IPPB2/415-62/07-2/AZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 30 lipca 2007 r. (data wpływu 6 sierpnia 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania jednorazowej wypłaty alimentów - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 sierpnia 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania jednorazowej wypłaty alimentów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Od listopada 2006 r. jest Pani osobą samotnie wychowującą dziecko.

Do chwili obecnej nie doszło do uznania ww. dziecka przez ojca, nie posiada Pani również sądowego wyroku w sprawie ustalenia ojcostwa i przyznania alimentów. Ojciec dziecka wystąpił z propozycją wypłaty jednorazowej kwoty alimentów (ok. 200.000,00 zł) na poczet przyszłych zobowiązań z tego tytułu. Wypłata powyższej kwoty ma zostać potwierdzona umową cywilno - prawną (bez potwierdzenia notarialnego) zawartą pomiędzy Panią, a ojcem dziecka.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przestawionej sytuacji jednorazowa wypłata alimentów w kwocie 200.000,- zł wypłacona przez ojca dziecka będzie podlegać podatkowemu zwolnieniu przedmiotowemu zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mimo iż nie nastąpi uznanie dziecka, a umowa w tej sprawie będzie miała charakter umowy pozasądowej (prywatnej).

Zdaniem wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych alimenty na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia są wolne od podatku dochodowego. Przy czym ustawodawca nie ogranicza tegoż zwolnienia wyłącznie do alimentów zasądzonych przez sąd. Ojciec dziecka może wypełniać obowiązek alimentacyjny nawet jeśli nie uzna formalnie dziecka. W ustawie nie ma również ograniczenia co do sposobu wypłaty alimentów, czyli bez znaczenia jest to czy będzie to wypłata jednorazowa na poczet przyszłych zobowiązań czy wypłaty regularne (np. comiesięczne).

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r., opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29 - 30c, art. 30e oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów. Przepis ust. 2 powołanego wyżej art. 9 ustawy stanowi, iż dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24 - 25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Należy zatem stwierdzić, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkie dochody z wyjątkiem tych, które ustawodawca enumeratywnie wymienił w katalogu zwolnień przedmiotowych lub od których został zaniechany pobór podatku.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 127 wyżej powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są alimenty:

Powyższe zwolnienie zostało nadane przez art. 1 pkt 14 lit. a) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588), która weszła w życie od 1 stycznia 2007 r. (ze wskazanymi wyjątkami). Zgodnie z uregulowaniem zawartym w art. 21 powołanej ustawy zmieniającej, zmienione przepisy mają zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2007 r.

W związku z powyższym, zwolnieniem o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym objęte są uzyskane po 1 stycznia 2007 r. m.in. alimenty na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia. W omawianym zwolnieniu ustawodawca nie wskazał warunków zwolnienia, które muszą być spełnione, aby otrzymana kwota alimentów była zwolniona, tak jak ma to miejsce w przypadku alimentów na rzecz innych osób, które muszą być zasądzone przez sąd oraz ich wysokość nie może przekraczać miesięcznie 700 zł.

W tym przypadku muszą to być alimenty na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia oraz dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek pielęgnacyjny.

W rozpatrywanym przypadku, rozważenia wymaga jednak okoliczność, czy kwota ok. 200.000,- zł proponowana jako jednorazowa wypłata alimentów na poczet przyszłych zobowiązań z tego tytułu, podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym.

Zgodnie z art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ustawa z dnia 25 lutego 1965 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

W myśl art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego to na rodzicach ciąży obowiązek alimentacyjny względem dziecka, jeżeli:

Artykuł 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego odnosi się zarówno do dzieci pochodzących z małżeństwa, jak i pozamałżeńskich. W każdym z tych wypadków obowiązek alimentacyjny rodziców powstaje z chwilą urodzenia się dziecka.

Przepis tego artykułu nie zawiera jednakże wyczerpującej regulacji obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dziecka. Znajduje on doprecyzowanie w art. 135k. r. o., który stanowi, że zakres świadczeń alimentacyjnych obciążających obowiązanych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, przy czym obowiązany swój obowiązek alimentacyjny względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie można częściowo lub w całości spełnić poprzez osobiste starania o utrzymanie lub wychowanie dziecka.

Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dopuszczają możliwość ustalenia obowiązku alimentacyjnego w drodze umowy cywilnoprawnej bez konieczności odwoływania się do orzeczenia sądowego.

Uznanie dziecka to jeden ze sposobów ustalenia ojcostwa polegający na złożeniu oświadczenia mężczyzny przyznającego się do swojego ojcostwa w stosunku do dziecka, nie mającego ojca prawnie ustalonego. Aby uznanie było ważne wymagana jest zgoda matki dziecka, a w przypadku gdy dziecko jest pełnoletnie również jego. Jest to czynność o charakterze ściśle osobistym. Uznanie pociąga za sobą szereg skutków będących obowiązkami ojca jak i jego uprawnieniami (władza rodzicielska, obowiązek alimentacyjny, dziedziczenie). Uznać dziecko można przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego lub przed Sądem Rodzinnym, a za granicą przed polskim konsulem, jeżeli rodzicami dziecka są obywatele polscy.

Wyjątkowo między osobami, które z prawnego punku widzenia są dla siebie obcymi, które jednakże są rodzicami wspólnego dziecka, przewidziany jest obowiązek alimentacyjny ojca wobec matki nie będącej jego żoną.

Jednakże roszczeń tych matka może dochodzić tylko wtedy, gdy ojcostwo mężczyzny, który nie jest jej mężem, już poprzednio zostało ustalone bądź wskutek uznania przez niego dziecka (przed sądem lub w urzędzie stanu cywilnego), bądź na mocy prawomocnego orzeczenia sądowego. Poza tym można także dochodzić tych roszczeń jednocześnie w sprawie sądowej o ustalenie ojcostwa, wytoczonej przez matkę w imieniu własnym lub dziecka albo też wytoczonej przez prokuratora.

Termin, wysokość sumy pieniężnej i sposób jej uiszczenia (bezpośrednio do rąk matki czy np. przez złożenie do depozytu sądowego; jednorazowo czy w ratach) określa sąd w postanowieniu. We wniosku do sądu w tej sprawie matka powinna uwiarygodnić ojcostwo mężczyzny (np. przez wskazanie świadków, przedstawienie korespondencji oraz złożenie zaświadczenia lekarskiego o istnieniu ciąży i stanie jej zaawansowania). Następnie w okresie trzech miesięcy od dnia urodzenia dziecka powinna ona wytoczyć powództwo o ustalenie ojcostwa, w przeciwnym bowiem razie postanowienie sądu utraci moc.

W takim przypadku gdyby powództwo o ustalenie ojcostwa zostało prawomocnym wyrokiem sądowym oddalone, domniemany ojciec mógłby żądać do matki zwrotu uiszczonej sumy pieniężnej.

W rozpatrywanej sprawie do chwili obecnej nie doszło do uznania dziecka, trudno więc mówić w tej sytuacji o obowiązku alimentacyjnym, jeżeli mężczyzna, którego Wnioskodawczyni nazywa ojcem dziecka nie jest rodzicem w sensie prawnym.

Wnioskodawczyni nie jest w stanie uwiarygodnić ojcostwa mężczyzny.

Tym samym proponowana wypłata jednorazowej kwoty, aby mogła być uznana za alimenty na poczet przyszłych zobowiązań i korzystać ze zwolnienia, określonego w art. 21 ust. 1 pkt 127 wyżej powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, musiałaby być wypłacona przez osobę zobowiązaną według prawa do wypełniania swoich obowiązków alimentacyjnych a więc ojca, który uznał dziecko (przed sądem lub w urzędzie stanu cywilnego), bądź na mocy prawomocnego orzeczenia sądowego.

Jednocześnie bez znaczenia dla merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy jest argument Wnioskodawczyni podnoszony we wniosku, iż ojciec dziecka może wypełniać obowiązek alimentacyjny nawet jeśli nie uzna formalnie dziecka. Stwierdzić należy, iż strony mogą dowolnie i na swobodnie przyjętych warunkach określać stosunki zobowiązaniowe te strony łączce, jednakże ocena ich zgodności z prawem podatkowym należy do organu podatkowego i skuteczność tychże umów jest oceniona wyłącznie z punktu widzenia prawa materialnego podatkowego, a nie jedynie z punktu widzenia regulacji zawartych w innych gałęziach prawa. Podatnik bowiem w drodze dokonywanych przez siebie czynności cywilnoprawnych, nie może dowolnie kształtować podstaw opodatkowania ani wysokości zobowiązań podatkowych.

Reasumując w przedstawionej sytuacji jednorazowa wypłata alimentów w kwocie 200.000,- zł przez ojca dziecka, który do chwili obecnej nie uznał dziecka, a także nie zostało wyrokiem sądowym ustalone ojcostwo nie będzie podlegać zwolnieniu zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 127 ww. ustawy. Osoba ta jest osobą obcą wobec dziecka i nie ciąży na nim obowiązek alimentowania dziecka. Fakt, iż osoba ta może być ojcem biologicznym nie ma znaczenia w sprawie. Mając powyższe na uwadze w rozpatrywanym przypadku wypłacona kwota powinna być raczej traktowana w kategoriach darowizny.

Interpretacja dotyczy przedstawionego zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1-ego Maja 10, 09-402 Płock.