IPPB1/415-680/14-4/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 9 maja 2014 r. (data wpływu 12 maja 2014 r.) uzupełnionego pismem z dnia 30 lipca 2014 r. (data nadania 3 sierpnia 2014 r., data wpływu 5 sierpnia 2014 r.) na wezwanie z dnia 23 lipca 2014 r. (data doręczenia 28 lipca 2014 r.) Nr IPPB1/415-680/14-2/MS, o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - jest prawidłowe.

W dniu 12 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

W dniu 20 stycznia 2011 r. Stanisław B. oraz jego wnuk, Przemysław B. zawarli notarialnie umowę renty, w której Stanisław B. w zamian za dożywotnią rentę w wysokości 1 000 zł miesięcznie (płatnej na jego rzecz półrocznie) przeniósł na rzecz swojego wnuka, Przemysława B. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Stanisław B. prawo do przedmiotowego lokalu nabył w udziale 1/2 części: a) w 1/4 części w wyniku śmierci żony (w drodze dziedziczenia po niej) oraz w 1/4 części na podstawie umowy darowizny od swojego syna, Bogdana B., udokumentowanej aktem notarialnym dnia 19 lutego 1997 r.

Obowiązek dokonywania płatności renty na rzecz Stanisława B. został wyznaczony półrocznie, z dołu do dziesiątego dnia miesiąca następującego po upływie półrocza kalendarzowego.

Stanisław B. uznał, że od kwot jemu przekazanych tytułem renty należy regularnie płacić podatek dochodowy. W dniu 7 lipca 2011 r. Stanisław B. wpłacił na konto Urzędu Skarbowego kwotę w wysokości 900 zł tytułem podatku dochodowego od renty (5000 zł *18%). Kolejnych wpłat dokonywał: 14 marca 2012 r. (1178 zł); 18 lipca 2012 r. (1 080 zł); 22 marca 2013 r. (1 080 zł); 18 lipca 2013 r. (1 080 zł); 10 stycznia 2014 r. (1 080 zł). Łącznie tytułem podatku dochodowego od renty wpłacił do dnia 10 stycznia br. na konta Urzędu Skarbowego kwotę w wysokości 6 398 zł.

W dniu 20 marca 2014 r. w kancelarii notarialnej Stanisław B. oraz jego wnuk, Przemysław B. dokonali zmiany umowy renty zawartej dnia 20 stycznia 2011 r.

Strony uzgodniły, że zmieniają ww. umowę renty w ten sposób, że ustalają wysokość świadczeń z dożywotniej renty na kwotę 150 zł (wcześniej 1 000 zł), płatną półrocznie, z dołu do 10 dnia miesiąca następującego po upływie półrocza kalendarzowego. Przemysław B. (w akcie notarialnym z 20 marca 2014 r.) zobowiązał się, że zapłaci na rzecz Stanisława B. ego skapitalizowaną wartość świadczeń z dożywotniej renty, odpowiadającą świadczeniom za okres najbliższych 240 miesięcy, to jest do dnia 30 kwietnia 2034 r., w kwocie 36 000 zł (150*240). Stanisław B. w akcie notarialnym (z 20 marca 2014 r.) potwierdził odbiór ww. kwoty.

Podatek od otrzymanej kwoty 36 000 zł nie został jeszcze uregulowany.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 23 lipca 2014 r. Nr IPPB1/415-680/14-2/MS wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. W dniu 5 sierpnia 2014 r. do tut. Biura wpłynęło uzupełnienie, w którym Wnioskodawca doprecyzował opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego poprzez wskazanie, że:

1. W dniu 27 października 1985 r; nastąpiła śmierć Józefy B. ej, żony Wnioskodawcy. Pan Stanisław B. tym samym nabył część prawa do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (S. 1/49) w wyniku ustania wspólności ustawowej w związku ze śmiercią żony, w udziale 1/4 części w drodze dziedziczenia po niej.

2. Następnie w roku 1997 (19 lutego 1997 r.) na podstawie umowy darowizny (udokumentowanej aktem notarialnym) od swojego syna, Bogdana B. ego nabył jego część prawa do lokalu w wymiarze 1/4.

3. Biorąc pod uwagę powyższe Pan Stanisław B. całkowite/pełne prawo do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu uzyskał 19 lutego 1997 r.

4. Wnioskodawca spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nabył w wyniku ustania a) wspólności ustawowej w związku ze śmiercią żony, b) częściowo w drodze dziedziczenia po niej, c) częściowo w drodze umowy darowizny ze swoim synem.

5. 20 stycznia 2011 r. na podstawie aktu notarialnego zawartego między Stanisławem B., a jego wnukiem, Panem Przemysławem B., Wnioskodawca przeniósł na rzecz swojego wnuka całkowite/pełne spółdzielcze własnościowe prawo do przedmiotowego lokalu.

6. Przeniesienie prawa odbyło się na podstawie umowy renty świadczonej na rzecz Wnioskodawcy przez wnuka, w zamian za prawo do przedmiotowego lokalu. Szczegółowy opis umowy renty został zawarty w oryginale wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

7. Następnie Pan Stanisław B. oraz Pan Przemysław B. w dnia 20 marca 2014 r. aktem notarialnym dokonali zmiany umowy renty. Szczegółowy opis zmian został zawarty w oryginale wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Wnioskodawca informuje, że przepisy Ustawy o podatku dochodowym (Art. 10 ust. 1 pkt 8) jednoznacznie wskazują, że w zaistniałym stanie obowiązek podatkowy nie występuje. Art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy wskazuje, że podatek należy uregulować, w przypadku kiedy następuje odpłatne zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przed upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym nastąpiło jego nabycie. Pan Stanisław B. całkowite/pełne spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nabył dnia 19 lutego 1997 r. na podstawie umowy darowizny, udokumentowanej aktem notarialnym. Biorąc powyższe pod uwagę, Wnioskodawca wyraża opinię, że obowiązek podatkowy od otrzymanych kwot zarówno w ramach umowy renty z 20 stycznia 2011 r. oraz jej późniejszej zmiany w dniu 20 marca 2014 r. nie wystąpił, a dotychczas wpłacona kwota przez Pana Stanisława B. z tego tytułu powinna zostać mu zwrócona.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zarówno w przypadku umowy renty z dnia 20 stycznia 2011 r., jak jej późniejszej zmiany w dniu 20 marca 2014 r. od otrzymanych kwot Pan Stanisław B. powinien płacić podatek dochodowy.

2. Jeżeli tak, to kiedy powinien zostać uregulowany podatek w przypadku kwoty 36 000 zł, którą Pan Stanisław B. otrzymał od swojego wnuka tytułem kapitalizacji renty za 240 miesięcy z góry. Czy może to być jednorazowa wpłata.

Zły stan zdrowia Pana Stanisława B. ego powoduje, że systematyczne wychodzenie z domu do urzędu celem opłacenia podatku jest wielkim utrudnieniem, a w niedalekiej przyszłości może okazać się wręcz niemożliwe.

Zdaniem Wnioskodawcy, przepisy Ustawy o podatku dochodowym (Art. 10 ust. 1 pkt 8) jednoznacznie wskazują, że w zaistniałym stanie obowiązek podatkowy nie występuje.

Artykuł 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy wskazuje, że podatek należy uregulować, w przypadku kiedy następuje odpłatne zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przed upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym nastąpiło jego nabycie.

Wnioskodawca zauważa, że Pan Stanisław B. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nabył dnia 19 lutego 1997 r., na podstawie umowy darowizny, udokumentowanej aktem notarialnym.

Biorąc powyższe pod uwagę, Wnioskodawca wyraża opinię, że obowiązek podatkowy od otrzymanych kwot zarówno w ramach umowy renty z 20 stycznia 2011 r. oraz jej późniejszej zmiany w dniu 20 marca 2014 r. nie wystąpił, a dotychczas wpłacona kwota przez Pana Stanisława B. z tego tytułu powinna zostać mu zwrócona.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 m.in.:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonujące zamiany.

W świetle powyższego każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zawarł ze swoim wnukiem umowę odpłatnej renty. W wyniku tej umowy Wnioskodawca przeniesie na wnuka własność spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, a wypłata renty będzie formą odpłatności za przeniesienie własności.

Renta jest instytucją prawną uregulowaną przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z treścią przepisu zawartego w art. 903 Kodeksu cywilnego, istota umowy renty polega na zobowiązaniu się jednej ze stron do świadczeń okresowych w pieniądzu lub rzeczach oznaczonych co do gatunku na rzecz drugiej strony lub też na rzecz osoby trzeciej w związku z dyspozycją art. 393 Kodeksu cywilnego. W umowie renty nie można skutecznie zamieścić ani skutecznego zobowiązania się do innych (tekst jedn.: innych niż pieniężne lub oznaczone co do gatunku) świadczeń, nawet o charakterze okresowym, ani też zobowiązania się do nie czynienia. Jednakże osoba zobowiązująca się do świadczenia renty może się zobowiązać w sposób wskazany powyżej w zamian za nabycie prawa nie mogącego być przedmiotem świadczenia renty, np. w zamian za przeniesienie własności nieruchomości. Renta może być ustanowiona w umowie zarówno na czas określony, jak i nieokreślony, w tym na czas życia osoby uprawnionej.

Jak wskazuje się w doktrynie umowę renty zalicza się do kategorii umów nazwanych, stanowiących samoistne źródło zobowiązania (tytuł prawny do spełniania świadczeń). Ponadto omawiana umowa jest umową konsensualną, o charakterze losowym, która może być ukształtowana jako umowa terminowa lub bezterminowa, odpłatna lub pod tytułem darmym, z kolei ustanowienie renty za wynagrodzeniem zwykle łączy się z przeniesieniem własności rzeczy albo zapłatą określonej sumy.

Z brzmienia art. 906 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że do umowy renty ustanowionej za wynagrodzeniem przepisy o sprzedaży stosuje się w sposób odpowiedni, a zakres stosowania tych przepisów uzależniony będzie od rodzaju wynagrodzenia należnego za ustanowienie renty.

Zatem cechą umów odpłatnych jest to, że świadczenie jednej strony umowy znajduje swój odpowiednik w świadczeniu drugiej strony. Jest to sytuacja, gdy każda ze stron umowy uzyskuje ekwiwalent (równoważnik) dla świadczenia własnego. Nie dochodzi więc w takim przypadku do sytuacji, gdy tylko jedna ze stron odnosi korzyść z dokonanego świadczenia, a świadczenie zbywcy nie odbywa się kosztem uszczuplenia własnego majątku.

Mając na uwadze przywołane uregulowania prawne oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny i zdarzenie przyszłe uznać należy, że celem zawartej umowy będzie odpłatne zbycie nieruchomości, a wypłata renty jest formą odpłatności za przeniesienie własności.

Przechodząc na grunt ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, iż w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 cytowanej ustawy podatkowej umowa renty odpłatnej stanowi dla uprawnionego do renty źródło przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, w sytuacji gdy zawarta zostanie przed upływem 5 - letniego terminu liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości.

Każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, jeżeli zostanie dokonana przed upływem pięciu lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie, powodować będzie u zbywcy powstanie obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Tym samym, jeśli przeniesienie własności nieruchomości nastąpi na skutek zawarcia umowy renty odpłatnej, po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, to uzyskany przez sprzedającego z tego tytułu przychód nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przy rozpatrywaniu przedmiotowej sprawy w kontekście powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, istotne jest ustalenie momentu nabycia przez Wnioskodawcę spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 27 października 1985 r; nastąpiła śmierć żony Wnioskodawcy. Wnioskodawca tym samym nabył część prawa do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w wyniku ustania wspólności ustawowej w związku ze śmiercią żony, w udziale 1/4 części w drodze dziedziczenia po niej. Następnie 19 lutego 1997 r. na podstawie umowy darowizny Wnioskodawca nabył od swojego syna jego część prawa do lokalu w wymiarze 1/4. Wnioskodawca wskazał, że całkowite/pełne prawo do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu uzyskał dniu 19 lutego 1997 r. 20 stycznia 2011 r. na podstawie aktu notarialnego zawartego między Wnioskodawcą, a jego wnukiem, Wnioskodawca przeniósł na rzecz swojego wnuka całkowite/pełne spółdzielcze własnościowe prawo do przedmiotowego lokalu. Przeniesienie prawa odbyło się na podstawie umowy renty świadczonej na rzecz Wnioskodawcy przez wnuka, w zamian za prawo do przedmiotowego lokalu.

Zgodnie z art. 922 ustawy - Kodeks cywilny spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych.

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy (spadkodawców) ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Zatem istotnym z punktu widzenia prawa jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

W związku z powyższym udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu w wysokości #188;, Wnioskodawca nabył w dniu śmierci małżonki tj. w dniu 27 października 1985 r.

Przez pojęcie darowizny rozumieć należy typ umowy nazwanej, opisany w ustawie - Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 19 lutego 1997 r. na podstawie umowy darowizny Wnioskodawca nabył kolejną #188; części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu od swojego syna.

Biorąc pod uwagę opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawiony przez Wnioskodawcę, z którego wynika, że Wnioskodawca przeniósł na rzecz swojego wnuka całkowite/pełne spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, posiadał z małżonką wspólność majątkową małżeńską oraz, że małżonka zmarła w dniu 27 października 1985 r., wskazać należy, że kolejne #189; udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu Wnioskodawca musiał nabyć przed data śmierci małżonki tj. 27 października 1985 r., w trakcie trwania wspólności ustawowej.

Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, że w przedmiotowej sprawie pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych już upłynął. Oznacza to, że zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu poprzez zawarcie umowy renty zawartej zarówno w dniu 20 stycznia 2011 r. jak i późniejsza zmiana umowy w dniu 20 marca 2014 r. nie będzie stanowiło źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na to, że stanowisko Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania Nr 1 uznane zostało za prawidłowe odpowiedź na pytanie Nr 2 stała się bezprzedmiotowa.

Należy dodać, że dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny i zdarzenie przyszłe różni się od stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, który wystąpił w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002, r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.