IPPB2/415-410/11-2/AK - Moment powstania obowiązku podatkowego przy wniesieniu akcji do funduszu inwestycyjnego zamkniętego w zamian za certyfikaty inwestycyjne.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 28 lutego 2011 r. (data wpływu 9 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania obowiązku podatkowego przy wniesieniu akcji do funduszu inwestycyjnego zamkniętego w zamian za certyfikaty inwestycyjne - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania obowiązku podatkowego przy wniesieniu akcji do funduszu inwestycyjnego zamkniętego w zamian za certyfikaty inwestycyjne.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca - jest osobą fizyczną, obywatelem polskim, który ma miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Wnioskodawca jest akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej. Wnioskodawca zamierza wnieść akcje wspomnianej spółki komandytowo-akcyjnej do zamkniętego funduszu inwestycyjnego w zamian obejmując - zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych - certyfikaty inwestycyjne. W przyszłości certyfikaty te mogą zostać zbyte lub umorzone.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wniesienie akcji spółki komandytowo-akcyjnej do funduszu inwestycyjnego zamkniętego w celu opłacenia certyfikatów inwestycyjnych spowoduje powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w momencie opłacenia certyfikatów.

Zdaniem Wnioskodawcy:

W przedstawionym stanie faktycznym certyfikaty inwestycyjne zostaną nabyte w trybie art. 28 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.), zgodnie z którym wpłat do funduszu inwestycyjnego dokonuje się na wydzielony rachunek bankowy lub rachunek papierów wartościowych towarzystwa prowadzony przez depozytariusza, z pewnymi zastrzeżeniami.

W przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w innych niż zdematerializowane papierach wartościowych lub w udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, prawa z tych papierów lub udziałów na towarzystwo oraz składa u depozytariusza kopię tej umowy, a w przypadku papierów wartościowych także te papiery lub, jeżeli papiery wartościowe nie mają formy dokumentu, dokument potwierdzający ich posiadanie wydany na podstawie właściwych przepisów.

W ocenie Wnioskodawcy, wniesienie akcji do zamkniętego funduszu inwestycyjnego w zamian za wydanie pakietu certyfikatów inwestycyjnych, na moment ich wniesienia nie skutkuje dla Wnioskodawcy powstaniem przychodu do opodatkowania, gdyż brak jest przepisu w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, który przewidywałby opodatkowanie przychodu we wskazanej sytuacji.

Zdaniem Wnioskodawcy w przedmiotowym przypadku nie można mówić o wniesieniu aportu (art. 17 ust. 1 punkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).Tryb dokonywania wpłat do funduszu inwestycyjnego nie jest bowiem zdarzeniem uregulowanym przepisami kodeksu spółek handlowych i podlega wyłącznie przepisom ustawy o funduszach inwestycyjnych. Fundusz inwestycyjny nie jest spółką kapitałową, a zatem wniesienie do niego udziałów czy akcji w spółkach i otrzymanie w zamian certyfikatów inwestycyjnych w żadnym wypadku nie może być traktowane jak objęcie udziałów (akcji) w zamian za aport.

W przedmiotowej sytuacji nie można również mówić o "odpłatnym zbyciu" rzeczy i praw majątkowych (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Zarówno wniesienie aportu i objęcie w zamian udziałów w spółce, jak również otrzymanie certyfikatów inwestycyjnych w związku z wniesieniem papierów wartościowych w celu opłacenia certyfikatów, wiąże się z przekształceniem uprawnień do dysponowania przedmiotem wkładu w uprawnienia związane z objęciem tytułów uczestnictwa w osobie prawnej. Skoro zatem ustawodawca zdecydował się na odrębne potraktowanie wniesienia aportu od odpłatnego zbycia i uregulowanie skutków podatkowych tej czynności w art. 17 ust. 1 punkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (nie uznając tym samym przepisów o odpłatnym zbyciu za wystarczające do opodatkowania wniesienia aportu), a nie uczynił tego w odniesieniu do wniesienia papierów wartościowych do funduszu inwestycyjnego w zamian za certyfikaty inwestycyjne, to uznał, iż druga z wymienionych czynności jest neutralna podatkowo.

Niezależnie od tego Wnioskodawca wskazuje, że gdyby nawet błędnie uznać, iż opłacenie certyfikatów inwestycyjnych papierami wartościowymi stanowi odpłatne zbycie dla celów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to warunkiem opodatkowania przychodu na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy jest wystąpienie przychodu należnego. W analizowanym przypadku nie można natomiast mówić o przychodzie należnym na dzień dokonania tej czynności. Zgodnie z przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych należność uczestnika funduszu powstaje dopiero z chwilą zbycia (umorzenia) certyfikatów, przeprowadzanego na warunkach i przy spełnieniu przesłanek określonych w statucie funduszu, i dopiero od tej daty można mówić o uzyskaniu przez uczestnika przychodu należnego z tytułu zbycia papierów wartościowych, którymi opłacono certyfikaty i o jego ewentualnym opodatkowaniu. Dodatkowo na powyższe stanowisko wskazuje i to, że ustawa nie zawiera przepisu pozwalającego precyzyjnie skalkulować ewentualny przychód na dzień opłacenia certyfikatów. W szczególności nie jest nim art. 19 ust. 1, gdyż przepis ten odwołuje się do "wartości wyrażonej w cenie określonej w umowie", a taka kategoria nie występuje w przypadku opłacenia certyfikatów w funduszu inwestycyjnym udziałami lub papierami wartościowymi.

Transakcja wniesienia akcji do funduszu nie powinna być zatem opodatkowana na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych. Również art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie powinien mieć zastosowania ponieważ dotyczy aportów do spółek mającej osobowość prawną albo do spółdzielni. Fundusz nie jest ani spółką mającą osobowość prawną, ani spółdzielnią. Wniesienie akcji do funduszu nie może być również traktowane jako przychód ze zbycia praw majątkowych wskazanych w art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż przychody z udziałów i akcji są uregulowane w art. 17 tej ustawy.

Kluczowy dla momentu podatkowego w tym przypadku jest art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten przewiduje że, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów wydatki na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych a także wydatki na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych.

Z powyższego przepisu wynika wprost, że w przypadku funduszy inwestycyjnych należy rozpoznać w momencie odkupienia lub umorzenia jednostek uczestnictwa przyjęcie tezy, że już w momencie opłacenia certyfikatów inwestycyjnych akcjami podatnik uzyskuje przychód do opodatkowania prowadziłoby do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu - raz w momencie nabycia certyfikatów, drugi - w chwili ich umorzenia/zbycia.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy - w obecnym stanie prawnym - w momencie opłacenia akcjami certyfikatów funduszu inwestycyjnego nie ma podstaw do rozpoznania przychodu podatkowego. Przychód jest rozpoznawalny w momencie umorzenia/odkupu certyfikatów kiedy to przy ustalaniu dochodu do opodatkowania, jako koszty, brane pod uwagę są wydatki na nabycie akcji, którymi opłacono wspomniane certyfikaty.

Powyższe wnioski są zgodne z wyrokiem WSA w Warszawie z 31 marca 2009 r. o sygnaturze III SA/Wa 3471/08 podtrzymanym przez wyrok NSA z 19 października - sygnatura: II FSK 1047/09.

Co prawda wyrok, o którym mowa zapadł na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ale należy uznać że rozstrzygnięcie tej kwestii na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powinno być tożsame, gdyż tożsame są przepisy decydujące o podatkowym traktowaniu przedmiotowej transakcji zarówno dla podatników będących osobami prawnymi, jak też osobami fizycznymi.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje:

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 7 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, wpłaty do funduszu inwestycyjnego dokonywane są w formie pieniężnej, a zgodnie z art. 7 ust. 2 ww. ustawy do funduszu inwestycyjnego mogą być wniesione:

Definicja papierów wartościowych została zawarta w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.). Stosownie do tego przepisu przez papiery wartościowe rozumie się:

Zgodnie z zapisem art. 7 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych, ilekroć w ustawie jest mowa o wpłatach, rozumie się przez to również wniesienie do funduszu papierów wartościowych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, o których mowa w cytowanym powyżej ust. 2.

Stosownie do art. 28 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w innych niż zdematerializowane papierach wartościowych lub w udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów lub udziałów na towarzystwo oraz składa u depozytariusza kopię tej umowy, a w przypadku papierów wartościowych, także te papiery lub, jeżeli papiery wartościowe nie mają formy dokumentu, dokument potwierdzający ich posiadanie wydany na podstawie właściwych przepisów.

Zatem wniesienie akcji spółki akcyjnej do funduszu inwestycyjnego jest równoznaczne z wpłatą do funduszu.

Analiza powyższych regulacji uprawnia do wnioskowania, iż w zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym w momencie dokonania wpłaty w postaci akcji spółki akcyjnej udziałów za certyfikaty inwestycyjne, nastąpi odpłatne przeniesienie tytułu własności tychże akcji na rzecz funduszu.

Jak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Żaden z powoływanych wyżej przepisów ustawy nie zwalnia z opodatkowania przychodów uzyskanych z tytułu wniesienia akcji spółek akcyjnych do funduszu inwestycyjnego.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do źródeł przychodów zalicza się kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c).

Natomiast w myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Wniesienie przedmiotowych akcji do funduszu inwestycyjnego powoduje zmianę ich właściciela - właścicielem staje się bowiem fundusz inwestycyjny - stąd mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem wniesionych akcji, papierów wartościowych. Wniesienie przez Wnioskodawcę papierów wartościowych do funduszu inwestycyjnego zamkniętego będzie równoznaczne z ich odpłatnym zbyciem. Nastąpi bowiem przeniesienie własności wnoszonych akcji Wnioskodawca otrzyma w zamian certyfikaty inwestycyjne określonej wartości.

Wartość otrzymanych certyfikatów inwestycyjnych odpowiadająca wartości wnoszonych przez Wnioskodawcę akcji w spółkach kapitałowych stanowić będzie podlegający opodatkowaniu przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zauważyć należy, iż ustawodawca definiując przychód w art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłączył z tej ogólnej definicji niektóre rodzaje przychodów i zdefiniował je odrębnie, w tym przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6. W świetle cytowanego powyżej przepisu art. 17 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy przychód ten powstaje w momencie odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych niezależnie od daty faktycznej zapłaty.

Do przychodów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy zastosowanie mają ogólne zasady ustalania dochodu określone w art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowiące, iż dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Stosownie do art. 30b ust. 2 pkt 1 cytowanej ustawy dochodem, o którym mowa w ust. 1 jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych, a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

Dochodów uzyskanych ze sprzedaży akcji (papierów wartościowych) nie łączy się ani z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych według skali podatkowej (np. z emerytury lub renty, ze stosunku pracy, z działalności wykonywanej osobiście, itp.), ani z dochodami z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanymi 19% podatkiem liniowym (art. 30b ust. 5 ww. ustawy).

Po zakończeniu roku dochody te należy wykazać w zeznaniu PIT-38 (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu, poniesionej straty w roku podatkowym), które należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a ww. ustawy). W tym terminie wnioskodawca zobowiązany będzie również do zapłaty należnego podatku (art. 45 ust. 4 ww. ustawy).

Reasumując, mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, iż skoro konsekwencją otrzymania certyfikatów inwestycyjnych będzie przeniesienie własności akcji w spółkach kapitałowych poprzez wniesienie powołanych walorów (wpłatę) do funduszu inwestycyjnego u Wnioskodawcy zostanie rozpoznany przychód z kapitałów pieniężnych, opodatkowany stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) w zw. z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo tutejszy organ pragnie podkreślić, że jeżeli nastąpi przeniesienie własności akcji w spółkach kapitałowych poprzez wniesienie powołanych walorów do funduszu inwestycyjnego mającego siedzibę poza terytorium Polski, to wnioskodawca musi mieć na uwadze przepisy odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Cytowane przez Wnioskodawcę orzeczenie sądowe zapadło w indywidualnej sprawie i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie jest ono źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie może być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację. Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.