IP-PP1-443-454/07-2/JL - Czy należności z tytułu kar pieniężnych pobieranych przez Spółkę w formie opłat za nielegalny pobór energii elektrycznej, o których mowa w art. 57 ust. 1 Prawa energetycznego, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT?

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 12 grudnia 2007 r. Izba Skarbowa w Warszawie IP-PP1-443-454/07-2/JL Czy należności z tytułu kar pieniężnych pobieranych przez Spółkę w formie opłat za nielegalny pobór energii elektrycznej, o których mowa w art. 57 ust. 1 Prawa energetycznego, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 30 października 2007 r. (data wpływu 6 listopada 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat z tytułu nielegalnego poboru energii - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 października 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat z tytułu nielegalnego poboru energii.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W związku ze zdarzającymi się sporadycznie przypadkami nielegalnego poboru energii elektrycznej z sieci elektroenergetycznych, Zakład Energetyczny X na mocy postanowień art. 57 Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r.- Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1504 z późn. zm.), zobligowany jest do pobrania opłaty za nielegalnie pobraną energię w wysokości określonej w taryfie lub dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych. Opłaty, o których mowa powyżej podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy należności z tytułu kar pieniężnych pobieranych przez Spółkę w formie opłat za nielegalny pobór energii elektrycznej, o których mowa w art. 57 ust. 1 Prawa energetycznego, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT?

Zdaniem wnioskodawcy opłaty pobierane za nielegalny pobór energii elektrycznej, o których mowa w art. 57 ust. 1 Prawa energetycznego nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż zgodnie z art. 2 pkt 1a oraz art. 14 ust. 1 i art. 15 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L. 06.347.1), a także art. 5 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 oraz art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) tzw. Kradzież energii elektrycznej nie może być uznana za dostawę towarów.

Ponadto do przedstawionego stanu faktycznego ma zastosowanie art. 6 pkt 2 Ustawy o podatku od towarów i usług, która wyłącza z zakresu przedmiotowego ustawy czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Czynność nielegalnego poboru energii elektrycznej jest niewątpliwie czynnością sprzeczną z ustawą, gdyż jej dokonywanie jest w sposób wyraźny przez prawo zakazane. W świetle art. 278 § 5 Kodeksu Karnego, czynność nielegalnego poboru energii elektrycznej jest przestępstwem przeciwko mieniu i zagrożone karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Natomiast w świetle norm prawa cywilnego dopuszczenie się przez odbiorcę nielegalnego poboru energii jest czynem niedozwolonym w rozumieniu art. 415 Kodeksu cywilnego rodzącym powstanie szkody po stronie dostawcy energii.

Zarówno na tle orzecznictwa ETS jak i WSA czynność nielegalnego poboru energii nie stanowi świadczonej odpłatnie dostawy towarów i w związku z tym nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem VAT. Definiując pojęcie dostawy towarów, ustawodawca posłużył się zwrotem "rozporządzanie towarem jak właściciel", co wskazuje, że definicję tę należy rozumieć szerzej niż "przeniesienie własności" w rozumieniu prawa cywilnego, a więc przy klasyfikacji danego zdarzenia gospodarczego należy dokonać analizy pod kątem tego, czy doszło do przekazania szeroko pojętej kontroli ekonomicznej nad towarem w taki sposób, że nabywca może nim rozporządzać jak właściciel. Kradzież energii elektrycznej czyni z podmiotu, który się jej dopuszcza jedynie dzierżyciela. Jej skutkiem nie jest wyposażenie sprawcy w uprawnienie do rozporządzania towarem jak właściciel. Z tych względów kradzież nie może być uznana za zdarzenie powodujące przeniesienie praw pomiędzy poszkodowanym a sprawcą w rozumieniu powołanych wyżej przepisów Ustawy o VAT (wyrok ETS z 14 lipca 2005 r. w sprawie C-435/2003 British American Tabacco International Ltd i Newman Shipping Agency Company NV v. Belgische Staat).

Należy także zauważyć, że na tle orzecznictwa SN oraz WSA, opłaty pobierane zgodnie z art. 57 ust. 1 Prawa energetycznego z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej, stanowią szczególny rodzaj odszkodowania obciążającego odbiorcę względem dostawcy oraz szczególny sposób obliczenia tego odszkodowania (postanowienie SN z dnia 15 listopada 2002 r. IV KKN 570/99; wyrok WSA z 13 maja 2004 r. III SA 2559/2002). Opłaty za kradzież energii zawierają w sobie element odszkodowawczy, gdyż niewątpliwie zakład energetyczny w związku z kradzieżą poniósł szkodę. Kary (wysokość opłat) za zachowanie się podmiotu sprzecznie z prawem ustalone są jako wielokrotność normatywnych opłat za dostawę energii elektrycznej i co jest konsekwencją tego rozumowania, regulacja normatywna w ww. zakresie została przez ustawodawcę zamieszczona w rozdziale 7 ustawy - Prawo energetyczne zatytułowanym "Kary pieniężne". Opłata za nielegalny pobór energii z uwagi na swój charakter i sposób ustalania (ryczałt) zbliżona jest do kary ustawowej regulowanej w art. 485 Kodeksu cywilnego. W świetle przedstawionych wyżej okoliczności, opłaty z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej nie mogą być traktowane jako wynagrodzenie należne przedsiębiorstwu energetycznemu za dostarczony towar w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Stanowisko Spółki, iż opłaty za nielegalny pobór energii elektrycznej, o których mowa w art. 57 ust. 1 Prawa energetycznego, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, potwierdza orzecznictwo sądowe, w szczególności:

*

wyrok WSA z 12 lipca 2007 r. (sygn. I SA/Rz 461/07);

*

wyrok WSA z 28 września 2005 r. (sygn. I SA/k.r. 850/05);

*

wyrok ETS z dnia 14 lipca 2005 r. w sprawie C-435/03.

Mając na uwadze powyższe, Spółka wnosi jak na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.) - w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii z sieci, przedsiębiorstwo energetyczne pobiera opłaty za nielegalnie pobrane paliwo lub energię w wysokości określonej w taryfach lub dochodzi odszkodowania na zasadach ogólnych.

Zatem ustawa Prawo energetyczne w sposób jednoznaczny uwzględnia dwa tryby regulowania należności za nielegalny pobór - opłatę taryfową (tj. według określonego cennika) oraz odszkodowanie. Wysokość opłat jest określana na podstawie regulacji ustawowych dotyczących zasad kształtowania i kalkulacji taryf rozliczeniowych w obrocie paliwami gazowymi, energetycznymi i ciepłem. Zgodnie z przepisami Ministra Gospodarki poziom przedmiotowych opłat uzależniony jest m.in. od wielkości pobieranej mocy i zużycia energii, bądź też ryczałtowych wielkości zużycia energii.

Wprowadzony system odpłatności taryfowej za dostawę energii bez podpisanej umowy lub z naruszeniem jej warunków ma charakter jednoczłonowej odpłatności, w ramach której nie wyróżnia się odrębnie tak jak w innych systemach sanacyjnych, opłaty właściwej za pobrane świadczenie i opłaty sanacyjnej (karnej).

Zgodnie z art. 11A ust. 2a) Szóstej Dyrektywy z dnia 17 maja 1977 r. (77/388/EWG) na terenie kraju podstawę opodatkowania stanowią podatki, cła, opłaty i inne należności, z wyjątkiem samego podatku od wartości dodanej.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ww. ustawy - przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Natomiast w myśl art. 5 ust. 2 ustawy - czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

W związku z powyższym, czynnościami wymienionymi w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług będą dostawy energii i paliw, których pobieranie zostało dokonane m.in.:

1.

bez umowy zawartej ze sprzedawcą,

2.

niezgodnie z warunkami określonymi w umowie

*

za które pobierane są opłaty taryfowe (tj. według określonego cennika) stanowiące formę odpłatności za pobraną w ww. sposób energię lub paliwa.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy powyższe czynności będą podlegać w tym przypadku opodatkowaniu według stawki podatku od towarów i usług w wysokości 22%.

O ile natomiast opłaty za nielegalny pobór energii dochodzone są w formie odszkodowania, o którym mowa w końcowej części art. 57 ust. 1 ww. ustawy Prawo energetyczne - odszkodowania te nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że organ podatkowy nie jest właściwy do dokonywania oceny przepisów innych ustaw tj. w tym przypadku przepisów Prawa energetycznego oraz kwalifikacji przedmiotowych opłat na tle tej ustawy. To na Spółce ciąży obowiązek właściwego określenia charakteru pobieranych należności i zastosowanie opodatkowania (w przypadku gdy opłaty wynikają z ustalonych taryf) lub nie opodatkowanie (gdy opłaty mają formę odszkodowania).

Przytoczone przez wnioskodawcę wyroki sądów administracyjnych są rozstrzygnięciami w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się zawężają, w związku z czym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl