 ww. ustawy, tj. do świadczeń otrzymywanych przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Nie ma zatem wątpliwości, iż diety i inne kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych nie mieszczą się w zakresie zwolnienia przedmiotowego, określonego w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, dodatkowe diety otrzymywane przez osoby w związku z ich udziałem w posiedzeniach ww. organów związku podlegają opodatkowaniu, a tym samym nie korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.