IPPB1/415-449/08-2/EC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2008 r. (data wpływu 16 kwietnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z umorzenia odsetek od kredytu bankowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 kwietnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z umorzenia odsetek od kredytu bankowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca w roku 1998 połączył swoje dochody z dochodami rodziców, aby mogli wziąć 45.000,00 zł kredytu na budowę domu mieszkalnego. Rodzice zobowiązali się spłacać kredyt samodzielnie. Przez 9 lat wnioskodawca nie otrzymywał żadnej korespondencji z banku (listy odbierali rodzice i nie przekazywali ich wnioskodawcy).

Kredyt nie był spłacany systematycznie i zadłużenie wyniosło 88.936,40 zł, na który składały się:

* kapitał 37.966,71 zł,

* koszty 6.559,14 zł,

* odsetki 44.410,55 zł.

W 2007 r. rodzice przynieśli do wnioskodawcy pismo z banku "P..." - porozumienie na spłatę kredytu w trzech wariantach. Wnioskodawca wybrał wariant pierwszy czyli zostanie spłacony kredyt (37.966,71 zł) plus koszty (6.559,14 zł) w ciągu miesiąca, w zamian bank umorzy odsetki w wysokości 44.410,55 zł.

Kredyt został spłacony w ciągu miesiąca przez rodziców (44.525,85 zł), a bank umorzył odsetki. Na każdą osobę kwota umorzonych (niezapłaconych) odsetek to 14.803,51 zł. Bank wystawił PIT-8C.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy umorzone (a nie zapłacone) odsetki stanowią przychód i czy należy odprowadzić podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy nie otrzymane i nie zapłacone odsetki nie są jego przychodem i nie powinny być opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dla udokumentowania przedstawiam stanowisko Ministerstwa Finansów, które jak wyjaśniło w piśmie z 13 stycznia 1999 r., Nr PB3-5912-722-604/HS/98: " (...) odsetki od należności, w tym od udzielanych kredytów i pożyczek, naliczone, lecz nie otrzymane zgodnie z warunkami umowy, nie stanowią u wierzyciela przychodów". Proszę o wydanie interpretacji na korzyść podatnika.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 cyt. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, iż otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód).

Odmiennie należy traktować odsetki od kredytu, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych kredytodawcy. Wysokość odsetek (w sposób niebudzący wątpliwości, co do wysokości), jak i zasady oraz terminy spłaty kredytu wraz z odsetkami określone są w umowie kredytowej. Zmiana wysokości odsetek od kredytów w stosunku do pierwotnej umowy kredytowej mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od kredytu za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).

Natomiast umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, których termin płatności upłynął jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które faktycznie po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął.

Z kolei tzw. odsetki karne, czyli przypadające od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy należy rozpatrywać w zależności od treści umowy i szczegółowego określenia sposobu ich naliczania. Jeżeli umowa kredytowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu i wiąże nimi strony umowy, wówczas odsetki te należy traktować w sposób analogiczny jak odsetki wymagalne. Jeżeli zaś umowa kredytowa daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytów - wówczas odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla kredytobiorcy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zawarł z Bankiem umowę ugody (porozumienie zawarte w ramach programu "Pakiet..."), na mocy której wynegocjował warunki spłaty swojego zadłużenia wobec Banku z tytułu niespłaconego kredytu. W ww. umowie Bank określił warunki spłaty, z których Wnioskodawca się wywiązał. Zatem zgodnie z warunkami zawartej umowy ugody Bank umorzył całość odsetek i jednocześnie wystawił informację PIT-8C.

Powyższe wskazuje, że Bank skorzystał z przysługującego mu prawa i naliczył na podstawie umowy odsetki od kredytu, które były wymagalne. Brak tym samym podstaw, żeby traktować umorzenie przez Bank tychże odsetek jako zmianę umowy kredytu. Zatem wartość umorzonych odsetek od udzielonego kredytu stanowi źródło przychodu z "innych źródeł", o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, w myśl art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawca jest zobowiązany do złożenia urzędowi skarbowemu zeznania, według ustalonego wzoru, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, i wykazania w nim wszystkich uzyskanych i podlegających opodatkowaniu w roku podatkowym dochodów, również tych, które są zawarte w informacji PIT-8C i łącznie je opodatkować.

Reasumując należy uznać, że umorzenie odsetek od udzielonego kredytu, stanowi dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do powołanego przez Pana pisma Ministra Finansów z dnia 13 stycznia 1999 r. Nr PB 3/5912-722-604/HS/98 należy zauważyć, iż pismo to nie znajduje zastosowania w przedstawionym przez Pana stanie faktycznym. Pismo to dotyczy opodatkowania odsetek związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych. Nie dotyczy więc kredytobiorcy będącego osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.