IPPB1/415-366/08-4/AM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 12 maja 2009 r. (data wpływu 18 maja 2009 r.) oraz piśmie (data nadania 8 lipca 2009 r.,data wpływu 13 lipca 2009 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB1/415-366/09-2/AM z dnia 30 czerwca 2009 r. (data doręczenia 2 lipca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni wystąpiła z roszczeniem o odszkodowanie z tytułu bezumownego użytkowania lokali użytkowych przez Skarb Państwa. Przedmiotowe postępowanie toczy się przed Sądem okręgowym, sygn. akt Kwota dochodzone należności wynosi ok. 1.000.000 zł

Jednocześnie pismem z dnia 7 lipca 2009 r. (data wpływu 13 lipca 2009 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie organu z dnia 30 czerwca 2009 r. Nr IPPB1/415-366/09/09-2/AM Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek o braki formalne oraz wskazała, iż pozew został złożony w dniu 25 kwietnia 2005 r. w oparciu o przepisy art. 225 k.c w związku z art. 224 § 2 ustawy kodeks cywilny, a sprawa nie jest zakończona.

Jednocześnie pełnomocnik Strony wskazał, iż jego zdaniem w przedmiotowym stanie faktycznym zasądzone odszkodowanie nie będzie dotyczyło utraconych korzyści.

Związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w przypadku wydania orzeczenia przez Sad Okręgowy, stwierdzającego należność wypłaty przedmiotowego odszkodowania z tytułu bezumownego użytkowania lokali użytkowych przez m. st., zasądzona kwota zwolniona będzie od podatku dochodowego od osób fizycznych w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeśli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydawanych na podstawie tych ustaw. W przedmiotowej sytuacji podstawę wypłacenia przedmiotowego odszkodowania przez m. st. stanowić będą wprost przepisy prawa cywilnego, a mianowicie art. 361 Ustawy kodeks cywilny. Zgodnie bowiem z tym przepisem naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu tej szkody nie wyrządzono.

Ponadto w tej sprawie zostanie wydany wyrok przez Sąd Okręgowy, w związku z czym w oparciu o art. 21 ust. I pkt 3b tejże Ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sadowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie.

Przedmiotowe odszkodowanie Zdaniem Strony nie stanowi "utraconych korzyści", o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b z uwagi na fakt powstania szkody rzeczywistej. Już od momentu wszczęcia postępowania administracyjnego o zwrot kamienicy, w której znajdowały się lokale użytkowe, oraz na podstawie wydanych dnia 13 czerwca 2003 r. decyzji administracyjnych o przyznanie prawa użytkowania wieczystego, Skarb Państwa posiadał wiedzę o bezprawnym korzystaniu z lokali użytkowych tejże kamienicy przez m. st.

W świetle przedstawionej powyżej argumentacji Strona stwierdza, iż odszkodowanie z tytułu bezprawnego korzystania z lokali użytkowych przez Skarb Państwa wolne jest od podatku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Dla objęcia zwolnieniem od podatku dochodowego, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymanego odszkodowania, nie jest wystarczające, aby w przepisach prawa określone były same tylko przesłanki powodujące powstanie roszczenia o odszkodowanie. Przepisy Kodeksu cywilnego nie określają bowiem wprost wysokości ani zasad ustalania otrzymanego odszkodowania.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę na przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, który stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

Z literalnego brzmienia powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania zasądzone przez sąd i otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Zakres zwolnienia wynikający z bezpośredniego brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego Wnioskodawczyni złożyła pozew do sądu o odszkodowanie z tytułu bezumownego użytkowania lokali użytkowych przez Skarb Państwa. Podstawą prawną dochodzenia odszkodowania są przepisy art. 225 w związku z art. 224 § 2 ustawy kodeks cywilny.

W tym miejscu należy wskazać, iż odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości, którego podstawą dochodzenia są przepisy art. 224 i art. 225 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) zawsze obejmuje spodziewane korzyści z tytułu umowy najmu czy dzierżawy, która zostałaby zawarta gdyby nieruchomość nie została zajęta w sposób bezumowny. Przepisy prawa przyznają właścicielowi prawo do roszczenia o odszkodowanie, które obejmuje rekompensatę utraconych korzyści, jakie właściciel by uzyskał, gdyby nieruchomość na przykład wynajął. Utratą korzyści jest w tym przypadku szkoda polegająca na nie uzyskaniu pożytków cywilnych (czynszu z najmu, dzierżawy), które nieruchomość przynosi.

Z powyższego wynika jednoznacznie, iż odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawczynię od posiadacza ("najemcy"), za bezumowne korzystanie z lokalu, ma na celu wyrównanie właścicielowi utraconych przez niego korzyści. Obejmują one wszystko, co uzyskałby właściciel lokalu, gdyby go wynajął. Cytowany wyżej przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyłącza możliwość zwolnienia z opodatkowania odszkodowań dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Tym samym brak jest podstaw do twierdzenia, że otrzymanie odszkodowanie dotyczy szkody rzeczywistej i nie podlega opodatkowaniu.

W świetle powyższych regulacji prawnych brak jest podstaw do przyjęcia, że otrzymane odszkodowanie przez Wnioskodawczynię dotyczyć będzie jedynie szkody rzeczywistej, a nie utraconych korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

A zatem otrzymane odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, o którym mowa w przepisach art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż przepis ten wyłącza możliwość zwolnienia z opodatkowania odszkodowania dotyczącego korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1Maja 10, 09-402 Płock.