IPPB2/415-346/11/15-10/S/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów, uwzględniając prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. akt III SA/Wa 3063/11 z dnia 4 września 2012 r. (data wpływu 4 kwietnia 2015 r.) stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2011 r. (data wpływu 18 kwietnia 2011 r.) oraz piśmie uzupełniającym braki formalne z dnia 28 czerwca 2011 r. (data nadania 28 czerwca 2011 r., data wpływu 1 lipca 2011 r.) na wezwanie Nr IPPB2/415-346/11-2/MK z dnia 21 czerwca 2011 r. (data nadania 21 czerwca 2011 r., data doręczenia 27 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z wniesieniem przez Wnioskodawcę i pozostałych udziałowców pakietu udziałów/akcji w spółkach kapitałowych do spółki holdingowej z siedzibą w Polsce (spółki z o.o. lub spółki akcyjnej) - jest prawidłowe

W dniu 18 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z wniesieniem przez Wnioskodawcę i pozostałych udziałowców pakietu udziałów/akcji w spółkach kapitałowych do spółki holdingowej z siedzibą w Polsce (spółki z o.o. lub spółki akcyjnej).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Wnioskodawca posiada udziały i akcje w spółkach kapitałowych z siedzibą w Polsce (zwane dalej każda z osobna "Spółką" lub łącznie "Spółkami"). Obok Wnioskodawcy, udziałowcami w Spółkach są inne osoby fizyczne będące polskimi rezydentami podatkowymi (zwane dalej "Udziałowcami"). W niektórych Spółkach ani Wnioskodawca, ani żaden z Udziałowców nie posiada większościowego pakietu udziałów / akcji, tj. pakietu dającego bezwzględną większość praw głosów w Spółce.

W związku z planowaną restrukturyzacją posiadanych aktywów, Wnioskodawca i Udziałowcy rozważają utworzenie nowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej (zwanej dalej "Spółką holdingową") w Polsce.

Na etapie tworzenia Spółki holdingowej, a także po jej założeniu, Wnioskodawca i Udziałowcy planują wniesienie do jej kapitału zakładowego tytułem wkładu niepieniężnego pakietu udziałów / akcji w Spółkach, dającego Spółce holdingowej w sumie bezwzględną większość praw głosu w każdej Spółce. Nabycie przez Spółkę holdingową od Wnioskodawcy i Udziałowców pakietów udziałów / akcji dających bezwzględną większość praw głosu w danej Spółce będzie następowało każdorazowo w ramach utworzenia Spółki holdingowej lub danego podwyższenia kapitału zakładowego Spółki holdingowej, na poczet którego każdorazowo udziały lub akcje wniesie dwóch lub kilku Wspólników, z których żaden może nie wnosić wkładu obejmującego samodzielnie pakiet większościowy, ale łącznie wnoszone przez Wnioskodawcę i innych Udziałowców udziały / akcje będą dawały Spółce holdingowej bezwzględną większość praw głosu w Spółce, której udziały / akcje są wnoszone.

W zamian za wniesione wkłady niepieniężne, Wnioskodawca oraz Udziałowcy będą otrzymywać udziały (akcje) Spółki holdingowej o wartości nominalnej równej wartości rynkowej wnoszonych udziałów / akcji lub od niej niższej.

Wszystkie podmioty biorące udział w transakcji wymiany udziałów, tj. Wnioskodawca, Udziałowcy, Spółki oraz Spółka holdingowa będą podlegać w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągnięcia.

Planowana restrukturyzacja ma na celu usprawnienie procesu zarządzania Spółkami poprzez skupienie ośrodka właścicielskiego w jednym podmiocie (Spółce holdingowej), rozszerzenie działalności inwestycyjnej Wnioskodawcy i Udziałowców, zwiększenie możliwości pozyskiwania nowych źródeł finansowania działalności gospodarczej Spółek, a także inne przyczyny gospodarcze.

Z uwagi na braki formalne w złożonym wniosku, tutejszy organ podatkowy pismem z dnia 20 czerwca 2011 r. Nr IPPB2/415-346/11-2/MK (data nadania 21 czerwca 2011 r., data doręczenia 27 czerwca 2011 r.) wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez doprecyzowanie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego poprzez:

* przedstawienie pełnomocnictwa (odpowiednio oryginału lub poświadczonej kopii), z którego wynika umocowanie dla Pana B. B. do występowania w imieniu Wnioskodawcy z wnioskiem o udzielenie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego.

* Wyjaśnienie czy w momencie zawarcia transakcji wniesienia pakietu udziałów/akcji posiadanych przez Wnioskodawcę w polskich spółkach kapitałowych na etapie tworzenia, a także po jego zakończeniu spółki holdingowej z siedzibą w Polsce (spółki z o.o. lub spółki akcyjnej), spółka holdingowa uzyska bezwzględną większość praw głosów w polskich spółkach kapitałowych, czy też spółka holdingowa zwiększy ilość posiadanych już udziałów / akcji, mając uprzednio bezwzględną większość praw głosu, a tym samym zostaną spełnione przesłanki określone w art. 24 ust. 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca uzupełnił braki formalne w wyznaczonym terminie. W kwestii doprecyzowania zdarzenia przyszłego wyjaśnił, że:

1. Wnioskodawca planuje zawiązanie Spółki holdingowej jednocześnie z innymi udziałowcami. W momencie wnoszenia przez Wnioskodawcę oraz pozostałych udziałowców pakietów udziałów / akcji w polskich spółkach kapitałowych na etapie tworzenia (zawiązywania) Spółki holdingowej, łącznie udziały / akcje wnoszone przez Wnioskodawcę i pozostałych udziałowców dadzą Spółce holdingowej bezwzględną większość praw głosów w danej spółce kapitałowej, przy czym żaden z udziałowców, w tym Wnioskodawca, może nie wnosić samodzielnie pakietu większościowego. Zatem w momencie, dokonania transakcji wniesienia pakietu udziałów / akcji posiadanych przez Wnioskodawcę w polskich spółkach kapitałowych na etapie tworzenia Spółki holdingowej, Spółka ta uzyska bezwzględną większość praw głosów w polskich spółkach kapitałowych wobec jednoczesnego pokrycia kapitału zakładowego pakietami udziałów / akcji wniesionymi przez pozostałych udziałowców.

2. Ponadto, po zawiązaniu Spółki holdingowej w sposób opisany powyżej, Wnioskodawca i udziałowcy planują wniesienie do jej kapitału zakładowej tytułem wkładu niepieniężnego pakietu udziałów / akcji w kolejnych spółkach kapitałowych, dającego Spółce holdingowej w sumie bezwzględną większość praw głosu w każdej Spółce. Nabycie przez Spółkę holdingową od Wnioskodawcy i udziałowców pakietów udziałów / akcji dających bezwzględną większość praw głosu w danej Spółce będzie następowało każdorazowo w ramach danego podwyższenia kapitału zakładowego Spółki holdingowej, na poczet którego udziały lub akcje wniesie dwóch lub kilku wspólników. Analogicznie jak w na etapie tworzenia Spółki holdingowej, żaden z udziałowców, w tym Wnioskodawca, może nie wnosić na pokrycie danego podwyższenia kapitału zakładowego wkładu obejmującego samodzielnie pakiet większościowy, ale łącznie wnoszone przez Wnioskodawcę i innych udziałowców udziały / akcje będą dawały Spółce holdingowej bezwzględną większość praw głosu w Spółce, której udziały / akcje są wnoszone.

3. W imieniu Wnioskodawcy pełnomocnik wskazuje także, że zapytanie skierowane we wniosku o wydanie interpretacji nie dotyczy sytuacji, w której zarówno na etapie tworzenia Spółki holdingowej, jak i po jego zawiązaniu, Spółka holdingowa będzie zwiększać ilość posiadanych już udziałów / akcji danej spółki kapitałowej mając uprzednio bezwzględną większość praw głosów w takiej spółce kapitałowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawcy będzie przysługiwało zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 24 ust. 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w sytuacji, gdy Spółka holdingowa nabędzie od Wnioskodawcy i Udziałowców w ramach danego podwyższenia kapitału zakładowego w drodze wkładów niepieniężnych pakiety udziałów / akcji łącznie dających Spółce holdingowej bezwzględną większość praw głosów w danej Spółce, choćby żaden wkład niepieniężny udziałów / akcji wnoszony przez Wnioskodawcę, ani innego Udziałowca nie reprezentował samodzielnie bezwzględnej większości głosów w Spółce.

Zdaniem Wnioskodawcy, powyżej opisany w zdarzeniu przyszłym przychód z tytułu objęcia udziałów lub akcji w Spółce holdingowej w zamian za aport należących do Wnioskodawcy udziałów lub akcji w Spółkach będzie zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie art. 24 ust. 8a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.). Zwolnienie z podatku dochodowego znajdzie zastosowanie, choćby żaden wkład niepieniężny udziałów / akcji wnoszony przez Wnioskodawcę, ani innego Udziałowca nie reprezentował samodzielnie bezwzględnej większości głosów w Spółce, jeżeli każdorazowo wszystkie udziały lub akcje nabywane przez Spółkę holdingową od Wnioskodawcy i pozostałych Udziałowców łącznie reprezentują bezwzględną większość praw głosu.

1. Na podstawie obowiązującego od 1 stycznia 2011 r. przepisu art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f., jeżeli spółka nabywa od udziałowców (akcjonariuszy) innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia:

- do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę, pod warunkiem że podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągnięcia (wymiana udziałów).

Powyższy przepis konstytuuje zasadę neutralności tzw. transakcji wymiany udziałów, zarówno w stosunku do osób wnoszących udziały jak i spółki, która je nabywa, o ile:

oraz

3. podmioty biorące udział w transakcji wymiany udziałów podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągnięcia.

2. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca, Udziałowcy Spółki oraz Spółka holdingowa będą podlegać opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągnięcia w Polsce. Tym samym warunek opisany w punkcie (3) powyżej będzie spełniony w sytuacji wnoszenia przez Wnioskodawcę i Udziałowców udziałów / akcji w Spółkach do kapitału zakładowego Spółki holdingowej.

3. Wykładania językowa art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. prowadzi do wniosku, że kolejnym warunkiem zwolnienia z podatku dochodowego tzw. transakcji wymiany udziałów jest nabycie przez spółkę w ramach jednego aktu założycielskiego lub podwyższenia kapitału danej spółki udziałów / akcji dających bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały / akcje są wnoszone. Bez znaczenia pozostaje natomiast to, czy pakiet udziałów / akcji wnoszony przez poszczególnego wspólnika sam daje spółce nabywającej taką większość głosów, czy też nie. Dla zastosowania omawianego zwolnienia w sytuacji wnoszenia udziałów / akcji przez kilku wspólników konieczne jest natomiast, aby wnoszone udziały / akcje łącznie przyznawały spółce nabywającej bezwzględną większość praw głosu w spółce nabywanej. Wówczas taka transakcja wymiany udziałów / akcji oraz każdy kolejny aport udziałów / akcji w spółkach, w których spółka nabywająca posiada już bezwzględną większość praw głosu jest neutralny na gruncie podatku dochodowego.

4. Artykuł 24 ust. 8a u.p.d.o.f. definiując transakcję wymiany udziałów stanowi o nabyciu udziałów dających prawo większości głosów od udziałowców (akcjonariuszy) innej spółki oraz o zwolnieniu z opodatkowania udziałów (akcji) spółki nabywającej wydanych tymże udziałowcom (akcjonariuszom). Warto przy tym zauważyć, że w art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. ustawodawca określając udziałowców (akcjonariuszy) wnoszących udziały lub akcje dające większość praw głosu posługuje się liczbą mnogą. Wyraźnie przyjmuje więc tym samym, że zwolnienie z podatku ma zastosowanie, choćby w ramach jednej transakcji wymiany udziałów udział miało wziąć dwóch lub więcej udziałowców spółki, której akcje / udziały wnoszone są w ramach aportów. Natomiast, w takich sytuacjach nigdy wszyscy wnoszący aporty udziałowcy nie mogą mieć większościowych pakietów. Pakiet większościowy dający bezwzględną większość praw głosów w takiej spółce może posiadać co najwyżej jeden udziałowiec, a pozostali mogą mieć tylko pakiety mniejszościowe albo żaden udziałowiec nie wnosi pakietu większościowego tylko pakiet mniejszościowy. W konsekwencji, ustawodawca zakłada, że niektórzy albo wszyscy wspólnicy wnoszą udziały / akcje nie stanowiące z osobna pakietów większościowych, a jedynie łącznie powinny dawać większość głosów spółce, do której są wnoszone. Gdyby wolą ustawodawcy było zwolnienie z opodatkowania jedynie tego wspólnika, który w ramach wymiany udziałów wnosi pakiet większościowy, to wówczas zamiast wskazania w treści art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f., że (...) do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych udziałowcom (akcjonariuszom) (...)", należałoby wskazać, że " (...) do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych udziałowcowi (akcjonariuszowi) (...)". Jednak racjonalny ustawodawca wprowadził w art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. zasadę zwolnienia z opodatkowania udziałowców (akcjonariuszy) spółki, której udziały / akcje są przedmiotem wkładu niepieniężnego, a nie zaś wyłącznie jednego większościowego udziałowca (akcjonariusza) tej spółki. Należy więc przyjąć, że ustawodawca odniósł zwolnienie z opodatkowania także do udziałowców mniejszościowych, o ile spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosów w spółce nabywanej w drodze aportów udziałów / akcji tych wspólników na poczet danego podwyższenia kapitału zakładowego spółki, do której wnoszone są te wkłady.

5. Wykładnia językowa art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. daje wynik jasny i niebudzący wątpliwości Zgodnie z rzymską paremią interpretatio cessat in clarin, istnieje prymat wykładni językowej. Poprawność takiego rozumowania uznał Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 8 maja 1998 r. o sygn. I CKN 664/97: "(...) w szczególności nie będzie potrzeby sięgania po dyrektywy celowościowej, jeżeli już po zastosowaniu dyrektyw językowych (...) uda się uzyskać właściwy wynik wykładni, to jest ustalić znaczenie interpretowanej normy (...)". Zgodnie natomiast z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2003 r. o sygn. III CZP 8/03 "wolno odstąpić od sensu językowego wykładni, mimo że przepis jest jasny i oczywisty, gdy prowadzi to do rażąco niesprawiedliwych lub irracjonalnych konsekwencji, gdy przemawiają za tym szczególnie ważne racje prawne, społeczne, ekonomiczne lub moralne". W przypadku art. 24 ust. 8a UDPOF nie zachodzą żadne z powyższych przesłanek, dlatego nie ma powodu, by odstępować od interpretacji normy wynikającej z tego przepisu uzyskanej przy pomocy reguł językowych.

6. Zgodnie z uzasadnieniem do ustawy nowelizującej wprowadzającej art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. przyjęcie tego przepisu miało na celu realizację Dyrektywy Rady 2009/133/WE z dnia 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (zwanej dalej: "Dyrektywą").

Na gruncie Dyrektywy "wymiana udziałów" została zdefiniowana jako czynność, w wyniku której spółka nabywa udziały w kapitale innej spółki, uzyskując w ten sposób większość praw głosu w tej spółce lub posiadając taką większość praw głosu, nabywa dalsze udziały, w zamian za wyemitowanie na rzecz akcjonariuszy tej ostatniej spółki w zamian za ich papiery wartościowe, papierów wartościowych swojej spółki (...) (art. 2 pkt e Dyrektywy). Przepis ten również przewiduje, że w zamian za uzyskanie większości praw głosu spółka nabywająca wydaje udziały "akcjonariuszom", nie zaś jednemu tylko "akcjonariuszowi". Tym samym, na gruncie Dyrektywy zwolnienie operacji wymiany udziałów odnosi się również do przypadku, gdy spółka nabywająca udziały / akcje uzyska większość praw głosu wskutek aportów wniesionych przez więcej niż jednego wspólnika spółki nabywanej. Brak jest wiec wymogu, aby w celu zwolnienia z podatku dochodowego udziały każdego wspólnika z osobna gwarantowały spółce nabywającej większość praw głosów w spółce nabywanej. Implementując Dyrektywę polski ustawodawca nie wprowadził żadnego zastrzeżenia odnośnie tego wymogu w treści art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f.

7. Orzecznictwo ETS potwierdza stosowanie korzyści płynących z omawianego zwolnienia podatkowego dla transakcji wymiany udziałów w sytuacji wnoszenia do kapitału zakładowego spółki udziałów / akcji w innej spółce przez kilku wspólników, z których żaden samodzielnie nie posiadał pakietu większościowego w spółce aportowanej. W wyroku z dnia 5 lipca 2007 r. w sprawie C-321/05 Hans Markus Kofoed v. Skatteministeriet ETS, orzekając na podstawie przepisów Dyrektywy 90/434/WE (Dyrektywa ta została wprawdzie uchylona przez opisaną wyżej Dyrektywę 2009/133//VE, jednak przepis zawierający definicję wymiany udziałów (art. 2 pkt d) w zakresie oznaczenia tej transakcji jako operacji, przez którą spółka nabywa udziały w kapitale innej spółki, uzyskując w ten sposób większość praw głosu w tej spółce nie uległ zmianie), nie zakwestionował uprawnienia do wyłączenia z opodatkowania nabycia przez spółkę udziałów w drodze aportów wniesionych przez dwóch wspólników będących osobami fizycznymi, z których każdy posiadał tylko 50% akcji w spółce zbywanej, a więc nie posiadał w niej udziałów dających większość. W omawianej sprawie jedynie łączne zbycie udziałów przez tych wspólników skutkowało uzyskaniem przez spółkę nabywającą większości praw głosu w spółce zbywanej. Na tle opisanego stanu faktycznego ETS nie podważył możliwości skorzystania ze zwolnienia przewidzianego dla transakcji wymiany udziałów.

8. Zwolnienie z podatku dochodowego w odniesieniu do kilku akcjonariuszy / udziałowców, którzy wnoszoną udziały lub akcje w ramach pokrycia kapitału zakładowego spółki na etapie jej tworzenia, bądź pokrycia danego podwyższenia kapitału w spółce, wynika także z nowelizacji przepisu art. 12 ust. 4d ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: "u.p.d.o.p.").

Od 1 stycznia 2011 r. przepis powyższy stanowi, że "Jeżeli spółka nabywa od udziałowców (akcjonariuszy) innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia:

- do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę, pod warunkiem że podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągnięcia (wymiana udziałów)".

Natomiast przed przytoczoną nowelizacją art. 12 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowił, że "W przypadku podatników dokonujących zbycia udziałów (akcji) jednej spółki kapitałowej innej spółce kapitałowej, jeżeli spółka nabywająca oraz spółka zbywająca (obejmująca), podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania oraz w zamian za zbywane udziały (akcje) spółka zbywająca otrzyma udziały (akcje) spółki nabywającej albo otrzyma udziały (akcje) spółki nabywającej wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej otrzymanych udziałów (akcji) lub - w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), a także jeżeli w wyniku nabycia udziałów (akcji):

- do przychodów nie zalicza się wartości otrzymanych udziałów (akcji) w spółce zbywającej i w spółce nabywającej".

Tym samym, zgodnie z brzmieniem przepisów obowiązujących do końca 2010 r. ze zwolnienia mogła korzystać "spółka zbywająca udziały innej spółki kapitałowej". Obecna regulacja mówi o "udziałowcach (akcjonariuszach) zbywających udziały spółki kapitałowej". Zatem, zmiana oznacza, że obecnie ze zwolnienia może skorzystać grupa udziałowców (akcjonariuszy), którzy wniosą udziały (akcje) dające spółce nabywającej większość praw głosu. Poprzednia regulacja w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych nie była tak przejrzysta. Nie było bowiem jasne na gruncie jej wykładni językowej, czy transakcja taka mogła być dokonana wyłącznie w sytuacji, gdy przynajmniej jeden podmiot posiadał udziały dające bezwzględną większość praw głosów w spółce, której udziały są zbywane. Obecnie udziałowcy (akcjonariusze) mniejszościowi mogą zatem skorzystać ze zwolnienia, jeżeli będą współdziałać w grupie, która łącznie posiada bezwzględną większość praw głosów i dokonają zbycia udziałów na etapie zawiązania spółki nabywającej lub w ramach jednego podwyższenia kapitału spółki nabywającej, które to czynności dadzą spółce nabywającej bezwzględną większość praw głosu w spółce zbywanej. Ponieważ przepis art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. przewiduje warunki zwolnienia z podatku transakcji wymiany udziałów identyczne do zawartych w art. 12 ust. 4d u.p.d.o.p. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r., powyższa konkluzja znajdzie zastosowanie także do wymiany udziałów / akcji z udziałem wspólników będących wyłącznie osobami fizycznymi.

9. Dodatkowo stanowisko Wnioskodawcy odnośnie wykładni przepisu art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. znajduje potwierdzenie w poglądach doktryny prawa podatkowego odnośnie interpretacji art. 2 ust. 6 pkt c tiret drugi ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z tym przepisem nie podlegają podatkowi umowy spółki i ich zmiany związane z wniesieniem do spółki kapitałowej, w zamian za jej udziały lub akcje udziałów lub akcji innej spółki kapitałowej dających w niej większość głosów albo kolejnych udziałów lub akcji, w przypadku gdy spółka, do której są wnoszone te udziały lub akcje, posiada już większość głosów. Przepis ten, chociaż dotyczy zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, zawiera niemal identyczne warunki zwolnienia z opodatkowania jak art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f.

W odniesieniu do regulacji art. 2 ust. 6 pkt c tiret 2 UPCC w piśmiennictwie wskazuje się, że: "(...) Ustawa przewiduje, że wyłączeniu podlega aport udziałów lub akcji dających większość głosów w spółce kapitałowej, przy czym zgodnie z postanowieniami Dyrektywy wyłączenie dotyczy operacji, w której uzyskano większość głosów i wszelkich następnych operacji. Należy przyjąć, iż tzw. wymiana udziałów może zachodzić także w sytuacji aportu dokonywanego przez kilku wspólników, posiadających mniejszość udziałów / akcji w innych podmiocie, którego efektem jest przejęcie większości takich akcji przez spółkę przyjmującą aport (...)". (por. "Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz praktyczny" Tomasz Nierobisz i Adam Wacławczyk, wydawnictwo C.H.Beck, wydanie pierwsze, rok wydania 2011). Zatem za objęte zwolnieniem z podatku od czynności cywilnoprawnych należy uznać transakcje wniesienia do spółki posiadanych pakietów udziałów / akcji w spółkach przez kilku wspólników pod warunkiem, że spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w każdej z tych spółek. Tak samo należy interpretować art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. Nie ma bowiem żadnych racjonalnych przesłanek do odmiennego traktowania czynności restrukturyzacyjnej jaką jest wymiana udziałów w spółce kapitałowej na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku PIT.

10. Reasumując, z wykładni językowej przepisów art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. oraz art. 2 pkt e) Dyrektywy 2009/133/WE wynika zwolnienie podatkowe dla transakcji wymiany udziałów, na podstawie której Spółka holdingowa uzyska bezwzględną większość praw głosu w Spółkach w następstwie wniesienia udziałów lub akcji w tych spółkach przez Wnioskodawcę oraz Udziałowców. Zwolnienie przewidziane w art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. znajdzie zastosowanie do Wnioskodawcy także w przypadku nabycia przez Spółkę holdingową bezwzględnej większości udziałów w Spółce lub w Spółkach od Wnioskodawcy i innych Udziałowców, w sytuacji, gdy każdy z wkładów niepieniężnych do kapitału Spółki holdingowej obejmuje tylko udziały lub akcje nie dające bezwzględnej większości praw głosu a taką większość reprezentują dopiero udziały lub akcje wnoszone przez Wnioskodawcę w połączeniu z udziałami lub akcjami wnoszonymi przez innego Udziałowca lub Udziałowców w ramach jednego podwyższenia kapitału zakładowego. W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca będzie więc zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W dniu 14 lipca 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną Nr IPPB2/415-346/11-4/MK, w której stwierdził, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2011 r. (data wpływu 18 kwietnia 2011 r.) oraz piśmie uzupełniającym braki formalne z dnia 28 czerwca 2011 r. (data nadania 28 czerwca 2011 r., data wpływu 1 lipca 2011 r.) na wezwanie Nr IPPB2/415-346/11-2/MK z dnia 20 czerwca 2011 r. (data nadania 21 czerwca 2011 r., data doręczenia 27 czerwca 2011 r.) jest nieprawidłowe.

W wydanej interpretacji organ podatkowy uznał, że oceny, czy wartość udziałów otrzymanych przez udziałowców będzie zaliczała się do przychodu, należy dokonywać odrębnie u każdego wspólnika, analizując stan istniejący w momencie zawarcia przez niego transakcji. W konsekwencji w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym nie znajdzie zastosowania wyłączenie z przychodów, o którym mowa w art. 24 ust. 8a i 8b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem wartość udziałów / akcji w spółce holdingowej przekazanych Wnioskodawcy w zamian za wniesione aportem udziały / akcje w spółkach kapitałowych stanowić będzie dla Wnioskodawcy przychód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca nie zgodził się ze stanowiskiem tutejszego organu i na mocy art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. poz. 1270 z późn. zm.) w dniu 2 sierpnia 2011 r. (data wpływu 5 sierpnia 2011 r.) wezwał organ podatkowy do usunięcia naruszenia prawa w wydanej interpretacji indywidualnej.

Po dokonaniu wnikliwej analizy zarzutów przytoczonych w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdził brak podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, co przedstawiono w odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa zawartej w piśmie Nr IPPB2/415-346/11-6/MK z dnia 7 września 2011 r.

Na powyższą interpretację przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie z dnia 14 lipca 2011 r. Nr IPPB2/415-346/11-4/MK Strona złożyła pismem z dnia 12 października 2011 r. (doręczonym w dniu 17 października 2011 r.) skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wnosząc o jej uchylenie.

Wyrokiem z dnia 4 września 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie sygn. akt III SA/Wa 3063/11 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną stwierdzając, że uchylona interpretacja indywidualna nie może być wykonana w całości.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 września 2012 r. sygn. akt III SA/Wa 3063/11 tutejszy organ podatkowy wniósł w dniu 6 listopada 2012 r. skargę kasacyjną.

W dniu 23 lutego 2015 r. do tut. organu wpłynął wyrok z dnia 1 kwietnia 2015 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt II FSK 3114/12 oddalający skargę kasacyjną.

W dniu 29 kwietnia 2015 r. do tut. organu wpłynął odpis prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 września 2012 r. sygn. akt III SA/Wa 3063/11, w którym Sąd uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną, stwierdzając, że uchylona interpretacja indywidualna nie może być wykonana w całości.

W wyroku tym Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że w złożonej skardze Skarżąca zarzuca zaskarżonej interpretacji naruszenie prawa materialnego, tj. art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f., poprzez jego błędną wykładnię.

Sąd zauważył, że przepis art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f., został wprowadzony w związku z poprzednią, błędną, implementacją dyrektywy unijnej tj. ww. Dyrektywy Rady 2009/133/WE.

W ocenie Sądu powyższe potwierdza tekst uzasadnienia projektu rządowego zmian do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w części dotyczącej uzupełnienia art. 24 o ust. 8a i8b, gdzie projektodawca wskazywał: "Zagadnienie wymiany udziałów regulują przepisy dyrektywy 2009/133/WE, a odpowiednie przepisy (art. 12 ust. 4d i art. 16 ust. 1 pkt 8d) zostały wprowadzone do ustawy CIT z dniem 1 maja 2004 r. Pojawiły się wątpliwości co do pełnej jego transpozycji - w zakresie dotyczącym kategorii akcjonariusza, oraz dopuszczalnych prawem wspólnotowym ograniczeń w przyznawaniu preferencji wynikających z dyrektywy 2009/133/WE mających na celu przeciwdziałanie wykorzystywaniu obecnie istniejących regulacji do działań zmierzających do unikania opodatkowania. Ustawodawca polski mając na uwadze zakres regulacji objętych dyrektywą 2009/133/WE w procesie implementacji uregulował skutki podatkowe transakcji wymiany udziałów po stronie udziałowca będącego podatnikiem podatku od osób prawnych. W konsekwencji inne podmioty będące akcjonariuszami nie korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 8 ust. 1 dyrektywy 2009/133/WE. Należy zauważyć, że dyrektywa 2009/133/WE nie definiuje pojęcia "akcjonariusza". Jednak przepisy obowiązujące w większości państw członkowskich UE (np. Francja, Irlandia, Szwecja, Finlandia, Węgry, Portugalia) obejmują przywilejami wynikającymi z dyrektywy także podatników będących osobami fizycznymi. W orzecznictwie TSWE również brak jest jednoznacznego rozstrzygnięcia w tym zakresie. Niemniej jednak Trybunał Sprawiedliwości orzekał w sprawach związanych z dyrektywą 2009/133/WE (uprzednio dyrektywa 90/434/EWG), w których stroną postępowania była osoba fizyczna (wyrok C-28/95 z dnia 17 lipca 1997 w sprawie Leur-Bloem, wyrok C-321/05 z dnia 5 lipca 2007 r. w sprawie Kofoed). W wyroku WSA w Warszawie z dnia 27 października 2009 r., sygn. akt III SA/Wa603/09 Sąd uznał, że "Przepis art. 8 ust. 1 dyrektywy jest bezwarunkowy i dostatecznie precyzyjny, albowiem jednoznacznie nakazuje wyłączenie spod opodatkowania wskazanych w nim czynności (także wymiany udziałów/akcji) wobec akcjonariuszy, nie czyniąc przy tym rozróżnienia na akcjonariuszy będących osobami prawnymi (...) i akcjonariuszy - osób fizycznych". Mając powyższe na względzie powstała konieczność wprowadzenia do ustawy PIT regulacji odnoszących się do wymiany udziałów, analogicznych do tych zawartych w zmienianej ustawie CIT. Stosowną regulację w tym względzie zawarto właśnie w art. 24 ust. 8a-8c. Ponadto do projektu ustawy dodano załącznik nr 1 określający formy prawne podmiotów, które zawarte są w załączniku I część A dyrektywy 2009/133/WE, a do których przepisy o wymianie udziałów znajdują zastosowanie. Wprowadzenie zaproponowanych zmian zapewni wewnętrzną spójność polskiego systemu podatku dochodowego, tj. podatku dochodowego od osób prawnych i podatku dochodowego od osób fizycznych i zrealizuje założenia dyrektywy 2009/133/WE."

Zdaniem Sądu zacytowany powyżej obszerny fragment uzasadnienia projektu ustawy zmieniającej ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych potwierdza, że celem wprowadzenia przepisów dotyczących sposobu opodatkowania transakcji wymiany udziałów (akcji) było po pierwsze dostosowania polskich przepisów do przepisów ww. Dyrektyw. Po drugie celem zmian było wprowadzenie analogicznych przepisów w obu ustawach regulujących podatki dochodowe.

W ocenie Sądu przed dalszymi rozważaniami dotyczącymi wykładni art. 24 ust. 8a-8c u.p.d.o.f. warto przytoczyć treść preambuły Dyrektywy 2009/133/WE uznając je za dyrektywy wykładni polskich przepisów. Zgodnie z pkt 2 preambuły łączenia, podziały, podziały przez wydzielenie, wnoszenie aktywów, wymiana udziałów dotyczące spółek różnych państw członkowskich mogą być niezbędne w celu stworzenia we Wspólnocie warunków właściwych dla rynku wewnętrznego i w celu zapewnienia w ten sposób skutecznego funkcjonowania takiego rynku wewnętrznego. Takie czynności nie powinny być hamowane przez ograniczenia, niekorzystne warunki lub zniekształcenia wynikające w szczególności z przepisów podatkowych państw członkowskich. W tym celu niezbędne jest w odniesieniu do takich czynności zapewnienie reguł podatkowych, które są neutralne z punktu widzenia konkurencji, aby umożliwić przedsiębiorstwom dostosowanie się do wymagań rynku wewnętrznego, zwiększyć ich produktywność i poprawić ich siłę konkurencyjną na poziomie międzynarodowym. Na podkreślenie zasługuje także to, iż w myśl pkt 5 Preambuły wspólny system podatkowy powinien zapobiegać nakładaniu podatku w związku z łączeniem, podziałami, podziałami przez wydzielenie, wnoszeniem aktywów lub wymianą udziałów, chroniąc jednocześnie interesy finansowe państwa członkowskiego właściwego dla spółki przekazującej lub nabywanej. Zgodnie natomiast z art. 2 pkt e) Dyrektywy 2009/133/WE, wymiana udziałów oznacza czynność, w wyniku której spółka nabywa udziały w kapitale innej spółki, uzyskując w ten sposób większość praw głosu w tej spółce lub posiadając taką większość praw głosu, nabywa dalsze udziały, w zamian za wyemitowane na rzecz akcjonariuszy tej ostatniej spółki w zamian za ich papiery wartościowe, papierów wartościowych swojej spółki, jak również, jeżeli ma to zastosowanie, wypłatę gotówkową nieprzekraczającą 10% wartości nominalnej lub, w przypadku braku wartości nominalnej, księgowej wartości nominalnej tych papierów wartościowych. Sąd wskazał, że przepisów Dyrektywy 2009/133/WE nie można stosować wprost do opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego z uwagi na fakt, iż zgodnie z art. 1 Dyrektywę 2009/133/WE stosuje się w odniesieniu do wymiany udziałów, w które zaangażowane są spółki z co najmniej dwóch państw członkowskich, a wnioski, na podstawie których wydane zostały zaskarżone interpretacje tego rodzaju sytuacji nie dotyczy, gdyż obie spółki mają siedzibę na terenie jednego państwa. Jednocześnie Sąd zaznaczył, że przepis dotyczący zasad opodatkowania wymiany udziałów w u.p.d.o.f. został wprowadzony w ramach implementacji ww. Dyrektywy oraz innych przepisów unijnych i co do zasady miał dotyczyć transakcji z udziałem innego podmiotu z kraju członkowskiego nie może powodować dyskryminacji stron analogicznych transakcji mających siedzibę w kraju. Zdaniem Sądu za uzasadnione należy przyjąć to, że zasady określone w przepisach Dyrektyw w tym wynikające z ich preambuł powinny mieć również zastosowanie do transakcji krajowych.

W ocenie Sądu zasadny jest pogląd Skarżącej, że transakcja, do której odnoszą się powyższe przepisy Dyrektywy, nie może być dzielona na poszczególne czynności przeniesienia przez poszczególnych udziałowców/akcjonariuszy posiadanych udziałów/akcji na spółkę holdingową ale powinna być oceniana jako całościowa transakcja zawiązania spółki lub transakcja podwyższenia jej kapitału zakładowego. To wynik tej właśnie transakcji dotyczący uzyskania większości praw głosu przez spółkę nabywającą przesądza o zastosowaniu zwolnienia podatkowego w odniesieniu do udziałowców/akcjonariuszy w związku z objęciem przez nich udziałów/akcji spółki holdingowej. Zdaniem Sądu zasadnie również strona Skarżąca zwróciła uwagę, że przepis Dyrektywy 2009/133/WE również przewiduje, że w zamian za uzyskanie większości praw głosu spółka nabywająca wydaje udziały "akcjonariuszom", nie zaś jednemu tylko "akcjonariuszowi". Sąd podkreślił, że ww. Dyrektywa nie wskazuje, czy konieczne jest podpisanie jednej umowy ze wszystkimi udziałowcami, czy też odrębnych umów z każdym udziałowcem. W ocenie Sądu w tym miejscu niezbędne jest przytoczenie obowiązujących od dnia 1 stycznia 2011 r. unormowań. Zgodnie z art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f.: "Jeżeli spółka nabywa od udziałowców (akcjonariuszy) innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia: 1) spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, albo 2) spółka nabywająca, posiadająca bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, zwiększa ilość udziałów (akcji) w tej spółce - do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę, pod warunkiem, że podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągnięcia (wymiana udziałów)." W ocenie Skarżącej istotne jest aby aportowane udziały uprawniały Spółkę Holdingową do bezwzględnej większości głosów w Spółce, a Spółka Holdingowa może nabyć te udziały w drodze jednej lub kilku równocześnie dokonywanych transakcji w wyniku których uzyska bezwzględną większość praw głosu w Spółce.

Zdaniem Sądu z treści wymienionych przepisów wynika, że to zagwarantowanie neutralności podatkowej omawianych transakcji ułatwiać ma spółce nabywającej udziały (akcje) od udziałowców innej spółki koncentrację praw głosu (a więc z reguły i kapitału) w tej innej spółce a równocześnie umożliwiać podwyższanie własnego kapitału zakładowego poprzez wydawanie nowych udziałów (emisję akcji), obejmowanych (nabywanych) przez dotychczasowych udziałowców tej innej spółki. W ocenie Sądu przy wykładni tych przepisów należy więc mieć na uwadze te właśnie cele przyświecające nowej regulacji prawnej. Jeżeli zatem spółka nabywająca osiąga te cele, poprzez wymianę własnych udziałów (akcji) na udziały wspólników innej spółki i równocześnie uzyskując w tej innej spółce większość praw głosu albo posiadając już taką większość, zwiększa ilość udziałów w tej innej spółce, wtedy "do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę" - przy spełnieniu dodatkowych warunków wymienionych w przepisie, nie mających znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Z przepisu tego wynika więc symetria praw udziałowców tej innej spółki i spółki nabywającej udziały - jeżeli więc spółka nabywająca uzyskuje w związku z dokonaniem transakcji ten przywilej podatkowy (niezaliczanie do przychodu wymienionych wartości), to z takiego samego przywileju korzysta druga strona transakcji, czyli udziałowiec tej innej spółki (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 26 stycznia 2012 r., sygn. akt I SA/Sz 906/11).

Organ podatkowy w odpowiedziach na skargi wskazał, że w opisanym w zaskarżonej interpretacji zdarzeniu przyszłym, kiedy kilku udziałowców (akcjonariuszy) wnosi do spółki posiadane udziały (akcje) stronami każdej z transakcji jest jeden z tych udziałowców - właściciel wnoszonych udziałów (akcji) i spółka otrzymująca taki wkład (spółka nabywająca). Tak więc oceny, czy wartość udziałów (akcji) otrzymanych przez udziałowców (akcjonariuszy) będzie zaliczała się do przychodu, należy dokonywać odrębnie u każdego takiego wspólnika, analizując stan istniejąc w momencie zawarcia przez niego transakcji. Powyższe zdaniem Ministra Finansów oznacza, iż odwołanie się w przepisie art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. do udziałowców miało na celu wskazanie jedynie adresatów zawartej w tym przepisie normy prawnej, a nie służyło określeniu warunków stosowania zwolnienia. Odnosząc się do powyższego stwierdzenia organu, Sąd podzielił pogląd Skarżącej, że zgodnie z wykładnią językową, art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. przepis ten uzależnia wyłączenie z opodatkowania udziałowca biorącego udział w transakcji wymiany udziałów od warunku nabycia bezwzględnej większości praw głosu przez spółkę, do której wnoszone są udziały lub akcje. Zdaniem Sądu przepis ten nie przewiduje jednak konieczności wniesienia takiego większościowego pakietu przez jedną osobę. W analizowanym przepisie art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f., ustawodawca używa liczby mnogiej wyłączając z opodatkowania wartość udziałów przekazanych wszystkim biorącym udział w czynności udziałowcom spółki kapitałowej, której udziały/akcje są wnoszone do kapitału spółki nabywającej. Sąd wskazał, że w orzecznictwie przyjęte jest, iż wykładnia językowa jest punktem wyjścia do wszelkich interpretacji. Naczelny Sąd Administracyjny zauważył, że wykładnia przepisów podatkowych powinna być dosłowna, a preferowaną metodą wykładni jest wykładnia gramatyczna (por. wyrok z dnia 23 lutego 1994 r., sygn. akt III SA 1312/93, Wspólnota 1994, Nr 31). Sąd zaznaczył, że stosowanie tej wykładni w zakresie przepisów prawa podatkowego jest ważne także i z tego względu, że prawo podatkowe jest kategorią prawa ingerującego w czyjąś własność - stąd stosowanie dosłownego brzmienia przepisów chroni przed błędami.

Zasadnie organ w zaskarżonych interpretacjach zauważył, że art. 24 ust. 8a ustawy odwołuje się do "podmiotów uczestniczących w tej transakcji", a nie do "podmiotów uczestniczących w tych transakcjach". Niemniej Sąd zauważył, że Skarżąca w uzupełnieniu wniosku o interpretację jednoznacznie wskazała, że "W momencie wnoszenia przez Wnioskodawcę oraz pozostałych udziałowców pakietów udziałów/akcji w polskich spółkach kapitałowych na etapie tworzenia (zawiązywania) Spółki holdingowej, łącznie udziały/akcje wnoszone przez Wnioskodawcę i pozostałych udziałowców dadzą Spółce holdingowej bezwzględną większość praw głosów w danej spółce kapitałowej, przy czym żaden z udziałowców, w tym Skarżąca, może nie wnosić samodzielnie pakietu większościowego. Zatem w momencie, dokonania transakcji wniesienia pakietu udziałów/akcji posiadanych przez Wnioskodawców w polskich spółkach kapitałowych na etapie tworzenia Spółki holdingowej, Spółka ta uzyska bezwzględną większość praw głosów w polskich spółkach kapitałowych wobec jednoczesnego pokrycia kapitału zakładowego pakietami udziałów/akcji wniesionymi przez pozostałych udziałowców. (...) Nabycie przez Spółkę holdingową od Wnioskodawców i udziałowców pakietów udziałów/akcji dających bezwzględną większość praw głosu w danej Spółce będzie następowało każdorazowo w ramach danego podwyższenia kapitału zakładowego Spółki holdingowej, na poczet którego udziały lub akcje wniesie dwóch lub kilku wspólników". Skarżąca wraz z pozostałymi udziałowcami obejmą udziały lub akcje Spółki holdingowej w-zamian za wniesione udziały lub-akcje Spółki (Spółek) w ramach jednej umowy spółki z o.o. (statutu spółki akcyjnej) lub jednej uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego. Dokonując więc analizy omawianego przepisu "z perspektywy" spółki nabywającej udziały należy uznać, że w przedmiotowej sprawie łącznie udziały/akcje wnoszone przez Skarżącą i pozostałych udziałowców dadzą Spółce holdingowej bezwzględną większość praw głosów w danej spółce kapitałowej. Spółka ta uzyska bezwzględną większość praw głosów w spółkach kapitałowych wobec pokrycia kapitału zakładowego pakietami udziałów/akcji wniesionymi przez pozostałych udziałowców. Spełniony więc będzie wymóg przewidziany w ww. przepisie (spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość głosów w Spółce).

W ocenie Sądu fakt, iż spółka nabywa w taki sposób udziały od kilku (wszystkich) udziałowców Spółki nie przekreśla możliwości skorzystania przez spółkę z omawianego przywileju podatkowego. Zdaniem Sądu przyjęcie przeciwnego poglądu oznaczałoby, że mimo łącznego nabycia 100% udziałów w Spółce i zrealizowania obu ww. celów którym ma służyć analizowane unormowanie ustawowe, spółka nabywająca stałaby się podatnikiem podatku od dochodu z takich transakcji, co byłoby zaprzeczeniem celu wprowadzonych w życie z dniem 1 stycznia 2011 r. zmian do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Gdyby takie nabycie przez Spółkę holdingową od Skarżącej i Udziałowców pakietów udziałów/akcji dających bezwzględną większość praw głosu w danej Spółce następujące każdorazowo w ramach utworzenia Spółki holdingowej lub danego podwyższenia kapitału zakładowego Spółki holdingowej miało być dla celów podatkowych traktowane odrębnie, oznaczałoby to, jak trafnie wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 26 stycznia 2012 r., sygn. akt I SA/Sz 906/11, iż "pierwsze dwie transakcje, na podstawie których spółka nabyła łącznie 40% udziałów w Spółce nie wywołałoby dla spółki nabywającej skutku o którym mowa w art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f., natomiast przy trzeciej takiej transakcji uzyskałaby już bezwzględną większość (60%) praw głosu w Spółce, a przy kolejnych dwóch transakcjach - posiadając już bezwzględną większość praw głosu - zwiększałaby ilość udziałów w Spółce (co także przewidziano w analizowanym przepisie). Gdyby więc wszystkie te (...) transakcji traktować odrębnie (jak się sugeruje w interpretacji) to spółka skorzystałaby z omawianego przywileju podatkowego w odniesieniu do trzeciej, czwartej i piątej transakcji nabycia (wymiany) udziałów, a w konsekwencji tego tylko trzeci, czwarty i piąty zbywca udziałów mógłby również korzystać z tego przywileju. Gdyby nawet kwestionować takie prawo trzeciego zbywcy (uznając - jak w interpretacji - że zbywa on (a spółka nabywa) tylko 20% udziałów w Spółce, a prawo wspólnika nie może zależeć od działań innych podatników), to bez wątpienia zarówno spółka, jak i czwarty i piąty zbywający udziałowiec, nabyliby prawo z art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f., bowiem ich transakcje wypełniałyby dyspozycję pkt 2 w tym przepisie - spółka nabywająca posiadając już bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały są nabywane, ("w wyniku nabycia") zwiększała ilość udziałów w tej spółce. Zdaniem Sądu takie różne potraktowanie praw wspólników zbywających udziały, których sytuacja faktyczna byłaby tożsama, naruszałoby konstytucyjną zasadę równości wobec prawa (równego traktowania przez organy państwa)". Sąd również podzielił powyższy pogląd wyrażony w sprawie o sygn. akt I SA/Sz 906/11.

Zdaniem Sądu prawidłowo organ wskazał w zaskarżonej interpretacji, iż co do zasady podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych są osoby fizyczne, postrzegane jako odrębne od siebie podmioty, oraz iż w świetle przepisów u.p.d.o.f. sytuację prawnopodatkową każdego podatnika ocenia się indywidualnie. Sąd wskazał, że zasadne jest również stanowisko Ministra Finansów, iż przypadek wyłączenia przychodów z tytułu wymiany udziałów należy rozpatrywać odrębnie z punktu widzenia każdego z udziałowców wnoszących udziały, ponieważ podatnikiem podatku dochodowego jest odrębnie każdy udziałowiec, a nie ich grupa. Za nieuprawniony i wadliwy w ocenie Sądu uznać należy przedstawiony przez Ministra Finansów pogląd, iż zasady u.p.d.o.f. sprzeciwiają się uwzględnieniu przy ustalaniu przychodów danej osoby fizycznej okoliczności dotyczących innych udziałowców. W ocenie Sądu takie stanowisko jest sprzeczne z ogólnymi zasadami określonymi w Dyrektywie 2009/133/WE a tym samym celem dostosowania polskich przepisów do przepisów unijnych. W ocenie Sądu podnieść także należy, iż zgodnie z art. 12 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jeżeli spółka nabywa od udziałowców (akcjonariuszy) innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia: 1) spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, albo 2) spółka nabywająca, posiadająca bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, zwiększa ilość udziałów (akcji) w tej spółce - do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę, pod warunkiem że podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągnięcia (wymiana udziałów). Analiza powyższego przepisu wskazuje, iż obecna regulacja mówi o "udziałowcach (akcjonariuszach) zbywających udziały spółki kapitałowej". Uznać zatem należy, iż na tle powyższego przepisu ze zwolnienia może skorzystać grupa udziałowców (akcjonariuszy), którzy wniosą udziały (akcje) dające spółce nabywającej większość praw głosu. Obecnie udziałowcy (akcjonariusze) mniejszościowi mogą skorzystać ze zwolnienia, jeżeli będą współdziałać w grupie, która łącznie posiada większość praw głosów. W ocenie Sądu analiza powyższego przepisu wskazuje, że ustawodawca dokonując implementacji Dyrektywy 2009/133/WE do u.p.d.o.f. nie wziął pod uwagę kwestii związanej z opodatkowaniem transakcji jako całości i zastosowaniem wyłączenia w ramach postulatu neutralności z punktu widzenia konkurencji. Sąd wskazał, że na podkreślenie zasługuje to, iż w ustawach dotyczących podatków dochodowych znalazł się analogiczny przepis dotyczący skutków opodatkowania wymiany udziałów. Jednakże w u.p.d.o.f. ustawodawca sformułował przepis art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f w sposób nieprecyzyjny i w istocie nieodzwierciedlający celu określonego w Dyrektywie 2009/133/WE.

W ocenie Sądu pełnomocnik Skarżącej słusznie zauważył, że ustawodawca wyraźnie wymaga na gruncie przepisów art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f., aby oceniać skutki podatkowe wymiany udziałów w odniesieniu do danego (konkretnego) podatnika odwołując się do sytuacji innych Udziałowców i spółki nabywającej. Zdaniem Sądu przed zastosowaniem omawianego wyłączenia należy bowiem zawsze ustalić czy podmioty biorące udział w wymianie pochodzą z krajów UE, jaką liczbą głosów w spółce nabywającej mają inni udziałowcy, którzy wnieśli udziały do tej spółki lub zrobią to w przyszłości (nie jest bowiem możliwe ustalenie większości głosów w spółce nie znając liczby głosów posiadanych przez innych udziałowców), czy też ile głosów spółka nabywająca uzyskała lub uzyska wskutek nabycia udziałów/akcji od innych udziałowców.

Sąd uznał, że zaskarżona interpretacja wydana została z naruszeniem prawa materialnego na podstawie art. 146 § 1 p.p.s.a. orzekł jak w pkt 1 sentencji. W oparciu o art. 152 tejże ustawy Sąd orzekł, że zaskarżona interpretacja nie podlega wykonaniu w części w jakiej została uchylona.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 września 2012 r. sygn. akt III SA/Wa 3063/11 stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zaskarżonej interpretacji z dnia 14 lipca 2011 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.