IPPB2/415-622/09-11/MG - Możliwość utraty uprawnień do korzystania z ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej w przypadku podpisania aneksów do umowy o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym tą kasę.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 18 września 2009 r. (data wpływu 22 września 2009 r.) oraz w uzupełnieniu wniosku z dnia 9 listopada 2009 r. (data nadania 9 listopada 2009 r., data wpływu 12 listopada 2009 r.) stanowiącego odpowiedź na wezwanie z dnia 30 października 2009 r. Nr IPPB2/415-622/09-6/MG (data nadania 30 października 2009 r., data doręczenia 4 listopada 2009 r.) oraz piśmie z dnia 14 grudnia 2009 r. (data nadania 15 grudnia 2009 r., data wpływu 18 grudnia 2009 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie organu z dnia 3 grudnia 2009 r. Nr IPPB2/415-622/09-8/MG (data nadania 4 grudnia 2009 r., data doręczenia 10 grudnia 2009 r.) oraz piśmie z dnia 21 grudnia 2009 r. (data nadania 22 grudnia 2009 r., data wpływu do tut. organu 28 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie utraty uprawnień do korzystania z ulgi z tytułu systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej - jest:

W dniu 22 września 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie utraty uprawnień do korzystania z ulgi z tytułu systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 1998 r., gdy Wnioskodawca uzyskał informację o tym, że budynek, w którym mieszka może być oddany spadkobiercom byłych właścicieli, podjął kroki mające na celu zapewnienie minimalnego poczucia bezpieczeństwa, wynikające z systematycznego gromadzenia środków pieniężnych na koncie bankowym w banku P. Wnioskodawca rozpoczął gromadzenie środków pieniężnych w banku by mieć pewność, że w przyszłości, gdy nie będzie w stanie opłacać wolnorynkowego czynszu, bank sprawdzając jego wiarygodność przyzna kredyt na zakup mieszkania. Dochody Wnioskodawcy są na tyle niskie, że nie ma możliwości kupienia mieszkania na wolnym rynku. Jak się okazało władza publiczna taką zapobiegliwość wspierała, gdyż osoby znajdujące się w podobnej sytuacji jak Wnioskodawca miały prawo do dokonywania zmniejszeń podatku dochodowego od osób fizycznych, tj. do korzystania z ulgi.

W 2009 r. Wnioskodawca uzyskał w urzędzie skarbowym informację, że ma zwrócić określoną kwotę pieniędzy, bowiem od 2003 r. bezprawnie odliczał od podatku określoną kwotę, w związku z systematycznym oszczędzaniem, mimo, że nie przerwał systematycznego oszczędzania, by w przyszłości móc zaspokoić swoje potrzeby mieszkaniowe. Gdy Wnioskodawca podpisywał z bankiem umowę, prosił, by została zawarta na czas nieokreślony. Bank odmówił uwzględnienia takiego zapisu w umowie. Wnioskodawca nie rezygnując z działań na rzecz umożliwienia w przyszłości zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych "na rynku", przystał na zaproponowane przez bank zapisy odnośnie terminu obowiązywania umowy. Ostatecznie ustalono, że Wnioskodawca będzie systematycznie oszczędzać do czasu, gdy będzie zmuszony opuścić mieszkanie, w którym zamieszkuje od 60 lat. Z uwagi na stanowisko banku, odnośnie zaproponowanego przez Wnioskodawcę okresu obowiązywania umowy, strony uznały, że korzystnym dla Wnioskodawcy będzie zawarcie umowy do 2003 r., a następnie, że będzie ona aneksowana.

Zatem, w ocenie Wnioskodawcy pomimo kontynuacji systematycznego gromadzenia oszczędności na tym samym rachunku oszczędnościowo - kredytowym, w tym samym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, został bezzasadnie decyzją Naczelnika Urzędu Skarbowego pozbawiony prawa do odliczania od podatku dalszych kwot wpłaconych oszczędności na kontynuację systematycznego gromadzenia oszczędności.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne wniosku tut. organ podatkowy pismem z dnia 30 października 2009 r. (data nadania 30 października 2009 r., data doręczenia 4 listopada 2009 r.) wezwał Wnioskodawcę do doprecyzowania przedstawionego we wniosku stanu faktycznego poprzez:

Wnioskodawca uzupełnił braki formalne wniosku w ustawowym terminie, pismem z dnia 9 listopada 2009 r. (data nadania 9 listopada 2009 r., data wpływu 12 listopada 2009 r.), w którym poinformował, że umowa z bankiem P o kredyt kontraktowy Nr 021/000301/1998/03 została zawarta do listopada 2003 r.. Ponadto Wnioskodawca po listopadzie 2003 r. przedłużał okres systematycznego oszczędzania poprzez zawarcie aneksów do pierwotnie zawartej z bankiem umowy:

Wnioskodawca nadmienił, iż obecnie także systematycznie oszczędza pieniądze, by w sytuacji konieczności opuszczenia obecnie zajmowanego lokalu na skutek usunięcia przez spadkobierców byłych właścicieli domu przy ulicy M mógł ubiegać się o kredyt mieszkaniowy.

W celu prawidłowego udzielenia interpretacji indywidualnej organ podatkowy powtórnie wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku, pismem z dnia 3 grudnia 2009 r. Nr IPPB2/415-622/09-8/MG poprzez:

Ewentualnie, czy zaistniała sytuacja, że aneks z dnia 18 grudnia 2001 r. anulował postanowienia aneksu z dnia 19 grudnia 2000 r. przedłużającego umowę do grudnia 2007 r. i w związku z tym aneksem z dnia 18 grudnia 2001 r. pierwotna umowa została przedłużona do końca grudnia 2005 r..

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w ustawowym terminie, pismem z dnia 14 grudnia 2009 r. (data nadania 15 grudnia 2009 r., data wpływu 18 grudnia 2009 r.) poprzez wyjaśnienie, iż z umowy o kredyt kontraktowy zawartej z bankiem P Nr 021/000301/1998/03 oraz aneksów (w załączeniu) wynika, że ww. umowa jest nadal obowiązująca i na jej podstawie, a także na podstawie aneksów do tej umowy Wnioskodawca systematycznie oszczędza w kasie mieszkaniowej prowadzonej przez bank P. Ponadto Wnioskodawca wyjaśnił, iż treść kopii umowy, a także kolejnych do niej aneksów wskazuje na to, że w piśmie Wnioskodawcy z dnia 9 listopada 2009 r. zbędnie, a ponadto błędnie Wnioskodawca podał informację "Aneks z 19 grudnia 2000 r. do końca grudnia 2007 r.", w wierszu poniżej wiersza o treści "Umowa z 30 grudnia 1999 r. do końca listopada 2003 r.".

Wnioskodawca poinformował także, iż zwrócił się do banku, w którym systematycznie oszczędza od 1998 r. z prośbą o wyposażenie w stosowne dokumenty, o których mowa w piśmie tut. organu z dnia 3 grudnia 2009 r. Wnioskodawca wskazał, iż po uzyskaniu dokumentu zostanie on przesłany w ślad za niniejszym pismem.

Ponadto pismem z dnia 21 grudnia 2009 r. (data nadania 22 grudnia 2009 r., data wpływu 28 grudnia 2009 r.) do tut. organu podatkowego, po upływie ustawowego terminu do uzupełnienia braków formalnych złożonego wniosku, wpłynęło pismo Wnioskodawcy wraz z załącznikami, potwierdzające informacje przedstawione w poprzednich uzupełnieniach.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy sprawiedliwym jest pozbawienie Wnioskodawcy uprawnień do korzystania z instrumentu polityki mieszkaniowej władz publicznych powołanych także by troszczyć się o zapewnienie obywatelom choćby minimalnego poczucia bezpieczeństwa socjalnego jakim jest możliwość odliczenia od podatku dalszych kwot wpłaconych oszczędności na kontynuację systematycznego gromadzenia oszczędności na zaspokojenie przyszłych potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawcy. Z uwagi na to, że decyzja Urzędu Skarbowego jest niesprawiedliwa, Wnioskodawca wnosi o taką interpretację prawną zapisu art. 4 ust. 3 ww. ustawy, która umożliwi korzystanie z instrumentu polityki mieszkaniowej władz publicznych, z którego Wnioskodawca dotychczas korzystał.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Do rozstrzygnięcia sporu pomiędzy Wnioskodawcą a Urzędem Skarbowym w opinii Wnioskodawcy kluczową kwestią jest uznanie faktu systematycznego oszczędzania na przyszłe potrzeby mieszkaniowe Wnioskodawcy. To, czy umowa z bankiem została zawarta na rok, czy na kilka lat - nie jest w tej sprawie istotne. Z powodu nie uzyskania przez bank zgody na zawarcie umowy do czasu, gdy Wnioskodawca będzie zmuszony zaciągnąć kredyt na mieszkanie - Wnioskodawca nie może być pozbawiony przysługującego uprawnienia, gdy osoby w podobnej do Wnioskodawcy sytuacji mogły w innym banku taką umowę uzyskać.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe w części dotyczącej możliwości korzystania z ulgi z tytułu systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej do końca 2005 r., natomiast w części dotyczącej utraty uprawnień do korzystania z ulgi z tytułu systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej od dnia 1 stycznia 2006 r. uznaje się za nieprawidłowe.

Przepis art. 27a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2002 r. stanowił, że podatek dochodowy od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, obliczony zgodnie z art. 27, obniżony zgodnie z art. 27b o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne zmniejsza się na zasadach określonych w ust. 2-17, jeżeli w roku podatkowym podatnik systematycznie gromadził oszczędności, wyłącznie na jednym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w jednym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, według zasad określonych w odrębnych przepisach.

Natomiast zgodnie z art. 27a ust. 13 ww. ustawy, jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od dochodu (przychodu) lub podatku z tytułu wydatków poniesionych na cele określone w ust. 1 pkt 1 i 2, a następnie:

Z powołanych przepisów wynika zatem, iż w sytuacji, gdy wycofane oszczędności z kasy mieszkaniowej, po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania, zostały wydatkowane przez podatnika na cele mieszkaniowe, w tym samym roku co ich wycofanie, podatnik nie ma obowiązku doliczenia do dochodu (przychodu) lub podatku, kwot uprzednio odliczonych z tego tytułu.

Z treści art. 6 ust. 1 ww. ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż przepis art. 27a ust. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2002 r. ma zastosowanie do wymienionych w nim zdarzeń powstałych po dniu 1 stycznia 2002 r.

Ponadto zasady gromadzenia oszczędności i udzielania kredytów kontraktowych reguluje ustawa z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 tej ustawy, przez zawarcie umowy o kredyt kontraktowy osoba fizyczna zobowiązuje się do systematycznego gromadzenia oszczędności w kasie mieszkaniowej przez czas oznaczony, a bank prowadzący kasę mieszkaniową - do przechowywania oszczędności i udzielenia po upływie tego okresu z zastrzeżeniem art. 12 i 13 długoterminowego kredytu na cele mieszkaniowe.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 134, poz. 1509 z późn. zm.), podatnikom, którzy zawarli umowę o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności, według zasad określonych w przepisach o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, i przed dniem 1 stycznia 2002 r. nabyli prawo do odliczania od podatku wydatków poniesionych na cel określony w art. 27a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r., przysługuje, na zasadach określonych w tej ustawie, prawo do odliczania od podatku dalszych kwot wpłaconych oszczędności na kontynuację systematycznego gromadzenia oszczędności wyłącznie na tym samym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w tym samym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, poniesionych od dnia 1 stycznia 2002 r., do upływu określonego przed dniem 1 stycznia 2002 r. terminu systematycznego gromadzenia oszczędności, wynikającego z umowy o kredyt kontraktowy.

Z treści przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego i jego uzupełnienia wynika, iż Wnioskodawca zawarł umowę o kredyt kontraktowy z kasą mieszkaniową w dniu 30 grudnia 1998 r. do końca m-ca listopada 2003 r. Okresy oszczędzania w kasie mieszkaniowej były przedłużane aneksami i na dzień dzisiejszy umowa nadal obowiązuje, a Wnioskodawca w dalszym ciągu systematycznie oszczędza w kasie mieszkaniowej. Do pierwotnie podpisanej umowy o kredyt kontraktowy z kasą mieszkaniową były zawarte następujące aneksy przedłużające okres systematycznego oszczędzania:

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa należy podkreślić, iż prawo do odliczania ulgi z tytułu oszczędzania w kasie mieskaniowej przysługuje jedynie do upływu, określonego w umowie o kredyt kontraktowy, terminu systematycznego gromadzenia oszczędności. Liczy się termin określony przed dniem 1 stycznia 2002 r., czyli albo termin zawarty w umowie pierwotnej, albo w aneksach podpisanych najpóźniej do dnia 31 grudnia 2001 r.

Ponieważ jak wskazał Wnioskodawca okres wynikający z pierwotnie podpisanej umowy obowiązującej do końca m-ca listopada 2003 r. został przedłużony aneksem w dniu 18 grudnia 2001 r. na okres do końca m-ca grudnia 2005 r., zatem należy stwierdzić, iż aneks ten podpisany został do końca roku 2001, a więc w okresie obowiązywania przedmiotowej ulgi i tym samym w okresie do końca grudnia 2005 r. Wnioskodawca nie utracił uprawnień do odliczania od podatku kwot wpłacanych oszczędności na kontynuację systematycznego gromadzenia oszczędności wyłącznie na tym samym rachunku oszczędnościowo - kredytowym, w tym samym banku prowadzącym kasę mieszkaniową.

Natomiast odnosząc się do zawartych przez Wnioskodawcę po dniu 31 grudnia 2001 r. kolejnych aneksów przedłużających okres systematycznego oszczędzania, a więc aneksów z dnia 29 grudnia 2005 r., z dnia 18 grudnia 2007 r., z dnia 12 grudnia 2008 r. i ewentualnie kolejnych, organ podatkowy stwierdza, iż Wnioskodawca nie mógł korzystać z ulgi podatkowej w stosunku do środków zgromadzonych po okresie obowiązywania pierwotnej umowy przedłużonej aneksem z dnia 18 grudnia 2001 r., tj. od m-ca stycznia 2006 r., a także za lata kolejne. Przysługująca Wnioskodawcy ulga podatkowa dotyczyła jedynie środków zgromadzonych zgodnie z zapisem pierwotnej umowy, tj. do końca listopada 2003 r., a także w okresie obowiązywania pierwszego z podpisanych przez Wnioskodawcę aneksów, a więc do końca 2005 r.

W związku z powyższym, dokonane przez Wnioskodawcę od dnia 1 stycznia 2006 r. odliczenie z tytułu oszczędzania w kasie mieszkaniowej, należy uznać za nienależne, bowiem prawo do odliczania przysługuje jedynie do upływu określonego w umowie o kredyt kontraktowy, terminu systematycznego gromadzenia oszczędności i liczy się termin określony przed dniem 1 stycznia 2002 r., czyli albo termin zawarty w umowie pierwotnej, albo w aneksie podpisanym najpóźniej do dnia 31 grudnia 2001 r.

Reasumując, mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz nakreślony przez Wnioskodawcę stan faktyczny i jego uzupełnienie, z dniem 1 stycznia 2006 r. Wnioskodawca utracił prawo do korzystania z ulgi z tytułu systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej, bowiem zawarte przez Wnioskodawcę aneksy po dniu 31 grudnia 2001 r. przedłużające okres systematycznego oszczędzania nie uprawniają do dalszego korzystania z ulgi, bowiem zostały zawarte po okresie obowiązywania przedmiotowej ulgi. Natomiast do końca 2005 r. Wnioskodawca miał możliwość korzystania z przedmiotowej ulgi.

Końcowo należy dodać, iż dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku i jego uzupełnienia nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.