IP-PP2-443-215/08-2/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 5 lutego 2008 r. (data wpływu 11 lutego 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku podatkowego oraz podstawy opodatkowania dotyczącej ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 lutego 2008 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku podatkowego oraz podstawy opodatkowania dotyczącej ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Zasoby Spółdzielni Mieszkaniowej zostały wybudowane i ustanowione do nich zostało prawo do lokalu w latach 90 i wcześniej. W tamtych latach zostały też zasiedlone po raz pierwszy. W 2004 i 2005 r. ww. lokale były przekształcone ze spółdzielczego lokatorskiego prawa na prawo własnościowe. W 2008 i 2009 mieszkania te mają być przekształcone w odrębną własność. Niektóre z tych mieszkań podlegały darowiźnie, zamianie, niektóre też mają ponownie ustanowione członkowstwo po spłacie długu. Część mieszkań zasiedlonych w latach 90 i wcześniej ma ponownie ustanowione lokatorskie prawo do lokalu w 2007 r. a odrębna własność ma nastąpić w 2008 i 2009 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w przypadku przeniesienia własnościowego prawa do lokalu w odrębną, własność będzie trzeba zapłacić VAT, w przypadku darowizny, zamiany, ponownego ustanowienia członkowstwa po spłacie długu w 2008 i 2009 r. Jeżeli pierwsze przekształcenie z lokatorskiego prawa do lokalu na własnościowe prawo do lokalu było w latach 2004 i 2005. Jeżeli tak to od jakiej wartości musimy VAT naliczyć. Czy VAT będzie dotyczył lokalu dla których zostało ustanowione lokatorskie prawo po raz kolejny w latach 2007.

Zdaniem wnioskodawcy: Pojęcie ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nastąpiło w momencie oddania lokalu mieszkalnego do używania i wniesienia przez członka wkładu mieszkaniowego po raz pierwszy w związku z oddaniem do użytku zasobów w latach 90 i wcześniej. Przepis ustawy VAT art. 29 ust. 8 nie ma zastosowania i przypadki wymienione w zapytaniu są zwolnione z podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 i 11.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają:

W myśl art. 7. ust. 1 pkt 5 - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym równie ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Tak więc przekształcenie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo do odrębnej własności co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkałe po raz pierwszy, zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe. Stosownie natomiast do art. 43 ust. 7 ustawy zwolnienie określone w ust. 1 pkt 10 nie ma zastosowania w przypadku, o którym mowa w art. 29 ust. 8.

Zgodnie z art. 29 ust. 8 ustawy, jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku. Z art. 153 ust. 2 ustawy wynika, że przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 11 powołanej ustawy, zwalnia się od podatku czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami lokali mieszkalnych lub na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni, za które pobierane są opłaty, zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych.

W związku z tym należy uznać, iż zwolnione są od podatku od towarów i usług wymienione czynności, które na rzecz powyższych osób realizuje spółdzielnia pobierając tym samym na podstawie statusu tzw. opłaty czynszowe. Jednakże zwolnienie określone w ww. przepisie dotyczy wyłącznie opłat w zakresie lokali mieszkalnych.

Reasumując, mając na uwadze powołane przepisy art. 43 ust. 1 pkt 11 należy wskazać, iż do przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego ustanowionego po 1 maja 2004 r. na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub przeniesienia własności lokalu w sytuacji gdy przekształcenie to następuje w ciągu 5 lat o ustanowienia lokatorskiego prawa do lokalu (nie może korzystać ze zwolnienia wskazanego w ww. przepisach na co wskazał Wnioskodawca).

Ustawa o podatku od towarów i usług posługuje się w przypadku ustanowienia odrębnej własności przy określeniu podstawy opodatkowania jedynie pojęciem wkładu budowlanego i mieszkalnego. Zatem, za podstawę opodatkowania w przedmiotowej sprawie zgodnie z przywołanymi przepisami przyjąć należy wartość wkładu budowlanego bądź mieszkaniowego. Uwzględniając powyższe, podstawa opodatkowania winna być określona na podstawie powołanego przepisu art. 29 ust. 8 ustawy, a nie jako kwota umorzenia kredytu w części przypadającej na dany lokal.

Zatem, w świetle przedstawionych okoliczności ustanowienie przez Spółdzielnię prawa odrębnej własności w miejsce spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ze względu na fakt, iż ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego miało miejsce w 2005 r. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Na podstawie art. 29 ust. 8 ustawy podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

* ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego,

* ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz

* przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także

* ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

W myśl art. 1714 ust. 1 i 11 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu:

Spółdzielnia mieszkaniowa zawiera umowę, o której mowa w ust. 1, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni.

Natomiast w myśl art. 19 ust. 13 pkt 10 lit. a) ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części wkładu budowlanego lub mieszkaniowego, nie później jednak niż z chwilą ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub wydania albo przeniesienia własności lokalu lub własności domów jednorodzinnych w przypadku czynności: ustanowienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia na rzecz członka spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub ustanowienia na rzecz członka odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub przeniesienia własności lokalu w rozumieniu przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych.

Zgodnie z art. 29 ust. 6 i 7 ww. ustawy w przypadku czynności, o których mowa w art. 19 ust. 13 pkt 10, jako kwotę należną, o której mowa w ust. 1, przyjmuje się wartość należnego wkładu budowlanego albo wkładu mieszkaniowego, pomniejszoną o kwotę należnego podatku. Do wniesienia wkładu w formie innej niż pieniężna przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio. W przypadku gdy część wkładu budowlanego lub mieszkaniowego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię mieszkaniową kredytu na sfinansowanie kosztów budowy, podstawę opodatkowania powiększa się o kwotę kredytu, w części przypadającej na dany lokal. Do podstawy opodatkowania, o której mowa w ust. 6, wlicza się również inne opłaty wnoszone przez członków spółdzielni, które nie są wkładami budowlanymi lub mieszkaniowymi, wynikające z uczestniczenia członków spółdzielni w zobowiązaniach spółdzielni związanych z budową lub wynikające z ostatecznego rozliczenia kosztów budowy - zgodnie z postanowieniami statutu.

Natomiast art. 153 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż do podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29 ust. 6 i 7, nie wlicza się wartości wkładów i opłat, o których mowa w tym przepisie, oraz części tych wkładów i opłat, wniesionych przed 1 maja 2004 r.

Jeśli ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nastąpi bez obowiązku uiszczenia spłat (we wniosku określono, że ustanowienie odrębnej własności nastąpi po spłacie długu) przez Wnioskodawcę na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej, bowiem należny wkład mieszkaniowy został w całości wniesiony przed 1 maja 2004 r., jest to przeniesienie własnościowego prawa do lokalu w odrębną własność. Mieszkania te mają być przekształcone w odrębną własność w 2008 i 2009.

W związku z powyższym czynność przeniesienia przez Spółdzielnię Mieszkaniową własności lokalu na rzecz Wnioskodawców, na mocy cyt. wyżej art. 153 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast w przypadku, gdy należność uiszczona przez członka Spółdzielni w 2007 r. będzie niższa od podstawy opodatkowania określonej w art. 29 ust. 8 ustawy, obowiązek podatkowy od niezapłaconej kwoty powstanie w chwili sporządzania aktu notarialnego przenoszącego własność, tj. w 2008 r.

Jeśli więc, ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego dokonywane jest na rzecz osoby, która jest członkiem spółdzielni od terminu z przed 1 maja 2004 r. przepisu art. 29 ust. 8 do tego przypadku nie stosuje się.

W sprawie znajdzie zastosowanie przepis art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy którym zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkałe po raz pierwszy, zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe.

Jeśli ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego dokonywane jest na rzecz osoby, która jest członkiem spółdzielni od daty po 1 maja 2004 r. w sprawie znajdzie zastosowanie przepis art. 29 ust. 8 ustawy. Zgodnie z art. 29 ust. 8 ustawy, jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Zgodnie z art. 41 ust. 12 stawkę podatku, o której mowa w ust. 2 (7%), stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

12a. Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem ust. 12b.

12b. Do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym określonego w ust. 12a nie zalicza się:

12c. W przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej limity określone w ust. 12b stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej.

Powyższe przekształcenie będzie opodatkowane 7% stawką podatku VAT na podstawie § 5 ust. 1a pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 Nr 97 poz, 970 z późn. zm.) Stawkę podatku wymienioną w art. 41 ust. 1 ustawy obniża się bowiem do wysokości 7% również w odniesieniu do obiektów budownictwa mieszkaniowego, o których mowa w art. 2 pkt 12 ustawy, lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12 - w zakresie, w jakim wymienione roboty i remonty, obiekty lub ich części oraz lokale nie są objęte tą stawką na podstawie art. 41 ust. 12-12c ustawy. Również w tym zakresie Stanowisko podatnika uznaje się za nieprawidłowe.

Z przedstawionym stanie faktycznym nie podano informacji, czy wkład mieszkaniowy został w całości wniesiony przed 1 maja 2004 r. czy po 1 maja 2004 r.

W przypadku gdy przeniesienie własności lokalu mieszkalnego nastąpi bez obowiązku uiszczenia spłat przez Wnioskodawcę na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej, (bowiem należny wkład mieszkaniowy został w całości wniesiony przed 1 maja 2004 r.) czynność przeniesienia przez Spółdzielnię Mieszkaniową własności lokalu na rzecz Wnioskodawcy, na mocy cyt. wyżej art. 153 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast w przypadku gdy przeniesienie własności lokalu mieszkalnego nastąpi bez obowiązku uiszczenia spłat przez Wnioskodawcę na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej, a należny wkład mieszkaniowy został w całości wniesiony po 1 maja 2004 r. to w związku z powyższym czynność przeniesienia przez Spółdzielnię Mieszkaniową własności lokalu na rzecz Wnioskodawcy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock