IPPB1/415-121/14-3/IF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 3 lutego 2014 r. (data wpływu 5 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego w części dotyczącej przychodów osiągniętych:

* w okresie kiedy Wnioskodawca był posiadaczem gruntów rolnych - jest prawidłowe,

* w pozostałym zakresie - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Od 1 września 1996 r. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Spółka z o.o. z, na podstawie aktu notarialnego z dnia 15 października 2007 r. (umowa odpłatnego ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego) Wnioskodawca otrzymuje miesięczne wynagrodzenie za ustanowioną służebność gruntową gruntu wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego położonego. Służebność ta dotyczy wodociągu o średnicy 500 mm o długości łącznej 222 mb oraz dwóch napowietrznych linii energetycznych o łącznej długości 452 mb.

W związku z podpisaniem aktu notarialnego na służebność gruntową nie została zawarta umowa dzierżawy. Nie jest tam również prowadzona żadna inwestycja. Budowa wodociągu i linii napowietrznych została wykonana przed podpisaniem aktu notarialnego ze spółką wodociągi spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w którym została ustanowiona ww. służebność gruntowa.

Do dnia 6 kwietnia 2011 r. Wnioskodawca wraz z żoną był na zasadach wspólności umownej majątkowej małżeńskiej rozszerzonej, właścicielem gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodzą działki obciążone służebnością. Dnia 7 kwietnia 2011 r. został podpisany akt notarialny, na podstawie którego gospodarstwo to zostało darowane córce Wnioskodawcy ograniczając wykonanie prawa użytkowania do pasa gruntu, na którym posadowiony jest wodociąg i linie energetyczne.

Zgodnie z zawartym aktem notarialnym pożytki z tytułu służebności dożywotnio będą przypadać darczyńcom.

Otrzymywane wynagrodzenie Wnioskodawca traktuje jako odszkodowanie czyli rekompensatę za ograniczenie prawa własności tego gruntu na rzecz przedsiębiorcy realizującego inwestycję liniową, odszkodowanie za pomniejszoną wartość gruntu i ograniczoną możliwość z jego korzystania, którego wypłatę rozłożono w czasie (na okres trwania służebności gruntowej).

Jest to ekwiwalent za szkody, jakie Wnioskodawca poniesie, a w szczególności za utracone korzyści.

Co miesiąc Wnioskodawca wystawia fakturę VAT płatną do dnia 10-go każdego kolejnego miesiąca z dołu za miesiąc poprzedni.

Od otrzymanego przychodu w ciągu roku podatkowego Wnioskodawca oblicza i odprowadza do urzędu skarbowego podatek roczny w rozliczeniu za dany rok podatkowy.

Rozliczenia rocznego dokonuje na formularzu PIT-36 (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu/ poniesionej straty w roku podatkowym). Wynagrodzenie to zalicza do przychodu z innych źródeł. Kwoty zapłaconego podatku z tytułu osiągniętego przychodu w poszczególnych latach wyniosły:

* za 2008 r. przychód 42.840,00 zł, kwota podatku 6.379,00 zł

* za 2009 r. przychód 46.097,46 zł, kwota podatku 6.629,00 zł

* za 2010 r. Przychód 46,956,33 zł kwota podatku 6.784,00 zł

* za 2011 r. Przychód 48.280,17 zł kwota podatku 7.022,00 zł

* za 2012 r. Przychód 50.154,99 zł kwota podatku 8.472,00 zł.

Wnioskodawca oświadczył, że wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 czerwca 2013 r. nie został wydany w jego sprawie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawca powinien odprowadzić podatek dochodowy od osób fizycznych od należności z tytułu ustanowienia służebności gruntowej.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym: od osób fizycznych, nie powinien odprowadzić podatku dochodowego a dotychczas wpłacony podatek na konto urzędu skarbowego powinien być mu zwrócony.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego w części dotyczącej przychodów osiągniętych:

* w okresie kiedy Wnioskodawca był posiadaczem gruntów rolnych - jest prawidłowe,

* w pozostałym zakresie - jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zatem wszelkie dochody podatnika nie wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych podlegają opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r., przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2011 r., za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2012 r. za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności:

kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zauważyć należy, że katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania "w szczególności". Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Tym samym zakres art. 20 ust. 1 tej ustawy obejmuje także kwoty wypłaconego wynagrodzenia w związku z ustanowieniem służebności gruntowej.

Służebność gruntowa jest ograniczonym prawem rzeczowym, polegającym na korzystaniu z cudzej nieruchomości w oznaczonym zakresie. Nieruchomość może zostać obciążona na rzecz właściciela innej nieruchomości (tzw. nieruchomości władnącej) - bądź przez przyznanie mu prawa do korzystania w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej (np. przechodzenia lub przejazdu przez grunt, korzystania ze znajdującego się na nim lasu lub źródła wody itd.), bądź przez ograniczenie właściciela nieruchomości obciążonej w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań (np. wznoszenia budynków lub sadzenia drzew ponad pewną wysokość) albo wykonywania określonych uprawnień względem nieruchomości władnącej. W tym wypadku mówimy o służebności gruntowej zgodnie z art. 285 ustawy - Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Służebność może powstać w wyniku różnych zdarzeń prawnych m.in. orzeczenia sądu, decyzji administracyjnej oraz jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie na podstawie umowy. Umowa taka jest zawierana pomiędzy właścicielem nieruchomości obciążonej (jego oświadczenie musi być złożone w formie aktu notarialnego), a właścicielem nieruchomości władnącej. Tak jak użytkowanie, również służebność może być ustanowiona za wynagrodzeniem lub nieodpłatnie.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r., wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji związanych z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.);

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., wolne od podatku dochodowego, są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.);

Z powyższego przepisu wynika, że odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, gdy spełnione są następujące warunki:

1. Otrzymuje je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Zgodnie z ustawą z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm.) za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki nieposiadającej osobowości prawnej.

2. Odszkodowanie zostaje wypłacone z tytułu m.in. ustanowienia służebności gruntowej. Służebność gruntowa uregulowana w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) ma na celu obciążenie nieruchomości na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega m.in. na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej (art. 285 § 1 k.c.).

3. Podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów prowadzi na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego inwestycje dotyczące budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz inwestycję związaną z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa jest w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się urządzenie albo modernizację drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

4. Źródłem odszkodowania jest wyrok sądowy lub umowa (ugoda) zawarta między stronami. W przypadku zawarcia umowy winna ona mieć charakter umowy wzajemnej tzn., że każda ze stron według treści umowy jest zobowiązana do świadczenia wobec drugiej, uznawanego za odpowiednik tego co sama otrzymuje.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że na postawie aktu notarialnego z dnia 15 października 2007 r. Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie za ustanowienie służebności gruntowej gruntu wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego. Do dnia 6 kwietnia 2011 r. Wnioskodawca wraz z żoną, na zasadach wspólności umownej majątkowej małżeńskiej rozszerzonej, był właścicielem gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodzą działki obciążone służebnością. W dniu 7 kwietnia 2011 r. został podpisany akt notarialny, na podstawie którego gospodarstwo rolne zostało darowane córce Wnioskodawcy ograniczając wykonanie prawa użytkowania do pasa gruntu, na którym posadowiony jest wodociąg i linie energetyczne.

Zgodnie z zawartym aktem notarialnym pożytki z tytułu służebności dożywotnio będą przypadać darczyńcom. Wnioskodawca od ww. przychodów osiągniętych w latach 2008 - 2012 obliczał i odprowadzał podatek roczny - rozliczał się co roku na formularzu PIT-36, zaliczając powyższy przychód do innych źródeł.

W odniesieniu do powołanych wyżej przepisów prawa oraz przedstawionego stanu faktycznego, należy stwierdzić, że otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, do dnia przekazania córce w darowiźnie gospodarstwa rolnego z ustanowioną służebnością gruntową tj. do dnia 6 kwietnia 2011 r., spełnia warunki określone w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. na podstawie umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawcą i Spółką jest wypłacona należność z tytułu ustanowienia służebności gruntowej na gruncie - wchodzącym w skład gospodarstwa rolnego - będącym własnością Wnioskodawcy.

Natomiast odszkodowanie wypłacone Wnioskodawcy od 7 kwietnia 2011 r. z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy, z uwagi na fakt, że w momencie wypłaty właścicielem gospodarstwa rolnego z ustanowioną służebnością gruntową jest córka Wnioskodawcy, a więc nie został spełniony warunek określony w tym zwolnieniu.

Zatem, należności z tytułu ustanowienia służebności gruntowej - do dnia przekazania córce w darowiźnie gospodarstwa rolnego tj. do dnia 6 kwietnia 2011 r. - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, zatem Wnioskodawca nie był zobowiązany do odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych i składania zeznania podatkowego z przychodów uzyskanych z tytułu ustanowienia służebności gruntowej. Natomiast pozostałe wypłacone należności nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy, a zatem podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy jako przychód z innych źródeł.

Zastrzec jedynie należy, iż tut. organ podatkowy dokonał oceny prawnej stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie objętym zadanym przez Niego pytaniem.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.