IPPB1/415-830/09-5/EC - Możliwość zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych diet z tytułu podróży służbowej, wypłacanych kierowcom wykonującym pracę w ramach transportu krajowego oraz transportu międzynarodowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2009 r. (data wpływu 2 listopada 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 23 grudnia 2009 r. (data nadania 23 grudnia 2009 r., data wpływu 28 grudnia 2009 r.) złożonym na wezwanie Nr IPPB1/415-830/09-2/EC z dnia 17 grudnia 2009 r. (data doręczenia 22 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania:

W dniu 2 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania diet wypłacanych kierowcom.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca wskazał, iż w uchwale z dnia 19 listopada 2006 r. II PZP 11/08 Sąd Najwyższy stwierdził: "Kierowca transportu międzynarodowego odbywający podróże w ramach wykonywania umówionej pracy i na określonym w umowie obszarze jako miejsce świadczenia pracy nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 77⁵ § 1 k.p."

W opinii Wnioskodawcy uchwała ta spowodowała ponowne zamieszanie wokół problematyki naliczania diet kierowcom za czas podróży służbowej.

Zdaniem Sądu Najwyższego "Podróż służbowa jest swoistą konstrukcją prawa pracy...Nie jest zatem podróżą służbową wykonywanie pracy w różnych miejscowościach. (...) Pracownicy mobilni nie wykonują incydentalnie zadania związanego z oddelegowaniem poza miejsce pracy, lecz ich charakter pracy wymusza nieustanne przebywanie w trasie."

W świetle powyższej uchwały pracownikowi mobilnemu jak został określony kierowca nie przysługują diety i inne świadczenia za czas takiej podróży, a ich ewentualna wypłata podlega opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych oraz "oskładkowaniu" na rzecz ZUS.

Zdaniem wnioskodawcy, który w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej zajmuje się transportem drogowym krajowym i międzynarodowym, co do zasady wszelkie wydatki ponoszone przez pracodawcę na rzecz pracownika, w tym wydatki na jego wyżywienie i noclegi stanowią koszt uzyskania przychodów. Świadczenia te są przychodami pracownika jednakże jako wypłacane w związku z podróżą służbową, stanowić będą dla pracownika przychód zwolniony od podatku i składek ZUS na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 z późn. zm.) oraz § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia MPiPS z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.

Wnioskodawca pismem z dnia 23 grudnia 2009 r. (data wpływu 28 grudnia 2009 r.) doprecyzował opis stanu faktycznego przedstawiony we wniosku ORD-IN, pytanie oraz uzupełnił podpis.

Wnioskodawca wskazał, że w umowach o pracę zawartych z kierowcami zatrudnionymi w jego firmie jako miejsce wykonywania pracy wskazano "cały kraj".

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w sytuacji przedstawionej we wniosku diety i inne świadczenia wypłacane kierowcom w transporcie międzynarodowym i krajowym w związku z podróżą służbową na zlecenie pracodawcy są wolne od podatku dochodowego oraz składek ZUS. Jako inne świadczenia należy rozumieć zwrot kosztów noclegów zwracanych kierowcy na podstawie przedłożonych rachunków lub faktur za nocleg oraz należności za nocleg wypłacanych w formie ryczałtu w wysokości określonej w ministerialnym rozporządzeniu.

Zdaniem Wnioskodawcy, kierowcom zarówno w transporcie krajowym jak i międzynarodowym pracodawca ma obowiązek naliczania i wypłacania diet i innych świadczeń za czas podróży służbowej, a wypłaty te na mocy przywołanych w poz. 45 i 50 przepisów jak również w oparciu o interpretacje Urzędów i Izb skarbowych są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych oraz od "oskładkowania" na rzecz ZUS.

Wnioskodawca oświadczył, że w sprawie nie toczy się żadne postępowanie.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, uważa się w myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:

Odrębnymi przepisami, o których mowa powyżej są przepisy:

Zatem diety przysługujące pracownikowi z tytułu odbytej podróży służbowej, w terminie i w państwie określonym przez pracodawcę oraz zwrot kosztów za przejazdy, dojazdy, noclegi, a także inne wydatki określone przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wysokości określonej w ww. rozporządzeniach.

Warunkiem niezbędnym dla skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest odbycie przez pracownika podróży służbowej. Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji podróży służbowej. Dlatego w kwestii tej należy posłużyć się definicją zawartą w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

W przepisie art. 77⁵ § 1 Kodeksu pracy ustawodawca określił, iż pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy przysługuje zwrot kosztów związanych z podróżą służbową. Zatem, podróżą służbową jest każdy wyjazd pracownika na polecenie pracodawcy poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałe miejsce pracy w celu wykonania zadania służbowego.

Stałe miejsce pracy winno być wskazane w umowie o pracę i ma decydujące znaczenie w omawianej sprawie. O podróży służbowej oraz należnych z tytułu jej odbywania należnościach decyduje bowiem to, że określone zadanie w ramach świadczonej pracy wykonywane jest przez pracownika poza miejscem ustalonym w umowie o pracę jako stałe miejsce jej wykonywania. A zatem, jeżeli pracownik wykonuje zadania związane ze stosunkiem pracy poza stałym miejscem pracy wskazanym w umowie o pracę, przysługują mu należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Sam fakt wykonywania pracy w innym miejscu niż przewidziane w umowie o pracę musi wynikać z polecenia wyjazdu służbowego. Pracownicy odbywają więc "podróż służbową" wówczas, gdy otrzymali od pracodawcy polecenie wykonania zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem wykonywania pracy określonym w umowie o pracę. W przypadku świadczenia przez pracownika pracy poza określonym terenem może być ono uznane za wykonywanie zadań w ramach "podróży służbowej" jedynie wówczas, gdy wykonywanie tego zadania odbywa się w miejscu, które nie jest według umowy o pracę miejscem stałego jej wykonywania.

W świetle art. 29 ust. 1 Kodeksu pracy określenie w umowie o pracę m.in. miejsca wykonywania pracy, pozostaje w gestii stron stosunku pracy. Pod pojęciem miejsca pracy rozumie się zarówno stały punkt w znaczeniu geograficznym, jak i pewien oznaczony obszar, strefę określoną granicami jednostki administracyjnej podziału kraju w inny dostatecznie wyraźny sposób, w którym będzie świadczona praca. Miejsce pracy nie musi pokrywać się z siedzibą zakładu pracy, bowiem te pojęcia nie są tożsame. Decyzję o tym czy pracownik odbywa podróż służbową podejmuje pracodawca wysyłający pracownika poza miejsce określone jako miejsce pracy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się transportem drogowym krajowym i międzynarodowym, zatrudnia pracowników, którzy w umowie o pracę mają określone jako miejsce wykonywania pracy teren całego kraju.

Reasumując, zwolnienie z podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych diet i innych należności za czas podróży służbowej pracownika uzależnione jest od określenia w umowie o pracę miejsca wykonywania pracy.

Zatem, jeżeli pracownicy będą wykonywać powierzone im czynności na terenie, który w umowie o pracę nie został określony jako miejsce pracy (poza granicami kraju), to w takim przypadku można mówić o podróży służbowej pracownika - kierowcy, i tym samym znajduje zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast, jeżeli z umowy o pracę będzie wynikać, że miejsce wykonywania pracy określone zostało jako obszar geograficzny - teren całego kraju, to nie można mówić w takim przypadku o podróży służbowej pracownika, a tym samym nie będzie mogło mieć zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wypłacane przez wnioskodawcę diety będą stanowiły przychód pracownika w rozumieniu przepisu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. ze stosunku pracy.

Dodatkowo koniecznym jest wskazanie, iż zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister Finansów - na pisemny wniosek zainteresowanego - wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Przepis art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej stanowi, iż ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego - rozumie się przez to przepisy m.in. ustaw podatkowych oraz przepisy wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych. Natomiast poprzez ustawy podatkowe, zgodnie z art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej należy rozumieć ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Wobec powyższego, upoważnienie do wydawania indywidualnych interpretacji obejmuje jedynie przepisy podatkowe. Fakt, iż normy te powołują instytucje uregulowane w innych gałęziach prawa (np. prawa pracy) nie oznacza, iż instytucje te stają się prawem podatkowym. W konsekwencji, w omawianym przypadku, organ upoważniony może udzielić interpretacji jedynie w zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zajmując określone stanowisko w tej dziedzinie. Natomiast rozstrzygnięcie kwestii, czy wykonywanie pracy kierowcy może być uznane za podróż służbową należy do właściwości Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, który jest organem właściwym w zakresie prawa pracy. Bowiem to czy na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dieta wypłacana pracownikowi z tytułu podróży jest zwolniona z opodatkowania, uzależnione jest od tego czy dana podróż jest podróżą służbową w rozumieniu przepisów prawa pracy.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku należy stwierdzić, że orzeczenie to zapadło w indywidualnej sprawie i nie jest wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Z uwagi na fakt, iż Strona opłaciła wniosek w zakresie zdarzenia przyszłego w wysokości 75 zł, nadpłata w wysokości 35 zł dokonana w dniu 30 października 2009 r. będzie zwrócona, na wskazany rachunek bankowy zgodnie z art. 14f § 2a Ordynacji podatkowej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.