IPPB1/4511-606/15-2/ES - Ustalenie skutków podatkowych zbycia nieruchomości

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 24 kwietnia 2015 r. (data wpływu 27 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 27 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Podczas trwania związku małżeńskiego Wnioskodawca i małżonka nabyli m.in. do majątku wspólnego dorobkowego dwa lokale mieszkalne:

Wnioskodawca i małżonka w dniu 21 marca 2011 r., zawarli w formie aktów notarialnych:

Cały, wspólny majątek dorobkowy małżonków podlegający podziałowi obejmował:

Zgodnie z powyższym - wartość rynkowa majątku wspólnego na dzień podziału, 21 marca 2011 r., wynosiła - 640 000 zł, a to z kolei oznaczało, że #189; tegoż majątku wynosiła 320.000 zł.

W wyniku dokonanego podziału wnioskodawca otrzymał:

Dodatkowo małżonkowie uzgodnili, że Wnioskodawca otrzyma od małżonki 50.000 zł spłaty w gotówce, w ratach płatnych do 20 grudnia 2015 r.

W dniu 19 lutego 2015 r. Wnioskodawca zawarł umowę sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr 52 przy ul. C. 9 za kwotę odpowiadającą aktualnym warunkom rynkowym - 185.000 złotych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy zbycie przez Wnioskodawcę w 2015 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr 52 położonego w A przy ul. C. 9, nabytego do majątku wspólnego małżonków w 2009 r., a które po zawarciu w 2011 r. umowy majątkowej małżeńskiej i ekwiwalentnym podziale majątku wspólnego stanowiło wyłączną własność Wnioskodawcy, nastąpiło po upływie okresu 5 lat, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez co nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy, mając na uwadze charakter prawny współwłasności małżeńskiej, że nie jest nabyciem - w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w opisanym stanie faktycznym, przyznanie rzeczy na wyłączną własność w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków, gdyż wartość otrzymanych składników majątkowych w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków mieściła się w udziale, jaki przysługiwał wnioskodawcy w majątku wspólnym i poza ten udział nie wykraczała.

Majątek, w wysokości uwzględniającej także spłatę - 310.000 złotych, jaki przypadł Wnioskodawcy w związku z dokonanym podziałem (w tym: spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr 52 położonego w A przy ul. C. 9) - mieścił się w udziale, jaki przysługiwał Wnioskodawcy w majątku dorobkowym małżeńskim.

Zatem za datę nabycia przez Wnioskodawcę całej nieruchomości - spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr 52 położonego w A przy ul. C. 9 - należy przyjąć 2009 r., czyli rok, w którym małżonkowie nabyli ją do majątku wspólnego.

Zgodnie z tym stanowiskiem przychód uzyskany ze sprzedaży przedmiotowej nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na fakt, że okres pięcioletni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy upłynął z końcem 2014 r.

Podatnik - Wnioskodawca swoje stanowisko opiera m.in. na prawomocnym orzeczeniu WSA w Krakowie z dnia 1 kwietnia 2004 r. sygn. I SA/Kr 2264/01:

"za datę nabycia nieruchomości w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (...) w przypadku sprzedaży nieruchomości, która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego. Przyjęcie odmiennego poglądu, a mianowicie, uznanie że nabycie nieruchomości nastąpiło w dacie zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej prowadziłoby do błędnego ustalenia, że dla współwłaściciela - małżonka - termin określony w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (...) biegłby dwukrotnie - raz od daty nabycia udziału i drugi raz od daty zniesienia współwłasności. W świetle powyższego przyjąć należy, że nabyciem rzeczy i praw w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (...) nie jest zdarzenie prawne polegające na przyznaniu własności rzeczy w drodze zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej i objęcie przez jednego z małżonków rzeczy na wyłączną własność.", oraz na interpretacji indywidualnej wydanej przez:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 02.04 2014 r. sygnatura IPPB4/415-879/13-4/MS,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 17 listopada 2014 r. sygnatura IPPB4/415-603/14-4/AM,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 23 lutego 2015 r. sygnatura IBPBII/2/415-1058/14/MM.

Jednocześnie Wnioskodawca informuje, że w sprawie objętej przedstawionym we wniosku stanie faktycznym nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa lub postępowanie kontrolne oraz, że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z powyższego wynika zatem, że w przypadku sprzedaży nieruchomości, bądź jej części decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma data i forma prawna nabycia tej nieruchomości.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788, z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wspólność ustawowa ma charakter współwłasności łącznej (bezudziałowej). Ustanie współwłasności małżeńskiej powoduje przekształcenie współwłasności bezudziałowej we współwłasność w częściach ułamkowych i od tego momentu dopuszczalne jest zniesienie współwłasności.

Zgodnie z ogólną zasadą uregulowaną w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Stosownie do art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Natomiast, biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

* wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku dokonanego podziału mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim.

Ustalenia wartości majątku należy dokonać w oparciu o obiektywne kryteria czyli zgodnie z wyliczeniem dokonanym na podstawie cen rynkowych obowiązujących na danym obszarze w dniu zawarcia umowy, na mocy której doszło do podziału majątku dorobkowego małżonków, a nie według subiektywnego przekonania małżonków. Gdy przedmiotem podziału majątku wspólnego małżonków jest więcej niż jeden składnik majątku wchodzący w skład majątku dorobkowego małżonków wówczas, aby ustalić czy podział był ekwiwalentny w naturze lub czy wartość otrzymanych przez byłego małżonka w wyniku podziału majątku rzeczy mieści się w udziale jaki przysługiwał mu w majątku wspólnym należy w pierwszej kolejności zsumować wartość rynkową wszystkich składników majątku podlegających podziałowi i podzielić na pół oraz ustalić wartość rynkową składników majątku otrzymanych przez każdego z małżonków.

Zatem skoro w niniejszej sprawie oprócz nieruchomości podział majątku małżonków obejmował również inne rzeczy wchodzące w skład majątku dorobkowego małżonków, to należy w pierwszej kolejności obliczyć jaką wartość miał cały majątek podlegający podziałowi, czyli zsumować wartość wszystkich rzeczy i praw wchodzących w skład majątku wspólnego. Następnie należy obliczyć wartość udziału jaki Wnioskodawcy przysługiwał w majątku wspólnym, czyli wartość całego majątku dorobkowego małżonków podzielić na pół. Otrzymana kwota odpowiadać będzie wartości udziału jaki przysługiwał Wnioskodawcy w majątku wspólnym.

Kolejnym krokiem jest porównanie wartości majątku, jaki Wnioskodawca otrzymał w drodze podziału majątku dorobkowego, czyli wartości nieruchomości do kwoty jaki Jemu przysługiwał pierwotnie w majątku wspólnym. I wówczas, gdyby Wnioskodawca w wyniku podziału majątku wspólnego otrzymał rzeczy i prawa o takiej samej wartości jak były małżonek, a podział odbył się bez spłat i dopłat lub gdyby Wnioskodawca otrzymała rzeczy i prawa nieprzekraczające wartości udziału jaki Jemu pierwotnie przysługiwał w majątku wspólnym, to należałoby uznać, że wartość otrzymanych na wyłączną własność rzeczy i prawa mieści się w udziale, jaki Jemu w majątku wspólnym przysługiwał.

Zatem za datę nabycia rzeczy i prawa otrzymanych w wyniku podziału majątku wspólnego, należałoby przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego. Natomiast jeżeli Wnioskodawca w wyniku podziału majątku otrzymałaby rzeczy i prawa, których wartość przekracza udział pierwotnie Jemu przysługujący w majątku wspólnym, to należałoby uznać, że dzień, w którym dokonano tego podziału majątku jest datą nabycia udziału w nieruchomości otrzymanej na wyłączną własność w drodze podziału majątku wspólnego.

Skoro zatem wartość otrzymanych przez Wnioskodawcę składników majątkowych w wyniku podziału majątku dorobkowego małżonków mieściła się w udziale, jaki przysługiwał Jemu w majątku dorobkowym małżeńskim i poza ten udział nie wykraczała, to za datę nabycia przedmiotowej nieruchomości należy przyjąć 2009 r., czyli rok, w którym małżonkowie nabyli ją do majątku wspólnego. W konsekwencji przychód z tytułu zbycia nieruchomości nie będzie podlegać w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ odpłatne zbycie ww. nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku, w którym miało miejsce nabycie. Przy czym jeszcze raz podkreślić należy, że rozstrzygniecie niniejsze oparte zostało na założeniu, że Wnioskodawca prawidłowo określił wartości rynkowe składników majątku wspólnego małżonków podlegających podziałowi.

W przeciwnym wypadku, czyli w sytuacji gdyby wskutek podziału majątku wspólnego Wnioskodawca w rzeczywistości otrzymał majątek o wyższej wartości niż Jego była małżonka, to wówczas 2011 rok należałoby utożsamiać z datą nabycia przez Wnioskodawcę udziału w nieruchomości.

Podsumowując, przyjmując za Wnioskodawcą, że wartość otrzymanego przez Niego majątku nie przekracza udziału jaki przysługiwał Jemu w majątku wspólnym, to za datę nabycia nieruchomości, który przypadł Wnioskodawcy w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć rok jej nabycia do majątku wspólnego, tj. rok 2009. Tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży tej nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na fakt, że okres pięcioletni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy upłynął z końcem 2014 r.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.