IP-PB3-423-299/08-2/KB - Kara umowna za nieterminowe wykonanie robót.

"(...) Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ww. ustawy (ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - przyp. red.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu:

Przepis ten dotyczy zdarzeń gospodarczych spowodowanych wadliwością towarów lub robót i usług będących przedmiotem działalności gospodarczej. Wada jest w tym przypadku podstawową przyczyną eliminacji poniesionych kosztów z kosztów podatkowych. Kary umowne poniesione z tytułu nieterminowego wykonania robót i usług będących przedmiotem umowy mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, ponieważ nie są wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 22 ww. ustawy, który zawiera zamknięty katalog kar umownych wiążących się z nienależytym wykonaniem robót i usług niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, ale pod warunkiem, że będą miały one związek z uzyskaniem przez podatnika przychodów (art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Jak wynika ze stanu faktycznego opisanego we wniosku przedmiotem działalności gospodarczej Spółki jest wykonywanie robót drogowych. W 2007 r. Spółka została zobowiązana, na podstawie umowy o roboty budowlane, do zapłaty kary umownej w związku z nieterminowym wykonaniem robót. Jednocześnie kontrahent nie miał zastrzeżeń co do jakości wykonanych robót. Spółka podkreśla, iż przyczyny zwłoki nie były przez nią zawinione, gdyż w okresie wykonywania robót, tj. w 2007 r. wystąpiły braki materiałowe. Dodatkowo wystąpił niedobór pracowników, gdyż na lokalnym rynku działają spółki z udziałem kapitału zagranicznego, które oferują lżejszą pracę niż w drogownictwie. Czynniki te były bezpośrednią przyczyną zwłoki w zakończeniu robót, a w konsekwencji przyczyną poniesienia wydatku w postaci kary umownej.

Mając na względzie powołane wyżej przepisy należy stwierdzić, iż w sytuacji gdy konieczność zapłaty (...) kary umownej w związku z nieterminowym wykonaniem robót drogowych, jest związana z uzyskiwanymi przez Podatnika przychodami w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jak również okoliczności będące przyczyną poniesienia wydatku nie są przez niego zawinione, to wówczas wydatek poniesiony na uregulowanie kary, będzie dla niego stanowił koszt uzyskania przychodów. A zatem zapłacona przez Spółkę kara umowna z tytułu nieterminowego wykonania robót drogowych może stanowić koszt uzyskania przychodów, pod warunkiem, że spełniona zostanie przesłanka z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (podkreśl. red.).

Jednocześnie należy podkreślić, iż ciężar co do prawidłowego udokumentowania wydatku, jak i wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a uzyskaniem przychodu spoczywa na podatniku. Podatnik bowiem musi wykazać, że poniósł koszt celowy i zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Podobnie jak wykazanie związku poniesionych kosztów z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz okoliczności, że ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiąganych przychodów obciąża podatnika. Zgodnie bowiem z art. 6 ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.) ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. (...)"