IPPB1/415-324/14-4/AM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 23 marca 2014 r. (data wpływu 28 marca 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 3 lipca 2014 r. (data wpływu 7 lipca 2014 r.) na wezwanie Nr IPPB1/415-324/14-2/AM z dnia 6 czerwca 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonych odsetek - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonych odsetek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Mąż Wnioskodawczyni w 2003 r. i Wnioskodawczyni w 2005 r. podpisali umowy na prowadzenie rachunków inwestycyjnych z firmą I. Sp. jawna.

Firma I. Sp. p. Jawna reprezentowana przez trzech właścicieli:

* E. - były pracownik spółek finansowych zamieszanych m.in. w aferę W. - skazany 7,5 roku więzienia

* A. w latach 1995 -1997 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie X, a następnie zasiadał w radzie nadzorczej Banku (2002-2004) - skazany 3 lata więzienia

* M. - były pracownik S. - skazany 3 lata więzienia

Czym zajmowali się właściciele I. okazało się w trakcie śledztwa prowadzonego przez prokuraturę i zostało opisane w prawomocnym wyroku Sądu Okręgowego z dnia 1 czerwca 2011 r.

Wyżej wymienieni zostali skazani za malwersacje finansowe i oszustwa - wyszczególnienie ich działalności poniżej:

1. W okresie od lutego 1999 r. do 25 kwietnia 2007 r. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, trzech właścicieli - wspólników będących obowiązanymi na podstawie umowy o świadczenie usług pośrednictwa finansowego zawieranej pomiędzy I. Sp. Jawna reprezentującymi spółkę samodzielnie oraz mającymi prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki a każdym kolejnym klientem (w tym przypadku wnioskodawca), do zajmowania się sprawami majątkowymi osób fizycznych zobowiązani wykonywać swoje obowiązki w dobrej wierze, w sposób profesjonalny i z zachowaniem zawodowej staranności oraz standardów wynikających z warunków transakcji forex nadużyli udzielonych im uprawnień i niedopełnienie ciążących na nich obowiązków w ten sposób, że przyjmując wpłaty od klientów i dokonując wypłat zaniechali stworzenia dla każdego z nich oddzielnego subkonta na rachunku bankowym spółki oraz nie prowadząc ksiąg rachunkowych zgodnie z ustawą o rachunkowości i podając w nich nierzetelne i niekompletne dane, uniemożliwi ustalenie rzeczywistej wysokości depozytu i uzyskanego zysku lub straty w efekcie prowadzonych transakcji forex, a także posiadając wiedzę o wysokości poniesionych wielomilionowych strat z tytułu tych transakcji sporządzali i podawali klientom nieprawdziwe raporty miesięczne wskazujące wbrew rzeczywistemu stanowi rzeczy na uzyskiwanie przez wszystkich klientów zysków w efekcie czego uniemożliwili ograniczenie poniesionych strat klientom poprzez wcześniejsze wypłacenie depozytu oraz doprowadzili do dowolnego wypłacania przez znaczną część osób nienależnych im zysków, wyrządzając wielkich rozmiarów szkodę majątkową.

2. Prowadzili bez zezwolenia Komisji Nadzoru Papierów Wartościowych i Giełd a następnie Komisji Nadzoru Finansowego działalność w zakresie obrotu maklerskimi instrumentami finansowymi w ten sposób, że zawierali poza rynkiem zorganizowanym umowy, których były finansowe instrumenty pochodne, których stroną był Bank SA. Środki naww. działalność pochodziły od osób fizycznych i prawnych powierzonych na tę działalność, przez co wykonywał czynności zastrzeżone dla podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą jako fundusz inwestycyjny.

3. W okresie od lipca 2006 r. do kwietnia 2007 r. w Warszawie działając czynem ciągłym podrabiali dokumenty uprawniające do otrzymania sumy pieniężnej w postaci gwarancji dobrego wykonywania umowy oraz zmian do przedmiotowych gwarancji wystawianych przez Bank SA na zlecenie I. Sp. Jawna zobowiązujących Bank SA do zapłacenia na rzecz klientów Spółki I. wskazanych w tych dokumentach kwot w przypadku nienależytego wykonania umowy.

4. W okresie od 1 stycznia 2004 r. do 28 lutego 2007 r. w Warszawie działając z góry powziętym zamiarem będąc właścicielami-wspólnikami I. Sp. Jawna i będąc uprawnionymi do wystawiania dokumentów w jej imieniu poświadczali nieprawdę w przekazywanych klientom tej spółki i Urzędom Skarbowym rocznych PIT- 8C tj. informacjach o przychodach z innych źródeł oraz niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych za lata 2004 - 2006, wskazując niezgodne z rzeczywistymi wynikami transakcji forex, przychody klientów tej spółki z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających.

Łącznie wyrządzoną szkoda majątkowa określona przez biegłych i potwierdzona wyrokiem Sądu to 237 231 985,86 zł.

Firma okazała się jedną z największych piramid finansowych w Polsce. Straty klientów przekroczyły prawie ćwierć miliarda złotych. Sąd drugiej instancji skazał jego trzech właścicieli na kary bezwzględnego pozbawienia wolności. E. na 7,5 roku, a A. i M po 3 lata. Firma działała bez licencji KNF, ale mamiła klientów podrabianymi gwarancjami Banku. Wystawiała nawet fałszywe PIT - 8C z których wynikało, że klienci zarobili pieniądze. Działalność udało się im prowadzić parę lat, bo zyski klientom wypłacano z pieniędzy pozyskanych od nowych naiwnych.

Większość środków I. stracił jednak na foreksie. Obietnice wysokich zysków, fikcyjna dokumentacja finansowa, prowizje za wprowadzanie nowych klientów - po tym można rozpoznać parabanki, nieuczciwe firmy działające na zasadzie piramidy finansowej. Najlepiej pokazują to afery ostatnich łat, takie jak I. czy X.

Wnioskodawca wraz z małżonkiem po otrzymaniu wyroku z klauzurą wykonalności skierowali sprawę do komornika, który po okresie 1 roku odzyskał zasądzoną przez Sąd kwotę na którą składają się - kapitał i częściowo odzyskane odsetki ustawowe liczone od dnia wniesienia pozwu tj. 29 września 2010 r. Środki pieniężne zostały przekazane na rachunki bankowe Wnioskodawcy i jego małżonka przez komornika.

W piśmie uzupełniającym z dnia 3 lipca 2014 r. (data wpływu 7 lipca 2014 r.) będący odpowiedzią na wezwanie organu z dnia 6 czerwca 2014 r. Nr IPPB1/415-324/14-2/AM Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek a mianowicie wskazał, że:

Ad. 1.

Zasądzenie przez Sąd zwrotu pokrzywdzonym (w tym Wnioskodawcy oraz jego małżonkowi) kwoty powierzonego depozytu (nazwanego we wniosku kapitałem) oraz odsetek od Spółki I. Sp. nastąpiło na podstawie art. 46 § 1 k.k. lub art. 415 k.c. w zw z art. 62 KpK (w naszym przypadku) - w sytuacji przestępstwa założycieli spółki, udowodnionego czynami wypełniającymi znamiona:

* art. 296 § 1, 2 i 3 k.k. w zw. z art. 77 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości w zw z art. 11 § 2 k.k.,

* art. 310 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,

* art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.,

* art. 178 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych w zw. z art. 11 § 2 k.k.

W wyroku wydanym przez Sąd treść podstawy prawnej brzmi następująco:

"Na podstawie art. 415 k.c. uwzględnia częściowo powództwa cywilne m.in. M. C. i T. C. i zasądza solidarnie od oskarżonych E., A. i M. wniesioną kwotę depozytu z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu tj. 29.09.2010 do dnia zapłaty".

Ad. 2.

We wniosku z dnia 23 marca 2014 r. Wnioskodawca użył określenia kapitał i odsetki.

Kapitał - to wpłacona w latach 2005-2006 do firmy I. kwota środków finansowych czyli depozyt, złożony (przelew bankowy) na wspólnym dla wszystkich poszkodowanych rachunku w Banku - co dodatkowo miało czynić umowę i całą transakcję bardziej wiarygodną w oczach depozytariuszy.

Firma ta zapewniała o swoim działaniu na rynku Forex, działała bez wymaganego zezwolenia, a jej transakcje obsługiwał BANK i przez jakiś czas wypłacała nam rzekome zyski od transakcji, od których płaciliśmy podatek od zysków kapitałowych (PIT-8c). W rzeczywistości, firma działająca jak klasyczna piramida finansowa oddawała cześć wpłaconych depozytów, przyjmując ciągłe nowe depozyty zawartych na podstawie nowych umów. Proceder ten został przerwany w kwietniu 2007 r., Spółka straciła płynność i w maju 2007 r. ogłoszono upadłość.

Po wielu latach oczekiwania na zwrot jakichkolwiek środków wpłaconych, w wyniku procesu najpierw karnego, następnie w pozwie cywilnym Sąd w swoim wyroku nakazał solidarnie oskarżonym E., A. i M. zwrot kwoty depozytu (nazwanej poprzednio: kapitałem)wpłaconej przez Wnioskodawczynię na konto Spółki oraz zapłatę odsetek ustawowych liczonych od kwoty wyliczonego przez Sąd od dnia wniesienia pozwu tj. 29 września 2010 r. do dnia zapłaty na podstawie artykułu 415 k.c. - cytat z wyroku jak powyżej. Tak jak zostało napisane we wniosku depozyt wyliczony przez Sąd oraz częściowo odsetki zostały zwindykowane przez Komornika w zeszłym roku, pozostała część odsetek podlega ciągłe windykacji.

Sąd w procesie cywilnym zasądził na rzecz Wnioskodawcy (i innym poszkodowanym) jedynie częściową kwotę depozytu do zwrotu (na podstawie art. 415 k.c. uwzględnia częściowo powództwa cywilne m.in. M. C. (Wnioskodawca) i T. C. i zasądza solidarnie.....) przyjął inną metodologię wyliczenia kwoty do zwrotu niż wynikała z umowy pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką I. W ramach częściowej rekompensaty Sąd zasądził na rzecz Wnioskodawcy zapłatę odsetek ustawowych, które choć literalnie nazwane są odsetkami, skalkulowane jak odsetki od zasądzonego depozytu, w przekonaniu Wnioskodawcy nie są wartością dodaną. Inaczej mówiąc odzyskany depozyt oraz odsetki nie pokrywają w całości kwoty depozytu, który widniał na umowie, której integralną częścią był comiesięczny tzw. statement czyli saldo rachunku depozytariusza, wystawiany przez Spółkę I., który to również stanowił podstawę do wyliczenia podatku od zysków kapitałowych.

W sensie ekonomicznym odsetki - choć literalnie nazwane odsetkami-nie stanowią dla mnie (i małżonka) przychodu do opodatkowania a jedynie częściowy zwrot kwoty depozytu, który zgodnie z umową (do wglądu) powinniśmy mieć zwrócone przez upadłą Spółkę, gdyby nie dokonała defraudacji i oszustwa.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż to nie nazwa tytułu do zwrotu/zapłaty a jedynie sens ekonomiczny całej transakcji powinien przesądzać o poniesionej stracie czy otrzymanym zysku do opodatkowania. W tym przypadku nie można mówić o zysku do opodatkowania, a wręcz w sensie ekonomicznym odnotowujemy stratę.

Wnioskodawca wraca się z uprzejmą prośbą o uwzględnienie powyższej argumentacji w ocenie zaistniałej sytuacji przez pryzmat ekonomicznej zasadności, a nie jedynie z powodu nazewnictwa użytego przez Sąd w wyroku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy od zasadzonych przez Sąd odsetek (częściowo odzyskanych) Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłacenia podatku z tytułu innych przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na przedstawione okoliczności w poz. 69 gdzie Sąd uznał działalność firmy I. Sp. Jawna jako piramidę finansową (taką samą jak X), wykazał i udowodnił, że działalność od momentu założenia firmy była obliczona na kradzież środków pieniężnych jej klientów, co spowodowało w przypadku Wnioskodawcy duże straty finansowe. Oryginał wyroku u komornika. W związku z uznanym stanem faktycznym stoimy na stanowisku, że nie uzyskaliśmy przychodu z tytułu odsetek ustawowych a częściowo otrzymane zasądzone przez Sąd odsetki nie są przychodem Wnioskodawcy i nie podlegają opodatkowaniu. Odsetki otrzymane pomniejszają jedynie poniesioną stratę z opisanej powyżej transakcji i w konsekwencji nie ma tu mowy o jakimkolwiek przysporzeniu podlegającemu opodatkowaniu. Otrzymanie powyższej interpretacji podatkowej jest niezbędne celem prawidłowego rozliczenia PIT za rok 2013. Informuję, że coroczne rozliczenie podatkowe PIT dokonuję wspólnie z małżonkiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Rodzaje źródeł przychodów zostały wymienione w art. 10 ust. 1 ww. ustawy, a wśród nich m.in. inne źródła (pkt 9).

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, zawiera bowiem jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do tego źródła, o czym świadczy użycie słowa w "szczególności". Wobec tego przychodem z innych źródeł będzie dla podatnika każde przysposobienie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy. Takim przysporzeniem są odsetki, których nie należy utożsamiać ze zobowiązaniem głównym.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Stanowi on, iż jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może zażądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (§ 1 ww. artykułu).

Zgodnie z § 2 ww. artykułu jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Odsetki za zwłokę (opóźnienie) stanowią zatem świadczenie uboczne, niezależnie o tego czy i w jakiej wysokości podatnik poniósł szkodę, są skutkiem niewykonania zobowiązań. Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem (naprawieniem szkody). Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego,

Z powyższego wynika, że odsetki stanowią dodatkowe przysporzenie finansowe w majątku wierzyciela.

W katalogu zwolnień przedmiotowych w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zostały wymienione odsetki od wierzytelności, a w związku z tym, skoro nie korzystają z żadnego zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, określonego w art. 21 ust. 1 ustawy są przychodem wierzyciela.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego oraz powołanych przepisów prawnych stwierdzić należy, że wypłata na rzecz Wnioskodawcy odsetek stanowi jego przychód z innych źródeł określony w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 20 cytowanej ustawy podatkowej. Przychód powstaje w dacie ich otrzymania zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Odsetki te podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

A zatem stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego wdacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.