IP-PP2-443-796/08-4/AS - Czy darowizna działek rodzicom podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 6 maja 2008 r. (data wpływu 12 maja 2008 r., uzupełniony pismem z dnia 8 lipca 2008 r. (data wpływu 14 lipca 2008 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnego przekazania działek i sprzedaży budynku mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 maja 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnego przekazania działek i sprzedaży budynku mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 31 października 1996 r. Wnioskodawca otrzymał w drodze darowizny od rodziców nieruchomość rolną o powierzchni 4,49 ha.

Decyzją Starosty z dnia 26 września 2001 r. Wnioskodawca otrzymał zgodę na podział i wyłączenie z produkcji rolnej gruntów o powierzchni 4,49 ha.

W 2001 r. Wnioskodawca dokonał podziału gruntu, uzyskując 21 działek budowlanych. Na jednej z tych działek wybudował sobie w latach 1997-1999 dom mieszkalny i od 29 kwietnia 1999 r. mieszka tam na stałe do chwili obecnej.

Ze względu na zmianę wyjazdu z działek do drogi gminnej a nie wojewódzkiej, decyzją Wójta Gminy z dnia 9 marca 2004 r. Wnioskodawca dokonał jeszcze raz podziału działek z 2001 r. uzyskując 28 działek z wyjazdem do drogi gminnej. W latach 2001-2006 Wnioskodawca sprzedał 9 działek, z tym że na trzech rozpoczynał budowę domu dla siebie, w latach 2003 rozpoczął budowę domu kupując dokumentację i po uzyskaniu decyzji na budowę zalał fundament, lecz koszty związane z doprowadzeniem uzbrojenia do działek zmusiły Wnioskodawcę do sprzedania działek z zalanym fundamentem. W 2004 r. i na początku 2005 r. Wnioskodawca sprzedał 2 działki i ponownie wystąpił o decyzje na budowę domu dla siebie i w stanie surowym otwartym musiał go sprzedać 23 grudnia 2005 r. potrzebne środki finansowe na zakup domu w Warszawie. W 2006 r. Wnioskodawca ponownie wystąpił o decyzję na budowę i zalał fundament pod dom, lecz musiał tę działkę z fundamentem sprzedaż 2 listopada 2006 r., uzyskane środki finansowe przeznaczył na opłacenie dróg dojazdowych i uzbrojenia do ostatnich działek. Z posiadanych 28 działek na jednej Wnioskodawca mieszka, 9 sprzedał, 12 działek w 2004 r. podarował rodzeństwu.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, pracuje jako nauczyciel.

Nabycie gruntów było na cele rolnicze i było użytkowane rolniczo osobiście.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, Podatnik nie jest osobą prowadzącą działalności gospodarczej w sposób profesjonalny, nie jest handlowcem zajmującym się handlem w celach sprzedaży oraz nabywaniu tej ziemi w celu sprzedaży.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Towarem, w myśl przepisu art. 2 pkt 6 ww. ustawy, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Pojęcie podatnika w ww. ustawie o podatku od towarów i usług zostało zdefiniowane w art. 15 ust. 1, zgodnie z którym podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przy czym pojęcie działalności gospodarczej obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powyższe oznacza, że dostawa towarów, w tym także gruntów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonana będzie przez podmiot mający status podatnika, tj. prowadzącego samodzielną działalność gospodarczą w rozumieniu powołanej wyżej definicji.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia "częstotliwości", przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności.

O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania czynności (rok, dwa czy pięć lat) ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności. Dlatego też, w każdym przypadku należy indywidualnie rozstrzygnąć, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było dokonywanie tej czynności wielokrotnie.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Z przedstawionych przepisów wynika więc, że jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży ze swojego majątku prywatnego nieruchomości gruntowej przeznaczonej pod zabudowę, a czynność ta nie jest wykonywana jednorazowo lub okazjonalnie, w warunkach wskazujących, iż działanie to jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcję taką uznaje się za działalność gospodarczą, w rozumieniu cytowanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

W sytuacji, gdy osoba fizyczna wykorzystuje majątek prywatny w sposób ciągły dla celów zarobkowych, to prowadzi działalność gospodarczą, bowiem właśnie w przepisie art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług zamieszczona została, skonstruowana na użytek ustawy, legalna definicja pojęcia "działalność gospodarcza". Ustawodawca oparł swą definicję na domniemaniu prawnym, w myśl którego podmiotem gospodarczym (producentem, handlowcem) jest każdy, kto działając w tym charakterze wykonuje czynności opodatkowane (dostarcza towary lub świadczy usługi) w sposób wskazujący na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy. Przy czym ustawodawca nie określił wymogów formalnych, którym odpowiadać ma podatnik by został uznany za producenta lub handlowca oraz kiedy zamiar częstotliwego wykonywania czynności ma być ujawniony. Zatem uprawnione jest twierdzenie, że wystarczającym jest, by okoliczności wskazujące na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy zaistniały w chwili ich wykonywania, zaś podmiot ich dokonujący zachowywał się jak handlowiec czy producent.

Dla celów podatku od towarów i usług nie jest konieczne, aby działalność była działalnością zarobkową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły przez podmioty gospodarcze (przedsiębiorców). Opodatkowaniu tym podatkiem podlega dostawa towarów - gruntów nie tylko wówczas, gdy dokonywana jest przez podatnika podatku od towarów i usług, dla którego wykonywanie działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu. Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług również osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, które dokonują dostawy, czy też świadczą usługi, stają się podatnikami podatku od towarów i usług, jeżeli okoliczności wskazują na zamiar wykonywania tych czynności w sposób częstotliwy. Przez zamiar częstotliwości prowadzenia działalności gospodarczej należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania, w określonym przedziale czasowym, czynności składających się na istotę prowadzonej działalności. Tak więc podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten, kto dokonuje czynności handlu, produkcji, świadczenia usług także wtedy, gdy czynność taka dokonywana jest przez niego jednorazowo, lecz w taki sposób, że wyraźnie wynika z niej zamiar handlu, produkcji, świadczenia usług, tj. obiektywny zamiar prowadzenia takiej działalności.

Przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny wskazuje, iż sprzedaż działek nosi znamiona powtarzalności, tak więc warunek częstotliwości zostaje tu wypełniony.

Do czynności traktowanych na równi z dostawą towarów, w myśl art. 7 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, ustawodawca zaliczył przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

Zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tego towaru.

W powstałej sytuacji faktycznej, gdy Wnioskodawca, który nieruchomość rolną o powierzchni 4,49 ha wykorzystywał w działalności rolniczej, dokonuje następnie jej:

Co do zasady, sprzedaż nieruchomości gruntowych przeznaczonych pod zabudowę, przez osobę działającą w opisanych we wniosku okolicznościach, podlega opodatkowaniu zasadniczą 22% stawką podatku od towarów i usług - art. 41 ust. 1 ww. ustawy. W sytuacji, gdy osoba tak działająca nie dokonywała odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (co w tych okolicznościach miało miejsce, gdyż Wnioskodawca nie poczuwa się do obowiązków podatkowych związanych z rejestracją i odprowadzaniem podatku, uznając iż nie działa w charakterze handlowca), darowizna przedmiotowych działek nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W warunkach, gdy Wnioskodawca wybuduje dom na posiadanych działkach, a następnie dokona jego sprzedaży, sprzedaż ta będzie podlegała opodatkowaniu na zasadach określonych w przepisach o podatku od towarów i usług.

Reasumując, mając na uwadze przedstawione przez Wnioskodawcę zdarzenie przyszłe oraz obowiązujące przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, iż nieodpłatne przekazanie 6 działek rodzicom nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, sprzedaż zaś nieruchomości (dom) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.