IPPB1/415-566/14-2/AM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 16 maja 2014 r. (data wpływu 19 maja 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów:

* zapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego na zakup lokalu mieszkalnego częściowo przeznaczonego na potrzeby działalności gospodarczej - jest nieprawidłowe,

* odpisów amortyzacyjnych - jest prawidłowe.

W dniu 19 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego na zakup lokalu mieszkalnego częściowo przeznaczonego na potrzeby działalności gospodarczej oraz odpisów amortyzacyjnych.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Podatnik jest adwokatem i prowadzi działalność gospodarczą, której wyłącznym przedmiotem jest działalność prawnicza. Podatnik opodatkowany jest na zasadach ogólnych. Podatnik jest także podatnikiem czynnym podatku VAT. Podatnik zawarł z deweloperem umowę deweloperską z dnia 6 września 2013 r. dotyczącą wybudowania, wyodrębnienia i przeniesienia na podatnika własności lokalu o charakterze mieszkalnym (akt notarialny sporządzony przez asesora notarialnego M., zastępcę notariusza P., prowadzącej kancelarię notarialną), opodatkowany podatkiem VAT w wysokości 8%, o powierzchni 52,28 m^2. Podatnik zamierza przeznaczyć lokal w odpowiedniej części (ok. 25% tj. ok 13,07 m² - jeden mały pokój lub część dużego, w zależności od ostatecznego układu mieszkania) na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, tj. na prowadzenie biura, a w pozostałej części na cele mieszkalne podatnika.

Na prowadzoną działalność gospodarczą podatnik będzie posiadał wymagane zgody, tj. zgodę wspólnoty mieszkaniowej i dewelopera. Podatnik zamierza sfinansować nabycie lokalu w części (ok. 40%), z tzw. wkładu własnego, a w pozostałej części (60%) z kredytu hipotecznego, który podatnik zamierza zaciągnąć na ten cel. Podatnik uiścił zaliczkę na poczet ceny mieszkania w wysokości 57 093,40 zł (w tym 4 229,14 zł VAT) co stanowi 10% ustalonej w umowie ceny mieszkania, zgodnie z fakturą wystawioną przez dewelopera spółkę P. Sp. z o.o.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w stanie faktycznym opisanym powyżej Wnioskodawca będzie uprawniony do obniżenia kwoty należnego podatku VAT o odpowiednią części (w proporcji do części mieszkania przeznaczonej na prowadzenie działalności gospodarczej) podatku naliczonego.

2. Czy wstanie faktycznym opisanym powyżej, Wnioskodawca będzie uprawniony do zaliczenia odpowiedniej części (w proporcji do części mieszkania przeznaczonej na prowadzenie działalności gospodarczej) zapłaconych odsetek od zaciągniętego kredytu hipotecznego do kosztów uzyskania przychodu.

3. Czy w stanie faktycznym opisanym powyżej, Wnioskodawca będzie uprawniony do dokonywania w odpowiedniej części (w proporcji do części mieszkania przeznaczonej na prowadzenie działalności gospodarczej) odpisów amortyzacyjnych.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź w zakresie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Interpretacja w zakresie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zostanie rozpatrzona w odrębnym rozstrzygnięciu.

Ad. 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki na odsetki od kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup mieszkania stanowią koszty uzyskania przychodu proporcjonalnie do powierzchni mieszkania wykorzystywanej do prowadzenia działalności. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z. uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów) nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty. Dodatkowo dany wydatek nie może znajdować się w katalogu tych wydatków, które zostały wyłączone z kosztów uzyskania przychodu przez ustawodawcę. Ustawodawca wyłączył z kosztów uzyskania przychodów odsetki od pożyczek i kredytów, które nie zostały zapłacone, a tylko dokonano ich naliczenia. Zatem warunkiem uznania za koszt uzyskania przychodów odsetek od kredytu jest nie tylko istnienie związku przyczynowo-skutkowego między zaciągniętym kredytem, a przychodem z działalności gospodarczej, ale też ich zapłacenie. Decydujące znaczenie dla ustalenia możliwości zaliczenia odsetek do kosztów uzyskania przychodów ma więc faktyczne przeznaczenie kredytu. Należy przy tym zauważyć, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na spłatę odsetek od pożyczek (kredytów) przeznaczonych na sfinansowanie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej od klasyfikacji czy nazwy kredytów stosowanych przez instytucje finansowe, jak również od rodzaju zaciągniętego kredytu.

Ad. 3.

W ocenie Wnioskodawcy będzie on uprawniony do dokonywania w odpowiedniej części (w proporcji do części mieszkania przeznaczonej na prowadzenie działalności gospodarczej) odpisów amortyzacyjnych. Zgodnie z art. 22a ust. 1 oraz art. 22b ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), amortyzacji podlegają zarówno lokale będące odrębną własnością jako środki trwałe jak i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego jako wartości niematerialne i prawne.

Natomiast zgodnie z art. 22f ust. 4 u.p.d.o.f., jeżeli tylko część nieruchomości, w tym budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej bądź wynajmowana lub wydzierżawiana - odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w wysokości ustalonej od wartości początkowej nieruchomości, budynku lub lokalu odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, wynajmowanej lub wydzierżawianej do ogólnej powierzchni użytkowej tej nieruchomości, budynku lub lokalu. Przepis ustawy zatem wprost zezwala na dokonywanie takich odpisów amortyzacyjnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego na zakup lokalu mieszkalnego częściowo przeznaczonego na potrzeby działalności gospodarczej jest nieprawidłowe, natomiast w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty. Jednakże, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, podatnik musi wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to, że jego poniesienie miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Ustawodawca wiąże bowiem koszty uzyskania przychodów z celem ich poniesienia, jakim jest osiągnięcie przychodów, ewentualnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

Należy podkreślić, że o tym co jest celowe i potrzebne w prowadzonej działalności, decyduje podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a nie organ podatkowy. Na podatniku spoczywa zatem obowiązek wykazania związku poniesionych kosztów z działalnością gospodarczą, w tym okoliczności, iż ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiągniętych przychodów, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia sporu w tej kwestii.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:

* pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* być właściwie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

W przypadku wykorzystywania w prowadzonej działalności gospodarczej nieruchomości lokalowej, pomiędzy wydatkami związanymi z jej używaniem i eksploatacją, a prowadzoną działalnością istnieje związek przyczynowo - skutkowy, o którym mowa powyżej. Wydatki te mogą zatem, co do zasady, stanowić koszt uzyskania przychodów. Należy jednak zaznaczyć, że wydatki związane z używaniem i eksploatacją nieruchomości mogą stanowić koszt uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej jedynie w takim zakresie w jakim ww. nieruchomość będzie wykorzystywana na potrzeby tej działalności.

Ponadto, zgodnie z przepisem w art. 22 ust. 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie wg zasad określonych w art. 22a-22o tej ustawy.

Stosownie do art. 22a ust. 1 ww. ustawy amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Co do zasady, budynki oraz lokale mieszkalne, stanowiące przedmiot odrębnej własności, jeśli są wykorzystywane na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej albo oddane do używania na podstawie umowy najmu lub dzierżawy, stanowią środki trwałe podlegające amortyzacji.

Powyższa zasada nie ma jednakże charakteru bezwzględnego. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 22c pkt 2 ww. ustawy, nie podlegają amortyzacji budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokale mieszkalne, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu.

Powyższe regulacje sprawiają, że decyzja o amortyzowaniu podatkowym budynków mieszkalnych oraz lokali mieszkalnych, które wykorzystywane są na potrzeby działalności gospodarczej albo oddane w najem (dzierżawę), pozostawiona jest całkowicie do uznania podatnikowi.

Stosownie do treści art. 22f ust. 1 ww. ustawy, podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22a ust. 1 i ust. 2 pkt 1-3 oraz w art. 22b, od dnia wprowadzenia danego środka trwałego do ewidencji środków trwałych. Jak wskazuje natomiast art. 22f ust. 4 ustawy, jeżeli tylko część budynku mieszkalnego jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w wysokości ustalonej od wartości początkowej budynku odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej do ogólnej powierzchni użytkowej tego budynku.

Zauważyć należy, iż w celu dokonywania odpisów amortyzacyjnych podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych prawnych, zgodnie z wymogami określonymi w art. 22n ww. ustawy. Zgodnie z art. 22n ust. 4 ww. ustawy zapisów dotyczących środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się w ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia składnika majątku trwałego o ewidencji środków trwałych uznaje się za ujawnienie środka trwałego, o którym mowa w art. 22h ust. 1 pkt 4.

Zgodnie z przepisem art. 22n ust. 6 ustawy w razie braku ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywane odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

W praktyce przyjmuje się ponadto, że prowadzona ewidencja powinna być rzetelna (tzn. zgodna ze stanem rzeczywistym). W przypadku bowiem istotnych nierzetelności ewidencji niemożliwe będzie uznanie odpisów amortyzacyjnych za koszty uzyskania przychodów.

Odnosząc się natomiast do kwestii zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od otrzymanego kredytu, o którym mowa we wniosku, należy wskazać, że w myśl przepisu art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Dla określenia zasad zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od kredytów znaczenie mają przepisy art. 23 ust. 1 pkt 32 i pkt 33 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 32 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Natomiast w myśl art. 23 ust. 1 pkt 33 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowią kosztów uzyskania przychodów odsetki, prowizje i różnice kursowe od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.

Ponadto przepisy ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uzależniają możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów, wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytów, przeznaczonych na sfinansowanie zakupu lokalu mieszkalnego od klasyfikacji czy nazwy kredytów stosowanych przez instytucje finansowe, jak również od rodzaju zaciągniętego kredytu. Decydujące znaczenie dla ustalenia możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów ma faktyczne przeznaczenie kredytu, a nie treść umowy kredytowej zawartej z bankiem.

Zatem, istotny jest moment poniesienia przez podatnika wydatków związanych ze spłatą odsetek od kredytu aby prawidłowo rozliczyć koszty. Od momentu przekazania środka trwałego do użytkowania zapłacone odsetki od kredytu należy zaliczać bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów. Natomiast odsetki zapłacone do dnia przekazania środka trwałego do używania zwiększają - zgodnie z art. 22g ust. 4 ww. ustawy - wartość początkową tego środka trwałego i będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne.

Biorąc pod uwagę przedstawione zdarzenie przyszłe oraz treść cytowanych wyżej przepisów stwierdzić należy, że:

* odsetki od kredytu naliczone i zapłacone przed przyjęciem do używania środka trwałego powiększają wartość początkową tego środka. Nie podlegają zatem zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej. Wydatki te mogą jedynie pośrednio - poprzez odpisy amortyzacyjne - zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Natomiast odsetki od kredytu zapłacone po przyjęciu ww. lokalu mieszkalnego do używania podlegają bezpośredniemu zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu.

* Wnioskodawca ma prawo dokonywać odpisów amortyzacyjnych od zakupionego lokalu mieszkalnego częściowo przeznaczonego na potrzeby działalności gospodarczej i zaliczać je w koszty uzyskania przychodów. Odpisów amortyzacyjnych należy dokonywać w wysokości ustalonej od wartości początkowej nieruchomości, odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej w działalności do ogólnej powierzchni nieruchomości.

Jak już wskazano obowiązek udowodnienia, że wydatek został faktycznie przez podatnika poniesiony oraz że pozostaje związku z uzyskanymi przychodami spoczywa na podatniku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. W szczególności obowiązek wykazania, że konkretny wydatek został poniesiony w celu uzyskania przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.