IPPB2/415-556/09-4/LK - Obowiązki komornika sądowego jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z wypłatą odsetek od należności złożonych do depozytu sądowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa przedstawione we wniosku z dnia 31 sierpnia 2009 r. (data wpływu 7 września 2009 r.) uzupełnione pismem z dnia 4 listopada 2009 r. (data wpływu 10 listopada 2009 r.) na wezwanie Nr IPPB2/415-556/09-2/LK z dnia 30 października 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek od wierzytelności wyegzekwowanych przez komornika - jest prawidłowe.

W dniu 7 września 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek od wierzytelności wyegzekwowanych przez komornika.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca przekazuje na rachunek depozytowy środki finansowe wpłacane w związku z postępowaniem karnym, w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, cywilnym oraz w sprawach o wykroczenia. Depozyty te składane są zarówno przez osoby fizyczne, osoby prawne i inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. W myśl § 18 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia gospodarki finansowej i działalności inwestycyjnej sądów powszechnych (Dz. U. Nr 247, poz. 1814 z późn. zm.), depozyty sądów w postaci środków pieniężnych, składanych w związku z postępowaniem karnym, w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, cywilnym oraz w sprawach o wykroczenia w wypadku konieczności zachowania konkretnych egzemplarzy środków pieniężnych sądy przekazują do przechowywania bankom w postaci, depozytu zamkniętego. Depozyty sądów w postaci środków pieniężnych zarówno w pieniądzu krajowym, jak i w walutach obcych, składane w związku z postępowaniem karnym, w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, cywilnym oraz w sprawach o wykroczenia, z zastrzeżeniem ust. 2, sądy przechowują w bankach na rachunkach pomocniczych sum depozytowych. Natomiast oprocentowanie sum depozytowych oraz sum na zlecenie stanowiących własność osób fizycznych, prawnych i innych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej - po potrąceniu kosztów związanych z prowadzeniem rachunku bankowego - powiększa ich wartość, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.

Jednakże oprocentowanie sum depozytowych oraz sum na zlecenie złożonych przez państwowe jednostki budżetowe i państwowe zakłady budżetowe stanowi dochody budżetu państwa.

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 września 2006 r. sygn. akt U 7/05 (Dz. U. Nr 164, poz. 1167) stwierdzającym niekonstytucyjność § 18 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 czerwca 2002 r., obowiązującym od dnia 14 września 2006 r., odsetki należy obliczać od tego dnia. Oznacza to, iż od dnia 14 września 2006 r., oprocentowanie sum depozytowych oraz sum na zlecenie stanowiących własność osób fizycznych, prawnych i innych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej

Wnioskodawca, jako płatnik nie ma obowiązku potrącania zaliczek na podatek dochodowy, jednakże powinien wystawić deklarację PIT - 8C. Z przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej p.d.o.f., wynika jednoznacznie, iż odsetki są opodatkowane podatkiem dochodowym. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 i 9 p.d.o.f. źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe oraz inne źródła. Natomiast stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą.

W myśl art. 30a ust. 1 pkt 3 p.d.o.f. od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych, zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą pobiera się 18 % zryczałtowany podatek dochodowy z zastrzeżeniem art. 52a.

Zaznaczyć także należy, iż zgodnie z art. 41 ust. 4 p.d.o.f., płatnicy są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wpłat lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych między innymi z tytułu określonego w art. 30a ust. 1 p.d.o.f. Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zgodnie z art. 42a p.d.o.f. Wnioskodawca, jako płatnik, nie ma obowiązku pobierania zaliczek na podatek dochodowy, bowiem osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT- 8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Jak wynika z powyższego środki pieniężne przekazywane na rachunek depozytowy wpłacają osoby fizyczne, osoby prawne i inne jednostki organizacyjnych nieposiadające osobowości prawnej. W tym przypadku nie ma wątpliwości, komu należy wypłacić odsetki od wypłaconej sumy, a także wystawić PIT - 8C. Jednakże środki finansowe składają do depozytu również komornicy sądowi. Środki te stanowią wyegzekwowaną część należności - często nie należną wyłącznie do jednej osoby czy też jednostki, ale na sumę składają się wyegzekwowane od kilku, a czasami nawet kilkunastu podmiotów. W takim przypadku zachodzi wątpliwość komu winny być wypłacone odsetki, a kto powinien wystawiać PIT - 8C, czy komornik poszczególnym wpłacającym, czy też Sąd komornikowi, który składa globalną sumę pieniędzy. Czy odsetki od depozytu winny powiększać globalną kwotę wpłacaną przez komornika.

Z uwagi na fakt, iż - w ocenie organu podatkowego - wniosek nie spełniał wymogów formalnych, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie ww. pismem z dnia 30 października 2009 r. Nr IPPB2/415-556/09-2/LK wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie w wymaganym zakresie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku prowadzenia egzekucji przez komornika sądowego na podstawie wniosku jednego wierzyciela przeciwko większej ilości dłużnikom, a następnie przekazania sumy pieniężnej przez komornika sądowego do depozytu sądowego, na którą składają się poszczególne wyegzekwowane kwoty odsetki od depozytu powiększają globalną kwotę wpłacaną w danym postępowaniu przez komornika sadowego, nie zaś pojedyncze sumy wyegzekwowane od dłużników. Oznacza to, iż wypłacając środki z depozytu odsetki powiększają tę globalną kwotę. Zauważyć należy, iż komornik sądowy nie jest - z racji pełnionej funkcji w systemie prawnym - ani osobą fizyczną, ani osobą prawną ani jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, ani też państwową jednostką budżetową czy państwowym zakładem budżetowym. Wpłacane środki nie stanowią też jego własności, ale do czasu przekazania ich wierzycielowi, stanowią własność poszczególnych dłużników, od których dług został wyegzekwowany. Brak jest również podstaw, aby twierdzić, iż wpłacane przez komornika środki stanowiły własność wierzyciela i to wierzycielowi należą się odsetki. Jeśliby uznać, iż w takim przypadku środki te stanowią własność wierzyciela (jednak wpłacane są przez komornika), to wówczas komornik winien przekazać PIT - 8C.

Poza tym, częstokroć Wnioskodawca nie posiada informacji, czy suma wpłacana przez komornika pochodzi od jednej, czy od kilku osób, wiadomym jest jedynie, kto jest wierzycielem, bowiem depozyt składany jest na wniosek komornika również na wniosek komornika jest wypłacany.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 133, poz. 882 z późn. zm.) komornik wykonuje czynności egzekucyjne w sprawach cywilnych oraz inne czynności przekazane na podstawie odrębnych przepisów.

Zgodnie z art. 22 ww. ustawy komornik ma obowiązek w terminie tygodniowym przekazać uprawnionemu wyegzekwowane należności, a jeżeli dopuści do opóźnienia, jest obowiązany zapłacić uprawnionemu odsetki od kwot otrzymanych i nie rozliczonych w terminie.

W myśl art. 808 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), jeżeli złożona w postępowaniu egzekucyjnym kwota pieniężna nie podlega natychmiastowemu wydaniu, powinna być złożona na rachunek depozytowy sądu. Przepisy art. 752 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z § 20 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inna formę organizacyjno-prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783 z późn. zm.) oprocentowanie sum depozytowych oraz sum na zlecenie, stanowiących własność osób fizycznych, prawnych i innych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, powiększa ich wartość, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej, z zastrzeżeniem § 21.

Przepis art. 752 § 2 k.p.c. stanowi z kolei, iż sumę złożoną na rachunek depozytowy sąd umieszcza na wydzielonym, oprocentowanym rachunku bankowym w wysokości oprocentowania udzielonego przez bank dla wkładów wypłacanych na każde żądanie. Jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że zabezpieczenie może trwać dłużej niż trzy miesiące, na wniosek obowiązanego, należy umieścić złożone do depozytu sumy w banku wskazanym przez obowiązanego na rachunku bankowym oprocentowanym jak dla lokat terminowych.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są inne źródła. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14 do 16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 20 ust. 1 powołanej wyżej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zwrot "w szczególności" użyty w ww. artykule oznacza, iż ustawodawca jedynie przykładowo wskazał, jakie przychody należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9. Katalog ten nie jest więc zamknięty. Oznacza to, że do "innych źródeł" należy zakwalifikować wszelkie przychody - w rozumieniu ustawy - których nie można zaliczyć do któregokolwiek z pozostałych źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1 - 8 ustawy.

W myśl art. 42a ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż komornik, wyegzekwowane kwoty składa na rachunku depozytowym sądu. Ponieważ sądy zobowiązane są do umieszczenia sum złożonych na rachunek depozytowy na wydzielonym, oprocentowanym rachunku bankowym zwroty przekazanych przez komornika środków zwiększone są o naliczone odsetki.

W niniejszej sprawie fakt przekazania przez komornika na rachunek depozytowy sądu ww. kwot, które z kolei sąd umieszcza na wydzielonym, oprocentowanym rachunku bankowym nie można uznać za formę oszczędzania. Sądu nie można uznać za podmiot uprawniony do prowadzenia jakichkolwiek form oszczędzania czy inwestowania środków pieniężnych osób fizycznych. Ponadto środki pieniężne znajdujące się na przedmiotowym rachunku nie są własnością komornika ani sądu, tylko osób fizycznych, na rzecz, których zostały wyegzekwowane.

Odsetki od kwot przekazanych przez komornika na rachunek depozytowy sądu nie stanowią przychodu z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, ani sąd ani komornik sądowy nie pobierają zryczałtowanego podatku dochodowego określonego w art. 30a ust. 1 pkt 3 ww. ustawy od kwot wypłaconych odsetek od zdeponowanych kwot.

Należy zauważyć, iż przedmiotowe odsetki stanowią przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem mieszczą się w otwartym katalogu tych przychodów zawartych w tym przepisie i nie są objęte zwolnieniem przedmiotowym na podstawie art. 21 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, stwierdzić należy, że w następstwie wypłaty przez komornika odsetek od wyegzekwowanych przez niego wierzytelności, dochodzi po stronie wierzyciela do powstania, podlegającego opodatkowaniu, przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wierzyciel jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, sumując dochody uzyskane z tego tytułu z innymi dochodami podlegającymi opodatkowaniu na zasadach ogólnych zgodnie z art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zeznaniu rocznym składanym za 2009 r.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż w niniejszej sprawie komornik, jako płatnik jest zobligowany do sporządzenia informacji o wysokości przychodów (PIT-8C), stosownie do postanowień art. 42a cyt. wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak bowiem wynika z wniosku sąd zwraca komornikowi zdeponowane środki powiększone o należne odsetki. A zatem to komornik dokonuje osobom uprawnionym wypłaty przedmiotowych odsetek.

Zgodnie z treścią art. 28 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 167, poz. 1191 z późn. zm.) do komornika stosuje się przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ubezpieczeniach społecznych oraz o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Tym samym ma również do nich zastosowanie przepis art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy podkreślić, że tut. organ nie jest władny do interpretowania rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. (Dz. U. Nr 116, poz. 783 z późn. zm.) w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1-ego Maja 10, 09-402 Płock.