IP-PP2-443-3/07-4/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Z 2007 r. Nr 112 poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 3 lipca 2007 r. (data wpływu 9 lipca 2007 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 września 2007 r. znak A-3212/07 (data wpływu 5 września 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania bezumownego korzystania z lokalu użytkowego przez L Ośrodek Kultury - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 lipca 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania bezumownego korzystania z lokalu użytkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia Mieszkaniowa, jako wynajmujący wypowiedziała umowę najmu z L Ośrodkiem Kultury na dzień 31 grudnia 2006 r. na mocy § 6 ust. 2b umowy najmu, który stanowił, że umowa może być rozwiązana za 6-miesięcznym wypowiedzeniem dokonanym przez jedną ze stron. Spółdzielnia Mieszkaniowa pismem z dnia 30 czerwca 2006 r. doręczonym wynajmującemu w dniu 30 czerwca 2006 r. rozwiązuje umowę za 6 miesięcznym wypowiedzeniem dokonanym w dniu 30 czerwca 2006 r. ze skutkiem rozwiązania tej umowy na dzień 31 grudnia 2006 r. Do 5 czerwca 2007 r. wynajmujący nie zwrócił lokalu i w dniu 5 czerwca Spółdzielnia Mieszkaniowa skierowała sprawę o eksmisję. Sprawa jest w toku postępowania sądowego. Pomimo wezwań do opróżnienia lokalu wynajmujący użytkuje go nadal. Od dnia 1 stycznia 2007 r. wynajmujący obciąża najemcę fakturami VAT za bezumowne korzystanie z lokalu stosując stawki odpowiadające cenom rynkowym z wykazanym podatkiem należnym odprowadzając podatek VAT do urzędu skarbowego. L Ośrodek Kultury regulował faktury do 31 grudnia 2006 r. według cen ustalonych w umowie. Od 1 stycznia 2007 r. wynajmujący wystawia faktury VAT według stawek odpowiadającym cenom rynkowym. Natomiast L Ośrodek Kultury dokonuje wpłat według stawek obowiązujących do 31 grudnia 2006 r. i uważa, że Spółdzielnia ma obowiązek prowadzenia działalności kulturalnej dla jej członków, a L Ośrodek Kultury prowadzi taką działalność.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy słusznie wynajmujący wystawiał faktury VAT i odprowadzał do urzędu skarbowego, czy też za bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego winien żądać odszkodowania i obciążać notami księgowymi.

Zdaniem Wnioskodawcy bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy o VAT i z tych względów nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zajmowanie bez tytułu prawnego lokalu powoduje naprawienie szkody, jaką z tego tytułu ponosi właściciel lokalu i z tych względów przysługuje mu odszkodowanie, które nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę ww. stan faktyczny należy uznać, iż L Ośrodek Kultury pomimo wypowiedzenia umowy nadal użytkuje lokal. Wynajmujący wystawia faktury VAT stosując stawki najmu odpowiadające cenom rynkowym. W sytuacji ustania umowy najmu wygasa łączący obie strony umowy stosunek najmu, co powoduje po stronie najemcy obowiązek zwrotu przedmiotu najmu. Do chwili wydania przedmiotu najmu po stronie byłego najemcy zachodzi tzw. bezumowne korzystanie z rzeczy. A więc otrzymanie przez wynajmującego należności nazwanej przez niego "bezumownym korzystaniem z lokalu użytkowego" w związku z rozwiązaniem tej umowy najmu bądź jej nie przedłużeniem (w szczególności gdy wynajmujący jest w trakcie kierowania sprawy na drogę postępowania sądowego), nie stanowią odszkodowania. Z odszkodowaniem będziemy mieli do czynienia dopiero w przypadku określenia przez sąd wysokości szkody i wiążących się z tym świadczeń odszkodowawczych.

Wątpliwości Spółdzielni zrodziły się po wystawieniu przedmiotowych faktur (w tym faktur o podwyższonej stawce czynszu). To posunięcie wymagałoby skorygowania faktur, także celem zmiany tytułu obciążenia i ścisłej współpracy pomiędzy stronami umowy najmu. Skoro więc wystawiono już faktury i rozpoznano sytuację faktyczno-prawną jako najem, to w takiej sytuacji strony umowy powinny uzgodnić sposób fakturowania. A więc tytuł faktury (przedmiot sprzedaży) musi być adekwatny do czynności zachodzących między stronami.

W zaistniałej sytuacji faktycznej, gdy właściciel lokalu wystawiając faktury traktuje w istocie to zdarzenie jako dokonane bez umowy świadczenie usług wynajmu, mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług. Oznacza to, że Spółdzielnia wzywając poprzez wystawienie faktur do regulowania czynszu otrzymuje należności, które stanowią odpłatność za świadczenie usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ww. ustawy). Natomiast świadczeniem usług, w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w tym również:- przeniesienie prawa do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,- zobowiązanie się do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, - świadczenie usług zgodne z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W przypadku więc, gdy dalsze zajmowanie lokalu, po wygaśnięcia umowy wynajmu, odbywa się za zgodą właściciela lub właściciel akceptuje taki stan rzeczy (poprzez m.in. wystawianie faktur wzywających do zapłaty), zaś dotychczasowy najemca kwestionuje prawo do wypowiedzenia umowy najmu, gdyż prowadzi działalność kulturalną, która należy do obowiązków Spółdzielni to wynagrodzenie z tego tytułu nie stanowi świadczenia odszkodowawczego tylko odpłatność za usługę najmu zdefiniowaną w art. 8 ust. 1 pkt 2 i w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług zostanie objęta opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

W powstałej sytuacji faktycznej wzywanie do zapłaty i wystawianie faktury VAT (w których wykazano opodatkowanie podatkiem od towarów i usług z tytułu odpłatnego świadczenia usług) jest w zaistniałej sytuacji zasadne, gdyż określając stan prawny zajmowanej nieruchomości jako "bezumowne zajmowanie" właściciel na tym etapie nie wnosi w stosunku do byłego najemcy roszczeń odszkodowawczych. Jeżeli bowiem w ocenie właściciela nieruchomości dochodzenie należności wynikają z wystawianych faktur VAT, to nie stanowią one odszkodowania. Prawo podatkowe normuje zasady wydawania interpretacji, przy wydawaniu których organ nie może określać charakteru tych należności w sposób inny niż zaprezentowany przez Wnioskodawcę. Ocena taka może być dokonana wyłącznie w postępowaniu podatkowym, gdy organ dokonałby ewentualnej analizy rozliczeń stron byłej umowy najmu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1-go maja 10, 09-402 Płock.