IP-PP2-443-673/07-2/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 23 listopada 2007 r. (data wpływu 5 grudnia 2007 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zapłaty odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 grudnia 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zapłaty odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Poprzednik prawny UK-Z Sp. z o.o. - Przedsiębiorstwo Państwowe UK zawarło w dniu 15 kwietnia 1996 r. umowę dzierżawy ze spółką cywilną R. Przedmiotem umowy było oddanie spółce cywilnej w dzierżawę nieruchomości położonej w.... przy ul..... Powyższa umowa została zmieniona w drodze aneksów nr 1 z dnia 30 grudnia 1996 r., nr 3 z dnia 30 grudnia 1996 r., nr 4 z dnia 23 czerwca 1997 r., nr 5 z dnia 2 września 1996 r. W następstwie powyższych aneksów zmieniono podmiot biorący nieruchomość w dzierżawę, którym od dnia 1 grudnia 1996 r. była spółka R-P Sp. z o.o., przedłużono okres dzierżawy do dnia 31 marca 2021 r. oraz zmieniono przedmiot dzierżawy. Od 1 grudnia 1996 r. faktury VAT za czynsz dzierżawny wystawiane były przez wydzierżawiającego Przedsiębiorstwo Państwowe UK na rzecz dzierżawcy, tj. R-P Sp. z o.o. Zmiana dzierżawcy - w ocenie zarządu Wnioskodawcy - nastąpiła z naruszeniem przepisów ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, nakazujących przeprowadzenie przetargu na oddanie mienia przedsiębiorstwa państwowego do używania przez inny podmiot (art. 46 ust. 3 i 4 w zw. z art. 46a ust. 1 w zw. z art. 46b ustawy o przedsiębiorstwach państwowych).

W ocenie Wnioskodawcy dokonanie zmian w umowie dzierżawy poprzez wprowadzenie nowego dzierżawcy w miejsce dotychczasowego, przedłużenie okresu trwania umowy oraz rozszerzenie przedmiotu dzierżawy, wobec naruszenia przepisów ustawy o przedsiębiorstwach państwowych skutkuje nieważnością zmian w pierwotnej umowie dzierżawy. UK-Z Sp. z o.o. zamierza wystąpić na drogę sądową celem stwierdzenia nieważności zmian do umowy dzierżawy. W przypadku stwierdzenia nieważności zmian do umowy dzierżawy, wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości dotychczas określane jako czynsz, winno zostać zakwalifikowane jako odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości. U-k.z. Sp. z o.o. odprowadzała podatek od towarów i usług naliczany od kwoty netto wskazanej na fakturach wystawianych przez UK-Z Sp. z o.o.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy - w przypadku zakwalifikowania stanu posiadania nieruchomości przez R-P Sp. z o.o. jako bezumownego - wpłata odszkodowania za bezumowne korzystanie z rzeczy (nieruchomości położonych w..... przy ul.......) należących do UK-Z podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie za bezumowne korzystanie z rzeczy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ nie mieści się w katalogu usług i towarów, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast świadczenie usług - zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy - stanowi każde świadczenia na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W aspekcie przywołanych przepisów prawa zapłata odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast przez świadczenie usług, stosownie do art. 8 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości będącej własnością Wnioskodawcy nastąpi na drodze sądowej.

Kwestie bezumownego korzystania z cudzej własności regulują przepisy art. 224 i art. 225 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). W warunkach określonych normą art. 224 i art. 225 k.c. właścicielowi przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z jego rzeczy. Zapłata w tym przypadku określonej kwoty pieniężnej wiąże się z prawem żądania naprawienia wynikłej dla właściciela rzeczy szkody z tytułu bezprawnego korzystania z nieruchomości. Żądane wynagrodzenie (roszczenie pieniężne) stanowi w istocie odszkodowanie. Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości obejmuje spodziewane korzyści z tytułu umowy najmu czy dzierżawy, która zostałaby zawarta gdyby nieruchomość nie została zajęta. Przepisy prawa przyznają właścicielowi prawo do roszczenia o odszkodowanie, które obejmuje kompensatę utraconych korzyści, jakie właściciel by uzyskał gdyby rzecz wynajął.

Na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, nie można stwierdzić, iż wynikające należności z dotychczasowych faktur wzywających do zapłaty stanowią odszkodowanie, które nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle powołanych przepisów, odszkodowanie - w przypadku zakwalifikowania wyrokiem sądowym stanu posiadania nieruchomości przez R-P Sp. z o.o. jako bezumownego oraz orzeczenia przez sąd, iż pobrane opłaty z tytułu czynszu stanowią odszkodowanie, nie stanowi żadnej z czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od towarów usług, który określa przedmiot opodatkowania. Nie można traktować go ani jako dostawy, czy świadczenie usługi.

Tutejszy organ podatkowy podkreśla, iż od bezumownego korzystania z nieruchomości należy odróżnić tzw. milczące przedłużenie umowy najmu. W myśl art. 674 k.c., jeżeli po upływie terminu oznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu najemca używa nadal rzeczy za zgodą wynajmującego, poczytuje się w razie wątpliwości, że najem został przedłużony na czas nieoznaczony (odpowiednio art. 695 dot. dzierżawy - dzierżawę zawartą na czas dłuższy niż trzydzieści lat poczytuje się po upływie tego terminu za zawartą na czas nieoznaczony).

W przypadku milczącego przedłużenia umowy najmu, o którym mowa wyżej mamy do czynienia ze świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.