IPPB2/415-47/09-2/AS - Opodatkowanie odszkodowania płaconego właścicielowi lokalu przez gminę z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej z mocy wyroku sądowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 26 stycznia 2009 r. (data wpływu 27 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca, otrzymuje od Urzędu Miasta i Gminy odszkodowania za zajmowany przez lokatorów przymusowych lokal stanowiący jego własność. Posiada wyrok sądowy na eksmisję lokatorów z jego domu. Lokatorzy mają przysądzone prawo do lokalu socjalnego.

Jednak gmina nie posiada takich lokali, skutkiem czego lokatorzy w dalszym ciągu zajmują własność Wnioskodawcy. Zgodnie z art. 18 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów przysługuje Wnioskodawcy odszkodowanie za zajmowany lokal. W świetle przytoczonych przepisów oraz wyroku sądu wysokość odszkodowania została ustalona w negocjacjach z Urzędem.

Wnioskodawca nie prowadzi żadnej działalności polegającej na wynajmie lokalu, ani też nie zamierza takiej działalności prowadzić. Skutkiem zaistniałej sytuacji jest przymusowo pozbawiony możliwości władania częścią swojej nieruchomości jako właściciel. Odszkodowanie nie jest więc wynikiem utraty korzyści, lecz wynikiem poniesionej straty polegającej na możliwości pełnego władania całą nieruchomością jak właściciel. Ponadto z części nieruchomości zajętej przez przymusowych lokatorów to on płacił podatek od nieruchomości (a nie lokatorzy) opłacając podatek od całej nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odszkodowanie płacone właścicielowi lokalu przez Gminę z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej z mocy wyroku sądowego, wypłacane na podstawie ustawy o ochronie praw lokatorów mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2001 r. Nr 71, poz. 733) jest zwolnione od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Według Wnioskodawcy odszkodowanie kwalifikuje się do odszkodowań, które zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych korzysta ze zwolnienia od opodatkowania tym podatkiem jako odszkodowanie wypłacane na podstawie ustawy o ochronie praw lokatorów.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do regulacji art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są:

Należy jednak zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 objęte są tylko odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Przepis art. 18 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 21 czerwca 2001 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 z późn. zm.) stanowił, iż jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy w wysokości odpowiadającej różnicy między odszkodowaniem określonym w ust. 2 a odszkodowaniem, do płacenia którego jest obowiązany były lokator, jeżeli osoba ta nadal zamieszkuje w lokalu właściciela. Jednakże przepis ten został uznany za niezgodny z art. 77 ust. 1, art. 21 ust. 1 i art. 64 ust. 1 i 3 Konstytucji RP, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2006 r. sygn. akt P 14/06 (Dz. U. z 2006 r. Nr 167, poz. 1193) i utracił moc obowiązującą z dniem 19 września 2006 r.

Natomiast w myśl art. 18 ust. 5 ww. ustawy, który dodany został przez art. 1 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 15 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2006 r. Nr 249, poz. 1833) i obowiązuje od 1 stycznia 2007 r. jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 417 § 1 i 2 ww. kodeksu za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli wykonanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.

Jak wskazano powyżej zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a wyłącznie te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Tym samym otrzymywane od Urzędu Miasta i Gminy odszkodowanie za zajmowanie przez lokatorów przymusowych lokalu stanowiącego własność Wnioskodawcy, nie jest odszkodowaniem korzystającym ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z przepisem art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, odsyłającym do art. 417 § 1 i 2 k.c. stwierdzić należy, iż przepisy te regulują tylko możliwość wystąpienia strony o odszkodowanie, nie określają jednak wprost jego wysokości, a także nie wskazują zasad ustalania odszkodowania.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, otrzymuje od Urzędu Miasta i Gminy odszkodowania za zajmowany przez lokatorów przymusowych lokal stanowiący jego własność. Posiada wyrok sądowy na eksmisję lokatorów z jego domu. Lokatorzy mają przysądzone prawo do lokalu socjalnego. Gmina nie posiada takich lokali, skutkiem czego lokatorzy w dalszym ciągu zajmują własność Wnioskodawcy.

W świetle obowiązujących przepisów oraz wyroku sądu wysokość odszkodowania została ustalona w negocjacjach z Urzędem.

Reasumując: odszkodowanie płacone właścicielowi lokalu przez Gminę z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej z mocy wyroku sądowego, wypłacane na podstawie ustawy o ochronie praw lokatorów mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego nie korzysta ze zwolniona od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Do wniosku dołączono plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustaw.y) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja Nr 10, 09-402 Płock.