IPPB2/415-637/14-2/MG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 22 sierpnia 2014 r. (data wpływu 25 sierpnia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków Spółki jako płatnika związanych z realizacją przez Uprawnionych jednostek uczestnictwa przyznanych w ramach organizowanego przez Spółkę programu - jest prawidłowe.

W dniu 25 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków Spółki jako płatnika związanych z realizacją przez Uprawnionych jednostek uczestnictwa przyznanych w ramach organizowanego przez Spółkę programu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka jest podmiotem należącym do międzynarodowej grupy S. (dalej: Grupa), prowadzącym działalność na terenie Polski. Spółka zamierza wprowadzić program (dalej: Program), w ramach którego wybranym pracownikom, związanym ze Spółką stosunkiem prawnym (umowami o pracę), przydzielane będą jednostki uczestnictwa będące pochodnymi instrumentami finansowymi (dalej: Jednostki uczestnictwa).

Programem zostaną objęci następujący pracownicy Spółki:

* Dyrektor Zarządzający,

* Dyrektor Finansowy,

* Dyrektor ds. Handlowych (dalej łącznie: Uprawnieni).

Szczegółowe zasady funkcjonowania Programu zostaną uregulowane w Planie Kompensacyjnym dla Spółki (dalej: Plan kompensacyjny).

Jednostki uczestnictwa będą przyznawane Uprawnionym nieodpłatnie. W momencie przyznania Jednostki uczestnictwa będą posiadały przypisaną hipotetyczną wartość docelową w przyszłości, natomiast ich realna wartość będzie równa zero. Uprawnieni w momencie przyznania nie będą mogli ich w żaden sposób zbyć, obciążyć lub przenieść jakichkolwiek praw wynikających z ich posiadania na rzecz osób trzecich. Dopiero po zaistnieniu opisanych poniżej zdarzeń warunkujących realizację instrumentu finansowego, po stronie Uprawnionych może pojawić się ewentualne roszczenie w stosunku do Spółki wynikające z posiadanych Jednostek uczestnictwa.

Celem Programu jest zapewnienie rozwoju firmy, wzrostu jej wyników oraz wzrostu efektywności wykorzystania posiadanych przez nią zasobów poprzez powiązanie wypłaty na rzecz Uprawnionych z wartością instrumentu pochodnego opartego o wskaźniki finansowe Spółki. Wartość wypłaty wynikająca z rozliczenia Jednostek uczestnictwa będzie uzależniona od stopnia realizacji kluczowego miernika efektywności ustalonego na rok obliczeniowy (dalej: KPI). W przypadku Uprawnionych, KPI będzie stanowiło osiągnięcie przez Spółkę określonego poziomu wyniku finansowego przed odsetkami, opodatkowaniem i amortyzacją, który obejmuje przychód pomniejszony o koszt towarów i usług oraz koszty operacyjne we wszystkich jednostkach biznesowych (z uwzględnieniem kosztów sprzedaży oraz kosztów nieprzypisanych (dalej: EBITA)). Dla każdego z Uprawnionych zostanie przygotowany Financial instrument - target sheet - certyfikat potwierdzający udział w Programie oraz zawierający szczegółowe uregulowania dotyczące przyznawania oraz rozliczania premii w formie instrumentu pochodnego (dalej: Financial instrument - target sheet).

Realizacja Jednostek uczestnictwa będzie następować raz w roku, nie wcześniej niż po oficjalnym zatwierdzeniu wyników rocznych Grupy (po przeprowadzeniu audytu finansowego Grupy, dalej: Zatwierdzenie wyników). Wypłata gotówkowa z tytułu realizacji Jednostek uczestnictwa będzie dokonywana na koniec miesiąca następującego po miesiącu, w którym ma miejsce Zatwierdzenie wyników. Uprawnieni, do momentu Zatwierdzenia wyników, nie będą wiedzieć czy ich Jednostki zrealizują się i jaką wartość wypłaty otrzymają.

Kalkulacja wartości jednostek uczestnictwa będzie odbywać się zgodnie z poniższym wzorem.

* dla realizacji KPI w przedziale od 0% do 100%:

WJU1 = k x WB x 2,5 x (P% - 60%)

gdzie:

k - mnożnik ustalony w Financial instrument - target sheet,

WJU1 - wartość jednostki uczestnictwa dla realizacji KPI w przedziale od 0% do 100%,

WB - kwota referencyjna ustalona w Financial instrument - target sheet,

P% - poziom realizacji KPI (w%),

przy czym jeśli wartość jednostki uczestnictwa wynikająca z powyższego wzoru jest ujemna, kwota z rozliczenia instrumentu jest równa 0.

* dla realizacji KPI w przedziale od 100% do 150%:

WJU2 = k x WB x P% gdzie:

k - mnożnik ustalony w Financial instrument - target sheet,

WJU2 - wartość jednostki uczestnictwa dla realizacji KPI w przedziale od 100% do 150%,

WB - kwota referencyjna ustalona w Financial instrument - target sheet,

P% - poziom realizacji KPI (w%).

* dla realizacji KPI powyżej 150%:

WJU3 = k x WB x gdzie:

k - mnożnik ustalony w Financial instrument - target sheet,

WJU3 - wartość jednostki uczestnictwa dla realizacji KPI powyżej 150%,

WB - kwota referencyjna ustalona w Financial instrument - target sheet,

P% - poziom realizacji KPI (w%).

Spółka stoi na stanowisku, iż Jednostki uczestnictwa będą stanowić pochodny instrument finansowy w rozumieniu art. 5a pkt 13 u.p.d.o.f. oraz art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c oraz lit. i ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r. poz. 94, z późn. zm., dalej: Ustawa OIF).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy ewentualne przysporzenie majątkowe uzyskiwane przez Uprawnionych z tytułu realizacji praw wynikających z Jednostek uczestnictwa, powinno być zakwalifikowane jako przychód z kapitałów pieniężnych podlegający opodatkowaniu w momencie realizacji, i czy w związku z tym na Spółce będą ciążyły w tym zakresie jakiekolwiek obowiązki płatnika w rozumieniu u.p.d.o.f.

Zdaniem Wnioskodawcy, ewentualne przysporzenie majątkowe uzyskane przez Uprawnionych z tytułu realizacji praw wynikających z Jednostek uczestnictwa powinno zostać zakwalifikowane do kategorii przychodów z kapitałów pieniężnych, zgodnie z art. 17 u.p.d.o.f. W konsekwencji na Spółce nie będą ciążyły obowiązki płatnika w rozumieniu u.p.d.o.f. Jedynym momentem powstania obowiązku podatkowego po stronie Uprawnionych będzie natomiast realizacja praw wynikających z Jednostek uczestnictwa.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f., jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, szczegółowo uregulowane w art. 17 u.p.d.o.f. W myśl przepisu art. 17 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f., za przychód z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych.

Pochodne instrumenty finansowe zostały natomiast zdefiniowane w u.p.d.o.f. w art. 5a pkt 13. Zgodnie z jego treścią pochodnymi instrumentami finansowymi są instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy OIF.

Stosownie do tego przepisu pochodnymi instrumentami finansowymi są (niebędące papierami wartościowymi):

Jak wskazywano wielokrotnie w opracowaniach dotyczących funkcjonowania instrumentów pochodnych w Polsce, nie ma w polskim systemie prawnym jednej legalnej definicji finansowego instrumentu pochodnego. "System prawny, co do zasady, odwołuje się do apriorycznego, tj, wynikającego z języka finansów, pojęcia instrumentu finansowego (podobnie - instrumentu pochodnego czy opcji). Prawnik, definiując dany instrument finansowy, musi zatem posługiwać się zasadami, kryteriami i definicjami języka ekonomii i finansów." (A. Chłopecki, Instrumenty pochodne w polskim systemie prawnym, Przegląd Prawa Handlowego, lipiec 2009).

Inne instrumenty pochodne, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c Ustawy OIF nie zostały zdefiniowane przez ustawodawcę. Nie wprowadzono również w Ustawie OIF odniesienia do innego aktu prawnego, który zawiera warunki i kryteria dla uznania danego prawa za inny instrument pochodny wymieniony w lit.c. Stąd, zdaniem Wnioskodawcy, celem potwierdzenia, że Program funkcjonuje w formie innego instrumentu pochodnego, którego instrumentem bazowym jest wskaźnik finansowy i który jest wykonywany przez rozliczenie pieniężne, należy odwołać się do wykładni językowej i systemowej.

Wykładnia językowa.

Co do zasady, instrument pochodny jest to instrument finansowy, którego wartość zależy od wartości innego instrumentu finansowego, zwanego instrumentem podstawowym (bazowym). Przez pojęcie instrumentu pochodnego rozumie się opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników (instrumentów bazowych).

Instrumentem bazowym na rynku finansowym jest instrument finansowy lub aktywo stanowiące bazę dla instrumentów pochodnych. Instrument ten stanowi jedną ze zmiennych wymaganych do wyceny instrumentu pochodnego oraz podpisania kontraktu terminowego. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c Ustawy OIF instrumentem bazowym może być wskaźnik finansowy.

Za wskaźnik finansowy uznaje się współczynniki tworzone na podstawie informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym przedsiębiorstwa. Jedną z podstawowych informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych jest EBITA.

Instrument pochodny jest wykonywany (realizowany) poprzez rozliczenie pieniężne, czyli świadome i zgodne z prawem przemieszczanie środków pieniężnych między podmiotami gospodarczymi, instytucjami, osobami fizycznymi.

W ocenie Spółki przewidziana konstrukcja kwalifikuje się do katalogu pochodnych instrumentów finansowych niebędących instrumentami finansowymi, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy OIF, jako instrument pochodny, którego instrumentem bazowym jest wskaźnik finansowy Spółki - EBITA. Wartość Jednostek uczestnictwa (rozumiana jako potencjalna wypłata związana z realizacją wynikających z nich praw) jest kalkulowana w oparciu o instrument bazowy, będący jednocześnie jedynym wskaźnikiem finansowym mającym wpływ na wartość jednostek instrumentu pochodnego.

Dodatkowo, realizacja Jednostek uczestnictwa będzie dokonywana nie wcześniej niż po podsumowaniu wyników Spółki za dany rok obliczeniowy. Rozliczenie pieniężne w formie wypłaty gotówkowej z tytułu realizacji Jednostek uczestnictwa będzie następować po zatwierdzeniu wyników.

Wykładnia systemowa.

Jak wskazano powyżej, w polskim porządku prawnym nie istnieje jedna, legalna definicja finansowego instrumentu pochodnego, natomiast podjęto kilka prób ich zdefiniowania na potrzeby różnych aktów prawnych.

Definicja zawarta w § 3 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 140, poz. 1674 z późn. zm.; dalej: Rozporządzenie) jest jedyną do tej pory próbą ustawodawcy przedstawienia warunków uznania danej konstrukcji za instrument pochodny - instrument finansowy, a nie jedynie wyliczeniem rodzajów instrumentów finansowych, bez próby ich definiowania, które mogą byt uznane za instrument pochodny. W świetle Rozporządzenia finansowy instrument pochodny to taki, którego:

Mając na uwadze wyżej przedstawiony stan prawny oraz wykładnie językową i systemową zagadnienia, należy stwierdzić, iż Jednostki uczestnictwa stanowią instrumenty finansowe w rozumieniu przepisu art. 5a pkt 13 u.p.d.o.f. Tym samym potencjalne przychody z tytułu realizacji praw wynikających z jednostek instrumentu pochodnego spełniają przesłanki art. 17 u.p.d.o.f. i w konsekwencji stanowią przychód z kapitałów pieniężnych.

Powyższe znajduje potwierdzenie z uwagi na następujące okoliczności:

* wartość Jednostek uczestnictwa (rozumiana jako potencjalna wypłata związana z realizacją wynikających z nich praw) jest kalkulowana w oparciu o instrument bazowy - EBITA,

* Jednostki uczestnictwa są przyznawane Uprawnionym nieodpłatnie, a ich wartość końcowa zależy bezpośrednio od warunków rynkowych, których wpływ jest bezpośrednio uwzględniony w zmiennych będących podstawą do ustalenia tej wartości,

* realizacja praw wynikających z Jednostek uczestnictwa (rozliczenie) następuje w przyszłości i przyjmuje formę pieniężną.

Podstawą i powodem potencjalnego przysporzenia dla Uprawnionych jest realizacja praw wynikających z Jednostek uczestnictwa, których wartość jest ściśle zależna od poziomu EBITA osiąganego przez Spółkę. Na wysokość tych wskaźników wpływ mają zmienne rynkowe i ogólna kondycja ekonomiczna Spółki jako całości, a nie inne okoliczności, takie jak sposób wykonywania pracy przez Uprawnionych. Nie ma zatem możliwości zaliczenia przysporzenia z tego tytułu do innych (niż kapitały pieniężne) źródeł przychodów, w szczególności do takich, które bezpośrednio wynikają z ewentualnej relacji Uprawnionych ze Spółką.

Moment podatkowy.

Należy również zaznaczyć, iż stosownie do postanowień art. 17 ust. 1b u.p.d.o.f. przychód z odpłatnego zbycia pochodnych Instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających powstaje w momencie realizacji praw wynikających z pochodnych Instrumentów finansowych. W konsekwencji, we wskazanym stanie faktycznym przychód będzie występował zgodnie z Programem w momencie realizacji praw wynikających z Jednostek uczestnictwa.

Do momentu Zatwierdzenia wyników za rok obliczeniowy Programu nie będzie możliwości realizacji praw wynikających z Jednostek uczestnictwa, a tym samym wystąpienia przez Uprawnionych z jakimkolwiek roszczeniem w tym zakresie do Spółki. Dodatkowo, do momentu realizacji praw wynikających z Jednostek uczestnictwa nie będzie również możliwości określenia wartości (czy nawet istnienia) przysporzenia po stronie Uprawnionych. Co za tym idzie, przychód uzyskany w związku z realizacją uprawnień wynikających z Jednostek uczestnictwa powstanie w momencie realizacji tego instrumentu i dopiero wtedy Uprawniony może otrzymać realne przysporzenie majątkowe.

W konsekwencji, wyznaczenie wcześniejszego momentu powstania obowiązku podatkowego nie jest możliwe. Realizacja praw wynikających z Jednostek uczestnictwa jest zatem pierwszym i jedynym momentem powstania obowiązku podatkowego po stronie Uprawnionych.

Podobne stanowisko - kwalifikacja przychodów uzyskanych w drodze realizacji praw wynikających z instrumentów pochodnych jako przychodów z kapitałów pieniężnych - zostało zaprezentowane również w interpretacjach prawa podatkowego wydanych przez organy skarbowe: m.in. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 października 2013 r. (sygn. IPPB2/415-564/13-2/AK), interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 17 marca 2009 r. (sygn. IBPBII/2/415-159/08/MW), interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 marca 2008 r. (sygn. IPPB2/415-542/07 -2/JK) czy też interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 23 kwietnia 2014 r. (sygn. ITPB1/415-89/14/MR) oraz interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 lipca 2014 r. (sygn. IPPB2/415-352/14-5/MK1).

Powyższa kwalifikacja do źródła przychodów, jakim są kapitały pieniężne, oznacza, iż na Spółce nie ciążą obowiązki w zakresie deklarowania oraz rozliczania dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych dochodów wynikających z realizacji praw wynikających z Jednostek uczestnictwa. Zgodnie jednak z art. 39 ust. 3 u.p.d.o.f. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika - imienne informacje o wysokości dochodu, sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-8C).

Obowiązek sporządzenia ww. informacji spoczywa na podmiotach, które dokonują wypłaty świadczeń stanowiących dla podatnika dochody kapitałowe lub podmiotów, za pośrednictwem których podatnik uzyskuje omawiane dochody. W rezultacie, z tytułu realizacji praw wynikających z Jednostek uczestnictwa, Wnioskodawca zobowiązany będzie jedynie do sporządzenia i przesłania informacji PIT-8C Uprawnionym i właściwym urzędom skarbowym i tym samym nie będą na nim ciążyły obowiązki płatnika w rozumieniu u.p.d.o.f.

Dodatkowo, w świetle takiej klasyfikacji przychodu, na podstawie art. 45 ust. 1a pkt 1 u.p.d.o.f. wyliczony dochód powinien zostać wykazany przez Uprawnionych w odrębnym zeznaniu podatkowym (PIT 38) sporządzanym do 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym dochód został osiągnięty. W tym samym terminie podatek wynikający z zeznania, obliczony zgodnie z 19% stawką podatkową, powinien zostać wpłacony do urzędu skarbowego samodzielnie przez Uprawnionych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Odnośnie powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych - należy wskazać, że orzeczenie te nie są wiążące dla tutejszego organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko w tej sprawie rozstrzygnięcie w każdej z nich zawarte jest wiążące. W związku z tym, organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami - nie tylko innych organów podatkowych, jednak nie stosują wprost tych rozstrzygnięć także i z tego powodu, że nie stanowią one materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.