IPPB2/415-171/07-2/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 7 września 2007 r. (data wpływu 17 września 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania obowiązku podatkowego przy wniesieniu akcji do funduszu inwestycyjnego zamkniętego w zamian na certyfikaty inwestycyjne - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 września 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania obowiązku podatkowego przy wniesieniu akcji do funduszu inwestycyjnego zamkniętego w zamian na certyfikaty inwestycyjne.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zamierza wnieść akcje jako wkład niepieniężny do funduszu inwestycyjnego zamkniętego w zamian za certyfikaty inwestycyjne wydane przez ten fundusz. Statut funduszu będzie dopuszczał wniesienie papierów wartościowych (akcji) i udziałów w spółkach.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wniesienie akcji aportem do funduszu inwestycyjnego zamkniętego spowoduje powstanie obowiązku podatkowego i konieczność zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych dla wnioskodawcy jako wnoszącego akcje.

Zdaniem Wnioskodawcy dla określenia skutków podatkowych wniesienia papierów wartościowych do funduszu należy określić charakter prawny wniesienia papierów do Funduszu. Zgodnie z brzmieniem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.): "Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe". Jak wynika z tego przepisu fundusz inwestycyjny ma osobowość prawną-może zatem nabywać prawa i zaciągać zobowiązania we własnym imieniu. Po drugie, celem funduszu inwestycyjnego jest inwestowanie (lokowanie) środków pieniężnych w różne aktywa. Zgodnie z brzmieniem art. 7 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych: "Do funduszu inwestycyjnego mogą być wniesione: 1) zdematerializowane papiery wartościowe - jeżeli statut funduszu tak stanowi lub 2) inne niż zdematerializowane papiery wartościowe, lub udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością - jeżeli ustawa oraz statut funduszu tak stanowią".

Zgodnie z art. 128 ustawy o funduszach inwestycyjnych: "Statut funduszu inwestycyjnego zamkniętego może przewidywać dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi lub udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością". Należy przy tym pamiętać, że zgodnie z art. 7 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych na gruncie tej ustawy przez "wpłatę" należy rozumieć także: "wniesienie do funduszu papierów wartościowych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, o których mowa w ust. 2".

Z przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych wynika zatem, że dopuszczalne jest objęcie jednostek uczestnictwa/ certyfikatów inwestycyjnych zarówno za wpłaty gotówkowe jak i wkłady niepieniężne w postaci papierów wartościowych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. Mechanizm ten jest analogiczny jak w przypadku wniesienia wkładów do spółki kapitałowej lub osobowej z tą różnicą, że przedmiot wkładu został ograniczony do aktywów, w które fundusz zazwyczaj inwestuje: papierów wartościowych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. Uczestnik funduszu (inwestor) otrzymuje w zamian za wniesiony wkład certyfikaty inwestycyjne (jednostki uczestnictwa w przypadku funduszy otwartych), tak jak akcjonariusz lub wspólnik spółki kapitałowej otrzymują akcje lub udziały.

Reasumując, z ustawy o funduszach inwestycyjnych wynika, że planowana operacja wniesienia akcji stanowi wkład niepieniężny nabywany przez fundusz w zamian za emisję certyfikatów inwestycyjnych dla inwestorów. Zaklasyfikowanie wniesienia akcji jako wkładu niepieniężnego na gruncie ustawy o funduszach inwestycyjnych powoduje, że również na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) należy uznać to zdarzenie za wniesienie wkładu niepieniężnego. Tym samym rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy wniesienie wkładu w postaci akcji będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym dzieli przychody według kryterium źródeł przychodów (art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W przypadku przychodów z akcji i udziałów ustawa o podatku dochodowym klasyfikuje je jako przychody z kapitałów pieniężnych. W szczególności, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się: "należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych". Jednocześnie art. 17 ust. 1 pkt 9 stanowi, że za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się: "nominalną wartość udziałów (akcji) w półce mającej osobowość prawną albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny".

W przypadku wniesienia wkładu niepieniężnego w postaci akcji lub udziałów w spółkach kapitałowych, zastosowanie znajdzie drugi z cytowanych wyżej przepisów (art. 17 ust. 1 pkt 9), jako przepis szczególny wobec pierwszego (art. 17 ust. 1 pkt 6). Art. 17 ust. 1 pkt 9 dotyczy bowiem wkładu niepieniężnego otrzymywanego w zamian za określone uprawnienia majątkowe. Tak długo zatem, jak będziemy mieć do czynienia z wniesieniem wkładu niepieniężnego, zastosowania nie znajdzie przepis art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym. Pogląd ten znajduje potwierdzenie w pismach organów skarbowych, m.in.:

Podsumowując, do wniesienia wkładu w postaci akcji nie znajduje zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym. Zastosowanie ma natomiast art. 17 ust. 1 pkt 9 tej ustawy. Dla stwierdzenia, czy zastosowanie tego przepisu powoduje jednocześnie powstanie obowiązku podatkowego konieczna jest jego wykładnia.

Wykładnia językowa art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym wskazuje, że zamiarem ustawodawcy było uznanie za przychód z kapitałów pieniężnych nominalnej wartości udziałów / akcji wyłącznie w spółce kapitałowej lub też udziałów w spółdzielni. Gdyby hipotezą omawianego przepisu ustawodawca zamierzał objąć również przychody z wkładów niepieniężnych do wszelkiego typu spółek czy innych osób prawnych (np. funduszy inwestycyjnych), powinno być to wyraźnie określone w przepisie ustawy. Tymczasem ustawodawca zrezygnował z opodatkowania innych aportów niż aporty do spółek i spółdzielni. W szczególności zarówno Kodeks cywilny jak i Kodeks spółek handlowych dopuszczają wnoszenie wkładów niepieniężnych także do spółek osobowych. Art. 861 k.c. stanowi, że wkład wspólnika do spółki cywilnej może polegać na wniesieniu własności lub innych praw albo na świadczeniu usług, art. 170 k.s.h. wyraźnie stwierdza, że w przypadku aportu do spółki komandytowej umowa spółki określa przedmiot tego świadczenia (aport), jego wartość, jak również osobę wspólnika wnoszącego takie świadczenie niepieniężne. W innych przepisach podatkowych prawodawca podjął decyzję o jednakowym potraktowaniu wkładów niepieniężnych do spółek kapitałowych i osobowych - w § 8 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia wykonawczego VAT z dnia 27 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.) zwalnia się od podatku od towarów i usług wkłady niepieniężne (aporty) wnoszone zarówno do spółek prawa handlowego jak i cywilnego. W przepisie tym nie są określone typy spółek podlegające zwolnieniu, należy więc rozumieć, że chodzi o wszystkie typy spółek. Oznacza to, że w systemie prawa polskiego możemy mówić o wkładzie niepieniężnym nie tylko w odniesieniu do spółek kapitałowych i spółdzielni. Z drugiej strony należy wskazać, że tylko te ostatnie zostały objęte hipotezą art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym. Zatem a contrario, inne niż wymienione w tym przepisie papiery wartościowe (np. certyfikaty inwestycyjne fiz) oraz udziały w majątku, objęte w zamian za wkłady niepieniężne nie stanowią przychodu w rozumieniu powołanego przepisu. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w piśmie Urzędu Skarbowego Ł z dnia 30 września 2005 r. (sygn. IA-415/17/05), w którym Naczelnik Urzędu Skarbowego słusznie zauważył, iż "z gramatycznej wykładni tego przepisu wynika jednoznacznie, że dotyczy on jedynie udziałów i akcji w spółkach kapitałowych oraz wkładów w spółdzielniach. Należy stwierdzić, iż z uwagi na brzmienie tego przepisu, jego hipoteza wprost zawęża zakres przedmiotowy jego stosowania wyłącznie do spółek posiadających osobowość prawną, czyli spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych".

Wniosek ten potwierdza wykładnia logiczna i systemowa. Uczestnicy funduszy inwestycyjnych podlegają opodatkowaniu nie w chwili wniesienia majątku lub środków pieniężnych do funduszu, lecz w chwili odkupienia przez fundusz jednostek uczestnictwa lub umorzenia certyfikatów inwestycyjnych. Istotą tego systemu jest odroczenie opodatkowania zysków kapitałowych realizowanych poprzez fundusz inwestycyjny do momentu zwrotu zainwestowanego kapitału i bez opodatkowania wniesienia tego kapitału do funduszu.

Zatem, wniesienie wkładu niepieniężnego w postaci akcji do funduszu inwestycyjnego zamkniętego nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego i nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku dochodowego po stronie akcjonariusza w momencie wniesienia wkładu niepieniężnego i objęcia certyfikatów inwestycyjnych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 3 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. W przypadku funduszu inwestycyjnego zamkniętego inwestowanie takie polega na wykupieniu certyfikatów inwestycyjnych. Stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ww. ustawy wpłaty do funduszu inwestycyjnego są dokonywane w formie pieniężnej. Ustęp 2 ww. artykułu przewiduje możliwość wniesienia: 1) zdematerializowanych papierów wartościowych-jeżeli statut funduszu tak stanowi, lub 2) innych niż zdematerializowanych papierów wartościowych, lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością-jeżeli ustawa oraz statut funduszu tak stanowią. W myśl ust. 4 ilekroć w ustawie jest mowa o wpłatach, rozumie się przez to również wniesienie papierów wartościowych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, o których mowa w ust. 2.

Zatem wniesienie papierów wartościowych do funduszu inwestycyjnego jest równoznaczne z wpłatą do funduszu.

Tym samym własność wnoszonych papierów wartościowych przenoszona jest na fundusz inwestycyjny.

Wniesienie akcji do funduszu inwestycyjnego w zamian za certyfikaty inwestycyjne nie może być utożsamione z otrzymaniem w zamian za aport udziałów o określonej wartości nominalnej w spółce kapitałowej. Aport jest instytucją prawa handlowego szczegółowo uregulowaną w Kodeksie spółek handlowych (dalej: k.s.h.). Wniesienie aportu jako wkładu niepieniężnego ma na celu pokrycie kapitału zakładowego w spółce i jest podporządkowane ściśle określonej procedurze. W zamian za aport podmiot wnoszący nabywa szereg uprawnień o charakterze korporacyjnym w spółce, którą wyposażył w kapitał. Tryb dokonywania wpłat do funduszu inwestycyjnego w celu objęcia certyfikatów uczestnictwa w funduszu nie jest regulowany przepisami k.s.h. i podlega wyłącznie przepisom ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.). Ponadto, biorąc pod uwagę fakt, że fundusz inwestycyjny nie jest spółką kapitałową, wniesienie akcji w tym trybie nie skutkuje otrzymaniem udziałów.

Pojęcie papierów wartościowych zostało zdefiniowane w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.). Stosownie do tego przepisu przez papiery wartościowe rozumie się:

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) do źródeł przychodów zalicza się kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Przychód z odpłatnego zbycia powstaje zatem już w momencie przeniesienia tytułu własności akcji na ich nabywcę niezależnie od daty faktycznej zapłaty.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż wniesienie przez Wnioskodawcę papierów wartościowych (akcji) do funduszu inwestycyjnego zamkniętego będzie równoznaczne z ich odpłatnym zbyciem. Nastąpi bowiem przeniesienie własności wnoszonych papierów wartościowych, a Wnoszący otrzyma w zamian certyfikaty inwestycyjne określonej wartości.

Wartość otrzymanych certyfikatów inwestycyjnych, odpowiadająca wartości wnoszonych papierów wartościowych, stanowić będzie dla celów podatkowych przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a), który podlega opodatkowaniu.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Natomiast dochód ze sprzedaży akcji, jak stanowi art. 30b ust. 2 ww. ustawy, oblicza się jako różnicę między sumą przychodów uzyskanych z tytułu tej sprzedaży, a kosztami uzyskania przychodów, określonymi w zależności od sposobu nabycia akcji w zamian za aport lub za gotówkę odpowiednio na podstawie art. 22 ust. 1f lub art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca pozostaje właścicielem akcji spółki akcyjnej i zamierza wnieść akcje jako wkład niepieniężny do funduszu inwestycyjnego zamkniętego w zamian za certyfikaty inwestycyjne wydane przez ten fundusz. Statut funduszu będzie dopuszczał wniesienie papierów wartościowych (akcji) i udziałów w spółkach.

Jak już wskazano wyżej, podatku dochodowego nie płaci się od przychodu, lecz od dochodu, czyli kwoty przychodu pomniejszonej o koszty jego uzyskania.

Ustawodawca regulując zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów ze sprzedaży akcji, uzależnił je od sposobu nabycia (objęcia) zbywanych akcji:

Przepisem, który odnosi się do ustalenia kosztów z odpłatnego zbycia akcji w sytuacji, gdy nabyte zostały za pieniądze, jest art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na podstawie tego przepisu nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie akcji w spółce. Wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu przy ustaleniu dochodu z odpłatnego ich zbycia. Kosztem nabycia akcji jest kwota, za którą zostały one zakupione. Kosztami nabycia akcji są również inne wydatki poniesione na nabycie (objęcie), takie jak: opłaty notarialne, podatek od czynności cywilnoprawnych itp.

- gdy zbywane akcje były objęte za wkład niepieniężny zastosowanie ma art. 22 ust. 1f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wynika z niego, że w takim przypadku na dzień zbycia, koszt uzyskania przychodów ustala się:

Przychód ze sprzedaży akcji należy pomniejszyć również o inne wydatki poniesione na ich nabycie, np.: opłaty notarialne, podatek od czynności cywilnoprawnych itp.,

Zgodnie z art. 7 ust. 9 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 1104 z późn. zm.) w przypadku odpłatnego zbycia akcji w spółce objętych przed dniem 1 stycznia 2001 r. w zamian za wkład niepieniężny, koszt uzyskania przychodów określa się na podstawie przepisów obowiązujących w roku objęcia tych akcji.

Na podstawie art. 30b ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodu uzyskanego ze sprzedaży akcji nie łączy się ani z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych według skali podatkowej (np. z emerytury lub renty, ze stosunku pracy, z działalności wykonywanej osobiście itp.), ani z dochodami z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej 19% podatkiem liniowym.

Po zakończeniu roku należy dochody ze sprzedaży akcji wykazać w zeznaniu PIT-38 (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym), które należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. W tym terminie będzie Pan zobowiązany również do wpłaty należnego podatku (art. 45 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Podsumowując, w oparciu o powyższe przepisy prawa należy stwierdzić, iż wniesienie akcji do funduszu inwestycyjnego zamkniętego w zamian za emitowane przez fundusz certyfikaty inwestycyjne jest równoznaczne z ich odpłatnym zbyciem, stanowi zatem przychód z kapitałów pieniężnych i będzie podlegać opodatkowaniu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.