IPPB1/415-358/14-4/IF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 6 marca 2014 r. (data wpływu 20 marca 2014 r.) uzupełniony pismem z dnia 30 maja 2014 r. (data nadania 30 maja 2014 r., data wpływu 2 czerwca 2014 r.) na wezwanie z dnia 21 maja 2014 r. Nr IPPB1/415-264/14-2/IF (data nadania 22 maja 2014 r., data odbioru 28 maja 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu wkładu mieszkaniowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu wkładu mieszkaniowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 13 grudnia 2012 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem zawarła umowę o podział majątku dorobkowego, na mocy której spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu zostało podzielone na dwie równe części i przydzielone małżonkom.

W dniu 13 grudnia 2012 r. Wnioskodawczyni i jej mąż aktem notarialnym zawarli oświadczenie o zrzeczeniu się spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej. Wartość rynkowa tego lokalu została określona na kwotę 228.608,00 zł. Po potrąceniu opłat związanych ze zbyciem mieszkania w kwocie 2.299,04 zł ustalono przysługującą Wnioskodawczyni kwotę 113.154,48 zł. Od tej kwoty została potrącona wymagana kwota 101.503,20 zł na nowo nabyty przez Wnioskodawczynię lokal (zgodnie z umową o budowę lokalu mieszkalnego z dnia 8 lutego 2012 r.).

Całkowity koszt zakupionego od Spółdzielni Mieszkaniowej lokalu w systemie deweloperskim wyniósł 145.004,58 zł. W lutym br. Wnioskodawczyni otrzymała PIT-8C na kwotę 113.974,57 zł wystawioną przez Spółdzielnię Mieszkaniową z tytułu zwrotu wartości rynkowej - po odjęciu w nominalnej wartości wniesionego wcześniej wkładu budowlanego za lokal.

Pismem z dnia 30 maja 2014 r. (data wpływu 2 czerwca 2014 r.) Wnioskodawczyni doprecyzowała, że od 10 lutego 1988 r. przysługiwało jej jako członkowi Spółdzielni Mieszkaniowej lokatorskie prawo do mieszkania o pow. 60,16 m² - przydział z 18 stycznia 1988 r.

Od 13 grudnia 1989 r. Wnioskodawczyni i jej małżonkowi przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Decyzją Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej uchwałą lokal został przekształcony - po wniesieniu całkowitego kosztu budowy tego lokalu w dniu 4 listopada 1989 r. - w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Decyzja Zarządu SM dotyczy zgody na przekształcenie prawa do lokalu z lokatorskiego na własnościowe - nastąpiła na wniosek Wnioskodawczyni z 20 października 1989 r. - zgoda Zarządu z dnia 24 października 1989 r. - protokół.

1. Wymagany wkład budowlany 35 020,34 zł.

2. Zaliczka na wkład budowlany 700 407,00 zł.

3. Wysokość wpłaty uzupełniającej 343,057 zł.

70% wkładu budowlanego minus obowiązująca zaliczka 1 961,139 zł + 343,057 zł =2 304,196 zł.

W dniu 7 stycznia 2013 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem wymeldowali się, opróżnili mieszkanie i z tą datą przekazali je do dyspozycji SM. Zgodnie z umową z SM, kwotę, która będzie Wnioskodawczyni przysługiwała po rozliczeniu lokalu - Spółdzielnia przeleje na poczet ceny sprzedaży lokalu mieszkalnego, który Wnioskodawczyni zakupiła od SM.

Za lokal przysługiwała Wnioskodawczyni kwota 113.154,48 zł.

Umowę o sprzedaż lokalu o pow. 33,65 m² Wnioskodawczyni zawarła z SM w dniu 8 lutego 2012 r. Całkowity koszt budowy lokalu wyniósł 145.004,58 zł - w stanie deweloperskim.

Wnioskodawczyni wpłaciła:

* I ratę 20 lutego 2012 r. w wysokości 14.500,46 zł,

* II ratę 25 kwietnia 2012 r. w wysokości 29.000,92 zł,

* III rata w wysokości 101503,20 zł została przelana z wkładu budowlanego po przejęciu i rozliczeniu przez SM lokalu

Różnicę w wysokości 11.651,28 zł. Spółdzielnia Mieszkaniowa przekazała na konto osobiste Wnioskodawczyni. Różnica ta powstała, ponieważ Wnioskodawczyni wcześniej wpłaciła kwotę 43.501,38 zł (dwie pierwsze raty).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku od dochodu wystawionego przez Spółdzielnię w PIT-8C w świetle art. 21 ust. 1 pkt 50.

2. Czy stosuje się w powyższej sytuacji przepisy art. 21 ust. 1 pkt 131 - analogicznie jak przy dochodach uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości wydatkowanych na własne cele mieszkaniowe.

Zdaniem Wnioskodawcy, wobec przedstawionych faktów upłynęło ponad 20 lat między nabyciem a zbyciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Otrzymane od SM środki nie stanowią przychodu, który podlega opodatkowaniu, gdyż zostały przeznaczone na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, które wykonała zgodnie z zawartą ugodą mediacyjną.

W opinii Wnioskodawczyni zrzeczenie się przez Nią własnościowego prawa do lokalu na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej także stanowi odpłatne zbycie. Skoro upłynęło ponad 20 lat, nie powinna Ona otrzymywać od SM PIT-8C. W momencie nabycia prawa do lokalu nie było odrębnej własności, tylko spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w zaistniałej sytuacji, ma zastosowanie ewentualnie art. 21 ust. 1 pkt 131.

Według Wnioskodawczyni, zbywając mieszkanie do Spółdzielni, w żaden sposób nie wzbogaciła się, a wręcz przeciwnie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są "inne źródła".

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Z treści powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega uzyskany w roku podatkowym dochód stanowiący dla osób fizycznych (podatników) przysporzenie majątkowe.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni nabyła wraz z małżonkiem w dniu 10 lutego 1988 r. spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które zostało przekształcone w dniu 13 grudnia 1989 r. w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. W dniu 13 grudnia 2012 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem zawarła umowę o podział majątku, na mocy której spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego zostało przydzielone po 50% dla każdego z małżonków. W tym samym dniu małżonkowie podpisali akt notarialny, w którym zawarli oświadczenie o zrzeczeniu się spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego na rzecz Spółdzielni. W związku z zrzeczeniem się powyższych praw, Wnioskodawczyni w dniu 24 lutego 2014 r. otrzymała od Spółdzielni Mieszkaniowej PIT-8C z tytułu zwrotu wartości rynkowej po odjęciu w nominalnej wartości wniesionego wcześniej wkładu budowlanego za przedmiotowy lokal.

Zgodnie z umową zawartą ze Spółdzielnią, na rachunek bankowy Wnioskodawczyni zostanie przelana kwota z tytułu zrzeczenia się spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, pomniejszona o kwotę należną za nowo nabyte od Spółdzielni mieszkanie.

Wskazać należy, że skoro w przedstawionym stanie faktycznym mamy do czynienia z wygaśnięciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, to w niniejszej sprawie nie może mieć zastosowania (wskazany przez Wnioskodawczynię) art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż przepis ten dotyczy sytuacji, w których następuje odpłatne zbycie m.in. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Oczywistym jest, że czym innym jest wygaśnięcie prawa, a czym innym jego zbycie. Wygaśnięcie prawa powoduje bowiem utratę tego prawa. Jednocześnie nie jest możliwym zbycie czegoś, czego się nie posiada, gdyż jednym z głównych elementów zbycia jest przeniesienie własności przedmiotu zbycia (np. prawa). Zatem w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia ze zbyciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu czy też zbyciem tegoż lokalu, gdyż osoba uprawniona do powyższego świadczenia nie posiadała go w momencie wypłaty świadczenia przez Spółdzielnię tj. ani spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu ani prawa własności tego lokalu, które mogłaby zbyć na rzecz Spółdzielni.

Kwestię wniesienia wkładu mieszkaniowego oraz jego zwrotu regulują przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.).

W przypadku zrzeczenia się przez członka (członków) Spółdzielni na jej rzecz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego następuje wygaśnięcie tego prawa. W tej sytuacji Spółdzielnia zobowiązana jest dokonać z członkiem rozliczenia wkładu budowlanego stosownie do postanowień art. 17¹¹ cyt. ustawy.

Z powyższego przepisu wynika, że w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa, ustalona w sposób przewidziany w ust. 2, nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię, zgodnie z postanowieniami statutu.

Przy czym z wartości rynkowej lokalu potrąca się niewniesioną przez osobę, której przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, część wkładu budowlanego, a w wypadku gdy nie został spłacony kredyt zaciągnięty przez spółdzielnię na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu - potrąca się kwotę niespłaconego kredytu wraz z odsetkami (art. 17¹¹ ust. 2 ww. ustawy).

Warunkiem wypłaty wartości spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu jest opróżnienie lokalu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 (art. 17¹¹ ust. 3 ww. ustawy).

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa, należy zatem stwierdzić, że wypłata wartości rynkowej lokalu - do wysokości wniesionego do spółdzielni mieszkaniowej wkładu - jest przychodem zwolnionym z podatku dochodowego, na mocy ww. art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Analizując postanowienia ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych należy bowiem zauważyć, że w wartości rynkowej lokalu, wypłaconej przez spółdzielnię, mieści się wkład wniesiony przez członka spółdzielni, na co wskazuje uregulowanie zawarte w art. 17¹¹ ust. 2 ww. ustawy, z którego wynika, że z kwoty wypłaconej wartości rynkowej lokalu spółdzielnia ma prawo potrącić m.in. niewniesioną część wkładu budowlanego.

Natomiast nadwyżka pomiędzy uzyskanym przychodem z tytułu wypłaconej wartości rynkowej lokalu a wniesionym wkładem stanowi przysporzenie majątkowe podlegające opodatkowaniu jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy przy tym podkreślić, że z treści cytowanego przepisu art. 11 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku podatkowym środki pieniężne. Przy czym postawione do dyspozycji są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik wykazując określoną aktywność, ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy ma możliwość skorzystania z tych pieniędzy. Zatem w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i rozliczenia się z członkiem spółdzielni w sposób przewidziany ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych, po stronie członka spółdzielni powstaje przychód w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, korzystający ze zwolnienia do wysokości określonej przepisami art. 21 ust. 1 pkt 50 tej ustawy.

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 25, art. 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Tym samym uzyskany przez Wnioskodawczynię przychód w związku ze zwrotem wkładu mieszkaniowego w wysokości wartości rynkowej lokalu (zwaloryzowany wkład) stanowi, co do zasady przychód podatkowy, przy czym do wysokości uprzednio wniesionego wkładu, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy ww. przepisu. Natomiast nadwyżka pomiędzy uzyskanym przychodem, tj. kwotą wynikającą z waloryzacji wkładu (kwotą wypłaconą przez spółdzielnię), a nominalną wartością wniesionego wkładu stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kwotę przychodu wskazaną w informacji PIT-8C Wnioskodawczyni była obowiązana wykazać i opodatkować łącznie z innymi dochodami według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zeznaniu rocznym, składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy.

Odnosząc się natomiast do możliwości skorzystania przez Wnioskodawczynię ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy zauważyć, że ww. przepis prawa podatkowego nie przewiduje zwolnienia przychodu otrzymanego z tytułu ww. zwrotu wkładu mieszkaniowego, zaliczonego do innych źródeł, w związku z jego wydatkowaniem na własne cele mieszkaniowe, tj. na zakup innego lokalu mieszkalnego.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.