IPPB2/415-398/07-2/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 6 listopada 2007 r. (data wpływu 15 listopada 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży udziału w nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 15 listopada 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży udziału w nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Dziadek Wnioskodawczyni był właścicielem nieruchomości. Postanowieniem z dnia 30 kwietnia 1949 r. Sąd Grodzki stwierdził, iż wyżej opisana nieruchomość, pozostała po Dziadku stanowi własność Skarbu Państwa, gdyż wyrokiem z dnia 28 czerwca 1948 r. Sąd Okręgowy uznał Dziadka Wnioskodawczyni winnym dokonania przestępstwa z art. 1 § 1 dekretu z dnia 28 czerwca 1946 r. o odpowiedzialności karnej za odstępstwo od narodowości w czasie wojny. Wyrok ten ustanowił pozbawienia praw publicznych oraz przepadek całego mienia.

Wyrokiem z dnia 15 lutego 1996 r. Sąd Apelacyjny wznowił postępowanie w ww. sprawie i uchylił wyrok Sądu Okręgowego z dnia 28 czerwca 1948 r. oraz uniewinnił Dziadka Wnioskodawczyni.

Wyrokiem z dnia 20 września 2004 r. Sąd Rejonowy ustalił, iż właścicielem nieruchomości o łącznym obszarze 3,0576 ha jest 10 osób w równych częściach, w tym Wnioskodawczyni.

Na wymienioną nieruchomość składają się tereny kolejowe, grunty rolne zabudowane, sad na roli. Dnia 24 września 2007 r. nieruchomość ta została sprzedana.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni powinna zapłacić podatek dochodowy w związku ze sprzedażą nieruchomości.

Zdaniem wnioskodawcy:

Ponieważ nie kupiła ww. nieruchomości a ustanowiono ją współwłaścicielką wyrokiem sądowym, uważa, że nie powinna płacić podatku dochodowego. Tym bardziej, że opisana nieruchomość stanowi grunty rolne. Wyjaśnia przy tym, iż spadkodawca - Dziadek Wnioskodawczyni, zmarł w 1949 r..

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), do źródeł przychodów zalicza się m.in. odpłatne zbycie:

W myśl art. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych związanych z nieruchomościami, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r., stosuje się zasady określone w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Zatem dla ustalenia, które przepisy mają zastosowanie w przedstawionej we wniosku sytuacji i czy sprzedaż nieruchomości będzie źródłem przychodów, istotne jest prawidłowe określenie daty nabycia przez Panią udziału w sprzedanej 24 września 2007 r. nieruchomości, przy czym należy mieć tu na uwadze nie tylko przepisy podatkowe, ale przede wszystkim przepisy Kodeksu cywilnego, na podstawie których określane są czynności cywilnoprawne czy też kształtowane prawa, które rodzą obowiązki podatkowe.

Prawo własności w systemie prawnym jest traktowane jako prawo o najszerszej treści i w porównaniu z innymi prawami, jako prawo najsilniejsze w stosunku do rzeczy. Własność jest bezterminowym prawem-trwa tak długo, jak długo istnieje rzecz, która jest przedmiotem własności.

Nabycie i utrata własności (w tym także własności nieruchomości) jest opisana w art. 155 oraz 231 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). U podstaw nabycia i zbycia rzeczy oraz nieruchomości, w rozumieniu kodeksowym, leży wola nabywcy. Swoboda zawierania umów jest naczelną zasadą Kodeksu cywilnego.

W dopuszczonych prawem sytuacjach - u podstaw zwrotu wywłaszczonej nieruchomości (także przejętej wskutek karnego przymusu) leży wola prawowitego właściciela, a w przypadku jego śmierci wola jego spadkobierców.

Jeśli przejęta w drodze przymusu nieruchomość jest zwracana spadkobiercy osoby, którą pozbawiono tej nieruchomości, to prawo do zwrotu ma swe źródło w nabyciu spadku.

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego - spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego - spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki przechodzą na jedną lub kilka osób.

Niezależnie od powyższego, na stan prawny nieruchomości istotny wpływ mogą wywierać, wydawane zarówno na gruncie prawa cywilnego, sądowo - administracyjnego, jak i karnego - orzeczenia sądowe jako dokumenty o szczególnym znaczeniu. Szczególność ta wynika z pozycji, jaką zajmują sądy będące organami wymiaru sprawiedliwości oraz z zagwarantowanej konstytucyjnie odrębności władzy sądowniczej od innych rodzajów władz, niezawisłości sędziowskiej.

W rozpatrywanej sprawie z opisu stanu faktycznego wynika, że w następstwie wyroku z dnia 28 czerwca 1948 r., skazującego byłego właściciela na podstawie art. 1 § 1 19 dekretu z dnia 28 czerwca 1946 r. o odpowiedzialności karnej, przedmiotowa nieruchomość przeszła na własność Skarbu Państwa. Były właściciel zmarł w 1949 r. i w wiele lat po jego śmierci, wyrokiem z dnia 20 września 1994 r. Sądu Apelacyjnego został uniewinniony a ww. wyrok z 1948 r. został uchylony. Tym samym, orzeczony wówczas przepadek mienia uznano za nieistniejący i niebyły, w tym także przedmiotowej nieruchomości. Wskutek podjętych starań, następcy prawni odzyskali tę nieruchomość, imienne określenie prawa własności do tej nieruchomości spadkobiercom, w tym także Wnioskodawczyni - zapadło w wyroku Sądu Rejonowego z dnia 20 września 2004 r.

Wskazać należy, iż w zaistniałym stanie faktycznym z punktu widzenia konsekwencji podatkowych przesądzające znaczenie ma okoliczność uniewinnienia byłego właściciela od zarzuconych mu czynów i uchylenie wyroku skazującego oraz uznanie za nieistniejący i niebyły przepadek jego mienia. Oznacza to tym samym, że przejęcie przedmiotowej nieruchomości przez Skarb Państwa było aktem bezprawnym, a więc tytuł własności winien trwać przy prawowitym właścicielu, gdyby żył. Negatywnych skutków bezprawnego wyroku nie mogą też ponosić następcy prawni zmarłego właściciela.

Wobec powyższego, w rozpatrywanej sprawie za datę nabycia przedmiotowej nieruchomości przez spadkobierców należy uznać datę śmierci byłego właściciela, oznaczającą - w myśl przywołanych wyżej przepisów Kodeksu cywilnego - otwarcie spadku, tj. w 1949 r.

Biorąc pod uwagę, iż nabycie udziału w nieruchomości miało miejsce przed dniem 31 grudnia 2006 r., to przychód ze sprzedaży tego udziału podlega zasadom opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., według zryczałtowanej stawki 10%.

Istotne jednak jest to, że wskazany wcześniej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zarówno w brzmieniu przed, jak i po nowelizacji wprowadzonej z dniem 1 stycznia 2007 r. mówi, iż nie stanowi źródła przychodów odpłatne zbycie nieruchomości i praw wymienionych w tym przepisie, jeżeli miało miejsce po upływie pięciu lat od nabycia.

Ponieważ w Pani przypadku minęło pięć lat od daty nabycia udziału w dziedziczonej nieruchomości, odpłatne zbycie tego udziału nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu ww. przepisu i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stąd, sprzedaż przez Panią, jako spadkobiercę udziału w nieruchomości zabranej na rzecz Skarbu Państwa właścicielowi na mocy art. 1 § 1 dekretu z dn. 28 czerwca 1946 r., następnie odzyskanie tej nieruchomości przez następców prawnych zmarłego byłego właściciela w wyniku postępowań spadkowych, nie stanowi źródła przychodów i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja nr 10, 09-402 Płock.