IPPB2/415-652/12-2/MG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni przedstawione we wniosku z dnia 11 lipca 2012 r. (data wpływu 16 lipca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia bezimiennej polisy odpowiedzialności cywilnej osób objętych ubezpieczeniem - jest prawidłowe.

W dniu 16 lipca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia bezimiennej polisy odpowiedzialności cywilnej osób objętych ubezpieczeniem.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia w dniu 25 maja 2012 r. zawarła umowę ubezpieczenia. Zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków władz Spółdzielni przedmiotem ubezpieczenia jest ochrona dotycząca roszczeń lub postępowań urzędowych, które w okresie ubezpieczenia po raz pierwszy zostaną zgłoszone przeciw ubezpieczonemu z tytułu szkody majątkowej powstałej w wyniku nieprawidłowego zachowania osoby ubezpieczonej. W ogólnych warunkach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków władz Spółdzielni w artykule 1 określono:

§ 2 pkt 1 osoby ubezpieczone:

"Ochrona ubezpieczeniowa udzielana jest we wskazanym w niniejszym o. w. u. zakresie ubezpieczenia wszystkim byłym, obecnym i przyszłym:

§ 3.

Współmałżonkowie spadkobiercy i zarządcy spadku.

Ubezpieczonymi są także współmałżonkowie, konkubenci / partnerzy, spadkobiercy, wykonawcy testamentu, reprezentanci prawni (w przypadku ubezwłasnowolnienia) osób wymienionych powyżej w § 2 ust. 1 punkty a)-g) w związku z popełnionymi przez osoby, wskazane we wspomnianych punktach, Nieprawidłowym Zachowaniem objętym ochroną ubezpieczeniową.

Zawarta polisa jest bezimienna. Ubezpieczenie obejmuje okres od 23 maja 2012 r. do 22 maja 2013 r. Składka ubezpieczeniowa wynosi 12.500 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy składki opłacone przez Spółdzielnię za ubezpieczenie z tytułu szkody majątkowej powstałej w wyniku nieprawidłowego zachowania osoby ubezpieczonej, tj. w szczególności: wszyscy byli, obecni i przyszli członkowie Zarządu, Rady Nadzorczej, Komisji Rewizyjnej oraz wszystkie osoby upoważnione do składania podpisów w imieniu Spółdzielni w zakresie wynikającym z zapisów zawartych w KRS, czy też w stosunku do pracowników Spółdzielni, współmałżonków, itd. należy zakwalifikować jako uzyskane nieodpłatnie świadczenie w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mimo, iż polisa ubezpieczeniowa nie określa imiennie poszczególnych jego członków.

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarta przez Spółdzielnię polisa nie określa kto jest ubezpieczony i na jaki okres. Polisa jest bezimienna i nie można jej przypisać konkretnej osobie. Zdaniem Wnioskodawcy nie jest możliwe ustalenie rzeczywistej wartości świadczenia na rzecz danego przedstawiciela władz Spółdzielni, współmałżonków itd., a więc nie ma zastosowania art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opłacona składka ubezpieczeniowa nie stanowi przychodu ubezpieczonych, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl zasady wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 13 ust. 7 ww. ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Na podstawie art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Celem umowy ubezpieczenia jest więc udzielenie ubezpieczonemu ochrony na wypadek określonego w umowie ryzyka, w zamian za zapłatę składki. Funkcja ochronna jest istotą każdej umowy ubezpieczenia. Z tej właśnie przyczyny w przedmiotowej sprawie decydujące znaczenie ma przede wszystkim fakt, kto jest chroniony (ubezpieczony) na podstawie zawartej umowy.

Stosownie bowiem do przepisów art. 808 § 1 Kodeksu cywilnego, ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia. Jednocześnie zgodnie z § 2 ww. artykułu, roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu.

Zgodnie z przepisami art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego, tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna. W świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem koniecznym do uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód, jest jego otrzymanie lub postawienie do dyspozycji podatnika.

Świadczenia pieniężne ponoszone za osoby objęte ubezpieczeniem należą do nieodpłatnych świadczeń. Ich pojęcia nie definiuje jednak ustawa o podatku dochodowym. Termin "świadczenie" pojawia się na gruncie Kodeksu cywilnego i zgodnie z art. 353 § 2 Kodeksu cywilnego, świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Dla celów podatkowych natomiast nieodpłatne świadczenie ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Spółdzielnia w dniu 25 maja 2012 r. zawarła umowę ubezpieczenia. Polisa jest bezimienna. Ubezpieczenie obejmuje okres od 23 maja 2012 r. do 22 maja 2013 r. Składka ubezpieczeniowa wynosi 12.500 zł.

Zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków władz Spółdzielni przedmiotem ubezpieczenia jest ochrona dotycząca roszczeń lub postępowań urzędowych, które w okresie ubezpieczenia po raz pierwszy zostaną zgłoszone przeciw ubezpieczonemu z tytułu szkody majątkowej powstałej w wyniku nieprawidłowego zachowania osoby ubezpieczonej. W ogólnych warunkach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w § 2 pkt 1 określono osoby ubezpieczone, tj. że ochrona ubezpieczeniowa udzielana jest wszystkim byłym, obecnym i przyszłym:

Ubezpieczonymi są także współmałżonkowie, konkubenci / partnerzy, spadkobiercy, wykonawcy testamentu, reprezentanci prawni (w przypadku ubezwłasnowolnienia), osób wymienionych w § 2 ust. 1 pkt a)-g).

Z powyższego wynika, że polisa nie wskazuje imiennie osób objętych ubezpieczeniem (ubezpieczonych), wskazuje jedynie poszczególne grupy osób objętych ubezpieczeniem w okresie ubezpieczeniowym, gdzie wysokość składki ubezpieczeniowej jest z góry określona. Krąg osób ubezpieczonych jest bez wątpienia otwarty - podlegać może zmianom osobowym oraz ilościowym w trakcie trwania ubezpieczenia.

Zatem w przypadku, gdy osoby ubezpieczone nie zostały z góry określone w umowie (ewentualnie w załączniku do umowy, aneksie lub innym dokumencie) w sposób pozwalający na ich jednoznaczną identyfikację, jako osób ubezpieczonych od odpowiedzialności cywilnej, lecz są identyfikowane, ja w opisanym stanie faktycznym - w chwili wniesienia roszczenia lub wszczęcia postępowania urzędowego lub zgłoszenia okoliczności lub wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego - nie jest możliwe ustalenie przychodu w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń przez poszczególnych ubezpieczonych, ponieważ brak jest podstaw do przyporządkowania im składek w dacie zawarcia umowy i opłacenia ich przez Spółdzielnię.

Powyższa sytuacja znajduje odzwierciedlenie w niniejszym stanie faktycznym, gdzie ochroną objęci są wszyscy byli, obecni i przyszli członkowie Zarządu, Rady Nadzorczej, Komisji Rewizyjnej oraz wszystkie osoby upoważnione do składania podpisów w imieniu Spółdzielni w zakresie wynikającym z zapisów zawartych w KRS, jak również pracownicy Spółdzielni, współmałżonkowie, konkubenci / partnerzy, spadkobiercy, wykonawcy testamentu, reprezentanci prawni (w przypadku ubezwłasnowolnienia). Ubezpieczony nie jest zatem imiennie wskazany w umowie. Tylko w takiej sytuacji, należy zgodzić się ze stanowiskiem Spółdzielni, że opłacanej przez Spółdzielnię składki ubezpieczeniowej z tytułu szkody majątkowej powstałej w wyniku nieprawidłowego zachowania się osób objętych ubezpieczeniem nie należy kwalifikować do przychodu z nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym po stronie ubezpieczonych osób nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.