IP-PB3-423-495/07-2/KB - Czy Spółka świadczy nieodpłatnie usługi w zakresie resocjalizacji na rzecz służby więziennej udostępniając miejsca pracy, w wyniku czego przychód powinien wystąpić po stronie służby więziennej, a koszty w Spółce nie byłyby kosztami uzyskania przychodu (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym do osób prawnych)?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 19 listopada 2007 r. (data wpływu 22 listopada 2007 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie przychodów i kosztów podatkowych- jest nieprawidłowe.

W dniu 22 listopada 2007 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych zakresie przychodów i kosztów podatkowych związanych z nieodpłatnym świadczeniem pracy przez osoby skazane.

W przedmiotowym wniosku został przestawiony następujący stan faktyczny.

Spółka prowadzi działalność gospodarczą należącą w części do zadań własnych gminy o charakterze użyteczności publicznej w zakresie budowy, rozbudowy i eksploatacji zakładu przetwarzania odpadów. Wszystkie udziały w Spółce objęte są przez Miasto X. Spółka zawarła porozumienie z Urzędem Miasta X, na podstawie umowy pomiędzy Urzędem Miasta a Zakładem Karnym, w której to umowie Zakład Karny i Prezydent Miasta zobowiązują się współdziałać w procesie zatrudnienia skazanych tak, aby praca sprzyjała resocjalizacyjnemu oddziaływaniu na skazanych i umożliwiała osiągnięcie właściwych korzyści ekonomicznie i społecznie użytecznych. Na mocy porozumienia skazani wykonują prace publiczne (porządkowanie i segregacja odpadów na składowisku śmieci) po dobrowolnym pisemnym wyrażeniu zgody na mocy art. 123a § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - kodeks karny wykonawczy (nieodpłatne zatrudnienie przy pracach publicznych na rzecz organów administracji publicznej). Realizując powyższe porozumienia Spółka zapewnia zatrudnionym skazanym szkolenie bhp, odzież, środki czystości, dowóz, ubezpieczenia itp. świadczenia. Ponadto Spółka wskazuje, iż skazani segregują odpady, a tego typu świadczenia wchodzą w zakres działalności Spółki.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawcy zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychodami jest m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnie świadczeń oraz przychodów w naturze, z wyjątkami opisanymi w tym przepisie. Wymienione pojęcie "nieodpłatne świadczenie" nie zostało zdefiniowane w ustawie. W doktrynie i orzecznictwie sądowym akcentuje się, że przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osoby, mające konkretny wymiar finansowy. Jednakże należy przy tym mieć na uwadze, iż zgodnie z treścią art. 353 kodeksu cywilnego "świadczenie" zarówno odpłatne jak i nieodpłatne stanowi przedmiot stosunku zobowiązaniowego. Jak z tego wynika do nieodpłatnego świadczenia dochodzi nie przy każdym zdarzeniu prawnym, czy gospodarczym ale wówczas, gdy tym zdarzeniem jest taki stosunek zobowiązaniowy w którym korzyść uzyskuje jedna ze stron, przy czym chodzi tu o taki stosunek zobowiązaniowy, który ze swej istoty ma charakter odpłatny (np. umowa sprzedaży) bądź nieodpłatny (np. umowa użyczenia). W rozpatrywanej sytuacji Spółka wskazuje, iż praca osób skazanych jest wykonywana na mocy art. 123a § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks karny wykonawczy, zgodnie z którym skazanemu, za jego pisemną zgodą lub na jego wniosek, dyrektor może zezwolić na nieodpłatne zatrudnienie przy pracach publicznych na rzecz organów administracji publicznej. Spółka podkreśla, że praca wykonywana przez skazanych jest z mocy ustawy wykonywana nieodpłatnie. Ponadto Spółkę i skazanych nie łączą żadne stosunki zobowiązaniowe ani wynikające z kodeksu pracy. Umowa o zatrudnieniu osób skazanych została zawarta pomiędzy Miastem X i Zakładem Karnym w Xie. Spółka jest natomiast w opisanej sytuacji miejscem wykonywania prac publicznych przez osoby skazane w celu ich resocjalizacji. Dlatego, zdaniem Spółki, wartość pracy skazanych nie stanowi dla niej nieodpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu w myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jednocześnie, wydatki związane z wykonywaniem prac przez osoby skazane winny być uznane za koszt uzyskania w rozumieniu art. 15 ust. 1 ww. ustawy, gdyż są związane z działalnością jednostki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowy od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności (...) wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymywanych przez zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie. Stanowiąc o wartości nieodpłatnych świadczeń, jako o przychodzie kształtującym podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, ustawodawca nie sprecyzował bliżej tego, co należy rozumieć przez nieodpłatne świadczenia, ograniczając się jedynie do wskazania w sposobu i kryteriów ustalania ich wartości. Stosownie więc do art. 12 ust. 6 ww. ustawy wartość nieodpłatnych świadczeń ustala się na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia. Tym samym zasadne jest odwołanie się do rozumienia pojęcia nieodpłatnego świadczenia przyjętego w prawie cywilnym, orzecznictwie i doktrynie. Zgodnie z art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) świadczenie jest przedmiotem stosunku zobowiązaniowego i polegać ono może na działaniu lub zaniechaniu osoby zobowiązanej np. wykonanie dzieła lub innego rodzaju usług, bądź na niewykonywaniu pewnych uprawnień czy czynności itp.

Pojęcie nieodpłatnego świadczenia, w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje nie tylko świadczenia w sensie cywilistycznym, lecz także zdarzenia gospodarcze i prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu. A zatem przychód w postaci nieodpłatnego świadczenia stanowić będą te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. W stanie faktycznym przedstawionym we wniosku nie ma znaczenia fakt, że Spółki nie łączą ze skazanymi żadne stosunki zobowiązaniowe ani wynikające z kodeksu pracy, natomiast istotne jest, że Spółka z tytułu nieodpłatnej pracy skazanych uzyskuje przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Kluczową bowiem cechą nieodpłatnych świadczeń jest to, aby otrzymujący takie świadczenie nie był zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego.

W odniesieniu zaś do kosztów uzyskania przychodów należy zgodzić się ze Spółką, iż wydatki związane z pracami wykonywanymi przez skazanych, w postaci m.in. szkolenia bhp, dojazdów, ubezpieczenia, odzieży, środków czystości itp. mogą stanowić dla Spółki koszty uzyskania przychodu. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostaną prawidłowo udokumentowane.

Odnosząc się do kwestii poruszonej w pytaniu dotyczącym świadczenia nieodpłatnych usług w zakresie resocjalizacji na rzecz służby więziennej poprzez udostępnianie miejsc pracy osobom skazanym, w wyniku czego przychód powstałby po stronie służby więziennej, a koszty po stronie podatnika nie stanowiłyby kosztów uzyskania przychodu (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), stwierdzić należy, iż zakres pytania wykracza poza sferę uregulowań prawa podatkowego (dotyczy raczej sfery stosunków cywilno - prawnych łączących podmioty). Jednocześnie Spółka w zakresie powyższego pytania nie przedstawiła własnego stanowiska w sprawie, a zgodnie art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Ponadto należy zauważyć, iż art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczy dochodów podatników, których celem statutowym jest działalność społecznie użyteczna. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu ze zwolnienia z podatku dochodowego korzystają dochody podatników, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wpierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowa i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego. A zatem przepis ten nie ma zastosowania do Spółki, która prowadzi działalność gospodarczą należącą w części do zadań własnych gminy o charakterze użyteczności publicznej w zakresie budowy, rozbudowy i eksploatacji zakładu przetwarzania odpadów.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.