IP-PP2-443-557/08-2/SAP - Czy usługi pośrednictwa w zawieraniu transakcji na rynku pieniężnym (walutowym, derywatów, papierów dłużnych) polegające na udostępnianiu przez firmy brokerskie Bankowi platformy teleinformatycznej umożliwiającej zautomatyzowane zawieranie powyższych transakcji, podlegają zwolnieniu z VAT?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Banku ..... przedstawione we wniosku z dnia 4 marca 2008 r. (data wpływu 31 marca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy korzystanie przez Bank z usług firm brokerskich w celu zawierania transakcji na rynku pieniężnym przy wykorzystaniu platformy teleinformatycznej mieści się w definicji usług elektronicznych - jest prawidłowe.

W dniu 31 marca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy korzystanie przez Bank z usług firm brokerskich w celu zawierania transakcji na rynku pieniężnym przy wykorzystaniu platformy teleinformatycznej mieści się w definicji usług elektronicznych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Bank korzysta z usług firm brokerskich, które mają siedzibę w innych krajach Unii Europejskiej. Usługi firm brokerskich polegają na pośrednictwie w zawieraniu transakcji na rynku pieniężnym (walutowym, derywatów, papierów dłużnych). Znaczna część tych transakcji polega na kupnie/sprzedaży walut. Firmy brokerskie dostarczają interfejs w postaci platformy teleinformatycznej umożliwiającej zautomatyzowane zawieranie takich transakcji. Na dostarczonej platformie dealer może dokonywać zleceń kupna/sprzedaży on-line. W praktyce wygląda to w ten sposób, że na ekranie monitora dealera pojawia się oferta kupna EURO od innego banku - użytkownika platformy za USD po cenie np. 1,2222, którą to ofertę dealer Banku może przyjąć i zrealizować transakcję. Inne banki, instytucje, które są użytkownikami, składają zatem swoje oferty, co powoduje, że możliwy staje się obrót walutami bądź instrumentami finansowymi. Różnica między usługami tych firm polega na innej funkcjonalności platform i układów interfejsów w efekcie składania i realizowania zleceń. Zlecenia składane są przez uczestników głosowo bądź elektronicznie poprzez wciśnięcie odpowiednio komendy "b" lub "a" (w ten sposób oferowane są również kwoty, po jakich dealer sprzeda lub kupi np. walutę). Dostawcy usług zapewniają zatem, uczestnikom możliwość kojarzenia ofert (tworząc de facto rynek obrotu danymi instrumentami) obciążając Bank jako usługobiorcę kosztami prowizji od ilości dokonanych transakcji lub dokonanego w ciągu danego okresu wolumenu obrotu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wyżej opisane usługi stanowiące dla Banku import usług są usługami elektronicznymi w rozumieniu art. 2 pkt 26 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i podlegają opodatkowaniu stawką 22% czy też są zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 - załącznik Nr 4 poz. 3 w związku z art. 8 ust. 3 ustawy jako usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym?

Zdaniem Wnioskodawcy opisane powyżej usługi pośrednictwa w zawieraniu transakcji na rynku pieniężnym (walutowym, derywatów, papierów dłużnych) polegające na udostępnianiu przez firmy brokerskie Bankowi platformy teleinformatycznej umożliwiającej zautomatyzowane zawieranie powyższych transakcji mieszczące się, zgodnie z załączoną interpretacją Głównego Urzędu Statystycznego (Nr pisma: ............), w grupowaniu PKWiU 67.13.10-00.00 "usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane" - na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa) - powinny być zwolnione od opodatkowania VAT. Jak wskazuje się w doktrynie, identyfikacja usług za pomocą klasyfikacji statystycznej oznacza, że to klasyfikacja (Ośrodek Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego) decyduje o zakresie przedmiotowym danej usługi i jej przyporządkowaniu do określonego grupowania, a w konsekwencji o stawce opodatkowania VAT (Leksykon VAT, tom I, J Z. Wyd. U, W 2006 r., s. 36). W analizowanym przypadku poprzez interfejs należy rozumieć udostępnioną na potrzeby Banku, przez firmy brokerskie funkcjonalność służącą do składania zleceń kupna/sprzedaży on-¬line. Innymi słowy firmy brokerskie świadczą Bankowi usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym, za które - stosownie do ilości dokonanych przez Bank transakcji lub wielkości (wolumenu) obrotu - pobierają stosowne prowizje. Platforma teleinformatyczna umożliwia komunikację pomiędzy jej użytkownikami (dealerami banków) a przez to składanie ofert kupna/sprzedaży i zawierania transakcji. Innymi słowy umożliwia ona kojarzenia ofert w sposób zautomatyzowany. Same transakcje zawierane przez uczestników obrotu, czyli banki i inne instytucje finansowe.

Stosownie do art. 11 ust. 1 rozporządzenia Rady UE Nr 1777/2005 do usług świadczonych drogą elektroniczną, o których mowa w art. 9 ust. 2 lit. e tiret dwunaste i załączniku L dyrektywy 77/388/EWG, należą usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie jest zautomatyzowane i które wymagają niewielkiego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe. Należy zaznaczyć, że usługi, których dotyczy przedmiotowe zapytanie były świadczone wcześniej przed zinformatyzowaniem usług tj. bez wykorzystania technologii informatycznej i teoretycznie mogłyby świadczone bez wykorzystania takiej technologii, np. poprzez kierowanie ofert przez banki do pośrednika czy to w formie papierowej, faxem czy też telefonicznie, który rozsyłałby je dalej do innych swoich klientów. Dodatkowo art. 11 ust. 2 oraz załącznik I ww. rozporządzenia wymienia przykładowe usługi elektroniczne. W powyższym katalogu nie jest wskazana usługa odpowiadająca przedmiotowo usługom objętym wnioskiem o interpretację. Mając na uwadze zakaz wykładni rozszerzającej przepisów podatkowych i zasadę in dubio pro tributario należy uznać, że usługi firm brokerskich nie mają charakteru usług elektronicznych. Należy również zaznaczyć, że usługa polegająca na stworzeniu "sposobu komunikacji" za pomocą sieci elektronicznej nie spełnia kryteriów usługi elektronicznej w rozumieniu przepisów o VAT (Nowa ustawa o VAT. Komentarz pod red. J. M, Wyd. D, W 2004, s. 43). Oznacza to, że sam tylko elektroniczny sposób komunikacji miedzy stronami nie czyni danego świadczenia usługą elektroniczną (por. Rzeczpospolita 27 lipca 2006 Nr 174 "Kto i kiedy płaci VAT od usług świadczonych przez Internet"). Przykładowo zatem usługi kupna/sprzedaży za pomocą internetu nie są usługami elektronicznymi. Ponadto stosownie do wyr. ETS Nr C-231/93 transakcje gospodarcze należy klasyfikować i opodatkowywać ze względu na dominujący element czynności. Przy klasyfikowaniu określonego usługi, a nie czysto fizycznych jej cechach, w szczególności na tym czy usługa składa się z kliku elementów, czy też nie. W rozważanym przez nas przypadku usługi firm brokerskich stanowią usługę pomocniczą w stosunku do usługi finansowej, umożliwiają one kojarzenie ofert kupna-sprzedaży walut czy też papierów wartościowych, a więc typowych usług pośrednictwa finansowego.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że wyodrębnienie "usług elektronicznych" ma znaczenie tylko dla celów ustalania miejsca ich świadczenia i opodatkowania. Powyższe wynika wprost z przepisów wspólnotowych. VI dyrektywa VAT Rady Europy (77/388/EEC) odwołuje się do usług świadczonych drogą elektroniczną jedynie w art. 9 (2) (e), dotyczącym ustalania miejsca świadczenia (odsyłając do załącznika L, gdzie zostały one przykładowo wymienione). Podobnie rozporządzenie, które mówi o usługach elektronicznych określonych w przepisach o miejscu świadczenia. W związku z czym, biorąc pod uwagę fakt, że polska ustawa powinna być zgodna z dyrektywą, należy uznać, że także polskie przepisy (art. 27 ust. 4 pkt 9 w zw. z art. 27 ust. 3 ustawy) wyodrębniają usługę elektroniczną wyłącznie dla celów ustalenia miejsca ich świadczenia. Dla innych celów, tj. np. wysokości stawki podatkowej pozostają one innymi usługami, kwalifikowanymi ze względu na ich przedmiotową treść (zawartość).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stosownie do art. 8 ust. 3 ww. ustawy usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Zgodnie z art. 2 pkt 26 ww. ustawy, przez usługi elektroniczne rozumie się usługi, o których mowa w art. 11 rozporządzenia Nr ...7/2005, z uwzględnieniem art. 12 tego rozporządzenia.

W myśl art. 11 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1777/2005 z dnia 17 października 2005 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 77/388/EWG w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L. Nr 288 str. 1) do usług świadczonych drogą elektroniczną, o których mowa w art. 9 ust. 2 lit. e) tiret dwunaste i załączniku L dyrektywy 77/388/EWG, należą usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie jest zautomatyzowane i które wymagają niewielkiego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe.

Zgodnie z ust. 2 cytowanego wyżej artykułu następujące usługi, w szczególności jeśli świadczone są przez Internet lub sieć elektroniczną, wchodzą w zakres ust. 1:

Załącznik I zawiera wyszczególnienie następujących rodzajów usług elektronicznych:

Ponadto ww. rozporządzenie wskazuje na pewne rodzaje usług, które nie są uznawane za usługi świadczone drogą elektroniczną. Z przepisów art. 12 cyt. rozporządzenia wynika, że w szczególności nie są usługami elektronicznymi:

Reasumując usługami elektronicznymi są usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie jest zautomatyzowane i które wymagają niewielkiego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe.

Samo wykorzystanie internetu lub sieci elektronicznej jako narzędzia nie powoduje, że usługa staje się usługą elektroniczną. Zatem z usługą elektroniczną nie mamy do czynienia wówczas, gdy strony świadczenia kontaktują się ze sobą za pośrednictwem poczty elektronicznej (czy podobnych środków komunikacji).

Z opisanego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że korzysta z usług firm brokerskich, które mają siedzibę w innych krajach Unii Europejskiej. Usługi firm brokerskich polegają na pośrednictwie w zawieraniu transakcji na rynku pieniężnym (walutowym, derywatów, papierów dłużnych). Firmy brokerskie dostarczają interfejs w postaci platformy teleinformatycznej umożliwiającej zautomatyzowane zawieranie ww. transakcji. Platforma teleinformatyczna umożliwia komunikację pomiędzy jej użytkownikami, w wyniku czego są składane oferty kupna/sprzedaży i zawieranie transakcji. Platforma teleinformatyczna umożliwia kojarzenie ofert w sposób zautomatyzowany.

Jednocześnie Wnioskodawca w przedmiotowym wniosku zaznaczył, że ww. usługi były wcześniej świadczone bez wykorzystania technologii informatycznej (tj. przed zinformatyzowaniem usług) i teoretycznie mogłyby być świadczone bez wykorzystania takiej technologii, np. poprzez kierowanie ofert przez banki do pośrednika czy to w formie papierowej, faxem czy też telefonicznie, który rozsyłałby je dalej do innych swoich klientów.

Zatem w świetle przytoczonych wyżej przepisów i przedstawionego we wniosku stanu faktycznego świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie są zaliczane do usług elektronicznych, ponieważ ich świadczenie jest możliwe bez wykorzystania technologii informacyjnej.

W przypadku, gdy usługodawca i usługobiorca porozumiewają się droga elektroniczną, nie oznacza to, że świadczona usługa jest usługą elektroniczna w rozumieniu ust. 1 lit. k).

Z załączonej do wniosku informacji Urzędu Statystycznego w Łodzi z dnia 25 lipca 2007 r. znak OK-5672/KU-2688/2007 wynika, iż opisane przez Wnioskodawcę usługi mieszczą się w grupowaniu PKWiU 67.13.10-00.90 "Usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym pozostałe, gdzie indziej niewymienione".

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku Nr 4 do ustawy. W poz. 3 załącznika Nr 4 (Wykaz usług zwolnionych od podatku) wymieniono usługi grupowane wg PKWiU do sekcji J ex (65-67) usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

Mając na uwadze powyższe stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.