IP-PB3-423-381/08-2/DG - Wypłata odszkodowania oraz wypłacana renta w związku z wypadkiem przy pracy.

"(...) Spółka prowadzi działalność w zakresie przetwórstwa owoców i warzyw. Na terenie zakładu wydarzył się wypadek, w wyniku którego ciężkich obrażeń ciała doznała osoba wykonująca czynności na rzecz spółki na podstawie umowy zlecenia. (...) Zgodnie z sentencją wyroku Spółka wypłaciła zadośćuczynienie oraz wypłaca rentę. (...)

Czy wypłacone odszkodowanie oraz wypłacana renta stanowi koszt uzyskania przychodów spółki w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

(...) Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Przy czym zwrot "w celu" oznacza to, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym, że poniesienie go ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów, albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

Zaistnienie wypadku przy pracy rodzi dla pracodawcy szereg obowiązków. Obowiązki te regulują przepisy Kodeksu pracy oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz. U. nr 115, poz. 744 z późn. zm.).

Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą, podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych albo czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia. Wypadkiem przy pracy jest również ww. zdarzenie, które ma miejsce w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Powyższe reguluje art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. nr 199, poz. 1673 z późn. zm.).

Działania podmiotu gospodarczego mogą czasami doprowadzić do naruszenia dóbr innych osób i z tego tytułu może być on zmuszony do zapłaty kar umownych i odszkodowań. Zgodnie z art. 444 § 2 ustawy Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.), jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Spółka została zobowiązana wyrokiem Sądu do wypłaty zadośćuczynienia, renty miesięcznej oraz skapitalizowanej renty - na rzecz swojego zleceniobiorcy w związku z jego wypadkiem przy pracy. Wydatki poniesione przez Spółkę wiążą się pośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą, jednakże oceniając charakter omawianego wydatku nie można wykazać związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wypłatą renty a uzyskanym przez Spółkę przychodem. Celem zapłaty renty nie jest uzyskanie przychodu lecz zwolnienie się pracodawcy (Wnioskodawcy) z zobowiązania będącego następstwem szkody wyrządzonej poszkodowanemu.

Biorąc powyższe pod uwagę wypłacane przez Spółkę na rzecz zleceniobiorcy zasądzone wyrokiem sądu zadośćuczynienie, renta miesięczna oraz skapitalizowana renta nie stanowią kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (podkreśl. red.). (...)"