IPPB2/415-10/10-4/AS - Powstanie przychodu w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku dożywotniego bezpłatnego użytkowania przez fundatora majątku przekazanego nieodpłatnie na rzecz fundacji.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2009 r. (data wpływu 11 stycznia 2010 r.), uzupełnione pismem z dnia 15 marca 2010 r. (data wpływu 17 marca 2010 r.) na wezwanie z dnia 5 marca 2010 r. Nr IPPB2/415-10/10-2/AS, IPPB2/436-9/10-2/AF, IPPB2/436-10/10-2/AF o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu dożywotniego bezpłatnego użytkowania majątku przekazanego nieodpłatnie na rzecz fundacji - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 stycznia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu dożywotniego bezpłatnego użytkowania majątku przekazanego nieodpłatnie na rzecz fundacji.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 5 marca 2010 r. Nr IPPB2/415-10/10-2/AS, IPPB2/436-9/10-2/AF, IPPB2/436-10/10-2/AF na podstawie art. 169 § 1 i § 2 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia tego wniosku w zakresie uiszczenia dodatkowej opłaty od wniosku w wysokości 40 zł na każdy podatek (razem 80 zł) na rachunek bankowy Izby Skarbowej w W i doręczenie dowodu uiszczenia opłaty do tut. organu w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem wydania interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, natomiast w pozostałej części wniosku, tj. podatku od czynności cywilnoprawnych i podatku od spadków i darowizn pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia.

Wniosek uzupełniono w terminie, tj. pismem z dnia 15 marca 2010 r. (data nadania 16 marca 2010 r., data wpływu 17 marca 2010 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca postanowił przekazać swój majątek na rzecz Fundacji, którą planuje założyć (projekt statutu fundacji w załączeniu). Fundusz założycielski będzie składał się z wolnych od wszelkich obciążeń nieruchomości w postaci zabudowanej działki rekreacyjnej oraz dwóch mieszkań (spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu). Majątek ten zostanie przekazany Fundacji po jej zarejestrowaniu w Krajowym Rejestrze Sądowym poprzez zawarcie odrębnej umowy nieodpłatnego przekazania Fundacji wskazanych składników majątkowych w wykonaniu postanowień aktu założycielskiego Fundacji. Jednocześnie zgodnie ze statutem (§ 12) Fundator (czyli Wnioskodawca) będzie uprawniony do dożywotniego bezpłatnego użytkowania majątku przekazanego na fundusz założycielski.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Przedmiot niniejszej interpretacji przepisów prawa podatkowego stanowi odpowiedź na pytanie trzecie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Odpowiedź na pytanie pierwsze i drugie w zakresie podatku od spadków darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie udzielona w odrębnych rozstrzygnięciach.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 251 Kodeksu cywilnego rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania jej pożytków (użytkowanie). Statut Fundacji obciąża majątek przekazany na fundusz założycielski dożywotnim użytkowaniem na rzecz fundatora, czyli Wnioskodawcy w niniejszej sprawie. Zdaniem Wnioskodawcy w niniejszym przypadku nie mamy do czynienia z umową pomiędzy Fundatorem, a Fundacją, gdyż prawo do użytkowania wynika bezpośrednio ze statutu Fundacji. Nie można zatem twierdzić, iż należy ono do źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż mowa tam o umowach najmu, podnajmu lub o podobnym charakterze. W niniejszym przypadku z umową natomiast nie mamy do czynienia (użytkowanie wynika bezpośrednio ze statutu). Zdaniem Wnioskodawcy w opisanym stanie faktycznym w ogóle nie wystąpi przychód, gdyż użytkował on będzie majątek, który był wcześniej jego własnością.

Nie będziemy mieli zatem do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem Fundacji na rzecz Fundatora, gdyż de facto to Fundator wyzbył się prawa własności na rzecz Fundacji pozostawiając sobie na mocy statutu prawo do używania rzeczy i pobierania jej pożytków. Na prawo własności składają się poszczególne prawa: ius possidendi (prawo posiadania), ius utendi, fruendi, abutendi (prawo korzystania i pobierania pożytków, zużycia rzeczy) i ius disponendi (prawo rozporządzania). Fundator przenosząc własność majątku na rzecz Fundacji i jednocześnie zapewniając sobie prawo jego dożywotniego bezpłatnego użytkowania wyzbył się prawa rozporządzania rzeczą, natomiast pozostawił sobie pozostałe prawa w granicach, które normuje kodeks cywilny w przepisach o użytkowaniu (art. 251 k.c.). Nie mamy zatem do czynienia ze świadczeniami Fundacji na rzecz Fundatora, który nie otrzymuje żadnych dodatkowych praw ponad te, które juz posiadał. W związku z tym nie wystąpi przychód podlegający opodatkowaniu.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do postanowień art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy do źródeł przychodów zalicza się przychody z innych źródeł, przy czym pojęcie innych źródeł nie zostało wprost zdefiniowane w powołanym przepisie.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10. w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustalenie wartości przychodu otrzymanego przez podatnika w postaci nieodpłatnego świadczenia reguluje art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Jak wynika z powołanych wyżej uregulowań, ustawodawca w art. 11 ust. 2a ściśle określił sposoby ustalenia wartości nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca postanowił przekazać nieodpłatnie swój majątek na rzecz Fundacji, którą planuje założyć w postaci zabudowanej działki rekreacyjnej oraz dwóch mieszkań. Jednocześnie zgodnie ze statutem (§ 12) Fundator (czyli Wnioskodawca) będzie uprawniony do dożywotniego bezpłatnego użytkowania majątku przekazanego na fundusz założycielski.

Biorąc pod uwagę nakreślone we wniosku zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z przychodem z nieodpłatnych świadczeń, uzyskiwanym przez Wnioskodawcę, z tytułu bezpłatnego użytkowania majątku przekazanego na rzecz Fundacji.

Zdanie Wnioskodawcy, że w opisanym stanie faktycznym w ogóle nie wystąpi przychód, gdyż użytkował on będzie majątek, który był wcześniej jego własnością a ponadto, nie otrzyma żadnych dodatkowych praw ponad te, które juz posiadał nie wyklucza obowiązku ustalenia po stronie Wnioskodawcy przychodu z nieodpłatnych świadczeń. Dzięki takiemu działaniu, tj. dożywotniego bezpłatnego użytkowania majątku po stronie Wnioskodawcy dojdzie do przysporzenia majątku, gdyż inny podmiot będzie ponosił za niego koszty finansowe, a tym samym Wnioskodawca nie będzie musiał uszczuplać własnego majątku osobistego w związku z utrzymaniem majątku.

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Tym samym świadczeniodawca, w sytuacji dożywotniego bezpłatnego użytkowania majątku przez Wnioskodawcę, nie będzie zobowiązany do poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, lecz zgodnie z art. 42a ww. ustawy, zobowiązany będzie do sporządzenia informacji według wzoru na druku PIT-8C o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku przekazać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika.

Natomiast Wnioskodawca, po zakończeniu roku podatkowego, jako podatnik jest obowiązany złożyć zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie określonym w art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym winien uwzględnić kwotę przychodu wynikającą z informacji PIT-8C, i opodatkować ją łącznie z innymi dochodami.

Reasumując, należy stwierdzić, że z faktu bezpłatnego dożywotniego użytkowania majątku Fundacji przez Fundatora będzie wynikał obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu przychodów z innych źródeł. Wnioskodawca, winien przychody te opodatkować razem z innymi dochodami w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym przychody z innych źródeł uzyskał.

Do wniosku podatnik dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w W działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Dlatego dokumenty dołączone przez Pana do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja Nr 10, 09-402 Płock.