IPPB1/415-229/08-2/SR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 31 stycznia 2008 r. (data wpływu 4 lutego 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymanego na podstawie ugody sądowej - jest prawidłowe.

W dniu 4 lutego 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymanego na podstawie ugody sądowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca był najemcą lokalu mieszkalnego Nr... położonego w W przy Al., przy czym tytuł prawny do przedmiotowego lokalu potwierdził na podstawie prawomocnego wyroku zaocznego Sąd Rejonowy dla m. W z dnia 25 maja 2001 r. (Sygn....), którym to wyrokiem ustalono, że Wnioskodawca wstąpił w stosunek najmu z dniem 30 listopada 1994 r. w miejsce zmarłego B.W.

Budynek, w którym znajduje się lokal jest położony na terenie nieruchomości oznaczonej jako działka gruntu Nr A/B z obrębu X o pow. 2848 m², dla której to nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta Nr.... Nieruchomość stanowiła własność spółki pod firmą "Z Sp. z o.o." w likwidacji z siedzibą w W (w użytkowaniu przez "P" w likwidacji z siedzibą w W) i została zbyta na rzecz "D Sp. z o.o." z siedzibą w W. Zgodnie z zamiarem inwestycyjnym nabywcy budynek, w którym znajduje się lokal objęty najmem Wnioskodawcy, ma zostać wyburzony, a w jego miejsce ma zostać wzniesiony nowy budynek mieszkalny. Wobec powyższego należy stwierdzić, że zbycie przez "Z Sp. z o.o." w likwidacji z siedzibą w W oraz użytkownika terenu na rzecz "D Sp. z o.o." z siedzibą w W nieruchomości, na terenie której usadowiony jest lokal mieszkalny, co do którego Wnioskodawcy przysługuje prawo najmu, nastąpiło z naruszeniem praw Wnioskodawcy wynikających ze stosunku najmu, co skutkuje powstaniem szkody po stronie najemcy. Zgodnie z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej (odszkodowanie). Wobec zamiaru inwestycyjnego obecnego właściciela, tj. "D Sp. z o.o." z siedziba w W naprawienie szkody może nastąpić wyłącznie poprzez zapłatę odszkodowania. Ugodą z dnia 9 stycznia 2008 r. zawartą przed Sądem Rejonowym dla m. W II Wydziałem Cywilnym (Sygn. akt II Co.1192/07) przez strony, tj. Wnioskodawcę, "Z Sp. z o.o." i "P" w likwidacji z siedzibą w W ustalono, że zaspokojenie roszczeń odszkodowawczych Wnioskodawcy nastąpi poprzez zapłatę na jego rzecz przez spółkę pod firmą "Z Sp. z o.o." odszkodowania w wysokości 220.000 zł w terminie do dnia 29 lutego 2008 r., w zamian za co Wnioskodawca zrzekł się praw do lokalu wynikających ze stosunku najmu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odszkodowanie otrzymane na podstawie ugody sądowej od poprzedniego właściciela nieruchomości, który zbył ją na rzecz osoby trzeciej z naruszeniem praw najemcy do znajdującego na terenie nieruchomości lokalu jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania (inne niż określone w przepisach poprzedzających odszkodowania), a otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sadowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, w wyjątkiem odszkodowań: otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, a co za tym idzie otrzymane odszkodowanie nie jest związane z działalnością gospodarczą. Celem ustalonego odszkodowania nie jest wzbogacenie poszkodowanego podatnika, lecz jedynie wyrównanie jego starty wynikającej z konieczności zrzeczenia się prawa do najmu lokalu mieszkalnego, która wynikła ze zbycia przez poprzedniego właściciela nieruchomości, na terenie której znajduje się lokal na rzecz osoby trzeciej.

W tym stanie rzeczy ustalone w ugodzie sądowej odszkodowanie powinno być uznane za wolne od podatku dochodowego na podstawie powołanego powyżej art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu, tj. m.in. odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 29 listopada 2006 r. Sygn. akt SK 51/06 (opubl. w Dz. U. Nr 226, poz. 1657) uznał, iż art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań uzyskanych na podstawie ugody sądowej, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Należy jednak zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 objęte są tylko odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Jeżeli wysokość lub zasady ustalania otrzymanego odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawi art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a) i b) tego przepisu.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania (inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa) otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

Z literalnego brzmienia powołanego powyżej przepisu wynika, że zakres zwolnienia wynikający z tego przepisu obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty (damnum emergens), nie dotyczy zaś utraconych korzyści (lucrum cesans).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę na podstawie ugody sądowej nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na powyższe należy uznać, iż do przedmiotowego odszkodowania znajduje zastosowanie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże, jak wskazano powyżej, warunkiem zastosowania zwolnienia, o którym mowa w tym przepisie jest to, by otrzymane odszkodowanie:

Wnioskodawca w opisie zaistniałego stanu faktycznego podaje, że nie prowadzi działalności gospodarczej, a co za tym idzie otrzymane odszkodowanie nie jest związane z działalnością gospodarczą. Celem ustalonego odszkodowania nie jest wzbogacenie Wnioskodawcy, lecz jedynie wyrównanie jego starty wynikającej z konieczności zrzeczenia się prawa do najmu lokalu mieszkalnego.

Wobec powyższego odszkodowanie, które otrzymał Wnioskodawca na mocy ugody sądowej korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile wyrównanie starty wynikającej z konieczności zrzeczenia się przez Wnioskodawcę prawa do najmu dotyczy szkody rzeczywistej, a nie utraconych korzyści.

Końcowo należy dodać, iż dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy przedstawionego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul.1-ego Maja 10, 09-402 Płock.