IPPB1/415-138/09-4/AM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 18 lutego 2009 r. (data wpływu 2 marca 2009 r.) oraz piśmie (data nadania 26 maja 2009 r., data wpływu 29 maja 2009 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB1/415-138/09-2/AM z dnia 14 maja 2009 r. (data nadania 14 maja 2009 r., data doręczenia 19 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienie z opodatkowania otrzymanego odszkodowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości, którą wynajmował dla Banku z siedzibą w W. W 2006 r. po rozwiązaniu umowy najmu Bank wydał budynek w stanie zawierającym liczne uszkodzenia, zawilgocony, zagrzybiony. Powyższe szkody zostały szczegółowo udokumentowane w protokole zdawczo-odbiorczym. Zostały one wycenione na kwotę 200 000, - (dwieście tysięcy złotych). W maju 2008 r. współwłaściciele nieruchomości złożyli w Sądzie Okręgowym Wydział Cywilny "Pozew o zapłatę" łącznie kwoty 313 001,01 zł (trzysta trzynaście tysięcy jeden złoty 01/100).

Na kwotę tę złożyły się; 200 000 zł-szkody, których najemca dokonał w budynku; 1 820 zł koszty sporządzenia dokumentacji poniesionych szkód; 60 000 zł - wysokość utraconego czynszu za jeden miesiąc w związku z usuwaniem szkód; 49 709,51 zł - dodatkowo ponoszone przez właścicieli koszty ochrony budynku w związku z dewastacją przez najemcę instalacji ochronnej; 1 471,50 zł i inne koszty poniesione przez wynajmujących.

Pozwany uznał swój obowiązek dokonania prac naprawczych i remontowych związanych ze zwrotem przedmiotu najmu, acz nie wypełnił go.

W dniu 10 grudnia 2008 r. Sąd Okręgowy Wydział Cywilny rozpoznał sprawę o zapłatę, po tym jak strony sporu oświadczyły, iż zawierają ugodę. Na mocy tej ugody pozwany Bank w W. zobowiązał się do zapłaty solidarnie na rzecz powodów współwłaścicieli nieruchomości przy ul. w K. kwoty 200.000,- (dwieście tysięcy złotych) "tytułem odszkodowania".

Jednocześnie strony "ugody" oświadczyły, iż zapłata kwoty 200.000,- wyczerpuje ich wzajemne roszczenia wynikające z umowy najmu nieruchomości położonej w K. przy ul. wraz z aneksami, a w szczególności te powstałe w związku ze zwrotem przedmiotowej nieruchomości po zakończeniu umowy najmu, a także roszczenia z tytułu utraconych korzyści te z wszelkich odsetek i kosztów dochodzonych w przedmiotowym postępowaniu, jak również roszczenia obecne i mogące powstać w przyszłości. Bank SA w grudniu 2008 wpłacił kwotę 200.000,- na rachunek bankowy współwłaścicieli nieruchomości. Współwłaściciele wynajmują nieruchomość w ramach najmu cywilno-prawnego, nie prowadzą działalności gospodarczej.

Jednocześnie pismem z dnia 25 maja (data wpływu 29 maja 2009 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie organu z dnia 14 maja 2009 r. Nr IPPB1/415-138/09-2/AM Wnioskodawca doprecyzował stan faktyczny poprzez wskazanie iż, zawarta ugoda określa odszkodowanie w jednej kwocie 200.000,- (dwieście tysięcy złotych) bez wyszczególnienia za co. Kwota ta odpowiada dokładnie kwocie dokonanych przez najemcę szkód udokumentowanych i opisanych w protokole zdawczo odbiorczym. Strony ugody złożyły oświadczenie, że zapłata kwoty odszkodowania wyczerpuje ich wszelkie wzajemne roszczenia wynikające z umowy najmu. Właściciele nieruchomości wiedząc, że proces sądowy o uzyskanie odszkodowania w pełni zaspokajającego ich roszczenia ujęte w złożonym pozwie będzie długotrwały i uciążliwy zawarli ugodę, na mocy której otrzymali odszkodowanie pokrywające przynajmniej poczynione przez najemcę szkody.

Związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymana przez współwłaścicieli nieruchomości łączna kwota 200.000 zł tytułem odszkodowania jest zwolniona przedmiotowo z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że otrzymane odszkodowanie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego w Polsce na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b. Zarówno Wnioskodawca jak również pozostali współwłaściciele są osobami fizycznymi nie są rezydentami polskimi. Otrzymane odszkodowanie nie jest związane z działalnością gospodarczą dotyczy nieruchomości położonej w Polsce, której wnioskodawca jest współwłaścicielem. Nieruchomość jest wynajmowana - najem cywilnoprawny, przychody opodatkowane są zgodnie z położeniem nieruchomości, czyli w Polsce. Otrzymana kwota zgodnie z zawartą ugodą, zaspokaja tylko kwotę oszacowaną jako wartość szkód, poczynionych przez najemcę. Zawarta ugoda wprawdzie zawiera klauzulę, że zapłata kwoty 200.000 zł-wyczerpuje wszelkie roszczenia współwłaścicieli i nie będą rościć żadnych pretensji do pozwanego z tytułu przedmiotowej umowy najmu, niemniej jednak otrzymana kwota pokrywa tylko poczynione przez najemcę szkody. Kwotowo nie pokrywa roszczeń z tytułu utraconego czynszu, dodatkowych kosztów ochrony budynku i innych wymienionych w pozwie.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Stosownie do przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2008 r. opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania (inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów ustaw i aktów wykonawczych) otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

Z wyżej przytoczonych przepisów wynika, iż odszkodowania otrzymane przez podatników na podstawie ugód sądowych są, co do zasady, zwolnione od podatku dochodowego.

Zakres zwolnienia wynikający z bezpośredniego brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy obejmuje zatem tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

Jak zauważono z możliwości skorzystania ze zwolnień od opodatkowania przewidzianych w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest stwierdzenie, czy wynikające z ugody sądowej świadczenia są rzeczywiście odszkodowaniami, nie każda kwota pieniężna, której obowiązek zapłaty wynika z ugody sądowej, jest bowiem odszkodowaniem.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji odszkodowania, należy jej więc szukać w przepisach prawa prywatnego, w tym prawa cywilnego i prawa pracy. W prywatnoprawnym ujęciu odszkodowanie jest świadczeniem mającym na celu naprawę wyrządzonej szkody lub jej kompensatę. Odszkodowanie może mieć formę restytucji (przywrócenie stanu poprzedniego) lub zapłaty określonej kwoty, która skompensuje poszkodowanemu poniesione straty. Szkodą jest ubytek w majątku poszkodowanego spowodowany bezprawnym działaniem lub zaniechaniem sprawcy, a także z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem przez dłużnika zobowiązania.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, iż przy interpretacji przepisów dotyczących zwolnień podatkowych stosuje się wykładnię literalną, która ma pierwszeństwo przed wykładnią celowościową, co oznacza, że katalog zwolnień przedmiotowych zawarty w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym i nie można interpretować go rozszerzająco.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż po rozwiązaniu umowy najmu w związku z odbiorem budynku w stanie uszkodzonym Wnioskodawca złożył w sądzie pozew o zapłatę kwoty 313 001,01 zł na którą składały się:

* szkody, których najemca dokonał w budynku - 200 000,00 zł

* koszty dokumentacji poniesionych szkód - 1 820,00 zł

* utracony czynsz - 60 000,00 zł

* koszty ochrony budynku - 49 709,51 zł

* inne koszty poniesione przez wynajmującego - 1 471,50 zł

Zawarta ugoda sądowa zawiera klauzulę stwierdzającą, iż uzgodnione odszkodowanie "wyczerpuje wszelkie roszczenia współwłaścicieli wynikające z umowy najmu, a w szczególności te powstałe w związku ze zwrotem przedmiotowej nieruchomości, a także roszczenia z tytułu utraconych korzyści jak również roszczenia obecne i mogące powstać w przyszłości". W wyniku zawartej ugody sądowej zwrócono Wnioskodawcy kwotę 200 000 zł.

Tym samym nie można przyjąć, iż całe otrzymane odszkodowanie zostało wypłacone tylko za wyrządzoną szkodą (w ugodzie jednoznacznie został określony szerszy zakres odszkodowania).

Jak zważono powyżej, zwolnienia z opodatkowania są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania dochodów i co za tym idzie nie można domniemywać, że określony dochód jest z opodatkowania zwolniony. To podatnik musi wykazać, iż określony dochód jest z opodatkowania zwolniony, a jeśli nie jest w stanie tego uczynić, to tym samym podlega on opodatkowaniu.

Reasumując co do zasady odszkodowanie jest zwolnione z opodatkowania. Nie jest jednak możliwe w niniejszym postępowaniu ustalenie jaka część wypłaconej kwoty jest odszkodowaniem za szkodę rzeczywistą, a jaka pokrywa pozostałe roszczenia.

Takie określenie możliwe będzie przy ewentualnym postępowaniu podatkowym. A zatem w świetle powyższego nie można uznać stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe.

Podkreślenia wymaga, że w niniejszej interpretacji oparto się na przedstawionym przez Wnioskodawcy stanie faktycznym. W przypadku gdy przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Jednocześnie wskazać należy, iż zgodnie z art. 14a § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, a zatem mając na uwadze powyższe interpretacja indywidualna skierowana jest wyłącznie do Wnioskodawcy i skutki prawne wywołuje tylko w stosunku do niego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1Maja 10, 09-402 Płock.