IPPB1/415-141/07-4/PJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 3 września 2007 r. (data wpływu 6 września 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania przyznanego przez sąd - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 września 2007 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 20 listopada 2007 r. (data wpływu 22 listopada 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania przyznanego przez sąd.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca od 1996 r. prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki osobowej (spółki cywilnej przekształconej następnie w spółkę jawną) oraz od 2001 r. również jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą.

Jako formę rozliczenia podatku dochodowego Wnioskodawca wybrał podatek liniowy.

W okresie październik 1998 r. - styczeń 2000 r. Wnioskodawca był również wspólnikiem w innej spółce cywilnej, obecnie rozwiązanej (dochody opodatkowane były na zasadach ogólnych).

W ramach tej spółki została poniesiona strata spowodowana "zachowaniem i zaniechaniem kontrahenta", do którego zostało zgłoszone roszczenie odszkodowawcze o naprawienie szkody rzeczywistej z tytułu utracenia korzyści.

Przedmiotem roszczenia odszkodowawczego jest zgłoszone roszczenie odszkodowawcze (art. 361 w związku z art. 471 Kodeksu cywilnego) o naprawienie szkody rzeczywistej (damnum emergens) i z tytułu utraconych korzyści (lucrum cessans).

Szkodę rzeczywistą stanowią poniesione koszty związane z działalnością spółki cywilnej oraz straty poniesione pomiędzy wartością księgową netto zbytych środków trwałych, a ceną ich sprzedaży.

Natomiast utracone korzyści obejmują utracone zyski z powodu nienależytego wykonania umowy, które zaistniałyby, gdyby szkoda nie nastąpiła.

Sprawa toczy się przed sądem cywilnym (pozew został złożony po rozwiązaniu ww. spółki).

Od kwoty zasądzonego odszkodowania (należności głównej) pozwany zapłaci również odsetki cywilnoprawne oraz koszty postępowania procesowego, w tym koszty zastępstwa procesowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jeśli podlega to w jaki sposób - według skali podatkowej czy według stawki wynikającej z art. 30c u.p.d.o.f.

Czy opodatkowaniu będą podlegać również odsetki cywilnoprawne od kwoty zasądzonej adwokackiego)...należności głównej i zasądzone koszty sądowe (w tym koszty zastępstwa

W jakim momencie należy zgłosić ww. kwoty do opodatkowania.

Zdaniem wnioskodawcy zasądzone odszkodowanie nie jest przychodem z działalności gospodarczej, ponieważ nie ma związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, lecz z działalnością spółki cywilnej, która jest już rozwiązana.

Wskazuje na to charakter toczącego się postępowania (cywilne). Wobec tego nie ma zastosowania art. 14 ust. 2 pkt 12 u.p.d.o.f.

W związku z tym, iż odszkodowanie nie jest przychodem związanym z działalnością gospodarczą nie podlega wyłączeniu spod zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f. (postanowienie sygn. O-I/423/29/AN/06 z dnia 21 lipca 2006 r. wydane przez Urząd Skarbowy w X).

Wobec powyższego odszkodowanie do wysokości określonej w wyroku jest wolne od podatku (nie ma zastosowania stawka przewidziana w przepisie art. 30c u.p.d.o.f.).

Odsetki, zasądzone i zwrócone koszty sądowe, w tym koszty zastępstwa procesowego nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, bowiem stanowią należność wierzyciela za obracanie jego pieniędzmi przez dłużnika bez przyzwolenia (stanowią wynagrodzenie wierzyciela art. 481 k.c.).

Natomiast koszty sądowe przyznane stronie na podstawie art. 98 k.p.c. mają pokryć jej wydatki związane z prowadzeniem sporu (wpłaty sądowe i opłaty kancelaryjne, wynagrodzenie powołanych biegłych sądowych i ustanowionych pełnomocników, dojazdy na rozprawę).

Odszkodowanie powinno być wypłacone bez jakichkolwiek potrąceń, natomiast Wnioskodawca nie ma obowiązku wykazać ww. kwot w rocznym zeznaniu podatkowym.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przychody zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych zostały wyliczone w art. 21 ust. 1 ww. ustawy

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

Z treści cytowanego przepisu wynika, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Zakres zwolnienia wynikający z bezpośredniego brzmienia art. 21, ust. 1, pkt 3b lit. a) ww. ustawy wyłącza ze zwolnienia odszkodowania otrzymane w związku z prowadzoną działalności gospodarczą.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Treść tego przepisu wskazuje, że z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w ramach spółki cywilnej podatnikiem podatku dochodowego nie jest spółka lecz jej wspólnicy.

Przepis art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, iż dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Granice obowiązku odszkodowawczego wyznacza art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym z braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł (damnum emergens) oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody nie wyrządzono (lucrum cessans).

W oparciu o powołane przepisy oraz zdarzenie przyszłe przedstawione przez Wnioskodawcę stwierdzić należy, iż zasądzone odszkodowanie dotyczyć będzie szkody rzeczywistej z tytułu poniesionych kosztów działalności spółki cywilnej oraz straty związanej z różnicą wartości księgowej netto zbytych środków trwałych, i ceną ich sprzedaży.

Natomiast utracone korzyści obejmować będą szkody związane z utratą zysku jaki spółka cywilna mogłaby uzyskać, gdyby umowa została wykonana.

Przedmiotowe odszkodowanie pozostaje w bezpośrednim związku z działalnością gospodarczą, która była prowadzona przez Wnioskodawcę do stycznia 2000 r. (w ramach spółki cywilnej).

W oparciu o art. 14 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy ustawodawca nie wymienił wszystkich przychodów uzyskiwanych w ramach działalności gospodarczej, wskazując jedynie niektóre z nich.

Przychód z tytułu otrzymanego odszkodowania należy rozliczyć w ramach źródła przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy w momencie jego otrzymania. Otrzymana kwota będzie podlegać rozliczeniu według formy opodatkowania obowiązującej Wnioskodawcę w momencie wypłaty.

W związku z powyższym bez znaczenia pozostaje fakt zakończenia prowadzonej działalności gospodarczej w ramach spółki cywilnej, w związku z działalnością której roszczenie powstało.

Uwzględniając przyjętą przez ustawodawcę systematykę poszczególnych źródeł przychodów, należy zatem uznać, że w rozpatrywanym stanie faktycznych dotyczącym zdarzenia przyszłego kwota odszkodowania otrzymanego po likwidacji spółki cywilnej stanowić będzie przychód jej wspólników. Osiągnięty przychód z tej działalności został jedynie przesunięty w czasie.

W przypadku odszkodowania za utracone korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono nie ulega wątpliwości, że gdyby podatnik osiągnął spodziewany zysk, zysk ten podlegałby opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Wobec tego uzyskanie przez niego odszkodowania powinno również podlegać opodatkowaniu według tych samych zasad. W przeciwnym wypadku podatnik, który uzyskał odszkodowanie za utracone korzyści, byłby w uprzywilejowanej sytuacji w porównaniu z podatnikiem, który tę korzyść osiągnął.

Dodatkowo przychodem podlegającym opodatkowaniu będzie kwota odsetek od zasądzonej należności głównej.

Odsetki są świadczeniem ubocznym, warunkiem powstania uprawnienia do odsetek jest istnienie długu głównego i jego wymagalność - jednak roszczenie o odsetki ma charakter samoistny. W konsekwencji odsetki nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego (nie zostały objęte katalogiem zwolnień przedmiotowych wymienionych w art. 21 ust. 1 ww. ustawy). Otrzymane odsetki za zwłokę w wykonaniu zobowiązania cywilnoprawnego będą przychodem Wnioskodawcy (wspólników zlikwidowanej spółki cywilnej) w dacie ich otrzymania.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 3a ww. ustawy do przychodów z działalności gospodarczej o którym mowa w ust. 1 i 2 nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

W związku z powyższym zasądzone koszty sądowe (w tym koszty zastępstwa procesowego) nie będą podlegały opodatkowaniu.

Reasumując w chwili otrzymania odszkodowania powstanie u Wnioskodawcy przychód ze źródła przychodów - działalność gospodarcza, w postaci kwoty otrzymanego odszkodowania oraz wypłaconych odsetek. Otrzymana kwota będzie podlegać rozliczeniu w momencie jej wypłaty, według formy opodatkowania obowiązującej Wnioskodawcę w tym okresie.

Natomiast zwrot kosztów postępowania sądowego (w tym kosztów zastępstwa procesowego), o ile wcześniej nie zostały one zaliczone przez Wnioskodawcę do kosztów uzyskania przychodu, nie będzie podlegał opodatkowaniu.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że orzeczenia te zapadły w indywidualnej sprawie i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.