IPB_1/449-9/06/I - Użytkowanie wieczyste - moment powstania obowiązku podatkowego.

"(...) Jako zasadę przyjęto, że obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi - art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535, ze zm.).

Wyjątek od tej zasady określony został m. in. w przepisie art. 19 ust. 4 ustawy, zgodnie z którym jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Jeżeli natomiast przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi pobrano część należności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części (art. 19 ust. 11).

Ponieważ użytkowanie wieczyste ma charakter usługi ciągłej, obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą otrzymania zapłaty poszczególnych opłat należnych z tytułu oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych. (...)

W okresie od 25 czerwca 2004 r. do 14 lutego 2005 r. obowiązywał przepis szczególny określający moment powstania obowiązku podatkowego w stosunku do opłat za wieczyste użytkowanie, tj. § 3a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 97, poz. 970 ze zm.). Przepis ten został wprowadzony w życie rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 23 czerwca 2004 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 145, poz. 1541). Postanowiono w nim, że w przypadku oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności poszczególnych opłat pobieranych z tego tytułu. Przepis ten został uchylony na mocy § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 stycznia 2005 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 17, poz. 150). Jednocześnie na mocy § 2 tego rozporządzenia został wprowadzony przepis przejściowy, który stanowi, że w przypadku pobrania po dniu 24 czerwca 2004 r. a przed dniem wejścia rozporządzenia w życie (tj. przez 15 lutego 2005 r.) całości lub części należności z tytułu oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych - przed upływem terminu ich płatności - obowiązek podatkowy z tytułu pobrania tych należności powstaje z chwilą upływu terminu płatności poszczególnych opłat (wpłat). (...)

Jak wskazano powyżej jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi pobrano część należności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części (art. 19 ust. 11). Ponieważ użytkowanie wieczyste ma charakter usługi ciągłej, obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą otrzymania zapłaty poszczególnych opłat należnych z tytułu oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych.

Zgodnie z § 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 95, poz. 798 ze zm.), jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2.

Przepis ust. 2 stanowi, iż fakturę wystawia się również nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym pobrano przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi każdą kolejną część należności (zaliczkę, przedpłatę, zadatek lub ratę).

W świetle wskazanych wyżej przepisów tut. organ stwierdza, iż w przypadku opłat rocznych za użytkowanie wieczyste, należy udokumentować każdą wniesioną opłatę, wystawiając w tym celu fakturę VAT. Fakturę należy wystawić nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część należności. Obowiązek ten dotyczy każdej następnej należności otrzymanej od nabywcy (użytkownika wieczystego).

Jednocześnie należy mieć na uwadze postanowienia art. 106 ust. 4 ww. ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl tego przepisu podatnicy nie mają obowiązku wystawiania faktur osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób są obowiązani do wystawiania faktury.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż w sytuacji, gdy nie zostanie uiszczona opłata z tytułu użytkowania wieczystego, obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług nie powstanie. Nie wystąpi również obowiązek wystawienia faktury VAT (...)".