IPPB1/415-1332/08-2/IF - Pozostawienie części majątku w spółce przez występujących wspólników.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 i § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 28 listopada 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 4 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych, pozostawienia przez wspólników występujących ze spółki cywilnej przypadającej na nich części wspólnego majątku wypracowanego i wykorzystywanego w trakcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez spółkę, dla pozostających w niej wspólników - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych, pozostawienia przez wspólników występujących ze spółki cywilnej przypadającej na nich części wspólnego majątku wypracowanego i wykorzystywanego w trakcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez spółkę, dla pozostających w niej wspólników.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Od 1993 r. wnioskodawca jest wspólnikiem spółki cywilnej, w której obecnie jest dwóch wspólników. Wcześniej w spółce było czterech wspólników. Z dniem 31 lipca 2008 r. ze spółki wystąpiło dwóch wspólników, dla których całkowicie wygasło źródło przychodu z tytułu działalności gospodarczej i zapłacili oni 10% podatek od remanentu likwidacyjnego. Wkładem do spółki występujących wspólników była praca każdego wspólnika. Ponieważ w chwili wystąpienia nie otrzymali oni ekwiwalentu w zamian za utratę prawa do wspólnego majątku spółki - nie powstał u nich przychód z tytułu "prawa majątkowego" objętego zakresem regulacji art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Spółka kontynuuje swoją działalność. Należy nadmienić, że majątek spółki powstawał z zysku wypracowanego przez spółkę. Od wypracowanego zysku każdy ze wspólników proporcjonalnie do swojego udziału w tym zysku opłacał podatek dochodowy od osób fizycznych stosownie do art. 8 ust. 1, art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy. Jako wspólnik spółki cywilnej wnioskodawca płaci z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej podatek dochodowy od osób fizycznych zgodnie z art. 30c w wysokości 19% (tzw. podatek liniowy) i prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy część majątku pozostawiona w spółce przez występujących ze spółki cywilnej wspólników, którzy nie otrzymali ekwiwalentu w zamian za utratę prawa do wspólnego majątku spółki jest nieodpłatnych świadczeniem dla spółki - art. 14 ust. 2 pkt 8 lub dla pozostających wspólników - art. 11...

Zdaniem wnioskodawcy część majątku pozostawiona w spółce przez występujących wspólników nie jest nieodpłatnym świadczeniem. Majątek jest używany, pozostaje cały w spółce i służy wypracowaniu dochodu, który będzie opodatkowany u każdego wspólnika wg udziału wynikającego z umowy spółki. Faktyczny przychód dla każdego pozostałego w spółce wspólnika nastąpi dopiero w momencie likwidacji spółki.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zasady działania spółek cywilnych regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm. - oznaczonej w dalszej części skrótem k.c.).

Zgodnie z art. 860 § 1 k.c., przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

Stosownie do art. 861 § 1 k.c. - wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. Spółka cywilna nie posiada własnego, odrębnego majątku. Właścicielami poszczególnych składników majątku pozostają wspólnicy spółki w ramach współwłasności łącznej. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku (art. 863 § 1 k.c.). W przypadku wniesienia do spółki cywilnej wkładu w postaci składnika majątku stanowiącego wyłączną własność jednego wspólnika bądź też będącego współwłasnością wszystkich wspólników tejże spółki, wyłączna własność wspólnika bądź współwłasność w częściach ułamkowych z chwilą wniesienia do spółki przekształca się we współwłasność łączną. Współwłasność ta ma charakter bezudziałowy, a każdemu ze wspólników przysługują równe prawa do całego majątku.

Jeżeli spółka została zawarta na czas nieoznaczony, każdy wspólnik może z niej wystąpić wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego (art. 869 § 1 k.c.). Z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony. Zastrzeżenie przeciwne jest nieważne (art. 869 § 2 k.c.).

W myśl art. 871 § 1 k.c. wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania, oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w braku takiego oznaczenia - wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia. Nie ulega zwrotowi wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika. Wspólnikowi występującemu ze spółki wypłaca się w pieniądzu taką część wartości wspólnego majątku (po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników) jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki (art. 871 § 2 k.c.).

Wystąpienie wspólnika ze spółki cywilnej jest sposobem zakończenia łączącego go z pozostałymi wspólnikami stosunku prawnego wynikającego z umowy spółki. Skutkiem wypowiedzenia udziału przez wspólnika przewidzianym w ww. art. 871 k.c. jest utrata przez niego wszelkich praw objętych majątkiem wspólnym wspólników, a więc np. pozycji współwłaściciela należącej łącznie do wspólników własności. Skutek ten następuje z mocy ustawy. Zaznaczyć przy tym należy, iż jeżeli w skład majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej wchodzi nieruchomość, wystąpienie wspólnika ze spółki, bądź późniejsze przeniesienie własności nieruchomości, winno nastąpić w formie aktu notarialnego. W myśl bowiem art. 158 k.c. umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Z dniem wystąpienia wspólnika ze spółki cywilnej prawo własności wszystkich składników majątkowych wykorzystywanych w prowadzonej w formie spółki cywilnej działalności, przechodzi na własność pozostających w spółce wspólników (z zastrzeżeniem formy przeniesienia własności dotyczącej nieruchomości). Natomiast udział w prawie własności składników majątkowych występującego ze spółki wspólnika przekształca się w należność pieniężną. Spółka cywilna (pozostający w spółce wspólnicy) na podstawie cyt. wyżej art. 871 § 2 k.c. jest zobowiązana wypłacić występującemu wspólnikowi w formie pieniężnej przypadającą na niego wartość wspólnego majątku (po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników). Pomiędzy pozostającymi w spółce wspólnikami a występującym wspólnikiem powstaje zatem stosunek zobowiązaniowy, w którym pozostający w spółce wspólnicy są dłużnikami a występujący wspólnik wierzycielem.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ww. ustawy przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż z czteroosobowej spółki cywilnej, w której wnioskodawca jest wspólnikiem, wystąpiło dwóch wspólników. Wspólnikom tym, w związku z wystąpieniem ze spółki, nie została wypłacona przypadająca na nich wartość udziału we wspólnym majątku wykorzystywanym przy prowadzeniu w formie spółki cywilnej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż jeżeli występujący ze spółki wspólnicy zrezygnowali z dochodzenia swoich roszczeń o wypłatę przysługującego im udziału we wspólnym majątku wykorzystywanym w spółce, pozostający w spółce wspólnicy (w tym wnioskodawca) zostali zwolnieni ze zobowiązania, wynikającego z cyt. wyżej art. 871 § 2 k.c. Zwolnienie to (w wysokości odpowiadającej kwocie roszczenia przysługującego występującym wspólnikom) stanowi podlegający opodatkowaniu przychód ze źródła jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, określony w ww. art. 14 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, iż po stronie wnioskodawcy wystąpi przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń, określony w ww. art. 14 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy, w wysokości przypadającej na niego części.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90 - 434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.