IPPB1/4511-238/15-2/JS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 lutego 2015 r. (data wpływu 16 lutego 2015 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu przez dłużnika solidarnego - jest prawidłowe.

W dniu 16 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu przez dłużnika solidarnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest polskim rezydentem podatkowym, objętym nieograniczonym obowiązkiem podatkowym od dochodów uzyskiwanch na terenie Polski. Prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą polegającą na wznoszeniu wielorodzinnych budynków mieszkaniowych. W zeszłym roku rozpoczęła kolejną inwestycję - uzyskała kredyt bankowy, zakupiła odpowiednią dla jej celów działkę budowlaną oraz wzniosła budynek w stanie surowym zamkniętym.

W tym czasie Wnioskodawczyni rozważała zmianę formy prawnej prowadzenia działalności. Wraz ze wspólnikiem - inną osobą fizyczną - utworzyła spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, która przez kilka miesięcy nie prowadziła działalności.

W październiku 2014 r. Wnioskodawczyni zdecydowała o wniesieniu opisanej wyżej inwestycji aportem do utworzonej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, podwyższając kapitał zakładowy spółki. Po dokonaniu tej operacji w następnych miesiącach spółka weszła w miejsce Wnioskodawczyni w szereg umów z kontahentami i dostawcami współpracującymi przy inwestycji, a także przystąpiła do umowy kredytowej jako dłużnik solidarny.

Wnioskodawczyni nie wyklucza, że w przyszłości powróci jako aktywny uczestnik projektu inwestycyjnego, jednakże na dzień składania wniosku jej działalność gospodarcza została zawieszona.

W chwili obecnej Wnioskodawczyni nie prowadzi faktycznie żadnych działań związanych z inwestycją, wszelkie obowiązki przejęła na siebie spółka. Spółka także - jako obecny właściciel nieruchomości - osiągnie w przyszłości przychód z tytułu sprzedaży gotowych lokali. Jednocześnie Wnioskodawczyni pozostaje dłużnikiem z tytułu umowy kredytu bankowego, a spółka jest dłużnikiem solidarnym. W chwili obecnej to spółka obsługuje kredyt - otrzymuje kolejne transze środków finansowych oraz spłaca odsetki. Środki na spłatę odsetek są zablokowane na koncie bankowym spółki, pochodzą ze środków spółki i to z nich bank pobiera należne mu z tytułu udzielenia kredytu odsetki.

Wnioskodawczyni pozostaje i pozostanie do końca obowiązywania umowy kredytowej dłużnikiem, bank nie zwolnił jej w żadnym wymiarze z długu. Wybór podmiotu obecnie obsługującego wydatkowanie kredytu oraz spłatę odsetek jest podyktowany jedynie względami gospodarczymi i w przypadku nowych okoliczności może ulec zmianie, w efekcie czego Wnioskodawczyni będzie spłacała w przyszłości część kredytu. Zgodnie z podpisanym aneksem do umowy kredytowej, spółka przystąpiła do umowy kredytowej, złożyła jako zabezpieczenie weksel in blanco oraz pełnomocnictwa do rachunku bieżącego dla banków kredytujących inwestycję. Jednocześnie fakt ten w żaden sposób nie wpłynął na styuację prawną Wnioskodawczyni, a także na wysokość opłat (odsetek oraz prowizji) związanych z faktem udzielenia kredytu.

Spółka nie otrzymała wynagrodzenia w zamian za przystąpienie do długu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z przystąpieniem spółki do umowy kredytu jako dłużnika solidarnego, wystąpił po stronie Wnioskodawczyni przychód z tego tytułu w podatku dochodowym od osób fizycznych, niezależnie od źródła tego przychodu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie osiągnęła ona przychodu z tytułu przystąpienia spółki do umowy kredytu jako dłużnika solidarnego.

Z uwagi na nieodpłatny charakter czynności przystąpienia do długu, w opinii Wnioskodawczyni istotne z punktu widzenia przedmiotowej sprawy są poniższe przepisy:

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PIT) dochodami z działalności gospodarczej są m.in.:

"wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (...)"

Zaś zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT: "Przychodami (...) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń."

Wnioskodawczyni uważa, że w wyniku przystąpienia spółki do kredytu bankowego jako dłużnika solidarnego, nie osiągnęła żadnego przysposobienia majątkowego, które mogłoby być uznane za nieodpłatne świadczenie zgodnie z przytoczonymi wyżej przepisami.

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, można przyjąć, że:

"Obejmuje ono (nieodpłatne świadczenie) bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy." (Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 lutego 2013 r. sygn. akt II FSK 1269/11).

W przedmiotowym stanie faktycznym Wnioskodawczyni nie uzyskuje żadnego przysporzenia majątkowego, a ewentualna zmiana jej sytuacji majątkowej nie jest możliwa do skonkretyzowania, pozostaje ona bowiem w dalszym ciągu i pozostanie do końca trwania umowy kredytowej dłużniczką banku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z brzmieniem art. 14 ust. 1 cyt. ustawy za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Natomiast w myśl art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodoweym od osób fizycznych, przychodem z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą polegającą na wznoszeniu wielorodzinnych budynków mieszkaniowych (na dzień składania wniosku jej działalność została zawieszona). W zeszłym roku Wnioskodawczyni rozpoczęła kolejną inwestycję - uzyskała kredyt bankowy, zakupiła odpowiednią dla jej celów działkę budowlaną oraz wzniosła budynek w stanie surowym zamkniętym.

W tym czasie Wnioskodawczyni wraz ze wspólnikiem utworzyła spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

W październiku 2014 r. Wnioskodawczyni zdecydowała o wniesieniu opisanej wyżej inwestycji aportem do utworzonej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Po dokonaniu tej operacji w następnych miesiącach spółka weszła w miejsce Wnioskodawczyni w szereg umów z kontahentami i dostawcami współpracującymi przy inwestycji, a także przystąpiła do umowy kredytowej jako dłużnik solidarny. Wszelkie obowiązki związane z inwestycją przejęła na siebie spółka. Wnioskodawczyni pozostaje dłużnikiem z tytułu umowy kredytu bankowego, a spółka jest dłużnikiem solidarnym. W chwili obecnej to spółka obsługuje kredyt - otrzymuje kolejne transze środków finansowych oraz spłaca odsetki. Środki na spłatę odsetek są zablokowane na koncie bankowym spółki, pochodzą ze środków spółki i to z nich bank pobiera należne muz tytułu udzielenia kredytu odsetki.

Wnioskodawczyni pozostaje i pozostanie do końca obowiązywania umowy kredytowej dłużnikiem, bank nie zwolnił jej w żadnym wymiarze z długu. Zgodnie z podpisanym aneksem do umowy kredytowej, spółka przystąpiła do umowy kredytowej, złożyła jako zabezpieczenie weksel in blanco oraz pełnomocnictwa do rachunku bieżącego dla banków kredytujących inwestycję.

Przy rozpatrywaniu przedmiotowej sprawy, należy zwrócić przede wszystkim uwagę na postanowienia art. 366 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121), w myśl którego kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika więc, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać ponadto należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

W związku z powyższym, stwierdzić należy, że w analizowanej sprawie przystapienie spółki z o.o. do umowy kredytu jako dłużnika solidarnego i spłata na rzecz banku całości, czy też części zobowiazania solidarnego, nie spowoduje w momencie jej dokonania powstania dla Wnioskodawczyni przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W takiej sytuacji nie dochodzi bowiem do trwałego przysporzenia w majątku Wnioskodawczyni, a jedynie do zmiany podmiotu, wobec którego może ona zostać zobowiązana w związku z wynikajacą z umowy kredytowej wierzytelnoscią.

Zatem, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie, należy podkreślić, że przywołany przez Wnioskodawczynię wyrok sądu administracyjnego dotyczący przepisów prawa, wydany został w indywidualnych sprawach i nie może być źródłem praw i obowiązków w innych sprawach. Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Z uwagi na powyższe przywołany wyrok sądu administracyjnego, nie jest wiążący dla tut. Organu podatkowego. Każdą sprawę Organ podatkowy jest zobowiązany traktować indywidualnie.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.