IPPB1/415-1457/12-2/EC - Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia odsetek od pożyczek powstałych po stronie pożyczkodawcy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 9 listopada 2012 r. (data wpływu 14 listopada 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia odsetek od pożyczek powstałych po stronie pożyczkodawcy - jest prawidłowe.

W dniu 14 listopada 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia odsetek od pożyczek powstałych po stronie pożyczkodawcy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca będąc osobą fizyczną udzielił pożyczek spółkom kapitałowym prowadzącym działalność zarówno na terenie Polski jak i poza nią, powiązanym z Wnioskodawcą w rozumieniu art. 25 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowy pożyczki przewidują wynagrodzenie należne Wnioskodawcy z tytułu udzielenia pożyczek w postaci odsetek naliczonych od kwoty głównej udzielonej pożyczki. W chwili obecnej Pożyczkodawca, z uwagi na trudną sytuację ekonomiczną Pożyczkobiorców, zamierza umorzyć naliczone odsetki od udzielonych Spółkom pożyczek.

Pożyczkobiorcy są spółkami kapitałowymi posiadającymi swoje siedziby za równo w Polsce jak i za granicą, działającymi w ramach międzynarodowej grupy kapitałowej. Przedmiotem działalności Pożyczkobiorców jest realizacja zadań deweloperskich w obszarze budownictwa mieszkaniowego i komercyjnego oraz działalność holdingów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy z tytułu umorzenia części lub całości należnych Wnioskodawcy od Spółek kwot z tytułu naliczonych odsetek od pożyczek udzielonych Spółkom przez Wnioskodawcę, po stronie Pożyczkodawcy - osoby fizycznej powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, Pożyczkodawca - osoba fizyczna, zwalniając Spółki z długu powstałego w wyniku naliczonych odsetek od pożyczek (zarówno w części jak i w całości), nie osiągnie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy p.d.o.f., opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c tej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6,9 i 10 ustawy p.d.o.f. w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 tej ustawy, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 ustawy p.d.o.f.).

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż w świetle art. 14 ust. 3 pkt 1 oraz 23 ust. 1 pkt 8 ustawy p.d.o.f. przekazanie środków finansowych o charakterze zwrotnym nie tworzy ani przychodu, ani też kosztu - zarówno w momencie ich udostępnienia, jak też zwrotu. Zdarzenie to jest zatem obojętne podatkowo, niezależnie od formy jego udokumentowania. Opodatkowaniu natomiast co do zasady, podlega wynagrodzenie uzyskane z tytułu oddania do dyspozycji otrzymującego środki finansowe.

Na podstawie art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej ilości. Umowa pożyczki może być udzielona nieodpłatnie lub odpłatnie, tj. za oznaczonym wynagrodzeniem w formie odsetek.

W świetle obowiązujących przepisów Kodeksu cywilnego, podmioty zawierające określoną umowę mogą dowolnie (w granicach swobody umów) zmieniać jej postanowienia. Dotyczy to także umów pożyczki.

Powyższe stanowisko potwierdza m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji (sygn. ITPB1/415-598b/12/AD) z dnia 25 lipca 2012 r. w której stwierdził, iż: " (...) strony mogą dowolnie modyfikować - w granicach swobody umów - postanowienia umowy pożyczki np. poprzez zawarcie postanowień odnośnie rezygnacji przez pożyczkodawcę z przysługującego mu oprocentowania lub zwolnienie z długu dłużnika z umów pożyczek".

Zgodnie z treścią art. 508 Kodeksu cywilnego "zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje".

W związku z powyższym, umorzenie przez Pożyczkodawcę długu z tytułu naliczonych odsetek od pożyczek, poprzez zawarcie umowy o zwolnieniu z długu, spowoduje wygaśnięcie istniejącego między Stronami zobowiązania w tej części. W konsekwencji, po zawarciu takiej umowy, Pożyczkobiorcy nie będą zobowiązani do wypłaty Wnioskodawcy wynagrodzenia (w formie odsetek od pożyczek) wynikającego z tego dokumentu.

Analiza art. 11 ustawy p.d.o.f. prowadzi do wniosku, iż przychodem są wszelkie uzyskane przez podatnika korzyści i przysporzenia majątkowe, za wyjątkiem przysporzeń, które ustawa p.d.o.f. wyłącza z kategorii przychodów. Zgodnie z powszechnym stanowiskiem sądów administracyjnych (m.in. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 marca 2008 r., sygn.: II FSK 25/08) wysokość tych korzyści, w dniu ich uzyskania musi być możliwa do określenia, a uzyskane przysporzenia muszą mieć charakter definitywny. Zatem, w przypadku gdy po stronie podatnika w związku z realizacją danej czynności nie powstaną korzyści, nie powstanie również przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji gdy Pożyczkodawca dobrowolnie zrezygnuje z otrzymania korzyści związanych z udzieleniem pożyczek Spółkom poprzez zawarcie z Pożyczkobiorcami umów o zwolnieniu ich z długu (z tytułu naliczonych odsetek od pożyczek), po stronie Wnioskodawcy nie powstanie z tego tytułu przychód do opodatkowania. Utracone w ten sposób korzyści Pożyczkodawcy nie stanowią bowiem podstawy do opodatkowania podatkiem dochodowym.

W tym miejscu należy dodać, iż z zawarciem umów zwolnienia Pożyczkobiorców z długu, nie będą związane jakiekolwiek dodatkowe korzyści po stronie Pożyczkodawcy. Po stronie Wnioskodawcy nie powstanie zatem przychód, który mógłby podlegać opodatkowaniu.

Podobne stanowisko przedstawił m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 1 lipca 2011 r. (sygn.: IPPB1/415-374/11-2/EC), w której stwierdził, iż: "w świetle przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych nie rozpoznaje się przychodu w postaci utraconych korzyści np. umorzonych pożyczek lub odsetek od pożyczki. W związku z powyższym umorzenie części lub całości kwot pożyczek oraz części lub całości odsetek nie będzie wywoływało skutków podatkowych u pożyczkodawcy, a zatem umorzone pożyczki oraz odsetki od pożyczki nie będą stanowiły dla Wnioskodawcy jako pożyczkodawcy przychodu".

Powyższe potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w Interpretacji z dnia 2 marca 2012 r. (sygn. IPPB1/415-53/12-2/EC) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w cytowanej powyżej interpretacji z dnia 25 lipca 2012 r. (sygn. ITPBI/415-598b/12/AD), w której stwierdził, iż: "Na gruncie prawa podatkowego umorzenie pożyczki oraz odsetek, poprzez zawarcie umowy o zwolnieniu z długu nie jest zdarzeniem powodującym powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych dla pożyczkodawcy (wierzyciela)."

Podobne stanowisko prezentują organy skarbowe w interpretacjach podatkowych odnoszących się do możliwości powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu w przypadku umorzenia pożyczki przez pożyczkodawcę w świetle obowiązujących przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W szczególności, w Interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 14 maja 2012 r. (sygn. IPPB3/423-95/12-2/AG) organ ten podzielił stanowisko podatnika, zgodnie z którym, w przypadku gdy dojdzie do umorzenia przez pożyczkodawcę części lub całości naliczonych odsetek poprzez zawarcie umowy o zwolnienie z długu, po stronie pożyczkodawcy przychód z tego tytułu nie powstanie.

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż umorzenie przez Pożyczkodawcę części lub całości odsetek naliczonych z tytułu udzielonych Spółkom pożyczek nie spowoduje powstania przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym po stronie Pożyczkodawcy.

Powyższe miałoby miejsce jedynie w przypadku spłaty odsetek od pożyczek przez Pożyczkobiorców (wypłaty wynagrodzenia odsetkowego na rzecz Pożyczkodawcy). Natomiast umorzenie naliczonych odsetek (poprzez umowne zwolnienie Pożyczkobiorców z obowiązku ich zapłaty) nie spowoduje po stronie Pożyczkodawcy powstania korzyści, które podlegałyby opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca zwraca się o uznanie stanowiska przedstawionego w niniejszym wniosku za prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.