IPPB2/415-586/09-4/MG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 17 września 2009 r. (data wpływu 21 września 2009 r.) oraz w uzupełnieniu wniosku z dnia 13 grudnia 2009 r. (data nadania 14 grudnia 2009 r., data wpływu 15 grudnia 2009 r.) stanowiącego odpowiedź na wezwanie z dnia 7 grudnia 2009 r. Nr IPPB2/415-586/09-2/MG (data nadania 7 grudnia 2009 r., data doręczenia 9 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie uznania Wnioskodawczyni za osobę samotnie wychowującą dziecko, w świetle przepisów ustawy podatkowej - jest:

* nieprawidłowe - w części dotyczącej stwierdzenia, iż wystarczającą przesłanką do uznania osoby za osobę samotnie wychowującą dziecko jest jej stan cywilny,

* prawidłowe - w części dotyczącej uznania Wnioskodawczyni za osobę samotnie wychowującą dziecko i tym samym możliwości skorzystania z rozliczenia podatku dochodowego w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W dniu 21 września 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie uznania Wnioskodawczyni za osobę samotnie wychowującą dziecko, w świetle przepisów ustawy podatkowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni poinformowała, że uzyskała indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 10 października 2008 r. Nr IPPB2/415-1117/08-2/JS, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, iż Wnioskodawczyni nie spełnia wymogu osoby samotnie wychowującej dziecko na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przedmiotowa interpretacja została wydana w następującym stanie faktycznym:

"Podatniczka jest matką dziecka. Jednocześnie nie pozostaje w związku małżeńskim, jest status cywilny to panna. Podatniczka pozostaje z ojcem dziecka w związku faktycznym. Oboje rodziców posiada prawa rodzicielskie do dziecka. Ojciec jest zameldowany wspólnie z podatniczką i dzieckiem pod jednym adresem. Ojciec dziecka nie korzysta ze statusu osoby "samotnie wychowującej dziecko".

Wnioskodawczyni wskazała, iż opisany stan faktyczny uległ zmianie w następującym zakresie, od grudnia 2008 r. ojciec dziecka nie jest już zameldowany wspólnie z Wnioskodawczynią i dzieckiem, jednakże jego prawa rodzicielskie nie zostały ograniczone. Wnioskodawczyni została zameldowana w dotychczasowym miejscu zamieszkania wspólnie z dzieckiem.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne wniosku tut. organ podatkowy pismem z dnia 7 grudnia 2009 r. (data nadania 7 grudnia 2009 r., data doręczenia 9 grudnia 2009 r.) wezwał Wnioskodawczynię do uszczegółowienia przedstawionego we wniosku stanu faktycznego poprzez:

* wyjaśnienie jakiego okresu dotyczy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, tj. czy dotyczy 2008 r., czy też 2009 r.,

* wyjaśnienie, czy od m-ca grudnia 2008 r. ojciec dziecka nie zamieszkuje z Wnioskodawczynią i dzieckiem pod jednym adresem,

* czy przez cały okres, tj. 2008 r., czy też 2009 r. Wnioskodawczyni sama wychowywała dziecko bez udziału ojca dziecka,

* jeżeli ojciec dziecka uczestniczył lub uczestniczy w wychowywaniu dziecka, to tut. organ podatkowy prosi o podanie w jakim okresie.

Wnioskodawczyni uzupełniła braki formalne wniosku w ustawowym terminie, pismem z dnia 13 grudnia 2009 r. (data nadania 14 grudnia 2009 r., data wpływu 15 grudnia 2009 r.), w którym wyjaśniła, iż:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w zaistniałym zmienionym stanie faktycznym Wnioskodawczyni może być uznana, w świetle przepisu art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za osobę samotnie wychowującą dziecko i tym samym może korzystać z rozliczenia podatku dochodowego w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Zgodnie z art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. dalej "Ustawa PlT") za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Przepis te wskazuję, iż za osobę samotnie wychowującą dziecko może być uznany tylko jeden z rodziców.

Zatem w świetle powołanego przepisu Wnioskodawczyni uważa, iż spełnia przesłanki ustawowej definicji "osoby samotnie wychowującej dzieci". Powołany przepis art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zawiera definicję ustawową tego pojęcia, wprowadzając swego rodzaju fikcję prawną, przewidzianą jedynie na potrzeby przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, regulujących zasady rozliczenia podatku przez osoby samotnie wychowujące dzieci. W żadnym razie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie odnoszą się do stanu faktycznego danej osoby, tj. celem uznania danej osoby za osobę samotnie wychowującą dziecko nie nakazują badać sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej przez rodziców dziecka. Zgodnie z powołaną definicją wystarczającą przesłanką uznania za "osobę samotnie wychowującą dziecko" jest, m.in. stan cywilny tej osoby. W ocenie Wnioskodawczyni, jeżeli jest panną, wypełnia przesłanki podatkowe uznania jej za "osobę samotnie wychowującą dziecko".

W świetle powyższych ustaleń Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż spełnia ustawową przesłankę uznana jej za osobę samotnie wychowującą dziecko i tym samym jest uprawniona do rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych, zgodnie z zasadami przewidzianymi dla osób samotnie wychowujących dzieci, przy założeniu, że ojciec dziecka nie skorzysta z tego samego prawa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe w części dotyczącej stwierdzenia, iż wystarczającą przesłanką do uznania osoby za osobę samotnie wychowującą dziecko jest jej stan cywilny, natomiast w części dotyczącej uznania Wnioskodawczyni za osobę samotnie wychowującą dziecko i tym samym możliwości skorzystania z rozliczenia podatku dochodowego w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r., wprowadzonym ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) i zgodnie z treścią art. 14 pkt 1 tej ustawy, mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2008 r. - od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:

Stosownie do art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

W myśl art. 6 ust. 8 powołanej ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Natomiast z treści art. 6 ust. 9 ww. ustawy wynika, że zasada określona w ust. 8 art. 6 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 omawianej ustawy stanowi, iż sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy.

Z powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość jego zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej, ani też zawężającej.

Jak z powyższego wynika, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia, m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4 ww. ustawy.

Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama zajmuje się wychowywaniem dziecka.

Należy zauważyć, że "wychowywać" kogoś to - jak wynika z definicji słownikowej - "zapewnić osobie niedorosłej osiągnięcie rozwoju fizycznego i psychicznego, zapewnić opiekę istocie niedorosłej i doprowadzić ją do samodzielności" (Słownik Języka Polskiego PWN 1992 r.).

Przepis art. 6 ust. 5 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do stanu cywilno - prawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie samotnie wychowywać dzieci, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jednocześnie o samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców. Warunek taki jest decydujący tylko i wyłącznie w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim. Natomiast w sytuacji, gdy żaden z rodziców nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, a oboje są stanu wolnego, zarówno jeden jak i drugi może samotnie wychowywać dziecko. Przy czym prawo do omawianej preferencji będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców (opiekunów prawnych), który faktycznie w roku podatkowym samotnie wychowywał dziecko, czyli sprawował nad nim stałą opiekę, zamieszkując z nim. Spełnienie tylko jednej przesłanki, tj. statusu cywilnego rodzica, o którym mowa w art. 6 ust. 5 ustawy, w sytuacji, gdy nie wiąże się z okolicznością samotnego wychowania dziecka, nie daje prawa do skorzystania z omawianego sposobu opodatkowania dochodów.

W związku z powyższym nie można zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawczyni, iż wystarczającą przesłanką uznania za "osobę samotnie wychowującą dziecko" jest stan cywilny osoby wychowującej dziecko. To, że Wnioskodawczyni jest panną, jest jednak niewystarczające do skorzystania z możliwości rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni jest panną samotnie wychowującą dziecko. Ojciec dziecka od m-ca grudnia 2008 r. nie zamieszkuje już z Wnioskodawczynią i dzieckiem, jednakże jego prawa rodzicielskie nie zostały ograniczone. Wnioskodawczyni została zameldowana w dotychczasowym miejscu zamieszkania wspólnie z dzieckiem. Ojciec dziecka do czasu zamieszkiwania wspólnie z Wnioskodawczynią i z dzieckiem, tj. do m-ca grudnia 2008 r. brał udział w wychowywaniu dziecka, obecnie ma kontakt z dzieckiem, ale nie bierze udziału w jego wychowywaniu.

W wyniku analizy przedstawionego stanu faktycznego oraz powołanych powyżej przepisów prawa podatkowego, należy stwierdzić, iż za rok 2009 Wnioskodawczyni może być uznana za osobę samotnie wychowującą dziecko i tym samym będzie mogła skorzystać z rozliczenia podatku dochodowego za rok 2009 w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.