IPPB2/415-248/11-2/MG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 15 marca 2011 r. (data wpływu 17 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia pozaetatowego członka samorządowego kolegium odwoławczego - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia pozaetatowego członka samorządowego kolegium odwoławczego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Na okres od 20 marca 2007 r. do 15 stycznia 2012 r. Wnioskodawczyni została powołana przez Prezesa Rady Ministrów, na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych, na pozaetatowego członka samorządowego kolegium odwoławczego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wynagrodzenia pozaetatowych członków samorządowego kolegium odwoławczego są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Zdaniem Wnioskodawczyni wynagrodzenia pozaetatowych członków samorządowego kolegium odwoławczego są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do wysokości nie przekraczającej kwoty 2.280 zł, bowiem stanowią one dietę, o której mowa w tym przepisie.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (w stanie prawnym obowiązującym do 30 marca 2010 r. tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm., natomiast w stanie prawnym obowiązującym od 31 marca 2010 r. tekst jedn. z 2010 r. Dz. U. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym w roku 2007 i 2008, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast stosownie do treści art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 2009 r., przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu zaliczona została działalność wykonywana osobiście. W ramach tego źródła przychodów w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wyodrębnił w pkt 5 - przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

W świetle powyższych przepisów, przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich stanowią wyodrębnioną kategorię przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni na okres od 20 marca 2007 r. do 15 stycznia 2012 r. została powołana przez Prezesa Rady Ministrów, na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych, na pozaetatowego członka samorządowego kolegium odwoławczego.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł.

Przepis powyższy przewiduje więc zwolnienie tylko niektórych przychodów związanych z osobistym pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich, a mianowicie wyłącznie diet oraz kwot stanowiących zwrot kosztów.

Należy podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia w prawie podatkowym są nie tylko odstępstwem od zasady wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy, lecz również stanowią wyjątek od konstytucyjnej zasady powszechności opodatkowania, dlatego też wykładnia przepisów ustanawiających te zwolnienia musi być wykładnią ścisłą, co oznacza, że nie może być ani rozszerzająca, ani też zawężająca.

Podkreślenia wymaga, iż o zakresie stosowania przepisu art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 25 listopada 1997 r., sygn. akt U 6/97 (publ. OTK 1997/5-6/65).

W powołanym wyroku Trybunał Konstytucyjny stwierdził między innymi, iż: "wykładnia przepisów ustanawiających zwolnienia podatkowe, jako sui generis od reguły opodatkowania, musi być wykładnią ścisłą. Jak wskazano, nieprecyzyjna redakcja art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy podatkowej, zamieszczenie w nim pojęć nie zdefiniowanych ani w tej ustawie, ani w innych ustawach, nie ułatwia tej wykładni. Aby uniknąć dowolności i wykładni za szerokiej, należy przyjąć zasadę, że kryteria rozumienia powyższych pojęć muszą mieć w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych, a tylko pomocniczo (w kwestiach nie rozstrzygniętych przez ustawy) mogą odwoływać się do znaczeń pozaprawnych. Po pierwsze więc, do uznania określonego świadczenia za "dietę" bądź "kwotę stanowiącą zwrot kosztów" nie wystarczy takie nazwanie tego świadczenia przez świadczeniobiorcę lub stronę świadczącą, lecz konieczne jest, aby świadczenie było w taki sposób nazwane przez ustawę i następowało w wykonaniu ustawowego uprawnienia do tego rodzaju świadczenia.

W świetle omawianego zwolnienia zasadnicze znaczenie dla kręgu podmiotów objętych zwolnieniem, ma również zakres użytego w nim zwrotu "osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich". W kontekście rozpatrywanej sprawy niezwykle istotna, jest odpowiedź, czy krąg ten obejmuje swoim zakresem także osoby będące pozaetatowymi członkami samorządowych kolegiów odwoławczych. Żaden przepis ustawy nie definiuje bliżej pojęć tworzących zwrot "osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich". Trudno też napotkać definicje tych pojęć na gruncie innych aktów normatywnych. Zatem, zgodnie z powszechnie przyjętymi regułami interpretacyjnymi, należy nadać im takie znaczenie, jakie mają one w języku potocznym. Termin "społeczny" jest bez wątpienia pojęciem wieloznacznym, jednak pojmowany jest on m.in. jako "zorganizowany, przeznaczony dla społeczeństwa, do zaspokojenia jego potrzeb; będący przedstawicielem społeczeństwa, pracujący dla społeczeństwa, dla dobra ogółu" (Słownik języka polskiego pod red. M. Szymczaka, t. III, Warszawa 1999, s. 276). Podobnie co do zasady, rozumiany jest termin "obywatelski", który w powiązaniu z innymi pojęciami (np. straż obywatelska, komitet) ujmowany jest jako "komitet, straż, sąd, zorganizowane z osób prywatnych, ochotników, niefachowców, do doraźnej pomocy władzom, jako instytucje tymczasowe" (Słownik języka polskiego pod red. M. Szymczaka, t. II, Warszawa 1999, s.415). Natomiast termin "obywatelstwo" oznacza "przynależność państwową łączącą się z pewnymi uprawnieniami i obowiązkami".

W orzecznictwie i doktrynie przyjęto zasadę, iż pełnienie obowiązku obywatelskiego związane jest ze stanami faktycznymi, w których dana osoba uczestniczy w zawiadywaniu sprawami państwowymi, jako obywatel, zgodnie z zasadami demokratycznego państwa prawnego, sprawując funkcje w instytucjach publicznych. Natomiast pełnienie obowiązku społecznego związane jest ze stanami faktycznymi, w których dana osoba uczestniczy w pracach instytucji jako reprezentant pewnej społeczności i bierze udział w rozwiązywaniu problemów konkretnej społeczności, działając w jej interesie. Do zakwalifikowania przychodu jako zwolnionego od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy podatkowej, warunek obywatelskiego bądź społecznego charakteru obowiązku, musi być spełniony łącznie z warunkiem ustawowej podstawy jego pełnienia i z warunkiem zaliczenia przez ustawę przychodu uzyskiwanego przez osobę pełniącą taki obowiązek do kategorii przychodów wymienionych w omawianym przepisie.

Jak wynika z powyższego pełnienie funkcji pozaetatowego członka samorządowego kolegium odwoławczego można zakwalifikować do pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich, co jednak nie przesądza o możliwości skorzystania z przedmiotowego zwolnienia.

Dla jego zastosowania konieczne jest bowiem, by świadczenia w postaci diet oraz zwrotu kosztów były w taki sposób określone przez przyznającą je odrębną ustawę, nie zaś akt prawny Kolegium np. regulamin czy uchwałę.

Zgodnie z art. 1 i 2 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 856 z późn. zm.) samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia, w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego i ustawy - Ordynacja podatkowa, w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego, są organami właściwymi w szczególności do rozpatrywania odwołań od decyzji, zażaleń na postanowienia, żądań wznowienia postępowania lub do stwierdzenia nieważności decyzji.

W myśl art. 15 ust. 4 ww. ustawy, pozaetatowi członkowie kolegium otrzymują wynagrodzenie za udział w posiedzeniach oraz zwrot kosztów podróży.

Szczegółowe zasady wynagradzania tych osób reguluje rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie wielokrotności kwoty bazowej oraz szczegółowych zasad wynagradzania prezesa, wiceprezesa, pozostałych członków samorządowego kolegium odwoławczego i pracowników biura tego kolegium (Dz. U. z 2002 r. Nr 109, poz. 960 z późn. zm.), gdzie w § 2 określono, iż wysokość wynagrodzenia pozaetatowego członka kolegium jest określona przez prezesa właściwego kolegium, w zależności od przyjętej organizacji pracy i liczby posiedzeń w danym miesiącu. Miesięczna wysokość wynagrodzenia wynosi do 60% miesięcznego wynagrodzenia etatowego członka kolegium.

W przedstawionym stanie faktycznym, wynagrodzenie wypłacane jest w związku z pełnieniem przez Wnioskodawczynię określonych obowiązków w kolegium, wobec czego należy je zakwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednak skoro ustawa przyznaje pozaetatowym członkom kolegium za udział w posiedzeniach prawo do wynagrodzenia, nie zaś dietę, to uznać należy, że brak jest podstaw do zastosowania przedmiotowego zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy. Jego wypłata nie następuje bowiem w wykonaniu ustawowego uprawnienia do świadczenia zakwalifikowanego przez ustawodawcę do kategorii diet.

Reasumując, wynagrodzenie pozaetatowego członka samorządowego kolegium odwoławczego nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.